PLUS
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ- ΚΟΛΑΦΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΑΚΟΥΚΗ ΓΙΑ ΜΑΛΕΝΑ KAI ΙΡΙΔΑ
- Τι αποκάλυψε για τα σημάδια στο πρόσωπο του βρέφους και του νηπίου και πώς κατέρριψε τις ιατροδικαστικές εκθέσεις των κ. Τσάκωνα και Τσιόλα
- Πώς τεκμηρίωσε τον ασφυκτικό θάνατο και οι επισημάνσεις για τις κηλίδες στο πανάκι
Του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΥΣΟΥΛΟΥ
Αφοπλιστικές απαντήσεις οι οποίες τεκμηριώνουν πλήρως τη γνωμοδότηση-κόλαφο που αποκάλυψε την ασφυξία σε Μαλένα και Ίριδα έδωσε μέσω της κατάθεσής του στην 35η τακτική ανακρίτρια ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Νίκος Καρακούκης. Κατά τη διάρκεια της πολύωρης παρουσίας του (στις 2 Σεπτεμβρίου 2022) στο γραφείο της ιατροδικαστικής λειτουργού ο πλέον έμπειρος Έλληνας ιατροδικαστής «διέλυσε» κάθε αμφιβολία περί του διλήμματος εάν είναι προθανάτια ή μεταθανάτια τα ευρήματα (τα οποία είχε αποκαλύψει η «Μ») στο πρόσωπο των δύο παιδιών, ενώ «άδειασε» παραθέτοντας συγκεκριμένα επιστημονικά στοιχεία και τις συναδέλφους του Χριστίνα Τσάκωνα και Αγγγελική Τσιόλα οι οποίες (ως γνωστόν) στις αρχικές ιατροδικαστικές τους εκθέσεις είχαν, λαθεμένα όπως αποδεικνύεται, αποδώσει τους θανάτους σε παθολογικά αίτια και συγκεκριμένα σε ηπατική ανεπάρκεια (Μαλένα) και αγενεσία – υποπλασία φλεβοκόμβου/πνευμονικό οίδημα (Ίριδα). Ειδικά για την κυρία Τσιόλα ο κ. Καρακούκης επεσήμανε ότι είχε στην κατοχή της ήδη ασφυκτικά ευρήματα από την παθολογοανατομική έκθεση της κυρίας Μητσέλου και σε συνδυασμό με τα δικά της ευρήματα θα έπρεπε να είχε οδηγηθεί στον ασφυκτικό θάνατο!
Στην αρχή της κατάθεσής που αποκαλύπτει σήμερα η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ο κ. Καρακούκης εξήγησε ότι στην Ιατροδικαστική υπάρχουν μόνο προθανάτιες ή μεταθανάτιες κακώσεις και όχι κακώσεις πέριξ του θανάτου όπως είχε ισχυριστεί για την περίπτωση της Μαλένας η Χριστίνα Τσάκωνα. «…Οι κακώσεις στην Ιατροδικαστική μπορεί να είναι ή προ ή μετά θάνατον. Το ‘‘πέριξ’’ δεν υπάρχει στην Ιατροδικαστική, γιατί δεν αποτυπώνει με σαφήνεια τον χρόνο των κακώσεων. Στα 30 χρόνια της υπηρεσίας μου δεν έχω συναντήσει τον όρο ‘‘πέριξ’’ σε ιατροδικαστικές εκθέσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μαλένα
Αναφερόμενος στην περίπτωση της Μαλέ
νας, η οποία κατέληξε τον Απρίλιο του 2019, ούσα νοσηλευόμενη στο νοσοκομείο, ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας απέκλεισε το ενδεχόμενο τα εντονότατα σημάδια στο πρόσωπο να προήλθαν κατά τη διάρκεια της αναζωογόνησης, όπως είχε ισχυριστεί η συνάδελφός του.
- Ανακρίτρια: Εν όψει του γεγονότος ότι στο συγκεκριμένο παιδί (σ.σ. Μαλένα) έγινε προσπάθεια αναζωογόνησης, όπως γνωρίζετε και από τα ιατρικά έγγραφα, που σας είχαν τεθεί υπόψη, δεδομένης και της θέσης που βρίσκονται αυτές οι κακώσεις, δεν θα μπορούσαν να είχαν δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια της αναζωογόνησης, είτε από τα υλικά είτε από χέρι γιατρού;
- Καρακούκης: Πρώτον, το παιδί ήταν νεκρό, άσφυγμο, απνοϊκό και με μυδρίαση όταν επιλήφθησαν οι γιατροί του περιστατικού και όπως προείπα δεν θα είχαμε αιμορραγική διήθηση. Σε κάθε περίπτωση, μολονότι το πρώτο αποκλείει όλα τα άλλα, θα ήθελα να κάνω και τις ακόλουθες παρατηρήσεις. Η AMBU δεν τοποθετείται τόσο ψηλά στη μύτη και ούτε μπορεί να προκαλέσει αυτού του τύπου τις εκδορές λόγω του υλικού της που είναι σιλικόνη. Οι εκδορές αυτές έχουν τον χαρακτήρα πρόκλησης από όνυχες χεριού. Δεν συνάδουν με πρόκληση από το ίδιο το παι
δί για δύο λόγους, αφενός γιατί το παιδί από τις φωτογραφίες έχει κοντά νύχια και αφετέρου από την κατεύθυνση των εκδορών, οι οποίες είναι διαγώνιες ως προς τον ρινικό άξονα, ενώ αν είχαν προκληθεί από το παιδί, για παράδειγμα στην προσπάθειά του να απαλλαγεί από την AMBU, θα ήταν κάθετες ως προς τον επιμήκη άξονα της ρινός. - Ανακρίτρια: Στην προκείμενη περίπτωση θα μπορούσε όμως ειδικά το εντύπωμα να έχει προκληθεί από κολλητική ταινία στήριξης σωλήνα αναζωογόνησης;
- Καρακούκης: Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εφόσον όταν είχε ξεκινήσει η αναζωογόνηση το παιδί είχε ήδη τα χαρακτηριστικά του νεκρού, δεδομένης της ερυθρής χροιάς του εντυπώματος, δεν θα μπορούσε να έχει γίνει κατά την αναζωογόνηση.
Ίριδα
Ερωτώμενος από την ανακρίτρια σε ό,τι αφορά τις κακώσεις και τις εκδορές στο προσωπάκι της Ίριδας που καταγράφηκαν και μέσω των φωτογραφιών-ντοκουμέντων που αποκάλυψε η «Μ», ο έμπειρος ιατροδικαστής ήταν κατηγορηματικός ότι πρόκειται για προθανάτια ευρήματα. «…Χαρακτηριστικά από τις φωτογραφίες που μου επιδεικνύετε σας επισημαίνω ότι η 4166, όπου είναι εμφανή τα στοιχεία αιμορραγικής διήθησης, όπως έχω περιγράψει ήδη αυτόν τον όρο, για να είμαι πιο σαφής είναι έντονα κόκκινες οι κακώσεις, συνάδουν με προθανάτιες, αποκλείεται η μεταθανάτια πρόκλησή τους», ανέφερε.
- Ανακρίτρια: Ως προς το πανάκι που σας είχε αποσταλεί, ως αντικείμενο που βρέθηκε στην κούνια του θανόντος βρέφους, διαπιστώσατε, πλην της χρήσης που έχετε καταγράψει ήδη, εάν αυτό χρησιμοποιήθηκε και για την αποσπόγγιση των υγρών, που διαπιστώθηκε να φέρει, όπως κατέθεσε και ενώπιόν μας η κ. Τσιόλα;
- Καρακούκης: Δεν διαπιστώσαμε αν χρησιμοποιήθηκε και για την αποσπόγγιση. Ακόμα και αν χρησιμοποιήθηκε και για την αποσπόγγιση, αυτό δεν μεταβάλλει καθόλου τον ασφυκτικό μηχανισμού θανάτου, όπως τον έχουμε καταγράψει στη γνωμοδότησή μας.
- Ανακρίτρια: Οι κηλίδες αίματος και η παρουσία σιέλου επ’ αυτού, σύμφωνα με τις εργαστηριακές εξετάσεις που επικαλείστε και στην ανωτέρω γνωμοδότησή σας, μπορούν να προέρχονται από πνευμονικό οίδημα;
- Καρακούκης: Το πανάκι αυτό έφερε κηλίδες καστανέρυθρες και πράγματι το αποστείλαμε στο εργαστήριο για ανάλυση DNA. Το εργαστήριο μας έδωσε το αποτέλεσμα για αίμα και σάλιο, όχι οροαιματηρό αφρώδες υγρό από πνευμονικό οίδημα. Δεύτερον, στην περίπτωση οιδήματος, το υγρό εξερχόμενο θα έπρεπε να περάσει από την αναπνευστική οδό, ήτοι από τους βρόγχους, από την τραχεία, από τον λάρυγγα και φάρυγγα, ουδαμού στην ιατροδικαστική έκθεση της κ. Τσιόλα και την παθολογοανατομική έκθεση της κ. Μητσέλου αναφέρεται τέτοιο υλικό στις προαναφερθείσες ανατομικές δομές. Τρίτον, θα ήταν μεγάλη κηλίδα αίματος και όχι διάσπαρτες κηλίδες που συνάδουν με μετακίνηση – τρίψιμο πανιού πάνω στο στόμα. Επίσης να σημειώσω ότι από τις φωτογραφίες που είχαμε στη διάθεσή μας ως προς τα ρούχα και το στρώμα του βρέφους, δεν υπήρχε ίχνος υγρού καστανέρυθρης απόχρωσης. Επί εκροής υγρού από πνευμονικό οίδημα, ήτοι οροαιματηρού αφρού, θα υπήρχε κηλίδωση από ανάλογο υγρό στα ρούχα και στο στρώμα.
Απαντώντας στο ερώτημα πόσος χρόνος απαιτείται για να επέλθει ο θάνατος σε βρέφος ή νήπιο στο οποίο αποφράσσονται οι αεροφόρες οδοί, ο κ. Καρακούκης απάντησε «από 4 μέχρι 6-7 λεπτά», διευκρινίζοντας ότι σε περίπτωση ασφυκτικού θανάτου δεν συναντώνται πάντα ασφυκτικές κηλίδες στους πνεύμονες.
Κακώσεις
Επανερχόμενος και πάλι στην περίπτωση της Μαλένας, ο κ. Καρακούκης ανάλυσε στην ανακρίτρια το σύνολο των ευρημάτων που τον οδήγησαν (μαζί με τον κ. Καλόγρηα) στον ασφυκτικό θάνατο. «…Η έντονη πνευμονική συμφόρηση, η οποία καταγράφεται τόσο στην ιστολογική έκθεση του κ. Αγαπητού, όσο και στην επανεκτίμηση του κ. Ευτυχιάδη. Αυτή συνιστά μη ειδικό εύρημα, αλλά κυρίως παρατηρείται σε ασφυκτικούς θανάτους. Επίσης η εκτεταμένη ή καθολική κενοτοπιώδης εκφύλιση ηπατικών κυττάρων, το οποίο είναι μη ειδικό εύρημα, αλλά παρατηρείται επίσης σε περιπτώσεις ασφυκτικών θανάτων. Συνεπώς στις περιπτώσεις που εμείς γνωμοδοτήσαμε, και ειδικά για τη Μαρία Ελένη που με ρωτάτε, συνδυάσαμε, ως οφείλαμε, τα μη ειδικά ευρήματα με τα εξωτερικά ευρήματα και κυρίως με την απουσία παθολογικών ευρημάτων και την απουσία δηλητηρίασης. Θέλω να επισημάνω ότι η έρευνά μας ήταν ενδελεχής και για τα δύο παιδιά. Έχουν γίνει δύο ιστολογικές και δύο τοξικολογικές και από το δικό μας εργαστήριο και από το εργαστήριο του κ. Ράικου στη Θεσσαλονίκη. Πέραν των όσων έχουμε αναφέρει για τη Μαρία Ελένη, θα ήθελα να επισημάνω ως προς το βρέφος, και την αιτία θανάτου που προσδιορίσαμε, αφενός τη χρώση fibronectin που διαφορογιγνώσκει τον αιφνίδιο βρεφικό θάνατο από την ασφυξία και που στην περίπτωσή μας διέγνωσε την ασφυξία».
- Ανακρίτρια: Αν συναντήσετε στοιχεία υποξίας, αποκλείετε τον ασφυκτικό θάνατο;
- Καρακούκης: Η ασφυξία είναι υπάλληλος έννοια της υποξίας. Η υποξία απαντάται πάντα στην ασφυξία. Συνεπώς δεν αποκλείεται, δεδομένων και των υπολοίπων ευρημάτων. στη συγκεκριμένη περίπτωση των δύο παιδιών.
Τσιόλα
Μέσω της κατάθεσής του ο κ. Καρακούκης αποδόμησε πλήρως και την αρχική ιατροδικαστική έκθεση της Αγγελικής Τσιόλα σε ό,τι αφορά τον θάνατο της Ίριδας. «…Η ίδια η καταγραφόμενη αιτία θανάτου, καθώς πρώτον αγενεσία – υποπλασία, όπως αντιλαμβάνεστε και χωρίς ιατροδικαστική θεώρηση, είναι δύο έννοιες αντιφατικές. Συνεπώς δεν μπορούν να συνυπάρξουν οι όροι αυτοί και να περιγράφουν την αιτία θανάτου. Πέραν τούτου, αγενεσία δεν μπορεί να υπάρξει και να παραμείνει στη ζωή παιδί σχεδόν για 7 μήνες, και μάλιστα χωρίς συγγενείς ανωμαλίες, αρρυθμίες κ.λ.\π. Επίσης, αν υπήρχε υποπλασία, το παιδί θα είχε και πάλι εικόνα καρδιολογικού προβλήματος. Επίσης, στην ίδια έκθεση καταγράφεται ως αιτία θανάτου το πνευμονικό οίδημα, το οποίο επ’ ουδενί δεν αποτελεί αιτία θανάτου, καθ’ όσον απαντάται τόσο σε αιφνίδιους-παθολογικούς όσο και σε βίαιους θανάτους και παρεπόμενα ουδόλως οριοθετεί αιτία θανάτου».
Ακολούθως κατακρήμνισε τον βασικό ισχυρισμό της προϊσταμένης της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πατρών, η οποία μέχρι στιγμής έχει δώσει τρεις διαφορετικές (!) αιτίες θανάτου για το βρέφος, ότι δήθεν δεσμεύτηκε από τις εκθέσεις των παθολογοανατόμων. Ο κ. Καρακούκης ήταν αφοπλιστικός: «…Δεν υπάρχει καμία δέσμευση του ιατροδικαστή από τα ευρήματα του παθολογοανατόμου. Ο ιατροδικαστής αξιολογεί τα παθολογοανατομικά ευρήματα, τα συγκεράζει με τα δικά του ευρήματα και οριοθετεί την αιτία θανάτου. Πέραν τούτου όμως, στην έκθεση της κ. Μητσέλου υπάρχουν ευρήματα που συνηγορούν στην ασφυκτική αιτία θανάτου, όπως η έντονη συμφόρηση των οργάνων, στικτές αιμορραγικές διηθήσεις των πνευμόνων, που παριστούν ασφυκτικές κηλίδες, τα οποία ευρήματα είναι απολύτως μη ειδικά, συνδυαζόμενα όμως με τα εξωτερικά ευρήματα της κ. Τσιόλα, ήταν δυνατόν να της χτυπήσουν το αλάρμ ότι υπήρχε ασφυκτικός παράγων στην πρόκληση του θανάτου, και μάλιστα όταν η αιτία θανάτου που καταγράφει δεν είναι σωστή», ανέφερε.
Τσάκωνα
Παράλληλα, κατέρριψε την ηπατική ανεπάρκεια που έδωσε ως αιτία θανάτου στη Μαλένα η Χριστίνα Τσάκωνα. «…Ο όρος ηπατική ανεπάρκεια είναι κλινικός όρος, και όχι παθολογοανατομικός. Ως κλινικός όρος προϋποθέτει συμπτωματολογία στο παιδί, η οποία να συνάδει με ηπατική ανεπάρκεια. Από τον ιατρικό φάκελο της Μαρίας Ελένης προκύπτει ότι η τελευταία ουδεμία συμπτωματολογία ηπατικής βλάβης είχε εμφανίσει, αφού ήταν ένα παιδί ζωηρό. Λίγη ώρα πριν από τον θάνατό του έτρωγε, έπαιζε. Δεν είχε ούτε εμέτους, ούτε έστω αδιαθεσία, καμία συμπτωματολογία η οποία σε περίπτωση ηπατικής ανεπάρκειας θα κατέληγε σε ηπατικό κώμα. Κυρίως δε, όπως προκύπτει από τον ιατρικό φάκελο του ίδιου παιδιού, οι ηπατικοί δείκτες ήταν άριστοι… Αφετέρου θέλω να σημειώσω ότι η κενοτοπιώδης εκφύλιση ηπατικών κυττάρων είναι μη ειδικό εύρημα, δεν αποδίδει αιτία θανάτου. Η δε αναδιατύπωση που μου θέσατε περί κεραυνοβόλου ηπατικής βλάβης δεν γνωρίζω από πού προέκυψε, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του ιατρικού φακέλου, που είχαμε υπόψη μας κι εμείς. Επίσης η κεραυνοβόλος ηπατική βλάβη θα οδηγούσε σε ηπατικό κώμα. Επίσης θα συνυπήρχε καθολικός ίκτερος, ενώ στην περίπτωσή μας αντί για ίκτερο είχαμε κυάνωση που παραπέμπει σε ασφυξία. Επίσης θα υπήρχαν ανάλογα παθολογοανατομικά ευρήματα στο ήπαρ».
- Ανακρίτρια: Σε έδαφος υποξίας θα μπορούσε να επέλθει μία κεραυνοβόλος ηπατική βλάβη και τελικά άμεσα ο θάνατος;
- Καρακούκης: Θα υπήρχε μία διαδρομή στην περίπτωση της ηπατικής βλάβης που θα οριοθετούσε ευρήματα του ήπατος που μπορεί να κατέληγαν σε κεραυνοβόλο ηπατική ανεπάρκεια.
- Ανακρίτρια: Δηλαδή όταν λέτε «διαδρομή», τι εννοείτε;
- Καρακούκης: Εννοώ εκδήλωση συμπτωμάτων και παθολογοανατομικών ευρημάτων. Για παράδειγμα, μία κατάσταση κεραυνοβόλου ηπατικής ανεπάρκειας είναι η οξεία κιτρίνη ατροφία του ήπατος, η οποία θα έδινε οπωσδήποτε παθολογοανατομικά ευρήματα.
Επιπλέον, καταλήγοντας ο προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας επεσήμανε ότι ενδεχομένως ο θάνατος της Ίριδας να είχε επέλθει ακόμη και τέσσερις ώρες πριν από την εμφάνιση των υποστάσεων.
