PLUS
FAT TAX δηλαδή «φόρος λίπους» στα λιπαρά προϊόντα αλλά και στα τρόφιμα με ζάχαρη («όπως Αμερική»), διατήρηση ουσιαστικά του εισπρακτικού στόχου του ΕΝΦΙΑ με άλλο όνομα, αυξήσεις σε ΦΠΑ και φόρους κατανάλωσης, περαίωση για τις λίστες εμβασμάτων, Λαγκάρντ, αλλά και έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και άδειες ηλεκτρονικού τζόγου περιλαμβάνονται στη λίστα των μέτρων Βαρουφάκη που στάλθηκε στο Brussels Group, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για μία συμφωνία στο Eurogroup που θα δίνει ανάσα στη χώρα.
Οι προτάσεις δεν είναι βέβαιο ότι καλύπτουν τις απαιτήσεις των δανειστών, οι οποίοι θα ζητήσουν προφανώς και πρόσθετα μέτρα άμεσης είσπραξης. Έτσι, εκτός της λίστας, θεωρείται ότι στο τραπέζι θα μπει και η έκτακτη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, αλλά και επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται μεγάλα έργα με υπερ-εισπράξεις σε καθημερινή βάση ή και κάποιο άλλο οριζόντιο μέτρο που θα στοχεύει τους έχοντες και κατέχοντες.
Από την Παρασκευή η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα έχει ριχτεί στη μάχη της διαπραγμάτευσης μεταβαίνοντας στις Βρυξέλλες με μία λίστα 18 μέτρων. Η κυβέρνηση θέλει να πείσει τους δανειστές ότι με τα μέτρα αυτά μπορεί να εξασφαλίσει επιπλέον έσοδα 3,5 δισ. ευρώ, τα οποία θα καλύψουν τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ για το 2015.
Για να το επιτύχει επιστρατεύει ρηξικέλευθα αλλά και «παραδοσιακά» δοκιμασμένα μέτρα. Ποντάρει πολλά όμως και στην υπερ-είσπραξη εσόδων που υπολογίζει ότι είχε τον Μάρτιο -με τη ρύθμιση-εξπρές που τελείωσε την Παρασκευή- για να δείξει στους δανειστές ότι, παρόλο που εκείνοι έχουν κλείσει τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης, η κυβέρνηση έχει πετύχει να διατηρήσει σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα και άρα δεν μπορεί να ζητούν κάτι παραπάνω από την ίδια και τους Έλληνες πολίτες. Αντιθέτως, πρέπει και αυτοί να δώσουν κάτι προκειμένου η Ελλάδα να συνεχίζει να καλύπτει τις δανειακές υποχρεώσεις της.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται χρήματα για τις εσωτερικές της ανάγκες παρά μόνο για να αποπληρώνει τις δόσεις από τα δάνεια, λένε χαρακτηριστικά στο κυβερνητικό επιτελείο.
Από τα εισπρακτικά μέτρα που σβήνονται και γράφονται τις τελευταίες ώρες, στην τελική λίστα που συζητείται πλέον με τους «θεσμούς» στις Βρυξέλλες φαίνεται να παραμένουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:
Ένα λεπτό φόρος λίπους
1 Ένα λεπτό του ευρώ -τουλάχιστον- πρόσθετος φόρος στα προϊόντα που περιέχουν ζάχαρη και λίπος (ή ακόμα και αλάτι). Θα υπολογίζεται μία μικρή επιβάρυνση σε προϊόντα όπως τα αναψυκτικά (που ήδη φορολογούνται με ΦΠΑ 23%) ή διάφορα ζωικά προϊόντα. Πρόκειται ουσιαστικά για τον «φόρο λίπους» στα ανθυγιεινά τρόφιμα που έχει εφαρμοστεί στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, αλλά αφορούν κυρίως υπερκαταναλωτικές κοινωνίες που επιλέγουν για λόγους υγείας να στρέψουν τους πολίτες σε πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Το πρόβλημα όμως είναι ότι σε χώρες που βρίσκονται υπό καθεστώς κρίσης ο φτωχός πληθυσμός προτιμά τροφές με αυξημένη θερμιδική απόδοση για να καταπολεμήσει το αίσθημα της πείνας, ενώ δεν έχει εύκολα και την επιλογή ως καταναλωτής να αγοράζει light προϊόντα.
«Πρόστιμο» 10%-15% σε 50.000
2 Σημειώματα για όσους φιγουράρουν στις λίστες με εμβάσματα, Λαγκάρντ κ.λπ. να αποδεχθούν να πληρώσουν «πρόστιμο» 10%-15% επί των καταθέσεών τους για να μην ελεγχθούν από την Εφορία. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μέτρο κλείδωσε μετά από συνάντηση που είχαν την Πέμπτη οι κύριοι Γιάνης Βαρουφάκης, Παναγιώτης Νικολούδης και Νάντια Βαλαβάνη. Εκεί συμφωνήθηκε ότι θα ενωθούν όλες οι λίστες με «ύποπτες» καταθέσεις και περίπου 50.000 ελεγχόμενοι θα κληθούν να πληρώσουν συνολικά έως 1 δισ. ευρώ φέτος, για να μην ελεγχθούν εξονυχιστικά για όλα τα φορολογικά αντικείμενα έως 15 χρόνια πίσω (ΦΜΑΠ, φόροι εισοδήματος, ΦΑΠ, ΚΒΣ κ.λπ.).
ΕΝΦΙΑ και το 2015
3 Διατήρηση του ΕΝΦΙΑ και το 2015, έστω και με άλλο όνομα. Στόχος είναι να εισπραχθούν και φέτος περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Βέβαιες θεωρούνται πάντως κάποιες στοχευμένες αλλαγές για να πάρουν ανάσα οι πολύ μικροί ιδιοκτήτες. Για να μην ανοίξει τρύπα στα έσοδα, όμως, θα απαιτηθεί να αλλάξει το μείγμα των συντελεστών, με επιβάρυνση των μεγαλοϊδιοκτητών. Έτσι ο ανώτατος συντελεστής μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει το 2% τον χρόνο, ειδικά αν η είσπραξή του συνδυαστεί με τη μείωση των αντικειμενικών τιμών της Εφορίας τον Ιούνιο, όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση.
Nέες κλίμακες και 15.000 αφορολόγητο
4 Νέα κλίμακα φόρου εισοδήματος, μετά από εισήγηση της γενικής γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Κατερίνας Σαββαΐδου, η οποία φαίνεται πως παραμένει αμετακίνητη μετά και τη συνάντηση που είχε τις προηγούμενες ημέρες με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Προβλέπεται αύξηση του ανώτατου συντελεστή από 42% σε τουλάχιστον 45%- 50% (ή και παραπάνω αν προκύψει ανάγκη στη διαπραγμάτευση) και εισαγωγή νέων κλιμακίων. Το μάρμαρο θα πληρώσουν όμως και τα μεσαία εισοδηματικά στρώματα, που θα ανεβαίνουν ευκολότερα από το ένα κλιμάκιο στο άλλο λόγω των μικρών διαφορών που αναμένεται να έχουν μεταξύ τους. Στον αντίποδα σχεδιάζεται γενναία αύξηση αφορολογήτου έως τα 15.000 ευρώ, που όμως δεν θα μειώσει την παρακράτηση φόρου που γίνεται ήδη σε μισθούς και συντάξεις, ενώ μπορεί να επεκταθεί σταδιακά σε βάθος διετίας.
ΦΠΑ 23% σε προϊόντα πολυτελείας
5 Αυξήσεις ΦΠΑ σε κάποια προϊόντα πολυτελείας, με μετάταξή τους από τον συντελεστή 13% στο 23%. Τα περιθώρια εισπράξεων είναι μικρά, αλλά η μεταρρύθμιση αυτή θεωρείται ότι μπορεί να αρέσει στους δανειστές.
Αύξηση φπα στα νησιά
6 Αύξηση ΦΠΑ με κατάργηση των εκπτώσεων 30% που ισχύουν σε τουριστικά νησιά του Αιγαίου. Στόχοι είναι και πάλι η Μύκονος και η Σαντορίνη. Παρότι στην κυβέρνηση είχαν ανακαλύψει ότι υπάρχουν ακόμα και συνταγματικά κωλύματα, φαίνεται πως επικράτησε τελικώς η άποψη ότι το Δημόσιο μπορεί να εισπράξει έως 300 εκατ. ευρώ επιπλέον τον χρόνο, χωρίς να θιχτούν ο τουρισμός ή οι πληθυσμοί ακριτικών νησιών της άγονης γραμμής.
Οι 100 δόσεις σε εφορία – ταμεία
7 Οι ρυθμίσεις με τις 100 δόσεις για χρέη στην Εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία που θα τρέξουν μετά το Πάσχα. Η κυβέρνηση υπολογίζει έτσι ότι και τον Απρίλιο θα πετύχει μια άμεση υπερ-είσπραξη τουλάχιστον 150-200 εκατ. ευρώ (και έως 600 εκατ. ευρώ ως το τέλος του χρόνου) για να μπορεί να υποστηρίζει ότι τα «ελληνικής εμπνεύσεως» μέτρα αποδίδουν και δεν πρέπει να θεωρούνται μονομερείς ενέργειες.
Αυξήσεις σε ποτά – τσιγάρα
8 Παρότι η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είχε αποκλείσει την αύξηση στα τσιγάρα, επειδή δεν θα απέδιδε λόγω αύξησης του λαθρεμπορίου, τελικά δεν θα αποφευχθεί. Αυξήσεις έρχονται και στα ποτά, αλλά μένουν εκτός οι αυξήσεις στους ειδικούς φόρους στα καύσιμα, μέτρο που θεωρείται υφεσιακό.
Οnline απόδοση φπα
9 Online σύνδεση επιχειρήσεων με το υπουργείο Οικονομικών. Αρχικά οι εταιρείες θα δηλώνουν έναν εταιρικό λογαριασμό από τον οποίο το Δημόσιο θα δεσμεύει άμεσα τον ΦΠΑ τη στιγμή που καταβάλλεται η αμοιβή στην επιχείρηση, ενώ για αργότερα εξετάζεται και η σύνδεση ταμειακών μηχανών με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές του υπουργείου Οικονομικών. Η «προείσπραξη» όμως του ΦΠΑ, προτού καν υποβληθεί δήλωση και αποδοθεί στο Δημόσιο, αναμένεται να επιτείνει τα προβλήματα ρευστότητας που έχουν ήδη οι επιχειρήσεις, καθώς ουσιαστικά βάζει χέρι στο ταμείο τους.
Έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις
10 Σημειώνεται στροφή της κυβέρνησης, η οποία δεσμεύεται ότι δεν θα διατηρεί την πλειοψηφία του μετοχικού πακέτου των υπό αποκρατικοποίηση επιχειρήσεων, αλλά μόνο ένα ποσοστό ικανό για να διατηρεί δικαιώματα. Το 51% και το μάνατζμεντ θα εκχωρούνται στον επενδυτή. Δηλώνεται επίσης ότι άμεσα θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, με κάποιες αλλαγές στις συμβάσεις για το ποσοστό που θα παραμείνει στο κράτος, ενώ σειρά παίρνουν και άλλες προβληματικές εταιρείες του Δημοσίου, όπως ο ΟΣΕ και ο Ιππόδρομος. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με το Ελληνικό, ενώ ξεκινά νέος διαγωνισμός για τον «Αστέρα». Πάντως, η κυβέρνηση επιμένει ότι δεν θα πηγαίνουν όλα τα λεφτά για μείωση του δημόσιου χρέους, αλλά ένα μέρος τους θα διατίθεται για τη στήριξη των ασφαλιστικών ταμείων.
Έσοδα από τις τηλεσυχνοτητες
11 Τηλεοπτικές άδειες. Η κυβέρνηση βάζει στόχο να εισπράξει έσοδα από τα δικαιώματα διαχείρισης των τηλεοπτικών συχνοτήτων, σε μία αντίξοη πάντως εποχή για τον κλάδο και τη διαφημιστική αγορά.
Άδειες ηλεκτρονικού τζόγου
12 Άδειες ηλεκτρονικού τζόγου: η κυβέρνηση θέλει να θέσει σε αυστηρό πλαίσιο τη λειτουργία διαδικτυακών εταιρειών στοιχήματος στη χώρα μας, αν και το θέμα των νέων αδειών θεωρείται επιχειρηματικά και κοινωνικά «ευαίσθητο».
Επιβράβευση με κλήρωση αποδείξεων
13 Κλήρωση αποδείξεων με βάση την πρόταση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου για επιβράβευση των συνεπών φορολογούμενων που ζητούν και συλλέγουν τις αποδείξεις τους.
Ωστόσο, πριν καν σταλεί η νέα λίστα στις Βρυξέλες, ήδη ξέσπασαν και οι πρώτες αντιδικίες με τους «θεσμούς», αλλά ακόμη και μεταξύ στελεχών της κυβέρνησης. Κοινοτικές πηγές έλεγαν ότι η λίστα δεν περιλαμβάνει ισχυρά φοροεισπρακτικά μέτρα και δεν αποτελεί βάση συζήτησης με τους δανειστές. Διεμήνυαν μάλιστα ότι μπορεί οι συζητήσεις στο Brussels Group να καθυστερήσουν ή και να αναβληθούν για μερικές ημέρες ακόμη!
Εμπλοκή με την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα
Ωστόσο, προβλήματα διαπιστώνονται και στην ελληνική διαπραγματευτική ομάδα. Αν και οι συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, Νίκος Θεοχαράκης και Ελενα Παναρίτη, μετέβησαν από την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, ο βασικός διαπραγματευτής της Ελλάδας στο Brussels Group Γιώργος Χουλιαράκης παρέμενε μέχρι το Σάββατο στην Αθήνα. Συνομιλητές του κ. Βαρουφάκη μάλιστα κρατούσαν αποστάσεις από το κείμενο που ετοιμάστηκε (ερήμην του κ. Χουλιαράκη που απουσίαζε λόγω ασθενείας επί μία εβδομάδα από το υπουργείο), περιγράφοντάς το ως «έργο Παναρίτη» και θέλοντας προφανώς να μεταφέρουν εκεί τα τυχόν προβλήματα στην πρόοδο των διαβουλεύσεων.
Πηγές στην κυβέρνηση εξάλλου έλεγαν ότι στο ταξίδι Τσίπρα στο Βερολίνο, η Ανγκελα Μέρκελ και ο Έλληνας πρωθυπουργός είχαν εκτενή συζήτηση επί τη βάσει της ενδιάμεσης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος της 10ης Δεκεμβρίου από την Κομισιόν. Στο πλαίσιο αυτό, όλες τις επόμενες μέρες στο υπουργείο Οικονομικών ετοίμαζαν και ένα σχέδιο μέτρων «κόβοντας και ράβοντας» πάνω στα κείμενα της πρώην τρόικας, προκειμένου να βρουν ένα κοινό πεδίο επαφής για νέα μέτρα, που δεν αποτυπώνεται όμως σε αυτά που κομίζουν στις Βρυξέλλες οι απεσταλμένοι του κ. Βαρουφάκη.
