PLUS
Η επικοινωνιακή διάσταση που έχει πάρει πρόσφατα το ζήτημα της κατανάλωσης καφέ στο αυτοκίνητο βασίζεται στην ερμηνεία του άρθρου 13 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), το οποίο όντως αναφέρει ότι ο οδηγός πρέπει να έχει πλήρη ελευθερία κινήσεων για να μπορεί να ελέγχει το όχημά του. Η συγκεκριμένη διάταξη, η οποία υφίσταται από το 1999, επισημαίνει ότι ο οδηγός απαγορεύεται να χρησιμοποιεί ακουστικά ή κινητό τηλέφωνο, ενώ το να κρατάει κάτι άλλο στο χέρι του (όπως καφέ) μπορεί να θεωρηθεί παράγοντας που του αποσπά την προσοχή, αλλά δεν αναφέρεται ρητά στο άρθρο.
Η επιβολή προστίμου για τέτοιες περιπτώσεις εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των αστυνομικών αρχών, δηλαδή αν θεωρηθεί ότι το αντικείμενο που κρατάει ο οδηγός επηρεάζει την ικανότητά του να οδηγεί με ασφάλεια. Δηλαδή θα μπορούσε να αναφέρεται και σε ένα αναψυκτικό, σε ένα μπουκάλι νερό και σε ένα τοστ που μπορεί να καταναλώσει ο οδηγός. Ας μην είμαστε υπερβολικοί.
Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι, όπως οι επαγγελματίες οδηγοί, που παίρνουν ατελείωτες ώρες στο τιμόνι και χρειάζεται συχνά να καταναλώσουν κάποιο ρόφημα για να τους κρατήσει σε εγρήγορση ή κάποιο σνακ. Σαφώς και πρέπει να υπάρχει ορθολογική κρίση και η κατανάλωση οποιουδήποτε προϊόντος θα πρέπει να γίνεται με τρόπο έτσι ώστε να μην επηρεάζει την οδήγηση. Προφανώς ο οδηγός μπορεί να πιει μια γουλιά καφέ όσο περιμένεις στο φανάρι ή αν είναι σταματημένος κατά τη διάρκεια κυκλοφοριακής συμφόρησης. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι ειδικά ο καφές είναι σχεδόν απαραίτητος για τους επαγγελματίες οδηγούς που όχι μόνο τους διατηρεί σε εγρήγορση, αλλά αποτελεί και τη συντροφιά τους στις ατέλειωτες ώρες που παίρνουν καθημερινά στον δρόμο. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι πως παρότι το συγκεκριμένο άρθρο ισχύει εδώ και πολλά χρόνια, δεν εφαρμόζεται, όπως συμβαίνει και με πολλές άλλες διατάξεις του ΚΟΚ. Επομένως, η ιδέα της επιβολής προστίμου για την κατανάλωση καφέ στο αυτοκίνητο φαίνεται να αποτελεί περισσότερο μια πρόταση ή προειδοποίηση παρά μια αλλαγή στη νομοθεσία.
Νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι πως η ουσία του ζητήματος βρίσκεται στην εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας, παρά στη δημιουργία ή την αυστηρή ερμηνεία νέων ή παλαιών διατάξεων. Οι νόμοι που αφορούν την οδική ασφάλεια, όπως η παραβίαση του κόκκινου σηματοδότη, η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και ο σεβασμός στους πεζούς, είναι ήδη σαφείς και καλύπτουν τα βασικά σημεία της ασφαλούς οδήγησης.
Το πραγματικό ζήτημα βρίσκεται στην επιβολή και στην εφαρμογή αυτών των νόμων. Η υπερβολική εστίαση σε μικρότερες ή παλαιότερες διατάξεις, όπως η πιθανή ποινή για την κατανάλωση καφέ κατά την οδήγηση, μπορεί να αποπροσανατολίσει από τα σοβαρότερα προβλήματα που απειλούν την οδική ασφάλεια. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει στην ευρύτερη υπονόμευση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, κάνοντας τους πολίτες να αμφισβητήσουν την αναγκαιότητα και τη σοβαρότητα των νόμων. Το κρίσιμο είναι να ενισχυθεί η επιβολή των υπαρχόντων κανόνων που σχετίζονται άμεσα με την πρόληψη των σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων.
Η πρόληψη και η εκπαίδευση σχετικά με την οδική ασφάλεια, καθώς και η συστηματική επιβολή των βασικών διατάξεων του ΚΟΚ είναι το «κλειδί» για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στην κυκλοφοριακή ασφάλεια στην Ελλάδα. Όσον αφορά το θέμα του καφέ, είναι μάλλον απίθανο να δούμε την επιβολή τέτοιου προστίμου σε μεγάλη κλίμακα, και αν συμβεί θα αποτελέσει μάλλον ένα ενδιαφέρον, αλλά εξαιρετικά σπάνιο περιστατικό.
