Ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Πολωνίας τέθηκε εκτός αέρα και οι επικεφαλής του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα TVP και της Πολωνικής Ραδιοφωνίας αντικαταστάθηκαν το μεσημέρι της Τετάρτης, καθώς η νέα κυβέρνηση ξεκίνησε την αποπολιτικοποίηση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, τα οποία εξακολουθούσε να ελέγχει η προηγούμενη κυβέρνηση.
Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ, είχε υποσχεθεί προεκλογικά να μετατρέψει τα κρατικά μέσα ενημέρωσης σε πλατφόρμα «αξιόπιστης πληροφόρησης».
Το βράδυ της Τρίτης, το πολωνικό κοινοβούλιο υποστήριξε ψήφισμα που ζητούσε ανεξαρτησία, αντικειμενικότητα και πλουραλισμό στη δημόσια τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
Την επόμενη ημέρα, ο νέος υπουργός Πολιτισμού Μπαρτουομιέι Σιενκιέβιτς απέλυσε τους επικεφαλής του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα TVP και της Πολωνικής Ραδιοφωνίας και τους αντικατέστησε με νέους.
Μετά την απόλυση της διοίκησης της TVP, λίγα λεπτά πριν από το μεσημέρι της Τετάρτης, τα κύρια κανάλια της TVP τέθηκαν εκτός αέρα. Στη συνέχεια, η μετάδοση συνεχίστηκε, αλλά όλα τα ενημερωτικά προγράμματα της ημέρας αντικαταστάθηκαν από επαναλήψεις τηλεοπτικών σειρών της TVP.
Κατά τη διάρκεια της οκταετούς διακυβέρνησής της, η προηγούμενη κυβέρνηση του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS, ECR) κατάφερε να αλλάξει τη νομοθεσία με την ετικέτα της «επαναπολωνισμό» των μέσων ενημέρωσης, ώστε να ενισχύσει δραματικά τον έλεγχο της κυβερνητικής πλειοψηφίας στα δημόσια μέσα ενημέρωσης.
Ως αποτέλεσμα των αλλαγών, το TVP έγινε μια μηχανή προπαγάνδας για την κυβέρνηση PiS, που επικρίνει έντονα και τακτικά την αντιπολίτευση και την κατηγορεί ότι ενεργεί ενάντια στα πολωνικά συμφέροντα, ενώ υποστηρίζει ανοιχτά τις πολιτικές της κυβέρνησης.
Ο πρώην πρωθυπουργός του PiS, Ματέους Μοραβιέτσκι, καταδίκασε τις «παράνομες ενέργειες» της νέας κυβέρνησης, κάνοντας λόγο για «ένα πρώτο βήμα προς μια δικτατορία», ενώ ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, κάποτε μέλος του PiS, κατηγόρησε το στρατόπεδο του Τουσκ για «παραβίαση των συνταγματικών αρχών και του νόμου».
Ο Ντούντα κάλεσε μάλιστα τον Τουσκ και το υπουργικό του συμβούλιο να «σεβαστούν την πολωνική έννομη τάξη», ενώ προειδοποίησε τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Σίμον Χοουόβνια, ότι οι όποιες αλλαγές στα κρατικά μέσα ενημέρωσης πρέπει να ακολουθούν τον νόμο.
Η ρυθμιστική αρχή μέσων ενημέρωσης που ελέγχεται από το PiS, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (KRRiT), συμφώνησε με τον Μοραβιέτσκι ότι τα βήματα του υπουργικού συμβουλίου του Τουσκ ήταν παράνομα. Είπε ότι πρόκειται για «πράξη ανομίας και θυμίζει τις χειρότερες εποχές του στρατιωτικού νόμου», που εισήχθη στην Πολωνία κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής διακυβέρνησης το 1981.
Όλο το προηγούμενο βράδυ, πολιτικοί του PiS διαμαρτυρήθηκαν κατά των αλλαγών στην έδρα του TVP στην οδό Woronicza της Βαρσοβίας, μαζί με τον ηγέτη του κόμματος Γιάροσλαβ Κατσίνσκι. Η διαμαρτυρία συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας, με τα μέλη του PiS να καταλαμβάνουν το κτίριο και την αστυνομία να επεμβαίνει.
«Καθαρό νερό» αντί για προπαγάνδα
Στις 7:30 μ.μ., αντί για το κύριο ειδησεογραφικό πρόγραμμα Wiadomości (Ειδήσεις), οι τηλεθεατές είδαν στους δέκτες τους μια δήλωση του Marek Czyż, του νεοδιορισθέντος διευθυντή του προγράμματος.
«Κανένας πολωνός πολίτης που χρηματοδοτεί τη λειτουργία της δημόσιας τηλεόρασης δεν έχει καμία υποχρέωση να ακούει την προπαγάνδα κανενός, (αλλά) έχει δικαίωμα να απαιτεί αξιόπιστη, επαγγελματική και ειλικρινή ενημέρωση», δήλωσε ο ίδιος.
Ανακοίνωσε ότι, από την Πέμπτη, το Wiadomości θα παρουσιάζει μια αντικειμενική «εικόνα του κόσμου και της ημέρας».
«Αντί για σούπα προπαγάνδας, θέλουμε να σας προσφέρουμε καθαρό νερό», δεσμεύτηκε.
Οι αλλαγές, ωστόσο, στα μέσα ενημέρωσης μπορούν θεωρητικά να μπλοκαριστούν από τον πρόεδρο, ο οποίος έχει το δικαίωμα να ασκεί βέτο σε νομοσχέδια.