PLUS
Οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ είναι μια εξαιρετικά δομημένη διαδικασία που περιλαμβάνει πολλαπλά στάδια, βασικά πρόσωπα και ένα μοναδικό σύστημα ψηφοφορίας.
Απέχει πολύ από την διαδικασία μιας απλής λαϊκή ψήφου και η κατανόηση του πώς λειτουργούν βοηθάει να εξηγηθεί γιατί ορισμένες πολιτείες έχουν περισσότερη σημασία και γιατί ορισμένοι υποψήφιοι πετυχαίνουν να κερδίσουν τελικά παρά την απώλεια της λαϊκής ψήφου.
Ένα 24ωρό πριν τις εκλογές του 2024, ας αναλύσουμε τις σημαντικές πτυχές της εκλογικής διαδικασίας στις ΗΠΑ:
Ποιοι είναι οι υποψήφιοι στην προεδρική κούρσα των ΗΠΑ το 2024;
Οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές του 2024 έχουν δύο μεγάλους μονομάχους.
Από την πλευρά των Δημοκρατικών, έχουμε την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις, η οποία διαδέχθηκε τον Τζο Μπάιντεν στις 21 Ιουλίου. Θα γίνει 60 ετών αυτόν τον μήνα και επέλεξε τον κυβερνήτη της Μινεσότα, Τιμ Γουόλς, 60 ετών, ως υποψήφιό της.
Από την πλευρά των Ρεπουμπλικανών, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είναι και πάλι υποψήφιος σε ηλικία 78 ετών, με τον γερουσιαστή του Οχάιο, Τζ.
Τι είναι το Εκλογικό Σώμα και πώς λειτουργεί;
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές πτυχές των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ είναι ότι οι Αμερικανοί δεν ψηφίζουν απευθείας τον πρόεδρό τους. Αντίθετα, ψηφίζουν για εκλογείς στο Εκλογικό Σώμα, ένα σώμα που τελικά επιλέγει τον πρόεδρο.
Υπάρχουν 538 εκλέκτορες συνολικά, που αντιπροσωπεύουν 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, 100 Γερουσιαστές και 3 εκλέκτορες από την Ουάσιγκτον DC. Ο μαγικός αριθμός για τη νίκη είναι 270 εκλογικές ψήφοι — απόλυτη πλειοψηφία.
Η κατανομή των εκλογέων κάθε πολιτείας είναι ανάλογη με την εκπροσώπησή της στο Κογκρέσο, με μεγαλύτερες πολιτείες όπως η Καλιφόρνια να έχουν περισσότερους ψηφοφόρους (55) σε σύγκριση με μικρότερες πολιτείες όπως η Βόρεια Ντακότα (3).
Ο υποψήφιος που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους σε μια πολιτεία συνήθως λαμβάνει όλες τις εκλογικές ψήφους αυτής της πολιτείας σύμφωνα με το σύστημα «ο νικητήςτα παίρνει όλα», που χρησιμοποιείται σε 48 πολιτείες και στην Ουάσιγκτον DC. Το Μέιν και η Νεμπράσκα, ωστόσο, χρησιμοποιούν ένα αναλογικό σύστημα που μπορεί να χωρίσει τις εκλογικές ψήφους με βάση τα αποτελέσματα σε επίπεδο περιφέρειας και σε επίπεδο πολιτείας.
Η απογραφή του 2020 άλλαξε την κατανομή των εκλογέων μετατοπίζοντας έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Για παράδειγμα, το Τέξας κέρδισε δύο επιπλέον έδρες και τώρα κατέχει 40 εκλογικές ψήφους, ενώ πολιτείες όπως η Καλιφόρνια, η Νέα Υόρκη και το Μίσιγκαν έχασαν από μία εκλογική ψήφο η καθεμία. Αυτή η ανακατανομή αντανακλά τις πληθυσμιακές αλλαγές και επηρεάζει το εκλογικό βάρος των διαφορετικών πολιτειών στις αυριανές εκλογές.
Ως αποτέλεσμα αυτού του συστήματος, οι υποψήφιοι μπορούν να χάσουν τη λαϊκή ψήφο, αλλά να κερδίσουν την προεδρία εξασφαλίζοντας βασικές εκλογικές ψήφους, όπως αποδείχθηκε στις εκλογές του 2016, όταν η Χίλαρι Κλίντον συγκέντρωσε σχεδόν 3 εκατομμύρια ψήφους περισσότερους από τον Τραμπ, αλλά έχασε στο Εκλογικό Κολέγιο.
Ομοίως, το 2000, ο Τζορτζ Μπους κέρδισε την προεδρία με 271 εκλογικές ψήφους, ενώ ο αντίπαλός του, ο Αλ Γκορ, κέρδιζε τη λαϊκή ψήφο με πάνω από μισό εκατομμύριο.
Τι γίνεται με την πρόωρη ψηφοφορία και τις ψηφοφορίες μέσω ταχυδρομείου;
Τα τελευταία χρόνια, η πρόωρη ψηφοφορία και η αποχή έχουν διαδραματίσει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο. Αν και η επίσημη ημερομηνία εκλογών είναι η 5η Νοεμβρίου 2024, εκατομμύρια Αμερικανοί ψηφίζουν εβδομάδες νωρίτερα μέσω ψηφοδελτίων μέσω ταχυδρομείου ή προσωπικών ψηφοφοριών.
Αυτή η πρακτική σημείωσε απότομη άνοδο το 2020 λόγω της πανδημίας COVID-19, με τα επιστολικά ψηφοδέλτια να αντιπροσωπεύουν το 42 τοις εκατό των συνολικών ψήφων, σύμφωνα με το Εργαστήριο Εκλογών Δεδομένων + Επιστήμης του MIT. Συνολικά, καταμετρήθηκαν 158 εκατομμύρια ψήφοι στις εκλογές του 2020, με τις επιστολικές ψήφους να φτάνουν τα 66,4 εκατομμύρια — από 28,8 εκατομμύρια το 2016.
Παρά τους ισχυρισμούς του Τραμπ ότι οι επιστολικοί ψήφοι ήταν «δόλια», εκτενής έρευνα έχει δείξει ότι νόθευση του αποτελέσματος μέσω αυτής της μεθόδου είναι εξαιρετικά σπάνια. Στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022, η ψηφοφορία με επιστολική ψήφο μειώθηκε στο 32 τοις εκατό, αλλά εξακολουθεί να παραμένει μια κρίσιμη μέθοδος ψηφοφορίας για πολλούς Αμερικανούς.
Η πρόωρη ψηφοφορία είναι ευρέως προσβάσιμη σε 47 πολιτείες, μαζί με περιοχές όπως το Γκουάμ, το Πουέρτο Ρίκο και οι Παρθένοι Νήσοι. Στις περισσότερες πολιτείες, οι ψηφοφόροι δεν χρειάζονται συγκεκριμένο λόγο για να ψηφίσουν νωρίς, αλλά ορισμένες πολιτείες απαιτούν από τα άτομα να ακολουθήσουν την επιλογή της πρόωρης ψηφοφορίας.
Μόνο τρεις πολιτείες — η Αλαμπάμα, το Μισισιπή και το Νιου Χάμσαϊρ — δεν προσφέρουν τη δυνατότητα της πρόωρης προσωπικής ψηφοφορίας.
Πώς γίνεται η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων;
Μόλις τελειώσει η ψηφοφορία, ξεκινά η διαδικασία καταμέτρησης των ψηφοδελτίων και το πρώτο σύνολο αποτελεσμάτων είναι συνήθως γνωστό μέχρι το τέλος της εκλογικής νύχτας. Τα εκλογικά τμήματα κλείνουν γενικά μεταξύ 6:00 μ.μ. και 8:00 μ.μ., με τον νικητή να ανακοινώνεται στις 23:00 ανατολική ώρα.
Ωστόσο, η άνοδος των ψηφοδελτίων με αλληλογραφία οδήγησε σε καθυστερήσεις στα τελικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε πολιτείες κλειδιά όπου η μάχη είναι αμφίρροπη. Το 2020, για παράδειγμα, ο Τζο Μπάιντεν ανακηρύχθηκε νικητής μόνο μετά από πολλές ημέρες καταμέτρησης στις κρίσιμες πολιτείες.
Τα μέσα ενημέρωσης όπως το CNN, το NBC και το ABC βασίζονται σε καταμέτρηση ψήφων σε πραγματικό χρόνο και σε exit poll, ενώ το Associated Press (AP) χρησιμοποιεί μια πιο συντηρητική προσέγγιση. Το AP απασχολεί περίπου 4.000 ανταποκριτές σε όλη τη χώρα και ανακηρύσσει νικητή μόνο αφού βεβαιωθεί ότι τα υπόλοιπα αμέτρητα ψηφοδέλτια δεν πρόκειται να αλλάξουν το αποτέλεσμα.
Το τελευταίο βήμα της εκλογικής διαδικασίας γίνεται τον Δεκέμβριο, όταν το Εκλογικό Σώμα δίνει επίσημα τις ψήφους του. Οι κυβερνήτες ή οι γραμματείς του κράτους πιστοποιούν τα αποτελέσματα και στις 6 Ιανουαρίου 2025, το Κογκρέσο θα καταμετρήσει επίσημα τις εκλογικές ψήφους.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος θα εγκαινιαστεί στις 20 Ιανουαρίου 2025, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας τετραετούς θητείας.
Πόσο σημαντικές είναι οι πολιτείες κλειδιά;
Οι πολιτείες κλειδιά (ονομάζονται Swing), διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στον καθορισμό του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών. Αυτές οι πολιτείες δεν έχουν σταθερό μοτίβο ψηφοφορίας για ένα κόμμα και μπορούν να αλλάξουν είτε υπέρ των Ρεπουμπλικάνων είτε υπέρ των Δημοκρατικών σε κάθε δεδομένη εκλογή.
Οι βασικές πολιτείες κλειδιά το 2024 περιλαμβάνουν την Αριζόνα, τη Γεωργία, το Μίσιγκαν, τη Νεβάδα, την Πενσυλβάνια και το Ουισκόνσιν. Η νίκη σε αυτές τις πολιτείες είναι συχνά καθοριστική για τους υποψηφίους λόγω του σημαντικού αριθμού των εκλογικών ψήφων που διακυβεύονται.
Οι προεκλογικές εκστρατείες ρίχνουν εκατομμύρια δολάρια στη διαφήμιση και την προσέγγιση των ψηφοφόρων στις πολιτείες κλειδιά υπογραμμίζοντας πόσο ανταγωνιστικές και κρίσιμες μπορούν να είναι αυτές οι πολιτείες.
Εκτός από την προεδρική ψηφοφορία , οι ψηφοφόροι σε πολλές από αυτές τις πολιτείες θα αποφασίσουν επίσης για κρίσιμα τοπικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των δημοψηφισμάτων για τα δικαιώματα των αμβλώσεων σε πολιτείες όπως η Μοντάνα και η Αριζόνα.
Ποιον άλλον ψηφίζουν οι Αμερικανοί;
Οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ είναι μόνο ένα μέρος της ευρύτερης εκλογικής διαδικασίας. Στις 5 Νοεμβρίου 2024, οι Αμερικανοί θα εκλέξουν επίσης 468 μέλη του Κογκρέσου, που θα περιλαμβάνουν 33 γερουσιαστές και και τα 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Έντεκα πολιτείες και δύο περιοχές θα διεξαγάγουν εκλογές κυβερνήτη, ενώ διάφορα δημοψηφίσματα θα τεθούν επίσης στο ψηφοδέλτιο. Για παράδειγμα, ένα δημοψήφισμα στη Μοντάνα θα καθορίσει εάν το δικαίωμα των αμβλώσεων πρέπει να κατοχυρωθεί στο σύνταγμα της πολιτείας.
Αυτές οι εκλογές, μαζί με την προεδρική κούρσα, αποτελούν μια δυναμική και πολύπλευρη διαδικασία που αντανακλά την αποκεντρωμένη φύση του εκλογικού συστήματος των ΗΠΑ. Οι ψηφοφόροι διαδραματίζουν άμεσο ρόλο στη διαμόρφωση όχι μόνο της εθνικής ηγεσίας αλλά και των τοπικών και κρατικών πολιτικών που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή.
Ν.Β.
