PLUS
Υπάρχουν άνθρωποι πρόθυμοι να επενδύσουν δισεκατομμύρια δολάρια, προκειμένου να στείλουν μερικούς… εκπροσώπους του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη Άρη.
Ο πάμπλουτος επιχειρηματίας Elon Musk (SpaceX) είναι ένας από αυτούς, όπως επίσης και ο μη κυβερνητικός οργανισμός Mars One, ο οποίος θέλει να δημιουργήσει στο μακρινό αυτό πλανήτη μια αποικία μέχρι το 2022. Στόχος τους είναι να στείλουν στον Άρη μια ομάδα επιλεγμένων υποψηφίων, οι οποίοι θα περάσουν επτά χρόνια εντατικής εκπαίδευσης, προκειμένου να μεταδίδουν στη συνέχεια στους υπόλοιπους στη Γη στοιχεία για τη ζωή τους εκεί.
Αυτά τα προγράμματα, όπως γράφει ο Jack Flanagan στο περιοδικό The Kernel, ονομάζονται αποστολές «Mars to Stay». Πίσω από αυτά υπάρχει μια λογική εξήγηση για την επιθυμία αποίκισης του Άρη προτού επιχειρηθεί μια αποστολή επιστροφής. Δεν υπάρχει η τεχνολογία που θα επέτρεπε την αποβίβαση ανθρώπων στον Κόκκινο Πλανήτη, και στην συνέχεια επιστροφής τους στη Γη.
Αυτό, ωστόσο, που είναι εφικτό σήμερα είναι η φόρτωση ενός διαστημικού σκάφους με τον απαραίτητο εξοπλισμό για… να ζήσει κανείς εκεί.
Οι άνθρωποι που υποστηρίζουν τη «μετακόμιση» στον Άρη δεν είναι απλοί ονειροπόλοι. Αντίθετα, είναι υψηλού επιπέδου κοσμολόγοι και μηχανικοί, όπως επίσης και ο Buzz Aldrin (αμερικανός αστροναύτης και ο δεύτερος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στη Σελήνη), οι οποίοι υποστηρίζουν ένθερμα την αποίκιση του Κόκκινου Πλανήτη όσο πιο σύντομα γίνεται.
Οι στρατηγικές για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος ποκίλουν.
Υπάρχουν, σε γενικές γραμμές, δύο επιλογές.
Η πρώτη, έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός τεχνητού περιβάλλοντος, το οποίο θα προστατεύει τους ανθρώπους από την αφιλόξενη επιφάνεια του Άρη. Αν ο εποικισμός επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τα επόμενα χρόνια, αυτή θα ήταν η μοναδική επιλογή (συνεχίζει το δημοσίευμα), καθώς η δεύτερη απαιτεί καιρό για να γίνει.
Σύμφωνα με τη δεύτερη επιλογή, που καλείται «terraforming», δηλαδή κάτι σαν «διαμόρφωση της Γης», η ιδέα είναι να γίνουν τέτοιες παρεμβάσεις ώστε να αλλάξει η επιφάνεια και η ατμόσφαιρα ενός πλανήτη, προκειμένου οι συνθήκες να μοιάζουν με αυτές που επικρατούν στη Γη.
Στον Άρη υπάρχουν τα απαραίτητα συστατικά που απαιτούνται για την ύπαρξη ζωής (νερό, άζωτο, άνθρακας και φώσφορος), ενώ οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάποτε είχε υγρό κλίμα, δεδομένων των κοιλάδων που έχουν διαμορφωθεί στην επιφάνεια του πλανήτη, οι οποίες μπορούν να έχουν «χαραχτεί» μόνο από τρεχούμενο νερό.
Οι υποδείξεις αναφορικά με το πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό ποικίλουν από τη χρήση μικροβίων που μπορούν να επιβιώσουν σε δύσκολες συνθήκες, μέχρι την καθοδήγηση αστεροειδών με λέιζερ στους πόλους του Άρη, ή το λιώσιμο των πάγων και τη δημιουργία ατμόσφαιρας παρόμοιας με της Γης, μέσα από την πρόκληση ενός αντίστοιχου «φαινομένου του θερμοκηπίου».
Πέρα όμως από το κατά πόσο είναι δυνατά όλα αυτά που σκέφτονται, οραματίζονται ή δοκιμάζουν οι επιστήμονες, πώς θα ήταν άραγε η ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη;
Κάπως σαν τη Γη
Η αλήθεια είναι ότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει εξελιχθεί έτσι ώστε να μπορεί να ζει στον πλανήτη Γη. Τα ταξίδια στο Διάστημα έχουν ήδη αποδείξει ότι η έλλειψη βαρύτητας και… χώρου μπορούν να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, αίσθημα κόπωσης, μυική ατροφία, μέχρι και σε αλλαγές στη φυσιολογία των ματιών.
Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος δεν είναι φυσικά φτιαγμένος για να ζει στο Διάστημα.
Έτσι η «ζωή στον Άρη» θα πρέπει να ακολουθεί ορισμένους «κανόνες», οι οποίοι «συνοδεύουν» κατά το πέρασμα των χρόνων την ύπαρξη του ανθρώπου επάνω στη Γη: τροφή, θερμοκρασία, βαρύτητα –η βαρύτητα στον Άρη είναι περίπου στο 38% αυτής στην οποία είναι συνηθισμένος ο ανθρώπινος οργανισμός-, βακτήρια –τα οποία είναι απαραίτητα όσο κι αν δε το γνωρίζουμε για τη ζωή μας, και τα οποία δε θα ευδοκιμούσαν σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, όπως αυτό του Άρη- κ.ά.
Όπως και να ’χει η ζωή στον Άρη, θα πρέπει να είναι παρόμοια σε μεγάλο ποσοστό με αυτή επάνω στη Γη.
…αλλά και πολύ διαφορετικά
Η ατμόσφαιρα στον Άρη είναι πολύ λεπτή, περίπου 1% σε σχέση με αυτήν της Γης. Αυτό σημαίνει ότι η επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη δεν είναι τόσο προστατευμένη από τη διαστημική ακτινοβολία, όσο η Γη.
Οι πρώτοι έποικοι θα είναι αναγκασμένοι να ζουν σε πολύ λιτό περιβάλλον, καθώς η περίπλοκη τεχνολογία θα πρέπει να «εισαχθεί» από τη Γη.
Το έδαφος στον Άρη περιέχει πολλούς κρυστάλλους νερού και –ας το ελπίσουμε- δε θα υπάρξει ανάγκη για «ανακύκλωση ούρων» όπως συμβαίνει στους διαστημικούς σταθμούς.
Πειράματα που έγιναν το 2010 και 2011(Mars500) μελέτησαν τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε τόσο απομονωμένες συνθήκες διαβίωσης. Συμμετείχαν έξι άντρες οι οποίοι τέθηκαν σε απομόνωση για 500 ημέρες για να γίνει η προσομοίωση ενός ταξιδιού στον Άρη και πίσω. Ο πείραμα έδειξε ότι τέσσερις από τους έξι «παρουσιάσαν τουλάχιστον ένα θέμα» το οποίο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την αποστολή. Αυτό σημαίνει ότι όσοι αποικίσουν στον Άρη θα πρέπει να είναι… εξαιρετικά γαλήνιοι.
Ο θάνατος θα είναι πανταχού παρών
Η πιθανότητα λάθους, αποτυχίας του συστήματος και η εξαφάνιση της αποικίας θα είναι πάντα μια πιθανότητα. Εκτός από τον κίνδυνο που εμπεριέχει το ταξίδι για την είσοδο στην ατμόσφαιρα του Άρη, ο ίδιος ο Κόκκινος Πλανήτης είναι ένα πολύ εχθρικό περιβάλλον για τους ανθρώπους.
Ο Άρης δοκιμάζεται συχνά από θύελλες σκόνης, οι οποίες μπορούν να σημειωθούν σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, ή ταυτόχρονα σε όλη την επιφάνειά του. Πολλές από αυτές κατατάσσονται στην κατηγορία της «ισχυρής θύελλας» ή «καταιγίδας» στην κλίμακα Μποφόρ, ικανές δηλαδή να σπάσουν ένα δέντρο.
Στον Άρη έχει κρύο: η μέση θερμοκρασία είναι μείον 55 βαθμοί Κελσίου. Στους πόλους είναι πολύ χειρότερα, με τη θερμοκρασία να πέφτει κάτω από τους 153 βαθμούς Κελσίου. Η θερμοκρασία εδάφους στον ισημερινό μπορεί να είναι πάνω από τους 0 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι, προσθέτει το δημοσίευμα.
Όλα αυτά υποδεικνύουν ένα και μόνο: ότι αν αποτύχει η τεχνολογία, όποιος βρεθεί στον Άρη θα πρέπει να είναι εφοδιασμένος με πολύ καλό εξοπλισμό επιβίωσης.
Θα χρειαστείτε και μια κάμερα
Ο Άρης έχει ένα ανενεργό ηφαίστειο. Ο «Όλυμπος» (Olympus Mons), που είναι το υψηλότερο βουνό σε οποιοδήποτε πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, με το ύψος του να είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το Έβερεστ. Διαθέτει επίσης χαράδρες και φαράγγια (Valles Marineris) μήκους 4.000 χιλιομέτρων και βάθους 7 χιλιομέτρων. (Για να κάνετε μια σύγκριση το Grand Canyon έχει μήκος 446 χιλιόμετρα και βάθος 1,6 χιλιόμετρα σε κάποια σημεία).
Κατά τη διάρκεια της ημέρας ο ουρανός του Άρη έχει ένα σκονισμένο κόκκινο χρώμα, ενώ την αυγή είναι μπλε και μωβ με κόκκινες αποχρώσεις.
Ο Κόκκινος Πλανήτης έχει δύο φεγγάρια, το Δείμο και το Φόβο, κι ενώ και οι δύο αυτοί δορυφόροι είναι μικρότεροι από τη Σελήνη, είναι ορατοί από την επιφάνειά του. Ο Φόβος περιστρέφεται γύρω από τον Άρη με διπλάσια ταχύτητα, έτσι θα τον βλέπετε δύο φορές την ημέρα.
