Καθώς η Ρωσία σκληραίνει την ρητορική της αναφορικά με την χρήση των πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία μετά την απόφαση των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτρέψουν την χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στις Ουκρανικές δυνάμεις, ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι και αναλυτές προειδοποιούν ήδη για πιθανή κλιμάκωση της σύγκρουσης σε έναν ευρύτερο πόλεμο.
Το έναυσμα: Άρθρο 5 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού.
Καθώς οι μάχες συνεχίζονται, ας δούμε τι προβλέπει το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, ποιός θα μπορούσε να το επικαλεστεί και ποιες χώρες αφορά.
Το άρθρο 5 είναι βασικός πυλώνας της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού του 1949 — επίσης γνωστή ως Συνθήκη της Ουάσιγκτον — και βασίζεται στην αρχή της συλλογικής άμυνας. Σημαίνει ότι μια επίθεση σε ένα μέλος του ΝΑΤΟ θεωρείται επίθεση εναντίον όλων.
Η Ουκρανία δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά αρκετοί γείτονές της είναι.
«Υπάρχουν 30 μέλη του ΝΑΤΟ και όλα έχουν το αναφαίρετο δικαίωμα χρήσης του άρθρου 5», δήλωσε η Mary Elise Sarotte, καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και συγγραφέας του Not One Inch: America, Russia, and the Making of Post-Cold.
Πολεμικό αδιέξοδο
“Και δεν νομίζω ότι οι Αμερικανοί το καταλαβαίνουν αυτό παρατηρεί η Mary Elise Sarotte. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε υποχρεωμένοι από τη συνθήκη να υπερασπιστούμε τα μέλη μας και να πάμε σε πόλεμο εάν δέχονται επίθεση από τη Ρωσία. Είμαστε υποχρεωμένοι να αντιμετωπίζουμε μια επίθεση στην Εσθονία σαν να ήταν μια επίθεση στο Σικάγο σύμφωνα με τη συνθήκη».
«Επομένως, εάν υπάρξει εισβολή σε κάποιο κράτος μέλος σύμφωνα με το Άρθρο 5, αυτό θα μπορούσε πολύ γρήγορα να γίνει όχι ο πόλεμος του συγκεκριμένου μέλους του ΝΑΤΟ , αλλά ο δικός μας πόλεμος, ο πόλεμος όλων μας».
Το άρθρο αναφέρει:
[Τα Μέλη του ΝΑΤΟ] θα βοηθήσουν το μέρος ή τα μέρη που δέχονται τέτοια επίθεση αναλαμβάνοντας αμέσως, μεμονωμένα και σε συνεννόηση με τα άλλα μέρη, κάθε ενέργεια που κρίνουν αναγκαία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης δύναμης, για την αποκατάσταση και τη διατήρηση της ασφάλειας της περιοχής του Βόρειου Ατλαντικού
Το άρθρο 5 έχει τεθεί σε εφαρμογή μέχρι σήμερα μόνον μία φορά — ως απάντηση στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου .
Τι θα μπορούσε να το πυροδοτήσει αυτό;
Η Ρωσία έχει επιτεθεί στην Ουκρανία από ξηρά, θάλασσα και αέρα – αλλά παραμένει ένα ερώτημα σχετικά με τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο.
Λιγότερο από 24 ώρες μετά την έναρξη της Ρωσικής εισβολής, ο πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας των ΗΠΑ, Mark Warner, προειδοποίησε ότι εάν η Ρωσία εξαπολύσει μεγάλες κυβερνοεπιθέσεις στην Ουκρανία, η ζημιά θα μπορούσε να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας και να βλάψει συμμαχικά κράτη.
“Όταν εξαπολύονται κυβερνοεπιθέσεις, δεν αναγνωρίζουν γεωγραφικά όρια. Κάποια από αυτές τις κυβερνοεπιθέσεις θα μπορούσε στην πραγματικότητα να αρχίσει να κλείσει ζωτικά συστήματα τροφοδοσίας στην ανατολική Πολωνία”, είπε.
“Και αν για παράδειγμα μείνουν χωρίς ρεύμα τα πολωνικά νοσοκομεία και αδυνατούν να φροντίσουν τους ανθρώπους τους, πλησιάζουμε γρήγορα σε αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως παραβίαση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ… άρα βρισκόμαστε σε μια αχαρτογράφητη περιοχή.”
Ο απόστρατος ναύαρχος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ Τζέιμς Φόγκο επανέλαβε αυτό το συναίσθημα λίγο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ είχαν κάθε δικαίωμα να τοποθετήσουν στρατεύματα στην Πολωνία.
«Το κάνουμε αυτό γιατί δεν θέλουμε τα δευτερογενή αποτελέσματα να επηρεάσουν κανέναν από τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ», είπε. “Εάν υπάρξει μια αλληλεπίδραση – μια κινητική αλληλεπίδραση, μια μάχη – μεταξύ των ρωσικών στρατευμάτων και των αμερικανικών στρατευμάτων, θα μπορούσε να προκαλέσει έναν παγκόσμιο πόλεμο. Επομένως, πρέπει να ενισχύσουμε τους συμμάχους μας και να διασφαλίσουμε ότι αυτή η κρίση θα περιοριστεί μόνο στην Ουκρανία την οποία και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε προμηθεύοντάς την με οπλισμό».
Οι χώρες που θα μπορούσαν να επηρεαστούν
Δεν είναι σαφές εάν μια σύγκρουση ΝΑΤΟ – Ρωσίας θα βγει εκτός Ουκρανίας. Ο κίνδυνος τώρα με τα τελευταία γεγονότα της χρήσης πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς μπορεί και να την πυροδοτήσει . Αλλά ο Sarotte αναφέρει πως η Αμερική παρακολουθεί στενά τις κινήσεις του Ρώσου Προέδρου και ανησυχεί ιδιαίτερα και για την Βαλτική, η οποία ήταν επίσης μέρος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Και αυτό είναι πραγματικά επικίνδυνο επειδή οι χώρες της Βαλτικής ανήκουν τώρα στο ΝΑΤΟ”. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, ανέφερε: “Η δέσμευσή μας στο Άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον είναι δεδομένη. Είμαστε ενωμένοι για να προστατεύσουμε και να υπερασπιστούμε όλους τους συμμάχους μας”.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γάζα: Τα νοσοκομεία θα σταματήσουν να λειτουργούν σε 48 ώρες, λόγω έλλειψης καυσίμων
Ισπανία: «Συμβολική» διακυβερνητική συνάντηση και υπογραφή συμφωνιών με την Παλαιστινιακή Αρχή