PLUS
Της Νατάσσας Βουδούρη
Αναστάτωση και ανησυχία έχει προκαλέσει στον ιατρικό κόσμο η «ενεργοποίηση» της περίφημης εγκυκλίου Χουλιαράκη σύμφωνα με την οποία οι γιατροί των δημοσίων νοσοκομείων θα καλούνται να καταβάλουν στο δημόσιο οι ίδιοι την επιδικασθείσα αστική αποζημίωση, σε περίπτωση ιατρικού σφάλματος. Όπως γνωστοποιήθηκε στην Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας, το Ελεγκτικό Συνέδριο επιδίκασε το ποσό των 850.000 ευρώ σε γιατρό του νοσοκομείου Λάρισας για υπόθεση μοιραίου ιατρικού λάθους που απασχόλησε τη δικαιοσύνη πριν από χρόνια. Στο ποινικό δικαστήριο ο γιατρός, που ήταν επιμελητής Β’ είχε καταδικαστεί για απλή αμέλεια για τον θάνατο ασθενούς λόγω επιπλοκών. Το νοσοκομείο είχε καταβάλλει την αποζημίωση ύψους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ στην οικογένεια του θύματος. Πλέον, το δημόσιο βασιζόμενο στην εγκύκλιο του πρώην υπουργού Οικονομίας κ. Γιώργου Χουλιαράκη ζητεί από τον γιατρό τα χρήματα.
“Εργασιακή εξουδετέρωση”
Για το θέμα αυτό ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος ζήτησε από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας τη συνολική νομοθετική ρύθμιση όσον αφορά στο ιατρικό σφάλμα και την ιατρική αμέλεια, σε βάση ισότιμης αντιμετώπισης όλων των ιατρών της χώρας, τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Στην έκτακτη συνάντηση στις 4 Δεκεμβρίου με τον υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια, ο ΠΙΣ ζήτησε να αποσυρθεί άμεσα η εγκύκλιος που είχε προωθηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Από την πλευρά του ο κ. Κικίλιας δεσμεύτηκε να μελετήσει το θέμα. «Υποσχέθηκε ότι θα απαλειφθεί αυτή η απειλή η οποία προστίθεται στις συνθήκες εργασιακής εξουδετέρωσης, υπό τις οποίες λειτουργούν οι γιατροί των δημοσίων νοσοκομείων», τόνισε μεταξύ άλλων στην ΜΠΑΜ ο Πρόεδρος του ΠΙΣ και Πλαστικός Χειρουργός Αθανάσιος Εξαδάκτυλος.
Άνω-κάτω ο ιατρικός κλάδος
Σύσσωμος ο ιατρικός κόσμος ζητά την κατάργηση της εγκυκλίου Χουλιαράκη, που προβλέπει τον καταλογισμό προστίμων από αποφάσεις αστικών δικαστηρίων για ιατρική αμέλεια, προσωπικά στον γιατρό και όχι στο νοσοκομείο στο οποίο υπηρετεί ο γιατρός.
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος απαράδεκτη χαρακτηρίζει την εγκύκλιο, η οποία κατά τα λεγόμενά τους έχει αναδρομική ισχύ. Ζητούν να αποσυρθεί άμεσα διότι οι συνέπειες αυτής θα είναι τραγικές. Συγκεκριμένα θα εκτοξεύσουν το κόστος των ιατρικών πράξεων και θα οδηγήσουν στην άσκηση αμυντικής ιατρικής, τα αποτελέσματα της οποίας θα επιβαρύνουν τη συνολική ποιότητα υγείας των ασθενών.
Ο κ. Εξαδάκτυλος σύμφωνα με όσα δήλωσε στην ΜΠΑΜ, θεωρεί πως τα νοσοκομεία πρέπει να είναι ασφαλισμένα για να καλύπτουν ασφαλιστικά και τους ασθενείς. Ακόμη για να μπορούν να ανταπεξέρχονται σε αυτές τις περιπτώσεις οι γιατροί θα πρέπει να παρέχουν κάλυψη από τα ίδια τα νοσοκομεία.
Από την πλευρά τους οι νοσοκομειακοί γιατροί υποστηρίζουν πως το θέμα χρειάζεται άμεσα λύση αλλιώς θα υποβαθμιστεί το σύστημα υγείας. Η ΟΕΝΓΕ θεωρεί υπεύθυνους τους πρώην υπουργούς Υγείας, Ανδρέα Ξανθό και Παύλο Πολάκη, για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, ενώ βλέπει και συμφέροντα ασφαλιστικών εταιρειών πίσω από την όλη υπόθεση.
«Ο μαζικός εξαναγκασμός των νοσοκομειακών γιατρών σε ιδιωτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια αστικής ευθύνης, θα οδηγήσει άμεσα την εκτόξευση των ασφαλίστρων σε ύψος τουλάχιστον 15.000 έως 20.000 ευρώ ετησίως. Πράγμα που νομοτελειακά θα οδηγήσει τους νοσοκομειακούς γιατρούς σε ομαδική μαζική παραίτηση », σημειώνει ο Γενικός Γραμματέας της ΟΕΝΓΕ Πάνος Παπανικολάου.
Ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ηλίας Σιώρας αναφέρει ότι τα ιατρικά λάθη συνδέονται με την επαγγελματική εξουθένωση. «Υπάρχει και το burnout το οποίο δεν το λαμβάνουν καθόλου υπόψη. Η εργασιακή εξουθένωση, την οποία οι κύριοι κάθε κυβέρνησης, αλλά και η όποια δικαστική αρχή, δεν τους ενδιαφέρει αν ο γιατρός ήταν άγρυπνος 15 ώρες και δουλεύει ορθοστασία 16 ώρες ».
Έντονη διαμαρτυρία εκφράζει και το προεδρείο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών στέλνοντας επιστολή στους υπουργούς Οικονομικών και Υγείας Χρήστο Σταϊκούρα και Βασίλη Κικίλια. Με αυτό τον τρόπο θέτουν την δική τους άποψη τονίζοντας την έλλειψη υποδομών και ιατρικών μηχανημάτων σε νοσοκομεία. «Ο ΙΣΑ είναι ευθέως αντίθετος σε τέτοιες ενέργειες που στρέφονται κατά των ιατρών του ΕΣΥ. Αυτές θα οδηγήσουν αφενός μεν ακόμη περισσότερους Έλληνες γιατρούς στο εξωτερικό, αφετέρου στην άσκηση αμυντικής ιατρικής σε βάρος των ασθενών και της εθνικής οικονομίας. » Τέλος ο ΙΣΑ κάνει έκλυση για άμεσες ενέργειες και παροχή αναγκαίων διευκρινίσεων προς πάσα κατεύθυνση και κυρίως προς τους γιατρούς του ΕΣΥ.
Οι καταγγελίες ασθενών ολοένα και αυξάνονται
Τα ιατρικά σφάλματα έχουν αναδειχθεί, εδώ και αρκετά χρόνια, ως σημαντική αιτία πρόκλησης σωματικής βλάβης, αναπηρίας και θανάτου, παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, όλο και περισσότεροι πολίτες ανησυχούν για το ενδεχόμενο να υποστούν ένα ιατρικό σφάλμα, ενώ οι οργανισμοί που μπορούν να απευθυνθούν είναι ελάχιστοι και χωρίς πολλές αρμοδιότητες ουσιαστικής παρέμβασης.
Υπολογίζεται ότι τα ιατρικά λάθη στη χώρα μας αγγίζουν τα 6.000 ετησίως, χωρίς φυσικά όλα να φτάνουν στη δικαιοσύνη. Αφενός συχνά το γεγονός αποκρύπτεται από τον ασθενή ή αποδίδεται σε φυσικό επακόλουθο της νόσου του και αφετέρου οι ασθενείς δεν επιθυμούν να μπλέξουν σε δικαστικές περιπέτειες. Σύμφωνα με έρευνα το 70% των Ελλήνων ανησυχούν ότι θα υποστούν ένα ιατρικό σφάλμα, ενώ το 13% δηλώνουν ότι έχουν ήδη υποστεί ιατρικό σφάλμα σε νοσοκομείο. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η τάση των καταγγελιών είναι αυξητική κυρίως λόγω ευαισθητοποίησης του κοινού και ενημέρωσης για τα δικαιώματά του.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα ιατρικών λαθών που έχουν γίνει σε νοσοκομεία στην Ελλάδα και συγκλόνισαν είναι:
Εγχείρηση αφαίρεσης πολύποδα αντιμετωπίστηκε από πεπειραμένους ιατρούς νοσοκομείου στην Κεντρική Ελλάδα ως υπόθεση ρουτίνας. Από παρατεταμένη υποξαιμία του εγκεφάλου, όμως, και την αδράνεια των ιατρών, η ασθενής έπεσε σε κώμα μένοντας «φυτό». Επιδικάστηκε αποζημίωση 500.000€.
Νοσοκομείο στη Β. Ελλάδα υποχρεώθηκε σε αποζημίωση 700.000€ για μετάγγιση αίματος μολυσμένου με τον ιό του AIDS σε νεαρή κοπέλα, στην οποία μεταδόθηκε. Κρίθηκε ότι δεν είχε προηγηθεί η κατάλληλη ενημέρωση προς τους αιμοδότες με ερωτηματολόγιο ακόμα και για το αν είχαν μια ερωτική επαφή με άγνωστο πρόσωπο.
* Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ” της Κυριακής
