PLUS
Τρεις μεγάλες αλλαγές φέρνει ο νέος πτωχευτικός κώδικας που έδωσε χθες σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Νίκος Παρασκευόπουλος, και έχει ως στόχο την ταχεία εξυγίανση βιώσιμων επιχειρήσεων και την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Οι τρεις αλλαγές, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Έθνος”, είναι:
• Δίνει δεύτερη ευκαιρία άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας σε όσους ιδιοκτήτες ή μετόχους εταιρειών είναι συνεργάσιμοι στη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας. Μέχρι τώρα αμαυρώνονταν για τουλάχιστον 10 χρόνια και με τις νέες διατάξεις σε δύο χρόνια από την πτώχευση θα καθαρίζουν με δικαστική απαλλαγή υπολοίπων χρεών.
• Αφοπλίζει… τα ύποπτα «κανόνια» επιχειρήσεων οπλίζοντας τους υπαλλήλους του ΣΔΟΕ και άλλων ελεγκτικών οργάνων του κράτους με ανακριτικές αρμοδιότητες ώστε να ελέγχουν τις οικονομικές καταστάσεις και την περιουσία των υπό πτώχευση εταιρειών.
• Καθιερώνει «φαστ τρακ» διαδικασίες πτώχευσης, απομακρύνοντας, όπου κρίνεται αναγκαίο, τους οφειλέτες από τη διοίκηση των εταιρειών τους και απαριθμώντας συγκεκριμένους τρόπους ρύθμισης και διαγραφής χρεών. Κούρεμα μπορεί να γίνει ακόμη και για οφειλές προς το Δημόσιο. Επίσης δικαίωμα πτώχευσης θα έχουν μόνο οι εταιρείες που μπορούν να ανταποκριθούν στα έξοδα των πτωχεύσεων, ενώ δυνατότητα προσφυγής στο «άρθρο 99» θα έχουν κι εκείνοι με την πιθανότητα αφερεγγυότητας, δηλαδή ακόμη και οι επιχειρηματίες που βλέπουν για παράδειγμα ότι δεν θα μπορούν να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
Ειδικότερα, και σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου που δόθηκαν σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 27 Οκτωβρίου και θα τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς τις προσεχείς μέρες, ικανοποιείται ένα πάγιο αίτημα του επιχειρηματικού κόσμου για τη χορήγηση της δεύτερης ευκαιρίας σε όσους πτωχεύουν λόγω πραγματικής αδυναμίας εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους. Για την ακρίβεια με το ενδέκατο κεφάλαιο του πτωχευτικού κώδικα που φέρει τον τίτλο «η απαλλαγή του οφειλέτη φυσικού προσώπου» περιγράφεται η δυνατότητα του οφειλέτη να βγει ξανά στον επιχειρηματικό στίβο εφόσον το πτωχευτικό δικαστήριο τον κηρύξει «συγγνωστό».
Αν δηλαδή επιδεικνύει καλή πίστη τόσο κατά την κήρυξη της πτώχευσης όσο και κατά τη διάρκειά της, είναι συνεργάσιμος με τα όργανα της πτώχευσης και αν η πτώχευση δεν οφείλεται σε δόλιες ενέργειές του. Τότε ο επιχειρηματίας, ως φυσικό πρόσωπο, αφού υποβάλει σχετική αίτηση και μετά την παρέλευση δύο ετών από την κήρυξη της πτώχευσης μπορεί να πετύχει απόφαση που θα τον απαλλάσσει ακόμη και πλήρως από το υπόλοιπο των απαιτήσεων των πιστωτών του που δεν ικανοποιείται από την πτωχευτική περιουσία.
Ειδικοί ανακριτές
Με άλλες διατάξεις του νέου πτωχευτικού κώδικα που απαριθμεί τις 88 σελίδες επιδιώκεται να μπει μπλόκο στις δόλιες πτωχεύσεις, δηλαδή μπαταχτσήδων επιχειρηματιών.
Ετσι, ο εισηγητής (δικαστής) μπορεί να αναθέτει σε ειδικούς ανακριτικούς υπαλλήλους του ΣΔΟΕ ή σε άλλα ελεγκτικά όργανα της Διοίκησης τη διενέργεια συγκεκριμένων ανακριτικών πράξεων, όπως έλεγχο και σύνταξη σχετικής έκθεσης ή λήψη αντιγράφων από τα φορολογικά και λοιπά βιβλία και στοιχεία του οφειλέτη. Σκοπός είναι διαπιστωθεί η πραγματική οικονομική κατάσταση και περιουσία του επιχειρηματία που έχει κηρυχθεί σε κατάσταση πτωχεύσεως.
Επιπλέον, αν η παύση πληρωμών π.χ. της ανώνυμης εταιρείας προκλήθηκε από δόλο η βαρεία αμέλεια των μελών του διοικητικού της συμβουλίου, τα υπαίτια μέλη ευθύνονται εις ολόκληρον σε αποζημίωση έναντι των συναλλαχθέντων με την εταιρεία τρίτων για τη ζημιά που τους προκλήθηκε. Την ίδια ευθύνη έχει κι εκείνος που άσκησε την επιρροή. Μάλιστα οι αξιώσεις αυτές μπορούν να διεκδικηθούν δικαστικά και αν πρόκειται για δόλο δεν παραγράφονται πριν τα δέκα χρόνια.
Με το σχέδιο του πτωχευτικού κώδικα έρχονται πιο ταχείες διαδικασίες και στο «άρθρο 99», που αφορά τη διαδικασία εξυγίανσης των προβληματικών επιχειρήσεων.
Αυτή η διαδικασία εξυγίανσης αποτελεί συλλογική προπτωχευτική διαδικασία, που αποσκοπεί στη διατήρηση, αξιοποίηση, αναδιάρθρωση και ανόρθωση της επιχείρησης με την επικύρωση μίας συμφωνίας που προβλέπεται στο παρόν κεφάλαιο, χωρίς να παραβλάπτεται η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών.
Προκειμένου να επικυρωθεί συμφωνία εξυγίανσης, θα πρέπει να έχει συναφθεί από τον οφειλέτη και από πιστωτές του που εκπροσωπούν το 60% του συνόλου των απαιτήσεων στο οποίο περιλαμβάνεται το 40% των τυχόν εμπραγμάτως ή με ειδικό προνόμιο ή με προσημείωση υποθήκης εξασφαλισμένων απαιτήσεων. Η επικύρωση συμφωνίας, η οποία έχει συναφθεί μόνον από πιστωτές, χωρίς τη σύμπραξη του οφειλέτη, είναι δυνατή εφόσον ο οφειλέτης βρίσκεται, κατά τον χρόνο σύναψης της συμφωνίας, σε παύση πληρωμών.
Προστατευτικές όμως είναι οι διατάξεις για τις υπό εξυγίανση εταιρείες και απέναντι στο Δημόσιο, αφού σύμφωνα με τον νέο κώδικα, οι δημόσιες υπηρεσίες δύνανται να συμφωνούν σε μία διαδικασία εξυγίανσης ακόμη και εάν χρειαστεί να παραιτηθούν από προνόμια και εξασφαλίσεις ενοχικής ή εμπράγματης φύσεως.
Δικαστικές αποφάσεις
Το άρθρο 103 του πτωχευτικού κώδικα προβλέπει ρυθμίσεις που λύνουν τα χέρια των δικαστών με αποτέλεσμα τη γρηγορότερη έκδοση αποφάσεων.
Για παράδειγμα δίνεται η δυνατότητα μεταβολής του χρόνου εκπλήρωσης των απαιτήσεών του, π.χ. των δανείων του, τη μεταβολή του επιτοκίου, την αντικατάσταση της υποχρέωσης καταβολής επιτοκίου με την υποχρέωση καταβολής μέρους των κερδών κ.λπ.
Προβλέπεται επίσης η κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων του οφειλέτη με την έκδοση μετοχών κάθε είδους ή κατά περίπτωση εταιρικών μεριδίων. Μία ακόμη προτεινόμενη ρύθμιση είναι η ανάθεση της διαχείρισης της επιχείρησης του οφειλέτη σε τρίτο ή η μεταβίβαση του συνόλου της σε τρίτο ακόμη και σε εταιρεία των πιστωτών.
Προβλέπεται δε και η αναστολή των ατομικών και συλλογικών διώξεων σε βάρος του οφειλέτη.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να ισχύσει η συμφωνία εξυγίανσης είναι η επικύρωσή της από το πτωχευτικό δικαστήριο, το οποίο συνεδριάζει μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή της αίτησης για εξυγίανση. Ενώπιον του δικαστηρίου μπορεί μάλιστα να παραστεί και εκπρόσωπος των εργαζομένων.
Τέλος, το χρονικό διάστημα μετά το οποίο ένας οφειλέτης μπορεί να υποβάλει εκ νέου αίτημα υπαγωγής μειώνεται από τα πέντε στα τρία έτη.
ΟΙ ΔΥΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Εξωδικαστικός συμβιβασμός και νέα αρχή
Η εκκαθάριση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων που φτάνουν τα 60 δισ. ευρώ είναι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης για την πολυπόθητη επανεκκίνηση της οικονομίας.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου προωθούνται δύο μεγάλες θεσμικές παρεμβάσεις, οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους», σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με το κουαρτέτο των δανειστών.
Η πρώτη νομοθετική πρωτοβουλία ετοιμάζεται από το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και αφορά την καθιέρωση και λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης όλων των επιχειρηματικών οφειλών. Οπως αποκάλυψε το «Εθνος της Κυριακής», στις 2 Οκτωβρίου, στον μηχανισμό αυτό θα μπορούν να προσφεύγουν όλες οι κατηγορίες επιχειρήσεων και με προτυποποιημένες διαδικασίες θα συντάσσουν σχέδιο βιωσιμότητας, το οποίο ειδικός διαμεσολαβητής θα αναλαμβάνει να το φέρνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ του επιχειρηματία, των τραπεζών, του Δημοσίου, των προμηθευτών και των εργαζομένων. Με γρήγορες διαδικασίες το πολύ σε δύο μήνες και αφού συγκεντρώνεται πλειοψηφία πιστωτών που κατέχουν το 60% του χρέους θα αποφασίζεται σχέδιο εξυγίανσης της εταιρείας χωρίς περιορισμούς ως προς τους τρόπους διευθέτησης των οφειλών. Το σχέδιο απλώς θα επικυρώνεται από το αρμόδιο δικαστήριο και στη συνέχεια θα υλοποιείται.
Η δεύτερη θεσμική παρέμβαση αφορά τον νέο πτωχευτικό κώδικα που δόθηκε χθες στη διαβούλευση. Μέσα από τις τροποποιήσεις των διατάξεών του επιδιώκονται ταχείες διαδικασίες για τη ρύθμιση των χρεών, αλλά προβλέπεται ακόμη και η απομάκρυνση μετόχων που δεν είναι συνεργάσιμοι ώστε γρήγορα να εκκαθαρίζονται οι εταιρείες και οι βιώσιμες να μπορούν να κάνουν μια νέα αρχή.
Επιτάχυνση
Με αυτά τα δύο πλαίσια η κυβέρνηση προσπαθεί να επιταχύνει τη διευθέτηση των επιχειρηματικών οφειλών και ιδίως των «κόκκινων» δανείων, καθιερώνοντας ρυθμίσεις οι οποίες μέχρι πρότινος θεωρούνταν «ταμπού», όπως οι διαγραφές χρεών προς το Δημόσιο αλλά και η έξωση επιχειρηματιών από τις εταιρείες τους, εφόσον αυτοί δεν είναι συνεργάσιμοι ή στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Στο «οπλοστάσιο» για την εξυγίανση των επιχειρήσεων και το ξεκαθάρισμα των υπερήμερων δανείων συμπεριλαμβάνονται επίσης ο Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών, που προβλέπει επίσης ρυθμίσεις για εκείνους που δεν επιλέξουν τη δικαστική οδό ή τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
