PLUS
Ερευνούν σπιθαμή προς σπιθαμή αναζητώντας και το παραμικρό στοιχείο που θα τους οδηγήσει στο ακριβές σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν οι πυρκαγιές. Πάνω απ’ όλα όμως έχουν στο στόχαστρο τους εμπρηστές που είναι υπεύθυνοι για φωτιές οι οποίες κατέστρεψαν περιουσίες και τον δασικό πλούτο της πατρίδας μας.
Tου ΦΩΤΗ ΑΝ∆ΡΕΟΥ
Πώς τα εντοπίζουν και πώς τα αξιολογούν οι ερευνητές της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού
του Πυροσβεστικού Σώματος
Ο λόγος για τα στελέχη της ∆ιεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού του Πυροσβεστικού Σώματος, που έχουν στη φαρέτρα τους τα επιστημονικά τους «όπλα». Αποκαλούνται «δείκτες κατεύθυνσης δασικών πυρκαγιών και είναι τα σημάδια που εντοπίζουμε και χρησιμοποιούμε για την εξιχνίαση εμπρησμών στις δασικές πυρκαγιές», λέει στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ένας από τους εμπειρότερους αξιωματικούς της υπηρεσίας.
Για τα στελέχη της ∆ιεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού το ζητούμενο είναι το πόρισμά τους να περιλαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερους δείκτες κατεύθυνσης. «Ένας μεμονωμένος δείκτης μπορεί να είναι ακριβής μέσα σε 180°, ενώ δεν ξεχνάμε ότι μια πυρκαγιά δεν καίει σε ευθεία γραμμή. Αργά αλλά σταθερά, αλλάζει πορεία», επισημαίνει ο έμπειρος ερευνητής. «Η εξάπλωσή της βασίζεται στον αέρα και στην κλίση του εδάφους, ενώ η κατεύθυνση μπορεί να επηρεαστεί από εμπόδια που θα συναντήσει όπως π.χ. ένας τοίχος. Μπορεί λοιπόν η φωτιά να κινηθεί γύρω και πάνω από το εμπόδιο και να μειωθεί η ένταση και η ταχύτητά της». Γι’ αυτόν τον λόγο η ερμηνεία κάποιων δεικτών απαιτεί αυξημένη εμπειρία από τους αξιωματικούς. «Η διερεύνηση ξεκινάει από την περιοχή όπου υπάρχει η πιο έντονη καύση και σιγά σιγά απομακρυνόμαστε. Είναι όμως πολύ σημαντικό να διατηρηθεί ανέπαφο το σημείο της αρχικής εστίας. Οι δείκτες γίνονται ύπουλοι και ‘‘πονηροί’’ κοντά στην εστία, με κίνδυνο να γίνει λάθος», καταλήγει ο αξιωματικός του Σώματος.
1. ∆είκτης Προστασίας
Ένας κορμός δέντρου είναι λιγότερο κατεστραμμένος στη μεριά από όπου δεν ξεκίνησε η πυρκαγιά. Επίσης, η πλευρά που δεν ακουμπά στο έδαφος καίγεται περισσότερο από την πλευρά που είναι αντίθετη από την κατεύθυνση της φωτιάς.
2. Γραµµές χόρτων
Από τα σημεία που έχει περάσει η πυρκαγιά τα χόρτα είναι εντελώς καμένα και πολύ κοντά στο έδαφος. «Το χρώμα τους είναι πιο ανοικτό και αν ακουμπήσουμε την παλάμη μας στην καμένη επιφάνεια και την κινήσουμε προς την κατεύθυνση της πυρκαγιάς, νιώθουμε ότι είναι σχεδόν λεία».
3. «Πάγωµα» φυλλωµάτων
Η πράσινη βλάστηση φαίνεται «ανεμοδαρμένη» και «παγωμένη» εξαιτίας της έντασης και της κατεύθυνσης της πυρκαγιάς. Αποκτά τη συγκεκριμένη εικόνα καθώς η θερμότητα διώχνει την υγρασία από τα φύλλα και τις βελόνες. «Το φυτό αντιδρά όπως ένας άνθρωπος, δηλαδή με το που πλησιάζει η φωτιά ‘‘τραβιέται’’ προς τα πίσω προσπαθώντας να την αποφύγει», λέει ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής.
4. ∆ιαφορετική καταστροφή
«Το μέγεθος της καταστροφής είναι μεγαλύτερο όταν αυξάνεται η έκθεση στη φλόγα, με αποτέλεσμα να είναι πιο βαθιά η απανθράκωση. Επίσης, υπάρχει περισσότερη λευκή στάχτη», επισημαίνει το στέλεχος της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού.
5. Βάθος απανθράκωσης
«Στον κορμό των δέντρων συναντάμε μια όψη φολιδωτή σαν το δέρμα του ‘‘αλιγάτορα’’, καθώς και αποφλοίωση του ξύλου». Μεγάλες γυαλιστερές φολίδες σημαίνει ότι έγιναν από φωτιά μεγάλης έντασης και ταχύτητας, ενώ μικρές και μουντές δείχνουν ότι η φωτιά ήταν αργή και με μικρή ένταση.
6. Γωνία απανθράκωσης
Ο δείκτης αυτός αφορά στην πορεία της πυρκαγιάς. «Δημιουργείται μια γωνία τόσο στη βάση των δέντρων όσο και στην κορυφή. Σε δέντρα όπως πεύκα και έλατα μπορεί να είναι εξίσου μαυρισμένες όλες οι πλευρές».
7. Θρυµµατισµός
«Στην επιφάνεια μιας πέτρας ή ενός βράχου εντοπίζουμε ρηχούς, ανοιχτού χρώματος κρατήρες ή ρωγμές ή κομμάτια που έχουν αποκοπεί από την επιφάνεια και έχουν εκτεθεί στην πυρκαγιά».
8. Πτύχωση
«Ο δείκτης πτύχωσης είναι ένας μικροσκοπικός δείκτης», λέει ο έμπειρος ερευνητής. «Τα πράσινα φύλλα λυγίζουν προς την πηγή θερμότητας και στη συνέχεια ακινητοποιούνται προς την πηγή θερμότητας».
9. Λέρωµα µε αιθάλη
«Την κατεύθυνση της πυρκαγιάς μπορούμε να τη βρούμε αν βάλουμε τον δείκτη και τον αντίχειρα του χεριού μας πάνω σε ένα σύρμα ενός φράχτη και δούμε τη διαφορά μαυρίσματος στα δύο μας δάχτυλα».
10. Λεκέδες
Τους παρατηρούμε σε αντικείμενα που δεν έχουν καεί. «Μοιάζουν με λούστρο κίτρινου ή πορτοκαλί ή ελαφρύ καφέ χρώματος στην πλευρά που έχει εκτεθεί στη φωτιά».
11. Απόθεση στάχτης
Η στάχτη από την πλευρά που είναι εκτεθειμένη στη φωτιά είναι λευκή, ανοιχτόχρωμη ενώ στην αντίθετη πλευρά είναι πιο σκούρα. Τα πεύκα, έλατα ή κυπαρίσσια μπορεί να έχουν περισσότερη λευκή στάχτη στην πλευρά απ’ όπου δεν εκτέθηκαν στη φωτιά.
12. Κυπελλοειδής
Από την πυρκαγιά δημιουργείται απανθράκωση σε σχήμα κυπέλλου. «Δείχνει από πού ξεκίνησε η πυρκαγιά και το συναντάμε σε περιοχές που βρίσκονται στο μέτωπο ή κοντά σε αυτό».
13. Το σχήµα V
Η εξωτερική περίμετρος της πυρκαγιάς παίρνει το σχήμα V ή U. Το κάτω μέρος του V δείχνει την περιοχή με τη χαμηλότερη ένταση. Ο δείκτης αυτός επηρεάζεται από τον άνεμο ή τις κατηφόρες. «Μπορεί να είναι ένας πολύ αξιόπιστος δείκτης, ιδιαιτέρα όταν υπάρχει βοήθεια από εναέρια μέσα», σημειώνει ο αξιωματικός της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού.
14. Μοτίβο εξασθένησης
Σε περιοχές με μικρή ένταση πυρκαγιάς, οι οποίες αφήνουν άκαυστα ή μερικώς καμένα καύσιμα, διακρίνουμε σχήματα που μοιάζουν με δάχτυλα ή νησιά. «Υπάρχει όμως η πιθανότητα αυτός ο δείκτης να θεωρηθεί λαθεμένα ως αρχική εστία και πρέπει να επιβεβαιωθεί και με άλλους», υπογραμμίζει ο αξιωματικός.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
