PLUS
Οι κίνδυνοι που παραμονεύουν σε αμμουδιές και θάλασσες το καλοκαίρι έχουν ακίδες, πλοκάμια, εξωτικό χρώμα και τσιμπούν χειρότερα κι από έντομο.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Μοβ μέδουσες τυλίγουν γύρω μας τα πλοκάμια τους κάνοντας εφιάλτη την αναψυχή μας! Τι να προσέξετε, πώς να τις αντιμετωπίσετε
Πρώτη στη λίστα των καλοκαιρινών ατυχημάτων είναι μια στενή επαφή -όχι με κρούσμα του κορωνοϊού- με τα μακριά πλοκάμια της μοβ μέδουσας, η οποία έχει κάνει εισβολή στις ακτές του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους. Η μοβ μέδουσα, εντυπωσιακή στην όψη, περιέχει στα πλοκάμια της μια νευροτοξίνη η οποία καθιστά την επαφή μαζί της ιδιαίτερα επώδυνη. Τα μεγαλύτερα προβλήματα με τη συγκεκριμένη μέδουσα είναι τα… δύο μέτρα μήκους λεπτά πλοκάμια της που είναι δύσκολο να τα διακρίνει κανείς μέσα στο νερό και το γεγονός ότι όλα τα παλιά τρικ που ξέρουμε για τις τσούχτρες και τις μέδουσες δεν «δουλεύουν» στη συγκεκριμένη περίσταση. Λόγω της νευροτοξίνης τους οι μοβ μέδουσες προκαλούν πόνο σαν κάψιμο, έντονο κοκκίνισμα του δέρματος και αφήνουν το αποτύπωμά τους στο σημείο που μας έχουν τσιμπήσει.
Όπως εξηγεί ο παθολόγος Αναστάσιος Σπαντιδέας, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, δεν πρέπει να ξεπλύνουμε το τραύμα με γλυκό νερό, ούτε να βάλουμε οινόπνευμα ή αμμωνία, όπως συνήθως κάνουμε με τα άλλα τσιμπήματα. Λόγω της ιδιαιτερότητας της νευροτοξίνης, το τσίμπημα της μοβ μέδουσας χρειάζεται ξέπλυμα του πονεμένου σημείου με θαλασσινό νερό, τρίψιμο με μια πιστωτική κάρτα ή τη λεπίδα ενός μαχαιριού για να φύγουν τα υπολείμματα που μπορεί να είναι ακόμα κολλημένα πάνω στο δέρμα μας, ξέπλυμα του ερεθισμένου δέρματος με ένα διάλυμα μισό μισό θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας, και μετά μπόλικο πάγο για την αποφυγή του οιδήματος.
Επειδή στις μη οργανωμένες παραλίες είναι δύσκολο να βρούμε πάγο, αν έχουμε μαζί μας ένα παγωμένο μπουκάλι νερού ή κουτάκια αναψυκτικών τα χρησιμοποιούμε σαν παγοκύστη. Αν ο πόνος επιμένει, θα χρειαστεί επάλειψη με μια κορτιζονούχα αλοιφή και ενδεχομένως κάποιο αντισταμινικό χάπι για όσο διάστημα μας συμβουλεύσει ο γιατρός, ενώ πρέπει να πάμε αμέσως στα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου ή στο κέντρο υγείας της περιοχής αν εμφανίσουμε ύποπτα συμπτώματα όπως ζαλάδα, τάση για εμετό, υπόταση, σύγχυση, τάση για λιποθυμία, εκτεταμένο οίδημα ή αγγειοοίδημα, εκτεταμένη κνίδωση, δύσπνοια και συριγμώδη αναπνοή.
Αντιτετανικός ορός
Το μάθημα της πανδημίας μάς δίδαξε ότι η προστασία από εμβόλια δεν διαρκεί για πάντα. Ένα από τα εμβόλια που χρειάζεται αναμνηστική δόση -και σπάνια θυμόμαστε να την κάνουμε- είναι το αντιτετανικό σκεύασμα. Το καλοκαίρι είναι πιο πιθανό να βρεθούμε αντιμέτωποι με αυτό το επικίνδυνο παθογόνο, το κλωστηρίδιο του τετάνου που απελευθερώνει μια επικίνδυνη εξωτοξίνη, αν κόψουμε το πόδι μας πατώντας ένα σκουριασμένο μέταλλο, αν τραυματιστούμε σε συρματόπλεγμα (ειδικά αν το συρματόπλεγμα περιβάλλει έκταση με ζώα φάρμας ή κοτέτσι) ή αν σπάσει στα χέρια μας μια γλάστρα με χώμα και κοπριά και μας τραυματίσει.
Όπως εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής ΕΚΠΑ Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, το αντιτετανικό εμβόλιο που κάναμε όταν ήμασταν παιδιά μας προστατεύει για περίπου 10 χρόνια, οπότε χρειάζεται επανάληψη με αναμνηστική δόση ή χορήγηση αντιτετανικού ορού. Ο αντιτετανικός ορός πρέπει να χορηγηθεί εντός 72 ωρών από τον τραυματισμό και προσφέρει έτοιμα αντισώματα κατά του τετάνου.
Αχινοί, δράκαινες και μυτερά βράχια
Ακόμα μία επώδυνη εμπειρία μάς περιμένει στη θάλασσα αν πατήσουμε αχινό. Στην περίπτωση αυτή αλείφουμε το δέρμα με λάδι για να φουσκώσει και μετά με ένα τσιμπιδάκι φρυδιών και σταθερό χέρι τραβάμε τις ακίδες. Την επόμενη φορά που θα θελήσουμε να εξερευνήσουμε βραχώδεις ακτές και άγνωστους όρμους, μια καλή ιδέα είναι να φορέσουμε ειδικά αδιάβροχα υποδήματα κατάλληλα ακριβώς γι’ αυτές τις δραστηριότητες. Τέτοιου είδους υποδήματα προστατεύουν και από το αγκάθι της δράκαινας (που «κρύβεται» στην άμμο) και από μυτερά βράχια και πέτρες.
Διαστρέμματα σε σουτ, τάκλιν και σερβίς
Τα αθλήματα του καλοκαιριού αποτελούν εξαιρετικό συνδυασμό διασκέδασης και άσκησης και τα περισσότερα προϋποθέτουν ότι είμαστε ξυπόλητοι πάνω στην άμμο. Ποδόσφαιρο, beach-volley, ρακέτες, ακόμα και αυτοσχέδιο ράγκμπι μπορεί να παίξει κανείς στην παραλία, με τον κίνδυνο για διάστρεμμα να παραμονεύει σε κάθε αναπήδηση. Αν συμβεί το ατύχημα, βάζουμε πάγο για να μην πρηστεί το πόδι και ανάλογα με την έκταση του διαστρέμματος θα χρειαστεί επίδεση, με απλό ή ειδικό επίδεσμο και ιατρική φροντίδα. Τα αναλγητικά βοηθούν στον πόνο, αν όμως υπάρχει βαρύτερη κάκωση θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτούμε γιατρό, γιατί ίσως χρειαστούμε πιο ενισχυμένο επίδεσμο. Εξίσου συχνό το καλοκαίρι είναι το κάταγμα στα δάχτυλα του χεριού ή του ποδιού ή στον πήχη του μπράτσου, μετά από πτώση. Σε χτυπήματα που υποπτευόμαστε ότι έχει συμβεί κάταγμα, κοιτάμε αν το δέρμα έχει αλλάξει χρώμα (έντονο μελάνιασμα), αν υπάρχει πρήξιμο κι αν η προσπάθεια για κίνηση του ποδιού ή του χεριού δημιουργεί έντονο πόνο και μας φέρνει ναυτία. Τα κατάγματα χρειάζονται ιατρική αντιμετώπιση και γύψο ή ειδική επίδεση όπως συμβαίνει με τα δάχτυλα.
Προλαμβάνοντας τα ηλιακά εγκαύματα
Το αντηλιακό, οι ειδικές αντηλιακές μπλούζες (με UV φίλτρα στην ύφανσή τους) και τα έξυπνα applications που κατεβαίνουν στο κινητό τηλέφωνο απολύτως δωρεάν είναι τα «όπλα» που προλαμβάνουν τα ηλιακά εγκαύματα, το ξεφλούδισμα, την αίσθηση τραβήγματος και το κάψιμο. Το έξυπνο app που κατεβαίνει στο κινητό τηλέφωνο δημιουργήθηκε από την Α’ Πανεπιστημιακή Κλινική Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας του νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός», σε συνεργασία με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και προσφέρεται δωρεάν, με τη σφραγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η εφαρμογή ονομάζεται UV shield και καταγράφει στην περιοχή που βρισκόμαστε, σε αληθινό χρόνο, την τιμή ενός δείκτη που κυμαίνεται από το 0 έως το 10+ και παρατίθεται, για εύκολη ανάγνωση, χρωματικά από το ασφαλές πράσινο έως το βαθύ μοβ στον χάρτη της χώρας. Επίσης, η εφαρμογή συνοδεύεται από χρήσιμες πληροφορίες σωστής συμπεριφοράς στον ήλιο και απαντήσεις σε συνηθισμένα ερωτήματα. Το UV Shield είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://apps.apple.com/us/app/uv-shield/id1518480824?ls=1
Αν παρά τα μέτρα προστασίας πάθουμε έγκαυμα, στο φαρμακείο υπάρχει μεγάλη πληθώρα από ειδικά σκευάσματα (αντιφλογιστικά, καταπραϋντικά, αναπλαστικά επουλωτικά), ενώ όλα τα brands καλλυντικών διαθέτουν after sun προϊόντα σε τζελ, σπρέι ή λεπτόρρευστη κρέμα, που απομακρύνουν την αίσθηση καύσου, δροσίζουν κι επουλώνουν το ερεθισμένο δέρμα.
Ψύξη, ισχιαλγία και οσφυαλγία
Κι από το έγκαυμα, ας πάμε στην ψύξη. Ο συνήθης ύποπτος είναι τα κλιματιστικά μηχανήματα που δουλεύουν στο φουλ την ώρα που κοιμόμαστε. Στην ψύξη πέρα από το «κλειδωμένο» μυοσκελετικό (δεν μπορούμε να γυρίσουμε το κεφάλι μας), τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυνατούς πονοκεφάλους. Κακή στάση σώματος, πολλές ώρες οδήγημα για να φτάσουμε στον προορισμό μας, φουλ air condition στο αυτοκίνητο, μεταφορά βαριών αποσκευών, απότομες κινήσεις, απότομο ανασήκωμα μεγάλου βάρους, όλα αυτά συνθέτουν το παζλ των μυοσκελετικών προβλημάτων που εμφανίζονται πυροδοτώντας μια «κρίση» αυχενικού συνδρόμου, ισχιαλγίας ή οσφυαλγίας σε έδαφος επιβαρυμένου μυοσκελετικού συστήματος όπως λένε οι ειδικοί. Η ισχιαλγία και η οσφυαλγία προκαλούν παραλυτικούς πόνους σαν σουβλιές με μαχαίρι και είναι αδύνατον να αποφύγουμε την αντιφλεγμονώδη αγωγή. Συνδυαστικά το καλύτερο φάρμακο είναι η κολύμβηση, με το ιδανικό στυλ να είναι με διαφορά το ύπτιο, αν πονάει η μέση ή η πλάτη. Επίσης μπορούμε να κολυμπήσουμε χαλαρό ελεύθερο όχι όμως πρόσθιο, που ασκεί πίεση στη σπονδυλική στήλη και επιβάλλει να κρατάμε τεντωμένο τον αυχένα υπό άβολη γωνία όταν βγάζουμε το κεφάλι από το νερό για αναπνοή, όπως εξηγεί ο φυσικοθεραπευτής Τάσος Τερζόπουλος, ειδικευμένος στην ολιστική μη επεμβατική τεχνική Bowtech (ένα είδος νευροδιέγερσης με τα δάχτυλα του φυσικοθεραπευτή).
