PLUS
Φούντωσε σαν πυρκαγιά η πολιτική αντιπαράθεση για την αντίδραση και την αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού στην πυρκαγιά της Πεντέλης, που μέσα σε 24 ώρες έκαψε αρκετά σπίτια στο Ντράφι, στην Ανθούσα, στον Γέρακα, στο Πανόραμα Παλλήνης.
Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Η καθυστερημένη ενεργοποίηση των πτητικών μέσων και τα τραγικά σφάλματα στρατηγικής που επέτρεψαν την εξάπλωση της καταστροφικής πυρκαγιάς
Πέτυχε το επιχειρησιακό σχέδιο, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, ή απέτυχε όπως ισχυρίζονται τα κόμματα της αντιπολίτευσης και φωνάζουν εκατοντάδες κάτοικοι που είδαν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται ή έστω να πλήττονται; Ιδού το ερώτημα. Ποια είναι η απάντηση; Εξαρτάται την οπτική γωνιά από την οποία βλέπει κάποιος τη μεγάλη εικόνα της Αττικής και της φωτιάς που εκδηλώθηκε στις 19 Ιουλίου, στις 17.19.
Αν φέρουμε στο μυαλό μας την τραγωδία της 23ης Ιουλίου 2018 με τους 102 νεκρούς και τους δεκάδες εγκαυματίες στην ίδια περιοχή, τότε μπορεί και να χαμογελάσουμε επειδή λειτούργησε ο μηχανισμός και έτσι αποφύγαμε μια νέα εκατόμβη θυμάτων. Το 112 λειτούργησε για άλλη μία φορά, έγιναν εκκενώσεις οικισμών και κτιρίων, ακόμα και με τη βία.
Αν δούμε το… κάδρο από άλλη πλευρά, τότε θα διαπιστώσουμε την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού. Θα αναδείξουμε όλες τις παθογένειες της πολιτείας. Τόσο της κεντρικής υπηρεσίας όσο και των αυτοδιοικητικών.
Εναέρια μέσα
Η πρώτη αποτυχία σχετίζεται με την καθυστερημένη ενεργοποίηση των πτητικών μέσων. Από τη στιγμή που είχε ανέβει στο επίπεδο 4 ο συναγερμός για πρόκληση πυρκαγιάς στην Αττική, θα έπρεπε να περιπολούν επίγεια και εναέρια πυροσβεστικά μέσα. Όλα πλήρως εξοπλισμένα και συνεπώς έτοιμα για δράση. Υπήρχαν αεροπλάνα ή ελικόπτερα στον αέρα το απόγευμα της 19ης Ιουλίου; Εκ του αποτελέσματος γίνεται αντιληπτό ότι είτε δεν υπήρχαν είτε δεν είχαν νερό για να επιχειρήσουν άμεσα.
Το βίντεο ντοκουμέντο από την απόπειρα εμπρησμού στα Σπάτα αποδεικνύει το αυτονόητο: η έγκαιρη επέμβαση μπορεί να σβήσει μία πυρκαγιά πριν αυτή πάρει διαστάσεις και κάψει περίπου 12 στρέμματα μέσα σε 10 λεπτά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Αλέξη Κουβέλη στην τηλεόραση του Alpha, καθώς χρησιμοποιήθηκε το μοντέλο προσομοίωσης δασικής πυρκαγιάς. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο εμπρηστής έβαλε τη φωτιά και έφυγε. Οι φλόγες φούντωσαν. Τα ξερά χόρτα και οι ισχυροί άνεμοι ευνοούσαν την πρόκληση μίας πύρινης λαίλαπας. Η κινητοποίηση ενός απλού πολίτη με έναν πυροσβεστήρα αποδείχθηκε αρκετή. Η φωτιά έσβησε.
Το ίδιο θα είχε συμβεί και με την πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης εάν είχαν δράσει άμεσα τα πτητικά μέσα. Το καθένα από αυτά μπορούν να μεταφέρουν τόνους νερού. Αν, λοιπόν, βρίσκονταν στον αέρα τα περιπολικά και πλήρως φορτωμένα, η φωτιά θα έσβηνε αμέσως ή τουλάχιστον θα δινόταν η ευκαιρία στις επίγειες δυνάμεις να την αντιμετωπίσουν.
Η Ελλάδα πληρώνει έναν σκασμό ευρώ μόνο για τα 17 αμφίβια Α/Φ Air Tractor. Μόνο η εγκατάστασή τους στη χώρα μας κόστισε 1.150.000 ευρώ! Τρελά λεφτά, για να μην μπορούν να δράσουν στις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν την περασμένη Τετάρτη με τους ανέμους να ξεπερνούν τα 9 ίσως και τα 10 μποφόρ. Άρα, πρόκειται για άλλη μια λανθασμένη επιλογή της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.
Τραγικά λάθη
Πάμε τώρα και στον επίγειο σχεδιασμό. Κι εκεί υπήρξαν λάθη. Η δήλωση του Πέτρου Κουσουλού στον Alpha ότι δεν έβλεπε πυροσβεστικό όχημα στο Ντράφι το πρωί της Τετάρτης ήταν ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε. Ανάλογα παράπονα έγιναν και από την Ελένη Γερασιμίδου, αλλά και από άλλους πολίτες στην Ανθούσα, στο Πανόραμα Παλλήνης και στην Πεντέλη.
Να αρχίσουμε με κάτι ξεκάθαρο. Οι καιρικές συνθήκες ήταν δύσκολες και η μάχη με τη φωτιά έγινε δυσκολότερη από τη στιγμή που χάθηκε η δυνατότητα για άμεση κατάσβεση ή ανάσχεσή της με τα εναέρια μέσα. Από εκεί και πέρα, χάθηκε το μέτωπο στη ρεματιά πίσω από το ΠΙΚΠΑ όταν κόπασαν κάπως οι άνεμοι γύρω στα μεσάνυχτα της Τρίτης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από το ρεπορτάζ μας, οι δυνάμεις της Πυροσβεστικής προσπάθησαν να δημιουργήσουν ανάχωμα για να μην περάσει η φωτιά στην Παλαιά Πεντέλη. Για να μην κυκλώσει τον αστικό ιστό. Δεν κινήθηκαν εκείνη την ώρα για τον περιορισμό της και τον έλεγχό της στη ρεματιά. Έτσι, όταν οι άνεμοι έγιναν εντονότεροι πολύ νωρίτερα από τις μετεωρολογικές προβλέψεις, οι φλόγες ξέφυγαν και η μάχη χάθηκε.
«Κυνηγούσαν τις φλόγες»
Πάμε τώρα και στο πρωί της Τετάρτης. Κι εκεί καταλογίζονται λάθη στο επιχειρησιακό σχέδιο. Όπως έλεγαν αυτόπτες μάρτυρες, τα πυροσβεστικά οχήματα είχαν συγκεντρωθεί στη μία πλευρά του βουνού, για να μην περάσει η φωτιά στην Παλλήνη. Η στροφή του ανέμου έστειλε τις φλόγες προς τον Γέρακα. Τότε οι δυνάμεις κινήθηκαν προς τα εκεί. Η νέα στροφή του ανέμου επανάφερε τις φλόγες προς την Ανθούσα.
«Κυνηγούσαν τις φλόγες, αντί να χτυπούν τη φωτιά και από την αντίθετη πλευρά, για να αποτρέψουν τις αλλαγές της κατεύθυνσής της», μας μετέφεραν άνθρωποι έμπειροι από διαχείριση τέτοιων καταστάσεων.
Βάρος στις εκκενώσεις
Στα τηλεοπτικά πλάνα είδαμε πολλούς αστυνομικούς να προσπαθούν να βγάλουν πολίτες από τα σπίτια τους για να εκλείψει ο κίνδυνος των ανθρώπινων απωλειών. Σε κάποιες περιπτώσεις, καταγράφηκαν εντάσεις. Απειλήθηκαν πολίτες με σύλληψη επειδή ήθελαν να προστατέψουν τις περιουσίες τους. Οι Αρχές, όμως, έριξαν βάρος στις εκκενώσεις ολόκληρων οικισμών. Όπου έφυγαν όλοι οι κάτοικοι, καταγράφηκαν σημαντικές ζημιές. Αντίθετα, στη Δέση του Γέρακα, όταν βρέθηκε τρόπος να ξεπεράσουν οι πολίτες το μπλόκο της ΕΛ.ΑΣ. και γύρισαν στα σπίτια τους, πρόλαβαν και έσωσαν τουλάχιστον τον μισό οικισμό. «Θα είχαν καεί τα πάντα», μας είπαν στην περιοχή.
Άρα, το σχέδιο της εκκένωσης πέτυχε για την αποφυγή τραγωδίας, αλλά απέτυχε στο θέμα των σπιτιών που κάηκαν. Αποδείχθηκε, άλλωστε, και στη Βόρεια Εύβοια τον περασμένο Αύγουστο και στην Αττική ότι τα περισσότεροι κτίρια σώθηκαν από τις παρεμβάσεις των ιδιοκτητών ή εθελοντών που έσπευσαν να βοηθήσουν. Όπως συνέβη και στη Δέση, όπου βοήθησαν και τέσσερις εθελοντές από το Αιγάλεω.
Ελλιπής αντιπυρική προετοιμασία
Για άλλη μία χρονιά, βέβαια, αποδείχθηκε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση και οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν πράξει τα αυτονόητα. Πριν από περίπου ένα μήνα κινδύνεψαν κατοικημένες περιοχές στη Γλυφάδα και τη Βούλα. Όταν έσβησε η φωτιά αναδείχθηκε η εγκληματική αμέλεια και της τοπικής αυτοδιοίκησης με ακαθάριστα οικόπεδα, αλλά και του ΑΔΜΗΕ. Μέσα στο οικόπεδο που βρίσκονταν οι πυλώνες του υποσταθμού, τα χόρτα έφταναν σε ύψος περίπου ένα μέτρο. Σε τηλεοπτική έρευνα την Παρασκευή στην Παιανία, δίπλα σε πυλώνες υψηλής τάσης, τα ξερά αγριόχορτα άγγιζαν τα δύο μέτρα. «Θα ελέγξουμε και θα λάβουμε μέτρα», ήταν η απάντηση.
Πάνω – κάτω τα ίδια λένε και από την τοπική αυτοδιοίκηση. Βρισκόμαστε στα μέσα Ιουλίου και ο δήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου, Ευάγγελος Μπουρνούς, ανέφερε ότι έχει καθαριστεί περίπου το 40% των οικοπέδων. Σε μία περιοχή που θρηνεί δεκάδες θύματα από το 2018, έμειναν χώροι ακαθάριστοι. Με κίνδυνο, βέβαια, να χαθούν και άλλες ανθρώπινες ζωές.
Ευθύνες μπαλάκι
Οι ευθύνες γίνονται μπαλάκι ανάμεσα στις περιφέρειες, τους δήμους, το Δασαρχείο και τους πολίτες. Φυσικά, όλοι έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης. Εδώ, βέβαια, είναι Βαλκάνια. Ή, ακόμα χειρότερα, είναι Ελλάδα. Από το 2020 έχει ψηφιστεί νόμος, για τον οποίο γράψαμε πολλές φορές ότι ακόμα δεν εφαρμόζεται, παρά μόνο στις προσλήψεις. Κάπως έτσι έχουν προσληφθεί στις περιφέρειες ένας σύμβουλος, ενώ υπάρχει και κάποιος συντονιστής. «Πρόκειται για θέση βολέματος», λένε όσοι αδυνατούν να εξηγήσουν πώς κάθε περιφέρεια έχει αντιπεριφερειάρχη Πολιτικής Προστασίας, αλλά έχει και ανεξάρτητο σύμβουλο Πολιτικής Προστασίας και τελικά κάθε φορά που εκδηλώνεται μία πυρκαγιά «μετράμε τις πληγές». πυρκαγιά
