PLUS
Μπαράζ συναντήσεων έχει προγραμματίσει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, στο περιθώριο της 78ης γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, στην Νέα Υόρκη. Το ενδιαφέρον όλων επικεντρώνεται στη σημερινή συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στις 18:00 όπου μπορεί να είναι η δεύτερη σε μόλις λίγους μήνες, από τον Ιούλιο, όμως συγκεντρώνει όλα τα «φώτα» του πολιτικο-οικονομικού και διπλωματικού ρεπορτάζ.
Η δεύτερη μέσα σε δύο μήνες συνάντηση μεταξύ των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είναι αυτή που θα πραγματοποιηθεί στις 11:00 στη Ν. Υόρκη, 18:00 ώρα Ελλάδος. Εκεί είναι στραμμένο όλο το ενδιαφέρον, για να δουν πώς θα δρομολογηθεί η διαδικασία, που ξεκίνησε από το Βίλνιους τον Ιούλιο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η ομιλία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον ΟΗΕ, η οποία είχε το όραμά του για τον κόσμο, το όραμά του για την Τουρκία, το πώς θέλει να αναμορφώσει τον ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας που θα παίρνουν μέρος ως μόνιμα μέλη και άλλες χώρες και η Τουρκία ίσως ελπίζει να έχει ένα τέτοιο ρόλο. Το ενδιαφέρον όμως συγκεντρώνεται στο γεγονός πως δεν έκανε καμία απολύτως αναφορά στην Ελλάδα, ίσως να είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Αντιθέτως όμως κράτησε μια πολύ σκληρή γραμμή για το Κυπριακό όπου μεταξύ άλλων είπε ότι «δεν υπάρχει πια περιθώριο για ομοσπονδιακή λύση, επομένως πρέπει η διεθνής κοινότητα να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της Β. Κύπρου, όπως είπε το ψευδοκράτος.
Σημειώνεται πως η Τουρκία παγίως ζητά ουσιαστικά την αποσύνδεση του Κυπριακού από τα ελληνοτουρκικά. Αυτό θεωρητικά θα μπορούσε να γίνει, πρακτικά όμως δεν μπορεί να γίνει εύκολα γιατί είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και με τα ευρωτουρκικά, τα οποία είναι ένα βασικό στοιχείο σε όλο το πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αφού αν δεν προχωρήσουν τα ευρωτουρκικά, δεν μπορούν να βοηθηθούν και τα ελληνοτουρκικά. Όσο υπάρχει το Κυπριακό σε εκκρεμότητα, τα ευρωτουρκικά δεν θα προχωρήσουν. Η αναβάθμιση τελωνειακής ένωσης που θέλει ζητάει ο Ερντογάν δεν μπορεί να γίνει όσο δεν αναγνωρίζει την Κύπρο με την Τουρκία να έχει ανειλημμένες υποχρεώσεις η Τουρκία από το 2005 για το θέμα της τελωνειακής ένωσης έναντι της Κύπρου, τις οποίες δεν έχει εφαρμόσει. Δεν αναγνωρίζει ένα κράτος – μέλος, που είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό εμπόδιο στη διαδρομή αυτή, είτε στα ελληνοτουρκικά είτε στα ευρωτουρκικά.
Αξίζει επιπλέον να σημειωθεί πως ο Ρετζέπ Τ. Ερντογάν σε συνέντευξή του, στο CNN, ήταν επιθετικός προς τους Αμερικανούς για το θέμα των F-16 αλλά και για το θέμα της Συρίας και της στήριξης που δίνει στους τρομοκράτες, όμως από την άλλη, μίλησε κολακευτικά για τη Ρωσία και τον Πούτιν, λέγοντας ότι έχω την ίδια εμπιστοσύνη στη Δύση με αυτή στον Ρώσο πρόεδρο, ενώ επιτέθηκε και στην Ευρώπη. Στην ίδια συνέντευξη μάλιστα μίλησε με πολύ ζεστά λόγια για τις σχέσεις με την Ελλάδα. Επομένως, στέλνει κάποια μηνύματα αντιφατικά.
Όπως σημειώνεται από το ρεπορτάζ του Νίκου Μελέτη από τη Νέα Υόρκη «ενώ έχει τα μέτωπα ανοιχτά για ακόμη μία φορά ο Τούρκος πρόεδρος, θέλει να έχει ένα θετικό μήνυμα για κάτι. Και αυτό βεβαίως είναι και το θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και γι αυτό ίσως δεν αναφέρθηκε καθόλου και στην Ελλάδα κατά την ομιλία του, διότι αν δεν έκανε αναφορά θα έπρεπε να επανέλθει στις γνωστές θέσεις του που θα δημιουργούσαν ένα σχετικά άβολο κλίμα εν όψει της συνάντησης».
Αναφερόμενος στην ελληνική πλευρά, ο Νίκος Μελέτης υπογράμμισε πως «το πλαίσιο το έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη από το Βίλνιους, το επανέλαβε στη Θεσσαλονίκη την προηγούμενη εβδομάδα και μεταξύ άλλων είναι ότι «οι δίαυλοι είναι χρήσιμοι και για τις δύο χώρες, είναι όφελος να μην υπάρχουν εντάσεις, ότι πρέπει να βελτιώσουμε τις διμερείς σχέσεις, να αναζητήσουμε λύσεις στο μεγάλο πρόβλημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας, αλλά να μπορούμε συγχρόνως να ζούμε και ειρηνικά, ακόμα και αν δεν το λύσουμε». Έτσι λοιπόν θα δώσουν και το σύνθημα για επιτάχυνση των διαδικασιών και της προετοιμασίας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας. Θα γίνει και συνάντηση Φραγκογιάννη στη Νέα Υόρκη με τον ομόλογό του για τη θετική ατζέντα και να δώσουν και τις κατευθύνσεις για τον πολιτικό διάλογο, ο οποίος ξεκινά στις 16 Οκτωβρίου με την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, επικεφαλής εκ μέρους της ελληνικής πλευράς. Εκεί θα διερευνηθεί σε ένα βάθος χρόνου το αν μπορεί να υπάρξει μια σύγκλιση μεταξύ των δύο χωρών για τον τρόπο, τη διαδικασία, ακόμη και το αντικείμενο της διαφοράς που θα συζητήσουν και μετά να δούμε πώς μπορεί να προχωρήσει αυτό και αν μπορούσε να καταλήξει σε συμφωνία ή σε συνυποσχετικό.
Τέλος, το μεγάλο κέρδος και για τις δύο πλευρές είναι να διατηρηθεί αυτό το μομέντουμ, η μη ένταση στις σχέσεις των δύο πλευρών.
Τι περιέχει η ελληνική ατζέντα
Η αμοιβαία βούληση για ηρεμία στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και κατ’ επέκταση η προοπτική συνέχειας και συνέπειας στην κατεύθυνση της βελτίωσής τους αναμένει η Αθήνα να επιβεβαιωθεί στην αποψινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία κατόπιν σχετικής πρόσκλησης της τουρκικής πλευράς είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί στο Turkey‘s House, κοντά στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στο Μανχάταν.
Όπως τονίζουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση έρχεται σε συνέχεια της πρώτης, που είχαν οι δύο ηγέτες μετά την επανεκλογή τους τον περασμένο Ιούλιο στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας, ενώ λαμβάνει χώρα λίγες ημέρες μετά το ραντεβού των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν στην Άγκυρα, όπου ορίστηκε ο οδικός χάρτης των επόμενων επαφών των δύο χωρών στο πλαίσιο των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί στο Βίλνιους, ήτοι τον πολιτικό διάλογο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα, σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι επενδύσεις, η γεωργία, το εμπόριο, η ναυτιλία, η κλιματική κρίση.
Επιπλέον, τα ίδια πρόσωπα προϊδεάζουν ότι Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να συζητήσουν τις λεπτομέρειες της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, που, όπως συμφωνήθηκε κατά την τελευταία συνάντησή τους επί Λιθουανικού εδάφους, θα συνεδριάσει στη Θεσσαλονίκη πριν από το τέλος του έτους. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι αποδίδουν μεγάλη σημασία στην αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, καθώς και στην τακτική επαφή που έχουν πλέον οι δύο υπουργοί Εξωτερικών.
Όπως το θέτουν τα ίδια πρόσωπα το «να μπορούμε να συνομιλούμε με την Τουρκία, να μπορούμε να δεχόμαστε ότι τα ζητήματά μας θα μπορούν να επιλύονται μόνο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας και όταν διαφωνούμε να μην οδηγούμε τα πράγματα στα άκρα και να μην έχουμε εντάσεις, όπως αυτές που είχαμε στο πρόσφατο παρελθόν με υπαιτιότητα της Τουρκίας» αποτελεί πάγια επιδίωξη της Αθήνας.
Κυβερνητικές πηγές επαναβεβαιώνουν σε κάθε περίπτωση πως ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την εθνική κυριαρχία, την εθνική ακεραιότητα της χώρας, είναι ζητήματα τα οποία δεν πρόκειται ποτέ να μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από την ελληνική πλευρά, είναι εκτός της συζήτησης την οποία κάνουμε με την Τουρκία.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ η ελληνική πλευρά έχει ψηλά στην ατζέντα να συνεχιστεί το θετικό κλίμα διαλόγου με την Άγκυρα, αλλά χωρίς καμία διάθεση να κάνει έστω και βήμα πίσω στις «κόκκινες γραμμές» της Ελλάδας. «Η Ελλάδα χωρίς καμία διάθεση υποχώρησης από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, πιστεύει στο διάλογο, πιστεύει στην επίλυση της μοναδικής μας διαφοράς που μας χωρίζει με την Τουρκία. Δεν είμαστε ακόμα εκεί, αυτός είναι ο στόχος ο διάλογος θα προχωρήσει και σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα και θα τον αξιολογούμε κάθε φορά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μαρινάκης.
