Σε μια εποχή αβέβαιη και με τα περιστατικά έμφυλης βίας και τις γυναικοκτονίες να καταγράφονται σχεδόν καθημερινά, η καριέρα στον επαγγελματικό στίβο αποτελεί ισχυρή ασπίδα προστασίας για τις γυναίκες καθώς τις ενδυναμώνει, τους προσφέρει αυτοπεποίθηση και δίνει δύναμη στη φωνή τους.
Συνέντευξη Στην Αλεξία Σβώλου
Η Σοφία Εφραίμογλου, πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών και εκτελεστική αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού μιλά στην «ΜΠΑΜ»
Μια γυναίκα που έχει καταφέρει πολλά στη ζωή της, συνδυάζει καριέρα με οικογένεια και είναι μπροστάρισσα στη μεγάλη εκστρατεία ενδυνάμωσης των γυναικών, η Σοφία Εφραίμογλου, η πρώτη γυναίκα που εξελέγη πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), μιλά στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» για τον καθοριστικό ρόλο της επαγγελματικής σταδιοδρομίας στη ζωή κάθε γυναίκας.
– Η εκλογή της πρώτης γυναίκας προέδρου στο ΕΒΕΑ έγινε σε μια εποχή που παραμένει δύσκολη για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, σε εποχή αστάθειας και κρίσης στην κοινωνία, με τη γυναίκα να γίνεται καθημερινά στόχος βίαιων επιθέσεων. Ποιες είναι οι μεγάλες προκλήσεις αυτής της ιδιαίτερης εποχής και πώς μπορεί να διαφυλαχθεί και να μεγιστοποιηθεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στη γυναικεία επιχειρηματικότητα;
Διανύουμε, πράγματι, μια ιδιαίτερη εποχή γιατί η χώρα μας ήρθε αντιμέτωπη με τη μεγάλη κρίση χρέους και στη συνέχεια με την πανδημία, επομένως η τρέχουσα είναι η τρίτη διαδοχική κρίση. Σε κάθε κρίση ελλοχεύει ο κίνδυνος μετατόπισης των προτεραιοτήτων στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με την κρίση, με αποτέλεσμα να μένουμε πίσω σε άλλα σοβαρά ζητήματα. Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι η πολιτεία και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς πρέπει να αποδείξουν ότι ενδιαφέρονται έμπρακτα για την επίλυση των ανισοτήτων και την ενδυνάμωση της γυναικείας επιχειρηματικότητας.
Η σημερινή κρίση έχει ακόμη μία ιδιαιτερότητα. Η τεχνολογική επανάσταση φέρνει ανατροπές πιο γρήγορα από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη προώθηση και ευαισθητοποίηση για την ενασχόληση των γυναικών στους τομείς STEM (εκπαίδευση ρομποτικής, επιστήμης, τεχνολογίας και μαθηματικών), και την ανάπτυξη των ικανοτήτων στις ψηφιακές και τις χρηματοοικονομικές γνώσεις.
– Πόσο σημαντική είναι η προαγωγή της σταδιοδρομίας και της ανάπτυξης ικανοτήτων και επιχειρηματικών ιδεών στη ζωή των γυναικών, στην προσφορά τους στην οικογένεια και την κοινωνία; Τι πρέπει να γίνει από εδώ και εμπρός;
Θα συνεχίσω να υποστηρίζω ότι η εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων στον επαγγελματικό στίβο είναι θέμα δικαιωμάτων, αλλά είναι επίσης ζήτημα μεγιστοποίησης των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας και διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχής.
Οι γυναίκες που έχουν ίσες ευκαιρίες, που αναπτύσσουν ικανότητες, πρωτοπορούν και κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα συμβάλλουν πολλαπλασιαστικά στην πρόοδο και την ευημερία του συνόλου. Αυτό που πρέπει να γίνει στο εξής είναι να επιδιώξουμε να απελευθερώσουμε τις δυνάμεις και τα ταλέντα των γυναικών, κοιτάζοντας στο μέλλον και όχι στο παρελθόν, και να αναγνωριστούν η επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση των γυναικών ως κερδοφόρες επενδυτικές περιπτώσεις και ως πηγές οικονομικής μεγέθυνσης και θέσεων εργασίας.
– Η επαγγελματική αποκατάσταση μαζί με την προσωπική και την οικογενειακή ζωή αποτελούν κομμάτια του «παζλ» της ψυχικής και της σωματικής υγείας κάθε ανθρώπου. Ποιο είναι το προσωπικό σας μήνυμα και τι απαντάτε σε παρωχημένα στερεότυπα που εξακολουθούν να «κυκλοφορούν» ότι υπάρχει δίλημμα για τις γυναίκες ανάμεσα στην οικογένεια και την καριέρα;
Δίλημμα υπάρχει όταν υπάρχουν αξεπέραστα εμπόδια και η γυναίκα αναγκάζεται να αποφασίσει μεταξύ της καριέρας και της οικογένειας. Είναι ένα δίλημμα που δεν συνάδει με την εξέλιξη της κοινωνίας και της οικονομίας μας, ανήκει σε άλλες εποχές και πρέπει να εξαλειφθεί με πράξεις. Είναι στο χέρι μας να κάνουμε μικρά, αλλά σταθερά και πολύ σημαντικά βήματα έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η ισότιμη κατανομή των οικιακών ευθυνών και των ευθυνών φροντίδας, με στόχο να επιτευχθεί η εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την προσωπική ζωή που είναι απαραίτητη για να μπορούν οι γυναίκες να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση.
– Οι γυναίκες που αναπτύσσουν επιχειρηματική δραστηριότητα και χτίζουν καριέρες μπορούν να αποκτήσουν και αυτοπεποίθηση και οικονομική ανεξαρτησία, σε μια εποχή που πολλές πέφτουν θύματα μιας παράλογης έμφυλης βίας. Πόσο μπορεί αυτή η γυναικεία διάσταση, η επιχειρηματική, να προστατέψει από τη θυματοποίηση;
Μια γυναίκα που ακούγεται η φωνή της είναι, εξ ορισμού, μια ισχυρή γυναίκα, έχει πει πολύ εύστοχα η Μελίντα Γκέιτς. Η φωνή των γυναικών πρέπει να ακούγεται. Είναι αμέτρητα τα παραδείγματα γυναικών που φοβούνται να μιλήσουν. Σίγουρα η πολιτεία πρέπει να διαθέτει τις κατάλληλες δομές και το θεσμικό πλαίσιο, αλλά και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης ενάντια στη βία κατά των γυναικών.
Από κει και πέρα, όσο πιο σίγουρη νιώθει μια γυναίκα, όσο λιγότερα στερεότυπα και προκαταλήψεις αντιμετωπίζει στον εργασιακό στίβο, τόσο πιο πιθανό είναι να αντιδράσει, να μιλήσει και να προστατευθεί από τη θυματοποίηση. Μια επαγγελματική επιτυχία, μια ομαλή επαγγελματική σταδιοδρομία που προσδίδει αυτοπεποίθηση είναι στοιχεία που μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο.
– Από μια γεμάτη οικογενειακή και επιχειρηματική ζωή, ποια μυστικά προσωπικής επιτυχίας θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Αν υπήρχαν μυστικά επιτυχίας όλα θα ήταν πιο εύκολα. Υπάρχουν, βέβαια, αρχές που μπορούν να συμβάλουν στην ευημερία και κυρίως στην ψυχική υγεία. Προσωπικά έχω πάντοτε στο μυαλό μου ένα απόφθεγμα του Ουίνστον Τσόρτσιλ: «Η επιτυχία δεν είναι οριστική, η αποτυχία δεν είναι μοιραία. Το κουράγιο να συνεχίζεις είναι αυτό που μετράει».
Η σκληρή δουλειά, η αφοσίωση σε όσα αγαπάμε και σε όσα θέλουμε να πετύχουμε είναι στοιχεία που βοηθούν να ξεπεραστούν εμπόδια, προκαταλήψεις και στερεότυπα. Μια επιτυχημένη επαγγελματική πορεία πρέπει να συνοδεύεται από γερές βάσεις στην οικογένεια, από συντροφικότητα και κατανόηση. Όλες οι εποχές έχουν δυσκολίες και αβεβαιότητες και σε όλες τις εποχές η αξία της οικογένειας είναι σταθερή και αναντικατάστατη.