PLUS
Το δικό του µήνυµα πίσω από τον µπερντέ, στέλνει στους κατοίκους της άγονης γραµµής ο Καραγκιοζοπαίχτης Κοσµάς Παναγιώκας σε καιρούς πανδηµίας
Ο εναλλακτικός και πολύ σύγχρονος Καραγκιόζης του Κοσμά Παναγιώκα έχει μακρύ χέρι για να αγκαλιάζει τα παιδιά του-όχι για να δέρνει ή να κλέβει -και φορά μάσκα για να περάσει στους λιλιπούτειους θεατές το μήνυμα της προστασίας από τον κορωνοϊό. «Αλλά παραμένει ξυπόλητος για να αναδείξει την ξυπολησιά του ελληνικού κράτους, σε σοβαρά ζητήματα», λέει ο Κοσμάς, μιλώντας για τη ζωή του και τη δουλειά του.
Ρεπορτάζ ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Όπως εξηγεί ο καραγκιοζοπαίχτης, μέσα από τις παραστάσεις περνά διδάγματα στα παιδιά όπως πώς να αντιμετωπίσουν το μπούλινγκ και πώς να προστατευτούν από τους κινδύνους που τα περιτριγυρίζουν.
Άλλωστε, η τελευταία του sold-out παράσταση, στον περίφημο Μύλο των Ξωτικών στα Τρίκαλα στις αρχές του καλοκαιριού ήταν αφιερωμένη στο τι πρέπει να κάνουν τα παιδιά όταν τα πλησιάζουν άγνωστοι στον δρόμο και προσπαθούν να τα δελεάσουν και να τα παρασύρουν, με κακό σκοπό.
Παραστάσεις
Ρωτάμε τον Κοσμά αν μεγάλωσε βλέποντας Καραγκιόζη και μου απαντά με ένα αφοπλιστικό «όχι».
«Γεννήθηκα στα Τρίκαλα και όταν έφτασα 17 ετών, έψαξα για δουλειά και απάντησα σε μια αγγελία για βοηθό Καραγκιοζοπαίχτη. Έπιασα δουλειά και μαγεύτηκα», εξηγεί. Από τότε πέρασαν 19 χρόνια, με τα τελευταία πέντε να παίζει επαγγελματικά μόνος του παραστάσεις Καραγκιόζη σε όλη τη Θεσσαλία, ενώ η πανδημία τον βρήκε καθώς ετοιμαζόταν να ταξιδέψει στην Αμερική.
«Έχω παίξει σε Τρίκαλα, Καρδίτσα, Κοζάνη, Λάρισα, Ελασσόνα, Λαμία, σε πλατείες, σχολεία, πάρκα, αν και τώρα με την πανδημία η δουλειά έχει μειωθεί κατά 90%. Τώρα θα φτιάξω φιγούρα Καραγκιόζη με μάσκα», λέει ο Κοσμάς, εναρμονισμένος με τις οδηγίες των ειδικών, που προτείνουν να βάλουμε μάσκα στα λούτρινα ζωάκια των μικρών παιδιών για να συνηθίσουν στην ιδέα πως πρέπει να την φορούν στο σχολείο. Και προσθέτει: «Ο Καραγκιόζης είναι αναρχικός, ως προς την πείνα, την παιδεία και την υγεία αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να εναντιώνεται μπροστά στον κίνδυνο μιας πανδημίας». Άλλωστε, όπως επισημαίνει ο Κοσμάς, ο Καραγκιόζης είναι ο πιο αγαπητός ήρωας του …θιάσου του. «Μερικά παιδιά προτιμούν τον Πιτσικόκο, ενώ αρκετοί ηλικιωμένοι ξεχωρίζουν τον Μπαρμπαγιώργο-τον λεβέντη βλάχο, που δεν σκύβει το κεφάλι».
Ο καραγκιόζης του Κοσμά, έχει, όπως όλες οι φιγούρες του θεάτρου σκιών, ένα μακρύ χέρι, όχι όμως για να δέρνει ή να κλέβει. «Τα χέρια μας τα έχουμε για να αγκαλιάζουμε, μου είναι αδιανόητο να κάνω μια παράσταση όπου θα ωθήσω τα παιδιά να γελάσουν μέσα από τη βία και το ξύλο», λέει ο Τρικαλινός Καραγκιοζοπαίχτης. Πριν τρία χρόνια μπήκε στην ζωή του η «Ομάδα Αιγαίου», η εθελοντική οργάνωση που πραγματοποιεί αποστολές κοινωνικής ιατρικής στα μικρά και απομακρυσμένα νησιά των Κυκλάδων και της ∆ωδεκανήσου.
«Ομάδα Αιγαίου»
Ο στεριανός Καραγκιοζοπαίχτης σε συνεργασία με την «Ομάδα Αιγαίου» έφερε τις παραστάσεις του στην Ίο, το Κουφονήσι, την Ηρακλειά, την Σχοινούσα, την Αμοργό, τους Φούρνους Κορσεών και τη Θύμαινα. ∆ιψασμένα για θέατρο σκιών και γενικά για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις τα παιδιά σε αυτούς τους τόπους, επιφύλαξαν θερμή υποδοχή στον Κοσμά και τις φιγούρες του.
Ο ίδιος συγκινείται κάθε φορά που θυμάται τα πιτσιρίκια της Θύμαινας (ενός νησιού, αληθινού τόπου εξορίας, όπως λένε οι λιγοστοί κάτοικοί του) να πέφτουν στην αγκαλιά του και να τσακώνονται ποιο θα πρωτοπάρει τα σύνεργα της παράστασης και θα ανέβει την σκάλα με τα ασβεστωμένα σκαλιά που οδηγεί στο μικρό ∆ημοτικό σχολείο.
Μετρημένα στα δάχτυλα των δύο χεριών, τα πιτσιρίκια του ακριτικού νησιού, ενθουσιάζονται τόσο με την ιδέα ότι θα δούνε Καραγκιόζη που θέλουν να ζήσουν το κάθε λεπτό, ακόμα και το στήσιμο και το ξεστήσιμο της σκηνής.
Η καλύτερη στιγμή της βραδιάς είναι όταν τα φωνάζει ο Κοσμάς να έρθουν back stage, για να βοηθήσουν πίσω από τον μπερντέ. Για τον ίδιο οι στιγμές αυτές είναι επιβράβευση, όπως όταν στο τέλος των παραστάσεων έρχονται οι παππούδες και οι γιαγιάδες και του λένε, πως «πήραμε κάτι από σένα, φεύγουμε πιο γεμάτοι». Τον ρωτάμε πού βλέπει τον εαυτό του 10 χρόνια μετά και μου απαντά: «∆εν ξέρω πού θα πάω και τι θα κάνω αλλά θέλω να αφήσω μια καλή άχνα πίσω μου». Ο ξυπόλυτος ήρωας του, μας αποχαιρετά τραγουδώντας: «Πίσω από τον μπερντέ εγώ πάντα θα τρέχω, έχω μια Ελλάδα αγκαλιά που κλαίει, μα εγώ αντέχω….»
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
