Ζηµιά πολύ µεγαλύτερη από τις αρχικές εκτιµήσεις έχουν προκαλέσει οι κινήσεις πανικού της κυβέρνησης στο δηµοσιονοµικό πεδίο και, αν δεν είχαν επισπευσθεί οι κάλπες, οι αγορές θα είχαν αντιδράσει βίαια, όπως, άλλωστε, φάνηκε αµέσως µετά τις εξαγγελίες Τσίπρα από το Ζάππειο. Το µόνο δεδοµένο αυτήν τη στιγµή είναι ότι το νέο οικονοµικό επιτελείο δεν θα έχει ούτε µία ηµέρα περίοδο χάριτος.
Τα… αποκαλυπτήρια της Κοµισιόν δεν διέλυσαν απλώς τους µύθους περί ισχυρών δηµοσιονοµικών επιδόσεων, αλλά ανέδειξαν τις «βόµβες» και τις «παγίδες» που αφήνει πίσω της η σηµερινή κυβέρνηση. Το µεγαλύτερο πρόβληµα, η έκταση του οποίου θα φανεί τον Σεπτέµβριο, κατά την 4η αξιολόγηση και τον σχεδιασµό του επόµενου Προϋπολογισµού, είναι οι «τρύπες» που προκάλεσαν οι προεκλογικές παροχές της κυβέρνησης, σε µια πρωτοφανή εκδήλωση αλαζονείας, καθώς ανακοινώθηκαν και εφαρµόστηκαν µέτρα επί ενός υπερπλεονάσµατος που δεν έχει καλάκαλά αποτυπωθεί στα χαρτιά. Οι εκτιµήσεις της Κοµισιόν για «τρύπα» περίπου 5,3 δισ. ευρώ στους δηµοσιονοµικούς στόχους 2019-2020 δεν θα δυσχεράνουν απλώς τον σχεδιασµό της Ν.∆. για άµεσα µέτρα ελάφρυνσης, αλλά και θα υπονοµεύουν τη στρατηγική της επαναδιαπραγµάτευσης των πλεονασµάτων της επόµενης τριετίας.
Πρόβληµα δηµιουργείται και στον σχεδιασµό των στοχευµένων ρυθµίσεων οφειλών, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιµήσεις των Βρυξελλών για µια «τυφλή» και χωρίς ρεαλιστικό πλαίσιο παροχή διευκολύνσεων σε όσους χρωστάνε στην Εφορία, χωρίς την πρόβλεψη του παραµικρού κριτηρίου και, φυσικά, χωρίς την παράλληλη ελάφρυνση των τρεχουσών υποχρεώσεων. Ηδη παρατηρείται κάµψη του ρυθµού υποβολής αιτήσεων -έως τώρα έχουν υπαχθεί περίπου 80.000 φορολογούµενοι-, ενώ ο στόχος του υπουργείου Οικονοµικών για ρύθµιση οφειλών 13 δισ. ευρώ µοιάζει ανέφικτος. Οι Ευρωπαίοι υποστηρίζουν ότι από τις 120 δόσεις θα χαθούν περί τα 2 δισ. ευρώ στη διετία, εκ των οποίων τα 1,3 δισ. θα είναι από τις ρυθµίσεις προς την Εφορία.
Συντάξεις-δάνεια
«Βόµβα» πρώτου µεγέθους είναι και η αποκαλούµενη «13η σύνταξη», η οποία σε συνδυασµό µε τις αλλαγές στις συντάξεις χηρείας «σπρώχνει» την ήδη υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη σε υψηλότερα επίπεδα. Αυτό που δεν µπορούν να χωνέψουν µε τίποτα στις Βρυξέλλες είναι ότι, ενώ «έβαλαν πλάτη» για να καταργηθεί η διάταξη του 2017 για το «πετσόκοµµα» των καταβαλλόµενων συντάξεων, η κυβέρνηση προχώρησε µονοµερώς στην καταβολή ενός βοηθήµατος, χωρίς τον παραµικρό σχεδιασµό. Το πρόβληµα για τους Ευρωπαίους -και φυσικά για την επόµενη κυβέρνηση- είναι ότι, συν τοις άλλοις, εκκρεµούν κρίσιµες αποφάσεις στο ΣτΕ, µε κόστος τουλάχιστον 7 δισ. ευρώ για αναδροµικά, χωρίς να συνυπολογίζεται η ενδεχόµενη δικαστική πτώση του Νόµου Κατρούγκαλου.
Βαριά είναι και η κληρονοµιά των «κόκκινων» δανείων, αφού, πέρα από τον στρουθοκαµηλισµό της κυβέρνησης, οι Ευρωπαίοι επέδειξαν αδικαιολόγητη χαλαρότητα σε ένα πρόβληµα που «κραύγαζε» για κατεπείγουσα αντιµετώπιση. Αυτήν τη στιγµή, τα προβληµατικά δάνεια ανέρχονται σε περίπου 81 δισ. ευρώ και, παρά τη σταθερή µείωσή τους, κυρίως µε πρωτοβουλίες των ίδιων των τραπεζών, ο ρυθµός κρίνεται ανεπαρκής. Από την έκθεση της Κοµισιόν φαίνεται, µάλιστα, ότι οι προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει η κυβέρνηση για ταχεία έγκριση και εφαρµογή του περιβόητου ιταλικού µοντέλου (APS) απέχουν πολύ από την πραγµατικότητα.
Η άλλη όψη του ίδιου νοµίσµατος είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας και οι πλειστηριασµοί. Η κυβέρνηση αναλώθηκε επί µήνες σε ατέρµονες συζητήσεις και διαπραγµατεύσεις πρώτα µε τον… εαυτό της, αφού υπήρχαν διαφορετικές γραµµές, και εν συνεχεία µε τις τράπεζες και τους θεσµούς. Το αποτέλεσµα ήταν ότι εξέπνευσε ο Νόµος Κατσέλη, χωρίς να υπάρχει νέο πλαίσιο, ενώ και τώρα, που τελικά συµφωνήθηκε ποιοι και πώς θα µπορέσουν να προστατευθούν, οι τεχνικές δυσκολίες είναι τέτοιες, ώστε αποκλείουν την ενεργοποίηση της πλατφόρµας πριν από το τέλος Ιουλίου, δηλαδή τρεις µήνες µετά τον προγραµµατισµό! Το πρόβληµα για την επόµενη κυβέρνηση και τους ίδιους τους οφειλέτες είναι ότι οι Βρυξέλλες αποκλείουν το ενδεχόµενο παράτασης του νέου πλαισίου προστασίας µετά τις 31 ∆εκεµβρίου.
Οσον αφορά τα «σφυριά», οι Ευρωπαίοι δεν θα κάνουν άλλο τα… στραβά µάτια στον κανόνα των άγονων πλειστηριασµών και κάπως έτσι το δεύτερο εξάµηνο θα είναι εφιαλτικό για όσους δεν µπορέσουν ή δεν προλάβουν να ρυθµίσουν τα δάνειά τους.