PLUS
Επικριτικά στέκεται απέναντι στον συνοδοιπόρο και κομματικό του σύντροφο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πρώην πρόεδρος της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ σχολιάζοντας την πολιτική και οικονομική κατάσταση στη χώρα.
Μιλώντας στην τουρκική εφημερίδα Karar ο Γκιουλ αναφέρει χαρακτηριστικά, σύμφωνα με το ertnews.gr: «Αυτό που θα έκανα εγώ αν ήμουν πρόεδρος θα ήταν να δημιουργήσω μια ομάδα που οι χρηματοοικονομικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι θα μπορούσαν να πουν: ” Μπράβο, βρήκε τους σωστούς ανθρώπους και τους διόρισε” και αυτό θα επέτρεπε σε αυτή η ομάδα να δουλέψει αποφασιστικά».
Συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες σε ένα πρόσωπο
«Εμφανίζεται μια πολύ αρνητική εικόνα διακυβέρνησης, αλλά πιστεύετε ότι το προεδρικό μοντέλο θα μπορούσε να εφαρμοστεί σωστά στην Τουρκία» ρωτά ο δημοσιογράφος.
«Όταν ήμουν πρόεδρος, έλεγα ότι το κοινοβουλευτικό σύστημα είναι πιο κατάλληλο για την Τουρκία. Δεν ήμουν όμως κατηγορηματικά εναντίον του προεδρικού συστήματος.
Το σημερινό σύνταγμα, στην πραγματικότητα έγινε για να συγκεντρωθούν όλες οι δυνάμεις σε ένα άτομο, επομένως, δεν ήταν ένα κείμενο που ήταν έργο των καλύτερων νομικών και συνταγματολόγων της Τουρκίας. Φυσικά αυτό είναι πολύ λυπηρό.
Γιατί το σύνταγμα είναι το υψηλότερο, το πλέον περιεκτικό και δεσμευτικό έγγραφο. Τα Συντάγματα δεν αφορούν μόνο σε μια περίοδο ή ένα πρόσωπο, αλλά δεσμεύουν και επόμενες περιόδους, τις κυβερνήσεις και τις διοικήσεις. Θα έπρεπε να είχε συνταχθεί πολύ πιο προσεκτικά και με βάση καθολικά κριτήρια» αναφέρει στην απάντηση του ο Γκιουλ.
Υπάρχουν άνθρωποι που επιλέγονται πολιτικά σε σημαντικές θέσεις
Στην ερώτηση γιατί ενώ οι κυβερνήσεις του AKΡ, μέχρι το 2011 σημείωσαν σημαντικές επιτυχίες μέχρι το 2011 με το στοιχείο αυτό να έχει χαθεί «εδώ και αρκετό καιρό», ο Γκιουλ απαντά: «Όταν εξετάζουμε τις ιδρυτικές αρχές, τα έγγραφα, τα εκλογικά μανιφέστα και την προοπτική μας για τη δημοκρατία, το δίκαιο, την οικονομία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εξωτερική πολιτική στο πρώτο μας κυβερνητικό πρόγραμμα, πιστεύω ότι όλα αυτά ισχύουν και είναι ακόμη αναγκαία για την Τουρκία.
Το βασικό είναι να έχεις τα προσόντα για κάθε αξίωμα και θέση. Στις δημοκρατίες, έχεις το δικαίωμα να φέρεις ανθρώπους που είναι σύμφωνοι με τις κοσμοθεωρίες σου στις υψηλότερες θέσεις εντός του πλαισίου των κανόνων, αλλά με βάση την αξία τους. Αυτό έκανε το ΑΚΡ στην πρώτη περίοδο. Τότε προσλάβαμε και δουλέψαμε με ανθρώπους που είχαν εκπαιδευτεί σε επαγγέλματα καριέρας σε όλο το φάσμα της γραφειοκρατίας και είχαν διακριθεί. Πάντα έκαναν το σωστό.
Η γραφειοκρατία συνέβαλε τα μέγιστα στην επιτυχία μας. Ειλικρινά, βλέπω τώρα ότι υπάρχει απόκλιση από αυτό. Τώρα, υπάρχουν άνθρωποι σε σημαντικές θέσεις των οποίων το πολιτικό υπόβαθρο είναι πιο σημαντικό από την επαγγελματική τους καριέρα».
Οι ισλαμιστές και το ΑΚΡ
Για την εντύπωση που επικρατούσε όταν ήρθε το ΑΚΡ στην εξουσία ότι «θα γεμίσουν το χώρο με ισλαμιστές, και θα κλείσουν τις πόρτες σε άλλους» ο Γκιουλ σημειώνει: «Επικρατούσε πραγματικά μια τέτοια εντύπωση. Ωστόσο, το ΑΚΡ εκείνη την εποχή προσλάμβανε ικανά άτομα και με αξία και τους έφερε για να δουλέψουν.
Υποθέτω ότι εκεί ήταν η επιτυχία του. Υπάρχουν γενικά δύο τύποι διακυβέρνησης. Πρώτον, πριν ο πολιτικός πάρει την τελική απόφαση για ένα θέμα, η δική του γραφειοκρατία μελετά το θέμα διεξοδικά και φέρνει τον φάκελο ενώπιον του πολιτικού και εκείνος αποφασίζει ανάλογα.
Μια άλλη μέθοδος είναι ότι εσείς ως πολιτικός δίνετε οδηγίες για ένα θέμα και δεν δίνετε το δικαίωμα να συζητήσετε την ορθότητα ή το λανθασμένο στους στους παρακάτω από εσάς οι οποίοι απλώς το συγκαλύπτουν. Αν συμβεί αυτό, τα λάθη αρχίζουν πολλαπλασιάζονται. Βλέπω αυτού του είδους τα λάθη να αυξάνονται».
Η διαχείριση της οικονομίας
Σχολιάζοντας τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που έχει αναστατώσει την κοινωνία και γιατί δεν επιλέγεται μία διαφορετική διαχείριση ο Γκιουλ σημείωνει: «Επιτρέψτε μου καταρχάς να πω ότι αυτό που με εκπλήσσει περισσότερο είναι η υποτίμηση του κινδύνου του πληθωρισμού.
Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για να καταπολεμήσουμε τον πληθωρισμό με πολύ αποφασιστικό, ορθολογικό και ισχυρό τρόπο. Μετά από αυτό, δεν υπάρχει χρόνος μέχρι τις εκλογές. Αυτή λοιπόν πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα.
Εάν δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά τι είναι ο πληθωρισμός, ότι είναι μεγάλο πρόβλημα, κακό, ανηθικότητα, αρρώστια και δημόσια κλοπή, δεν είναι δυνατόν να συμμετάσχουμε σε έναν ανελέητο αγώνα κατά του πληθωρισμού.
Βλέπω ότι αυτή τη στιγμή, αυτό δεν έχει γίνει αντιληπτό. Αυτός ο υψηλός πληθωρισμός που βιώνουμε δεν μπορεί ποτέ να ηττηθεί με διάφορες καταπραϋντικές μεθόδους τακτικισμού. Αυτές επιδεινώνουν τον πληθωρισμό και και αυξάνουν τις παρενέργειές του.
Όπως είπατε, εάν υπάρξει εκλογική ήττα για την κυβέρνηση, ο μεγαλύτερος λόγος για αυτό θα είναι η υποτίμηση του κινδύνου του πληθωρισμού. Οι τελευταίες εθνικές καταστάσεις εισοδήματος, που ανακοινώθηκαν πριν από 2 μήνες, δείχνουν πώς το μερίδιο των μισθών, ημερομισθίων και σταθερών εισοδημάτων στο συνολικό εθνικό εισόδημα έχει μειωθεί δραστικά.
Και πως πέρα από αυτό, έχουν αυξηθεί τα κέρδη, τα ενοίκια, τα επιτόκια. Αυτό είναι πολύ φρικτό. Δείχνει μαθηματικά πώς το επίπεδο της μεσαίας τάξης έχει πέσει και πώς η κατανομή εισοδήματος έχει επιδεινωθεί. Όλα αυτά οφείλονται στον πληθωρισμό. Ειδικότερα, οι κυβερνήσεις που ενδιαφέρονται για τις θρησκευτικές αξίες θα πρέπει να παρακολουθούν τον πληθωρισμό ως πρώτη προτεραιότητα στις οικονομικές τους πολιτικές, όχι μόνο για να διατηρούν τα επιτόκια χαμηλά, αλλά και για να προστατεύουν την κοινωνία από άλλα δεινά.
Ενώ υπάρχει έκτακτη κινητοποίηση σε χώρες όπου ο πληθωρισμός είναι 6-7 τοις εκατό στον κόσμο, πιστεύω ότι η Τουρκία πρέπει να ξεκινήσει έναν μεγαλύτερο αγώνα. Πρώτη προϋπόθεση είναι να εδραιωθεί η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία και εμπιστοσύνη του προσωπικού που θα παλέψει εναντίον του πληθωρισμού, δηλαδή των υπευθύνων για την οικονομία και τα οικονομικά.
Η οικονομία είναι θέμα εμπιστοσύνης
Η οικονομία είναι βασικά θέμα εμπιστοσύνης. Το πρώτο μέλημα πρέπει να είναι ο διορισμός ενός αξιόπιστου και καθησυχαστικού επιτελείου και το δεύτερο, φυσικά, είναι η προετοιμασία και η δημόσια κοινοποίηση ενός ολοκληρωμένου αντιπληθωριστικού προγράμματος αλλά και η πολιτική βούληση για την εφαρμογή του.
Μερικές φορές βλέπω με λύπη, ότι κάποιοι φίλοι στην κυβέρνηση κάνουν δηλώσεις ότι η Τουρκία δεν μπορεί να βγει από τον φαύλο κύκλο, δεν μπορεί να σπάσει τις αλυσίδες της και να επανέλθει στις δοκιμασμένες πολιτικές. Αυτού του είδους η ρητορική μας οδηγεί στην καταστροφή. Με έναν χρόνο να απομένει για τις εκλογές, πρέπει να κάνουμε μια μεγάλη κίνηση, την τελευταία ευκαιρία, για την καταπολέμηση του πληθωρισμού».
Για να βγει η χώρα από την κρίση
Φτάνοντας στο θέμα των εκλογών και πώς θα αντιδρούσε για να βγάλει τη χώρα από την κρίση, ο Γκιουλ σημειώνει: «Η πρώτη μου δουλειά θα ήταν να δημιουργήσω μια ομάδα όπου οι οικονομικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι θα μπορούσαν να πουν, “Μπράβο, βρήκαν τους κατάλληλους ανθρώπους και τους έφεραν στη δουλειά”, και θα εξουσιοδοτούσα αυτή την ομάδα να εργαστεί αποφασιστικά. Δεν είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζεται το πρόβλημα του πληθωρισμού στον κόσμο.
Όταν εξετάζουμε την οικονομική ιστορία, βλέπουμε ποιες χώρες αντιμετώπισαν τι, ποια άρθρα και θεωρίες δημοσιεύτηκαν, πώς καταπολεμήθηκε ο πληθωρισμός πριν και πώς ήταν αυτές οι καταστάσεις που ξεπεράστηκαν. Θα έφερνα μια σταθερή ομάδα που τα ξέρει όλα αυτά για να δουλέψει.
Είναι απαραίτητο να τα δούμε αυτά από την προοπτική του μέλλοντος της Τουρκίας, πέρα από την ανησυχία απλώς ποιος θα κερδίσει ή θα χάσει τις εκλογές. Διότι αν δεν γίνουν τα σωστά πράγματα, εφαρμόζονται λαϊκιστικές πολιτικές για τις εκλογές του επόμενου έτους, γίνονται λάθος δαπάνες και οι οικονομικοί δείκτες αποδεικνύονται πολύ πιο αρνητικοί.
Ανεξάρτητα από το ποιος είναι στην εξουσία, η Τουρκία θα απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο από τον κόσμο και θα μείνει πίσω. Θα είναι επίσης πιο δύσκολη και δαπανηρή η ανασυγκρότηση της. Η Τουρκία χάνει, οι επόμενες γενιές χάνουν, όλοι χάνουμε».
Η εργαλειοποίηση της θρησκείας
Καταλήγοντας ο δημοσιογράφος ρωτά τον πρώην πρόεδρο πώς θα αξιολογούσε την εργαλειοποίηση της θρησκείας στην πολιτική, με τον Γκιουλ να αναφέρει: «Δεν είναι ρεαλιστικό να αποκλείουμε εντελώς τη θρησκεία από τη ζωή. Το σημαντικό εδώ είναι να μείνετε μακριά από τη χρήση της θρησκείας ως εργαλείου.
Γιατί η θρησκεία είναι ένα ζήτημα πεποίθησης, πολύ πέρα από το χρόνο και τον χώρο. Η πολιτική, από την άλλη, είναι μια κυκλική δομή. Υπάρχουν αποτυχίες καθώς και επιτυχίες στη φύση της πολιτικής, μερικές φορές υπάρχουν περιπτώσεις που σκόπιμα εμφανίζουν το μαύρο άσπρο.
Εάν αρχίσετε να παρουσιάζετε τον εαυτό σας ως εκπρόσωπο μιας θρησκείας ή το κόμμα σας ως θρησκευτικό κόμμα, όλα αυτά τα λάθη και οι ελλείψεις θα αποδοθούν τελικά στη θρησκεία. Αυτή είναι μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση. Θα ήταν μεγάλη ανευθυνότητα που θα έκανε το μεγαλύτερο κακό στη διδασκαλία αυτής της θρησκείας. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να αφαιρέσετε τα όποια εμπόδια βρίσκονται στο δρόμο της θρησκευτικής ελευθερίας.
Από εκεί και πέρα, η θρησκεία δεν πρέπει ποτέ να επιτρέπεται να εργαλειοποιηθεί με οποιονδήποτε τρόπο. Αυτό είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα και υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα στην ιστορία».
Διαβάστε επίσης
Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο ορκισμένος εχθρός του Ερντογάν μιλά για την Ελλάδα
