PLUS
• Ριζικές αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο, ενώ τίθεται σε
διαβούλευση το ν/σ • Προβλέπεται µέχρι και το ½ του συνολικού
χρόνου επικοινωνίας για τον γονέα που δεν κατοικεί µε το παιδί
• Τι λένε οι ειδικοί και οι αντιδράσεις
Του Νίκου Νικολετάκη
Αντιδράσεις προκαλεί το νομοσχέδιο του υπουργείου ∆ικαιοσύνης για τη συνεπιμέλεια, που αναμένεται να τεθεί το επόμενο διάστημα σε δημόσια διαβούλευση. Οι νέες διατάξεις φέρνουν ριζικές αλλαγές στο Οικογενειακό ∆ίκαιο. Στο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή αναφερόταν ότι «Ο δικαστής ξεκινάει από τη βάση ότι ο γονιός που δεν μένει με το παιδί έχει το δικαίωμα να το παίρνει και να ζει μαζί του για το 1/3 του συνολικού χρόνου της επικοινωνίας. Ο χρόνος συνεπιμέλειας μπορεί να φθάσει μέχρι και στο ½.». Προβλέπεται ακόμα ότι η γονική μέριμνα για τα παιδιά των χωρισμένων γονιών θα γίνεται από
κοινού.
Αποξένωση
Για πρώτη φορά καθιερώνεται η έννοια της γονικής αποξένωσης. Με τον τρόπο αυτό, το δικαστήριο θα πρέπει να συνεκτιμά για την απόφασή του, όσον αφορά τη σχέση γονιού – παιδιού, την ικανότητα και πρόθεση καθενός από τους γονείς να σέβεται τα δικαιώματα τού άλλου και κυρίως την αποτροπή αποξένωσης του παιδιού από τον γονιό που δεν μένει μαζί του. Προβλέπεται ακόμα να αξιοποιηθεί περισσότερο ο θεσμός της διαμεσολάβησης μεταξύ των χωρισμένων γονέων. Στόχος είναι οι τριβές και αντιδικίες να επιλύνονται εκτός δικαστηρίων, από ειδικούς διαμεσολαβητές που ήδη υπάρχουν.
Επίσης, προβλέπονται συνέπειες στις περιπτώσεις που γονείς, παρά τις προβλέψεις του νέου νόμου, συνεχίζουν να αποκλείουν τον ένα γονιό από την επικοινωνία με το παιδί.
«Θα υπάρχει ένα point system που θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί το γονιό. Αν ασκείται βία ή αν υπάρχει κακοποίηση, είναι προφανές ότι θα μπορούσαμε να φθάσουμε μέχρι και στην αφαίρεση της επιμέλειας», σημείωσε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης.
Ποιους αφορά
Γονείς για τους οποίους οι δικαστικές αποφάσεις για την επιμέλεια των παιδιών τους δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες, μπορούν να προσφύγουν δικαστικά και να καθορίσουν με τον νέο νόμο τη συνεπιμέλεια των παιδιών τους.
Εκπρόσωποι συλλόγων που προωθούν τη συνεπιμέλεια εκτιμούν πως αυτό θα συμβάλει στην ανάδειξη του κοινού ρόλου των γονέων και θα έχει ως συνέπεια τη μείωση των αντιδικιών και την εμπέδωση νέων σχέσεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των παιδιών, με γνώμονα πάντα το συμφέρον τους. «Είναι πολλά τα δράματα τα οποία συμβαίνουν. Το παιδί εργαλειοποιείται, ιδιαίτερα από γυναίκες που έχουν την επιμέλεια», σημειώνει στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορταζ» ο κ. Θανάσης Κατσικερός, εκπρόσωπος του Συλλόγου «Συνεπιμέλεια» και προσθέτει: «Όταν μιλάμε για συνεπιμέλεια ο δικαστής μπορεί να ρυθμίζει την επιμέλεια και όχι να την αφαιρεί από τον έναν γονιό, εφόσον και οι δύο γονείς είναι καλοί. Αν κρίνεται ακατάλληλος κάποιος γονέας, πρέπει να τεκμηριώνεται αντικειμενικά, γιατί στιγματίζονται πατεράδες από ψευδείς κατηγορίες. Όπως λέει ιατρική έρευνα, το παιδί πρέπει να μεγαλώνει τουλάχιστον κατά 35% με παρουσία του καθενός γονέα. Όσον αφορά τα δύο σπίτια, το παιδί όταν πηγαίνει στην κατοικία του πατέρα του το θεωρεί σπίτι του, έχει κλειδί, δεν έχει δεσμό με τους τοίχους αλλά με τα πρόσωπα. Υπάρχουν πατεράδες που έχουν να δουν τα παιδιά τους χρόνια». Η στόχευση του νομοθέτη είναι – υπό κανονικές συνθήκες- δύο γονείς στη ζωή του παιδιού, εξηγεί ο δικηγόρος Μάριος Ανδρικόπουλος: «Να σέβονται τον άλλο γονιό, το παιδί τους και τις δικαστικές αποφάσεις», τονίζει. Για τον κ. Ανδρικόπουλο, που είναι και διαχειριστής της ιστοσελίδας «∆ράση κατά της Γονεϊκής Αποξένωσης», θεωρείται κομβικό το ζήτημα αυτό.
«Η γονεϊκή αποξένωση είναι μια πολύ σκληρή έκφανση της κακής χρήσης της επιμέλειας. Είναι μια σταθερή ροή αρνητικών μηνυμάτων και πλύσης εγκεφάλου κατά του γονέα που δεν έχει την επιμέλεια, τα οποία σε συνδυασμό με ψευδείς κατηγορίες, συκοφαντίες ακόμα και για κακοποίηση, στοχεύουν να αποκόψουν τον γονεϊκό δεσμό του άλλου γονέα με το παιδί. Το παιδί μέσω του φαινομένου των ψευδών αναμνήσεων, προσλαμβάνει γεγονότα που δεν έχουν συμβεί ποτέ, ως αληθή. Ο γονέας που αποξενώνει το παιδί του από τον άλλο γονέα, το κάνει ανθρώπινη ασπίδα, το εργαλειοποιεί για προσωπικούς λόγους, του προκαλεί ένα τρομακτικό τραύμα», σημειώνει ο κ. Ανδρικόπουλος.
Μαζική αντίδραση από τις γυναικείες οργανώσεις
Η νομοθετική πρωτοβουλία για αλλαγή στο ισχύον οικογενειακό δίκαιο έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση γυναικείων οργανώσεων. Όπως σημειώνει στην «ΜΠΑΜ» η κυρία Σίσσυ Βωβού, μέλος του σωματείου γυναικείων δικαιωμάτων «ΤΟ ΜΩΒ», «η οργάνωσή μας
μαζί με άλλες 21 οργανώσεις, έχει συνυπογράψει ένα κείμενο το οποίο λέει ότι δεν χρειάζεται αλλαγή στο οικογενειακό δίκαιο και η προτεινόμενη αλλαγή είναι εις βάρος των παιδιών και των γυναικών. Έχουμε συστήσει μια “Επιτροπή για το Οικογενειακό Δίκαιο και τη Συναινετική Συνεπιμέλεια”, η οποία κάνει ενημέρωση του κοινού με διάφορους τρόπους, για να κατανοήσει τις βλαπτικές συνέπειες της νομοθετικής ρύθμισης, να διαμαρτυρηθεί και να την αποτρέψει. Δεν υπάρχει ούτε μια γυναικεία ή φεμινιστική οργάνωση που να έχει συναινέσει στην προτεινόμενη αλλαγή.
Η συνεπιμέλεια προβλέπεται από τον υπάρχοντα νόμο και ασκείται από ένα ποσοστό χωρισμένων γονέων που έχουν το βλέμμα τους στην ευημερία των παιδιών τους και καταφέρνουν να συνεννοηθούν. Κι εμείς ως γυναικείες οργανώσεις έχουμε αγωνιστεί δεκαετίες για τη συνεννόηση των συντρόφων στη διατήρηση του οίκου, στην ανατροφή των παιδιών και για το μοίρασμα των καθηκόντων με βάση την πίστη μας στην ισότητα των φύλων, εντός γάμου ή συμβίωσης ή μετά το χωρισμό. Επομένως, είμαστε υπέρ της συναινετικής συνεπιμέλειας.
Η προτεινόμενη αλλαγή, όμως, είναι υπέρ της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας που θα την προβλέπει ο νόμος και τα δικαστήρια θα υποχρεούνται να την απονέμουν ανεξαρτήτως της κατάστασης των γονέων και των παιδιών της συγκεκριμένης περίπτωσης. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το υπάρχον δίκαιο στην Ελλάδα και διεθνώς, και θα αποτελέσει αρνητική πρωτοτυπία της Ελλάδας να μπαίνει στην άκρη ο/η δικαστής και να μην μπορεί να εξετάσει την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Αυτό το λένε μετ’ επιτάσεως καταξιωμένοι και καταξιωμένες νομικοί.
Επίσης, το νομοσχέδιο επιβάλλει το μοίρασμα του χρόνου κατά τον οποίο θα διαμένουν τα παιδιά με τον κάθε γονέα, ή έστω το 1/3 του χρόνου το λιγότερο, ανεξαρτήτως του πόσο κατάλληλος είναι κάθε γονέας, με αποτέλεσμα το παιδί να ζει σε δύο σπίτια, ενδεχομένως
να πηγαίνει σε δύο σχολεία, να έχει δύο κοινωνικά περιβάλλοντα και να έχει την τύχη μιας βαλίτσας που θα πηγαίνει και θα έρχεται…».
Όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
