Στο οξύ προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα που απασχολεί τη χώρα για περισσότερο από μια πενταετία, πλέον, τίποτε δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σκληρή αλήθεια των αριθμών. Και οι αριθμοί αυτοί, απλώς, «δεν βγαίνουν».
Του Μιχάλη Αγγελόπουλου*
Οι δομές στα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος) φιλοξενούν αυτή την εποχή 30.959 αιτούντες άσυλο. Ένα ποσοστό, δηλαδή, της τάξεως του 15,5% σε σχέση με τον πληθυσμό τους!
Αντίστοιχα, η Περιφέρεια Ηπείρου φιλοξενεί 3.516 αιτούντες άσυλο (ποσοστό 1% του πληθυσμού), η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας,5.562 (ποσοστό 1%), η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας 15.371 (0,8% ) και η Περιφέρεια Αττικής 30.628 (0,8%). Παράλληλα, όπως φαίνεται από τα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η Κρήτη, η Δυτική Ελλάδα, η Πελοπόννησος αλλά και η Θεσσαλία φιλοξενούν ακόμη μικρότερό, αναλογικά, αριθμό αιτούντων άσυλο: η Κρήτη 905 (ποσοστό 0,1% του συνόλου του πληθυσμού), η Δυτική Ελλάδα 627 ( 0,1%), η Πελοπόννησος 2.213 (0,4%) και η Θεσσαλία 3.156 (0,4%). Με δεδομένο ότι στην αρχή του έτους είχε ανακοινωθεί πως το ποσοστό των μεταναστών ανά Περιφέρεια δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1% του συνολικού πληθυσμού, ο αντίκτυπος των πιο πάνω αριθμών είναι σαφής και δυσοίωνος.
Είναι αυταπόδεικτο πλέον ότι κάποιες Περιφέρειες καλούνται να σηκώνουν κατά δυσανάλογο τρόπο το μέγιστο βάρος του μεταναστευτικού. Ειδικά στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου η κατάσταση παραμένει ασφυκτική, χωρίς να υπάρχει κανένα σαφές πλάνο δράσης, αν και οι ροές αναμένεται να αυξηθούν πλέον, λόγω καλοκαιρινών καιρικών συνθηκών. Όποια στρατηγική και αν υπάρχει για το μέλλον, αυτή τη στιγμή, πάντως, δεν φαίνεται να λειτουργεί, αφού το τελευταίο διάστημα τα στοιχεία αναφέρουν ότι εξετάστηκαν 7.000 υποθέσεις αίτησης ασύλου, ενώ εκκρεμούν 90.000!
Την ίδια στιγμή, αρκετοί από τους πρόσφυγες που έχουν έρθει στην Αθήνα συγκεντρώνονται σχεδόν καθημερινά στην πλατεία Βικτωρίας, με αποτέλεσμα την έγερση αντιδράσεων από τους περίοικους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη διαδικασία ταυτοποίησης, όμως, μόνο 57 από τα τουλάχιστον 200 άτομα που «κατασκήνωσαν» στην πλατεία στις 15 Ιουνίου, αντιμετώπιζαν πρόβλημα στέγασης κι αυτό αναδεικνύει την ιδιομορφία ενός προβλήματος που δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα διευθετηθεί με αξιοποιήσεις κλειστών ξενοδοχείων και δημοσίων κτιρίων, όπως φαίνεται να προτείνεται.
Σε όλα αυτά, πρέπει να προστεθούν και οι σχετικές ανακοινώσεις ότι τουλάχιστον 11.000 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες αναμένεται να αποχωρήσουν από τις δομές φιλοξενίας έως το Δεκέμβριο, οπότε και θα πρέπει στο εξής να αναζητήσουν εργασία προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Να σημειώσουμε ότι όποιοι κατέχουν ταξιδιωτικά έγγραφα, μπορούν να ταξιδέψουν στην Ε.Ε. και να παραμείνουν έως και τρεις μήνες σε άλλο κράτος-μέλος. Ωστόσο, δικαίωμα νόμιμης εργασίας έχουν μόνο στην Ελλάδα. Την εποχή αυτή της μεγάλης οικονομικής κρίσης ποιο είναι άραγε το εργασιακό μέλλον των ανθρώπων αυτών; Ως προς την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, πάλι, μέχρι στιγμής αμφισβητείται εμπράκτως και σε μεγάλο βαθμό. Στο πρόγραμμα αποσυμφόρησης π.χ. δεν έχουν λάβει μέρος όλα τα γερμανικά κρατίδια, με αποτέλεσμα να έχουν μεταβεί στη Γερμανία μόλις 47 από τους συνολικά 1.600 ασυνόδευτους ανήλικους που προβλέπεται να φιλοξενηθούν και να υποστηριχθούν. Πριν λίγες ημέρες, η Γερουσία του Βερολίνου συζήτησε την υποδοχή μόλις 300 προσφύγων από τα ελληνικά νησιά έως τον Ιούνιο του 2021 (!) ενώ επανέρχεται στο προσκήνιο του γερμανικού Τύπου η προοπτική να ξεκινήσει εκ νέου η Γερμανία να στέλνει πίσω στην Ιταλία και την Ελλάδα ανθρώπους που έχουν κάνει αίτηση ασύλου στις χώρες αυτές, με βάση τη «διαδικασία του Δουβλίνου» και τονίζεται ότι το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών εξετάζει και πάλι το ενδεχόμενο κατασκευής «στρατοπέδων» προσφύγων στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Συμπερασματικά, λοιπόν, μετά και την «οπλοποίηση» του θέματος από πλευράς Τουρκίας, με τα γεγονότα στον Έβρο στις αρχές του χρόνου, αλλά και με την πανδημία της Covid-19 να περιπλέκει κι άλλο την κατάσταση, το πρόβλημα είναι ήδη οξύ και θα γίνει οξύτερο στο άμεσο μέλλον. Από πλευράς μας απαιτούνται συντονισμένες κινήσεις: εντός Ελλάδος, για αποσυμφόρηση, άμεσα, των νησιών του ΒΑ Αιγαίου και πιο προσεκτική και δίκαια κατανομή του βάρους ανά την επικράτεια. Και σε διεθνές επίπεδο, άσκηση πίεσης -μέσω και συμμαχιών- για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη και όχι στα λόγια. Πράξη που θα μετουσιωθεί σε υλοποιήσιμες προτάσεις στην κυοφορούμενη νέα Ευρωπαϊκή Συμφωνία για το Άσυλο
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
*∆ικηγόρος, Πρόεδρος Επιστηµονικού Συµβουλίου Ι.Τ.Α. (Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης), Πρώην ∆ήµαρχος Σάµου, υποψήφιος ευρωβουλευτής Ν∆