PLUS
Οι ηγέτες της ΕΕ λένε ότι είναι έτοιμοι να αυξήσουν την πίεση στη Ρωσία μέσω περαιτέρω κυρώσεων, αλλά οι συνομιλίες κορυφής αποκάλυψαν και το χάσμα που χωρίζει τον Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν από τους υπολοίπους του μπλοκ.
Σε συνάντηση στις Βρυξέλλες, το μπλοκ συμφώνησε ότι ήταν έτοιμο να επιβάλει περαιτέρω κυρώσεις στη Ρωσία και να ενισχύσει τα υπάρχοντα μέτρα μετά τις συνομιλίες με τον Ουκρανό Βολοντίμιρ Ζελένσκι .
Η επίδειξη ενότητας όμως αμαυρώθηκε από την άρνηση του Όρμπαν να υποστηρίξει ένα κείμενο της ΕΕ που δηλώνει υποστήριξη στην Ουκρανία, το οποίο ανέφερε: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Ρωσία να επιδείξει πραγματική πολιτική βούληση για τον τερματισμό του πολέμου». Ο Ούγγρος πρωθυπουργός αρνήθηκε ομοίως να υποστηρίξει τη θέση της ΕΕ πριν από δύο εβδομάδες .
Η αυξανόμενη τάση του Όρμπαν να αποκλίνει από τις θέσεις της ΕΕ για την Ουκρανία εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα του μπλοκ να επιβάλει νέες κυρώσεις και να ανανεώσει τις υφιστάμενες, αν και πολλοί στις Βρυξέλλες λένε πως η Ουγγαρία ανέκαθεν προσχωρούσε στα σχέδια στο τέλος.
Ο Ζελένσκι σε μήνυμά του είπε στους ηγέτες της ΕΕ: ”Παρακαλώ μην μειώσετε την πίεση στη Ρωσία για τον πόλεμο. Οι κυρώσεις πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ έως ότου η Ρωσία αρχίσει να αποσύρεται από τη γη μας και να αποζημιώσει πλήρως τη ζημιά που προκλήθηκε από την επιθετικότητά της”.
Σε μια ξεκάθαρη αναφορά στις προσπάθειες της Ουγγαρίας να εμποδίσει τις ενταξιακές συνομιλίες της Ουκρανίας στην ΕΕ, ο Ζελένσκι πρόσθεσε, χωρίς να κατονομάσει καμία χώρα: «Είναι απλώς αντιευρωπαϊκό όταν ένα άτομο μπλοκάρει αποφάσεις που είναι σημαντικές για ολόκληρη την ήπειρο ή που έχουν ήδη συμφωνηθεί».
Ξεχωριστά, οι Financial Times ανέφεραν ότι οι μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις της Ευρώπης συζητούν πώς να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνα της Ευρώπης . Χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία στοχεύουν να παρουσιάσουν στον Ντόναλντ Τραμπ ένα σχέδιο για τη μετατόπιση του οικονομικού και στρατιωτικού βάρους στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με την ελπίδα μιας διαχειριζόμενης μεταφοράς σε διάστημα πέντε έως δέκα ετών, ανέφερε η εφημερίδα.
Φεύγοντας από τη σύνοδο κορυφής, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, επαίνεσε την σημαντική αλλαγή δόγματος στην Ευρώπη που θα κάνει την ήπειρο πιο ανεξάρτητη κυρίως με το πρόγραμμα επανεξοπλισμού δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ.
Ο Μακρόν είπε επίσης ότι θα φιλοξενήσει μια συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών με τον Ζελένσκι στο Παρίσι την ερχόμενη Πέμπτη για να συζητήσουν την άμυνα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης στρατιωτικής βοήθειας, την υλοποίηση οποιασδήποτε εκεχειρίας και πιθανώς την ανάπτυξη στρατευμάτων.
Η Ursula von der Leyen, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε ότι είναι υψίστης σημασίας να αναπτυχθεί η αμυντική βιομηχανική βάση στην Ευρώπη, προσθέτοντας ότι θα μπορούσαν να εμπλακούν και «συνδεδεμένες χώρες». «Αυτά είναι δισεκατομμύρια και δισεκατομμύρια ευρώ που θα ξοδέψουμε και θέλουμε απόδοση της επένδυσης», είπε. «Και όπου ξοδεύονται, θα παράγουν καλό αποτέλεσμα».
Εν τω μεταξύ, ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ που τον περασμένο μήνα επανήλθε στη νορβηγική κυβέρνηση ως υπουργός Οικονομικών, είπε ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τη δέσμευση των ΗΠΑ στη διατλαντική συμμαχία δεν είναι λόγος να «παραιτηθούν από το ΝΑΤΟ», αλλά ένα κίνητρο για τις ευρωπαϊκές χώρες και τον Καναδά να αυξήσουν τις συνεισφορές τους.
Ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι είτε οι ΗΠΑ αποφασίσουν είτε όχι να μειώσουν τις συνεισφορές τους στο ΝΑΤΟ, είναι ζωτικής σημασίας για τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ να «σταθούν μαζί» και να «ενισχυθούν».
«Πρέπει να κάνουμε όλοι ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι το ΝΑΤΟ θα παραμείνει μια ισχυρή συμμαχία μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης που μας βοήθησε να μας κρατήσει ασφαλείς για περισσότερα από 75 χρόνια. Υπήρξαν διαφορές και διαφωνίες στο παρελθόν, αλλά καταφέραμε να τις ξεπεράσουμε συνειδητοποιώντας ότι είμαστε όλοι πιο ασφαλείς όταν είμαστε μαζί», είπε, μιλώντας από την Κοπεγχάγη
«Εάν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να μειώσουν τις συνεισφορές τους στο ΝΑΤΟ, είναι ακόμη πιο σημαντικό να είμαστε μαζί οι υπόλοιποι στο ΝΑΤΟ και να ενωθούμε, όπως κάνουν τώρα οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι. Και όχι λιγότερο είναι σημαντικό και το Ηνωμένο Βασίλειο, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στο ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Πρόσθεσε: «Δεν μπορώ να αποκλείσω ότι οι ΗΠΑ θα μειώσουν τη συνεισφορά τους στις δομές διοίκησης του ΝΑΤΟ, στις δυνάμεις του ΝΑΤΟ, αλλά περιμένω από τις Ηνωμένες Πολιτείες να παραμείνουν σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Η απάντηση σε αυτό δεν είναι να εγκαταλείψουν το ΝΑΤΟ αλλά να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή και καναδική συνεισφορά στο ΝΑΤΟ».
Ο Στόλτενμπεργκ κατέληξε λέγοντας ότι είναι «έγκυρο» και «δίκαιο» από τον Τραμπ να ζητά από άλλα μέλη του ΝΑΤΟ να κάνουν περισσότερα, προσθέτοντας: «Τα καλά νέα είναι ότι οι Ευρωπαίοι κάνουν περισσότερα».
Παρά τη συμφωνία της ΕΕ για «επειγόντως εντατικοποίηση των προσπαθειών» για την ενίσχυση της άμυνας της Ουκρανίας, ένα σχέδιο στρατιωτικής βοήθειας της ΕΕ ύψους 40 δισ. ευρώ απέτυχε αφού δεν κέρδισε υποστήριξη από μεγαλύτερα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Η Κάγια Κάλλας, επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, που ηγήθηκε της πρωτοβουλίας, καλεί τώρα τα κράτη μέλη να παράσχουν 2 εκατομμύρια οβίδες αξίας 5 δισ. ευρώ, υποβάθμιση του αρχικού της σχεδίου που προέβλεπε κάθε χώρα να συνεισφέρει στρατιωτική βοήθεια με βάση το μέγεθος της οικονομίας της.
Ο Κάλλας αναγνώρισε ότι το σχέδιο δεν είχε κερδίσει καθολική υποστήριξη: «Για κάθε χώρα είναι η εσωτερική πολιτική, επίσης η κατανόηση του κοινού για το τι πρέπει να γίνει και αυτό είναι διαφορετικό σε κάθε κράτος μέλος».
Οι συνομιλίες της ΕΕ για ένα σχέδιο 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη μπορεί να αποτρέψει τυχόν πιθανούς εισβολείς έως το 2030, αποκαλύπτουν τα γεωγραφικά ρήγματα για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε ότι η σύνοδος κορυφής της ΕΕ αφορούσε «την ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου του ίσως πιο σημαντικού έργου εδώ και δεκαετίες: να κάνουμε την Ευρώπη ασφαλή, ένοπλη και ενωμένη ενάντια στη ρωσική απειλή».
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Gitanas Nausėda, είπε ότι η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια στρατηγική επιλογή που θυμίζει τα χρόνια πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. «Πρέπει να επανοπλιστούμε γιατί διαφορετικά θα είμαστε το δεύτερο, επόμενο θύμα της ρωσικής επιθετικότητας».
Η Ισπανία και η Ιταλία, που αμφότερες ξοδεύουν κάτω από τον στόχο του ΝΑΤΟ του 2% στην άμυνα, λένε ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοήσει άλλες απειλές για την ασφάλεια. Η Ισπανία προτρέπει έναν ευρύτερο ορισμό των αμυντικών δαπανών που θα περιλαμβάνει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Ο πρωθυπουργός της, Πέδρο Σάντσες, είπε ότι δεν του άρεσε ο όρος «επαναοπλισμός», τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα στην προσπάθειά της να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες. Ήταν σημαντικό, είπε, «να ληφθεί υπόψη ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στη νότια γειτονιά είναι λίγο διαφορετικές από αυτές που αντιμετωπίζει η ανατολική πλευρά».
Νωρίτερα αυτό το μήνα, η Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο 800 δισ. ευρώ που περιελάμβανε ένα πακέτο δανείων 150 δισ. ευρώ και ευελιξία στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ που θα επέτρεπε στις χώρες να αναλάβουν πρόσθετο χρέος 650 δισ. ευρώ. Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν υποστηρίξει τη μεγάλη εικόνα, αλλά ορισμένες χώρες διστάζουν να εμβαθύνουν τα χρέη τους και αναζητούν επιχορηγήσεις από την ΕΕ.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι η ΕΕ χρειάζεται «μια πιο σοβαρή συζήτηση» για «την παροχή επιχορηγήσεων στα ευρωπαϊκά κράτη μέλη προκειμένου να γίνουν οι σημαντικές επενδύσεις που πρέπει να κάνουν». Η Ολλανδία και η Γερμανία αντιτίθενται σε οποιοδήποτε κοινό χρέος που θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία τέτοιων επιχορηγήσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
