PLUS
Η πρώτη σου επαφή με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ιδιαίτερα το Ντουμπάι είναι σαν να σε ρίχνει κάποιος κατευθείαν στα βαθιά, ιδιαίτερα αν τύχει και ταξιδέψεις κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού.
Του Νίκου Βασιλειάδη
Η φιλελευθεροποίηση των ισλαμικών κανόνων φέρνει τη σύμπλευση με τις δυτικές κοινωνίες σε πολλά θέματα της καθημερινότητας των πολιτών της.
Όλα τα εστιατόρια λειτουργούν μετά την προσευχή – sorouh, δηλαδή μετά τη δύση του ηλίου και μέχρι εκείνη την ώρα, όχι απλώς δεν μπορείς να φας σε δημόσιο χώρο αφού τα πάντα είναι κλειστά, αλλά δεν σου επιτρέπεται ούτε νερό να πιεις εκτός και αν βρίσκεσαι στο σπίτι σου ή στο δωμάτιο του ξενοδοχείου.
Εξωστρέφεια
Όμως, σιγά-σιγά ανακαλύπτεις πως υπάρχουν πολλές και όμορφες πλευρές της πόλης που εμπλουτίζονται από τη μυστηριακή χροιά στη φωνή του Ιμάμη που ακούγεται από τα μεγάφωνα, την εξωστρέφεια στα γελαστά πρόσωπα των ντόπιων πίσω από τους τεράστιους μπουφέδες του Ιφτάρ (οι οποίοι ανοίγουν, στο τέλος της ημέρας, την ώρα που τους επιτρέπεται να φάνε) και γενικότερα, τη μαγεία σε μια πόλη της Ανατολής που, αν εξαιρέσεις τα «αυστηρά» της θρησκευτικά έθιμα, μοιάζει τόσο πολύ με τη ∆ύση.
Βέβαια, και ως επισκέπτης καλείσαι να απέχεις από την πόση νερού, την κατανάλωση φαγητού και το κάπνισμα μπροστά σε άλλους, δημόσια δηλαδή, καθαρά από σεβασμό ενώ παράλληλα οφείλεις να είσαι και λίγο πιο προσεκτικός με το ντύσιμό σου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Για όσους όμως επιθυμούν να απολαύσουν ένα γεύμα κατά την διάρκεια της ημέρας, υπάρχουν ειδικοί χώροι σίτισης και ιδιαίτερα στο χώρο της εργασίας.
Πριν χρόνια ήταν απλά μια πόλη στην έρημο. Σήμερα το Ντουμπάι, είναι μια σύγχρονη μεγαλούπολη που αντικατοπτρίζει στο εκατό τοις εκατό, το δυτικό όνειρο και τη δυτική φιλοσοφία, κάτι σαν το Μανχάταν της Ανατολής.
Για τους «δυτικούς» υπάρχει ελευθερία, χαλαρότητα, πολλές ευκαιρίες για διασκέδαση, μερικά από τα πιο φανταστικά εστιατόρια και μπαρ του κόσμου, street κάβες που πουλάνε υπέροχα κρασιά και όλα αυτά στον υπερθετικό βαθμό.
Η αίσθηση που έχεις είναι πως ζεις και κινείσαι σε μια πολιτισμική κοινωνία, αφού στα ΗΑΕ διαβιούν κάθε λογής φυλές. Φιλιππινέζοι, Ινδοί, Πακιστανοί, Σύροι, Αιγύπτιοι και κάθε λογής κουλτούρας από την ευρύτερη αραβική πραγματικότητα αλλά και περίπου 180 άλλες διαφορετικές εθνικότητες, ξένοι -με διαφορετικές κουλτούρες και συνήθειες. Όλοι αυτοί ζουν σε ένα κράτος που αποδεδειγμένα φροντίζει τους πολίτες του, παρέχοντας τους ιδιαίτερα προνόμια διαβίωσης – προτεραιότητα στην προσφορά εργασίας και καλύτερους μισθούς.
Ήθη και έθιμα
Οσον αφορά το Ισλάμ, δεν θα πρέπει να ξεχνάτε πως ζείτε σε μια μουσουλμανική χώρα και φυσικά πρέπει να σέβεστε τα ήθη και τα έθιμά τους. Ιδιαίτερα για τις γυναίκες η ενδυμασία έχει σημασία, αφού απαγορεύεται να φορούν προκλητικά ρούχα, όταν κυκλοφορούν δημόσια στα εμπορικά κέντρα και το αλκοόλ βέβαια απαγορεύεται – τουλάχιστον δημόσια, όπως και η ελεύθερη συμβίωση ή η κύηση εκτός γάμου. Και αυτό είναι πρόβλημα για έναν δυτικό που προέρχεται από μια πιο ανοιχτή κοινωνία.
Όσον αφορά στον νόμο της Σαρίας, δεν αγγίζει άμεσα τους υπηκόους άλλων χωρών που ζουν στα Εμιράτα καθώς έχει να κάνει με το κληρονομικό δίκαιο και τον καταμερισμό περιουσίας. Αυτά για όσους έχουν ταξιδέψει στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι γνωστά και δεν αποτελούν πρόβλημα για να επισκεφθούν τη χώρα που η παράδοση συναντά την ανάπτυξη, η Ανατολή τη ∆ύση, το χθες το σήμερα. Την ώρα που θα θελήσουν να αφεθούν στη ζεστασιά των αμμόλοφων, να δοκιμάσουν το ξεχωριστό αραβικό τσάι, τις έναστρες νύχτες και τις υπέροχες παραλίες.
Στροφή
Τώρα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κάνουν ένα ακόμη βήμα παραπέρα στη δυτικοποίηση ή φιλελευθεροποίησή τους. Προχωρούν στην αναθεώρηση των ισλαμικών προσωπικών νόμων, χαλαρώνουν τους περιορισμούς στο αλκοόλ και τη συνύπαρξη ανύπαντρων ζευγαριών, καθώς και καταργούν τις επιεικείς κυρώσεις για «δολοφονίες τιμής».Αλλαγές που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από το κυβερνητικό πρακτορείο ειδήσεων WAM, και αποσκοπούν στην «παγίωση των αρχών ανοχής των ΗΑΕ» και στη βελτίωση του οικονομικού και κοινωνικού προφίλ του έθνους του Κόλπου. Οι κυρώσεις για την κατανάλωση αλκοόλ, την κατοχή και τις πωλήσεις για άτομα άνω των 21 ετών θα καταργηθούν, όπως και η ειδική άδεια για να μπορεί κάποιος να πίνει μπύρα ή άλλα ποτά στα μπαρ ή στο σπίτι.
Η μεταρρύθμιση αυτή που έρχεται θα επιτρέψει επίσης «τη συνύπαρξη ανύπαντρων ζευγαριών». Μια τέτοια συμπεριφορά μέχρι τώρα θεωρείτο εγκληματική στα ΗΑΕ για μεγάλο χρονικό διάστημα, αν και ήταν ένας νόμος που σπάνια επιβλήθηκε σε όσους ζούσαν στο οικονομικό κέντρο του Ντουμπάι και των άλλων εμιράτων.
Καταργείται επίσης και η νομική ρήτρα που επέτρεπε στους δικαστές να εκδώσουν «ευσπλαχνικές ποινές» σε άνδρες που διαπράττουν τη λεγόμενη «δολοφονία τιμής». Αυτά τα εγκλήματα θα αντιμετωπίζονται από τώρα ως φόνος εκ προμελέτης. Σύμφωνα με ομάδες υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κάθε χρόνο χιλιάδες γυναίκες στη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία γίνονται θύματα αυτών των… «δολοφονιών τιμής», οι οποίες πραγματοποιούνται από συγγενείς εναντίον γυναικών και κοριτσιών που κατά κάποιο τρόπο παραβιάζουν τους ισλαμικούς νόμους και φέρνουν «ντροπή» στην οικογένεια.
Η μεταρρύθμιση αυτή δεν είναι κάτι που πρέπει να μας ξενίζει. Η χρονική στιγμή που επιλέγεται σίγουρα έχει σχέση με την εξομάλυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ που έχουν μεσολαβήσει μεταξύ των ΗΑΕ και του Ισραήλ, η οποία αναμένεται να φέρει επενδύσεις και πολλούς Ισραηλινούς τουρίστες στη χώρα του Κόλπου, αλλά και ενόψει της World Expo το 2021-’22.
Την χρονιά αυτή προβλέπεται ότι περίπου 25.000.000 άνθρωποι θα επισκεφθούν τη χώρα για τη μεγάλη διεθνή εκδήλωση, ενισχύοντας σημαντικά την οικονομική δραστηριότητα στα ΗΑΕ.
Η έκθεση είχε αρχικά προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί φέτος, αλλά μεταφέρθηκε ένα έτος αργότερα λόγω της πανδημίας Covid-19.
Στη διάρκεια της World Expo στην οποία θα συμμετάσχουν 192 χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, οι επισκέπτες της θα εξερευνήσουν τις νέες επιχειρηματικές προοπτικές που έχουν να προσφέρουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στην προσπάθεια απεξάρτησης της οικονομίας τους από τα ορυκτά καύσιμα, αλλάζοντας τη συνταγή της επιτυχίας και στοχεύοντας πλέον στην προσέλκυση νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, καθώς και στην ενίσχυση του τουρισμού στην περιοχή. Ένα ακόμη στοιχείο που συντελεί στην χρονική στιγμή που συμβαίνουν αυτές οι εντυπωσιακές μεταρρυθμίσεις στα ΗΑΕ είναι και η Αραβοευρωπαϊκή συμμαχία κατά της Τουρκίας που προωθούν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία για να σταματήσουν την τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και τη Λιβύη.
Η κοινή διακήρυξη που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούνιο από τους υπουργούς Εξωτερικών της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Κύπρου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Αιγύπτου, αποσαφήνισε τις ανησυχίες τους σχετικά με τις παράνομες τουρκικές κινήσεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά έδειξε και την αποφασιστικότητα των ΗΑΕ να αποτελέσουν ένα σημαντικό παράγοντα – μέρος της δυναμικής παγκόσμιας εκστρατείας της για την αντιμετώπιση ισλαμιστικών ομάδων και των χωρών που τις υποστηρίζουν, όπως η Τουρκία και το Κατάρ.
∆ιακήρυξη
Η αντίδραση της Τουρκίας δείχνει το χάσμα και τη σύγκρουση που έχει επέλθει μεταξύ των δύο αυτών κόσμων. Χαρακτηριστικά το τουρκικό ΥΠΕΞ δήλωσε πως : «Η κοινή διακήρυξη που εξέδωσαν οι ΥΠΕΞ της Αιγύπτου, της Ελλάδας, της «ε/κ διοίκηση νοτίου Κύπρου», της Γαλλίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για την ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη αποτελεί καθαρό παράδειγμα της υποκρισίας μιας ομάδας χωρών οι οποίες με τις πολιτικές που ακολουθούν επιδιώκουν περιφερειακό χάος και αστάθεια και δεν βλέπουν κανένα κακό στο να θυσιάσουν την ελπίδα του λαού τους για δημοκρατία στην αλόγιστη επιθετικότητα των πραξικοπηματιών δικτατόρων, ωστόσο όταν τα σχέδιά τους διαλύονται από την Τουρκία παραληρούν».
Η συμμετοχή της Τουρκίας στους πολέμους στη Λιβύη και τη Συρία έχει τροφοδοτήσει τις προσπάθειες των Εμιράτων να έρθουν σε συμπόρευση με την Ευρώπη – και ιδιαίτερα με με Γαλλία και Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτό, εξάλλου, φάνηκε και την περασμένη εβδομάδα όταν ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, σε μια επιστολή του κόλαφος εναντίον των Financial Times κατηγόρησε την εφημερίδα ότι διαστρέβλωσε τις δηλώσεις του και σημείωσε ότι η Γαλλία παλεύει επίσης εναντίον της εσφαλμένης αντίληψης σύμφωνα με την οποία τα μέτρα που λαμβάνει εναντίον του ισλαμικού εξτρεμισμού στρέφονται συνολικά εναντίον του Ισλάμ. Η δήλωση Μακρόν πως «Πολεμούμε τις ισλαμιστικές αποσχιστικές τάσεις, ποτέ το Ισλάμ», βρήκε πολύτιμο σύμμαχό του τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όταν επίσημα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ δήλωσε πως: «Οι μουσουλμάνοι πρέπει να ακούσουν πολύ προσεκτικά τι είπε ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν. ∆εν θέλει να βάλει τους μουσουλμάνους σε γκέτο στη ∆ύση. Έχει απόλυτο δίκιο. Ως μουσουλμάνος νιώθω θιγμένος από κάποια σκίτσα. Αλλά ως σκεπτόμενος άνθρωπος βλέπω την πολιτική εκμετάλλευση του ζητήματος. Με τις επιθέσεις του εις βάρος της Γαλλίας, ο Ερντογάν χειραγωγεί ένα θρησκευτικό ζήτημα για πολιτικούς σκοπούς. Θέλει να γίνει ηγέτης του σουνιτικού Ισλάμ, γι’ αυτό συμπεριφέρεται έτσι. Αλλά στην πραγματικότητα το σχέδιό του είναι πολιτικό, όχι θρησκευτικό».
Χτυπήματα
Εξάλλου, αμέσως μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Γαλλία ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου του Αμπού Ντάμπι, Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ αλ- Ναχιάν, μέσω τηλεφωνικής συνομιλίας που είχε με τον Εμανουέλ Μακρόν, εξέφρασε την καταδίκη του για τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία, τονίζοντας ότι απορρίπτει τη ρητορική του μίσους και οποιαδήποτε δικαιολογία για το έγκλημα, τη βία και την τρομοκρατία.
Οι στρατιωτικοί και οικονομικοί δεσμοί των Εμιράτων με τη Γαλλία (που βρήκαν το συμβολικό του επιστέγασμα στη δημιουργία «δεύτερου Λούβρου» στο Αμπού Ντάμπι), καθώς και η ανοικτή συνεργασία τους με το Ισραήλ συμπληρώνουν και αποσαφηνίζουν την εικόνα αυτής της «αλλαγής» που συντελείται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. ∆εν είναι, λοιπόν, καθόλου παράξενη αυτή η φιλελευθεροποίηση των κανόνων στα Εμιράτα, μια στροφή που κατανοούν και αποδέχονται πλήρως και οι πολίτες τους.
Η «αλλαγή» αυτή απολαμβάνει ευρεία λαϊκή υποστήριξη, κυρίως μεταξύ των νέων, που από την πλευρά τους ασχολούνται λιγότερο με αυτά που θεωρούν «ως παρωχημένα θέματα». Και δηλώνουν όπως ένας ιδιοκτήτης επιχείρησης στο Ντουμπάι, πως «Θέλουμε να συνεργαζόμαστε με οποιονδήποτε, ανεξάρτητα από τη θρησκεία του».
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
