Τα “λαβράκια” της Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων

Γράφουν οι Πέτρος Κουσουλός και Βαγγέλης Τριάντης

Σαρωτικούς ελέγχους οι οποίοι αποκαλύπτουν απίστευτες μεθοδεύσεις σχετικά με τον τρόπο διενέργειας της διαγωνιστικής διαδικασίας για τα δημόσια έργα και της προμήθειες έχει πραγματοποιήσει η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ).

Από τα στοιχεία που βρίσκονται στη διάθεση του e-reportaz προκύπτει ότι οι αρμόδιοι ελεγκτές εντόπισαν “λαβράκια” τόσο στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όσο και στον ΣΕΓΑΣ.

Ειδικότερα στον ΣΕΓΑΣ οι ελεγκτές εντόπισαν σωρεία απευθείας αναθέσεων και ήδη το πόρισμα αναμένεται να σταλεί προς τον πρόεδρο της Βουλής. Το προηγούμενο διάστημα, διερευνήθηκαν δεκάδες απευθείας αναθέσεις οι οποίες έγιναν κατ’ επίκληση του περίφημου αθλητικού Νόμου που έδινε τη δυνατότητα για απευθείας αναθέσεις.

Την ίδια ώρα η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου αναμένεται να βάλει στο μικροσκόπιο της όλες τις συμβάσεις που αφορούν τα έργα στους οδικούς άξονες αλλά και τις συμβάσεις για τα διόδια.

Αναθέσεις εκατομμυρίων για καθαρισμό στο Καποδιστριακό

Μεταξύ των ελέγχων που έχει πραγματοποιήσει  η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων συγκαταλέγεται και αυτός στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Ο έλεγχος αφορούσε τις διαδικασίες ανάθεσης των υπηρεσιών καθαριότητας των κτιρίων του Πανεπιστημίου σε δύο εταιρείες. Στις 16/10/2013 με απόφαση του προέδρου συγκροτήθηκε η σχετική ελεγκτική ομάδα, για τη διενέργεια του ελέγχου.

Οι συμβάσεις καθαριότητας  με τις δύο εταιρείες είχαν συναφθεί στις 12/12/2011. Η χρονική τους διάρκεια δεν ξεπερνούσε τους έξι μήνες, ενώ το ΕΚΠΑ είχε τη δυνατότητα να παρατείνει εφόσον κρινόταν αναγκαίο τις συμβάσεις για ακόμη έξι μήνες. Ωστόσο τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά.

Όπως διαπίστωσαν στην έκθεσή τους οι ελεγκτές στις 31/12/2012 το Πρυτανικό Συμβούλιο, αποφάσισε να παρατείνει τις σχετικές συμβάσεις μέχρι τις 12/03/2013, κάτι που συνέχισε και μετά μέχρι και τις 31/10/2013.  Ωστόσο οι αναθέσεις αυτές, όπως διαπιστώνουν στην έκθεσή τους οι ελεγκτές έγιναν κατά παράβαση. Προκειμένου το ΕΚΠΑ να συνέχιζε την ανάθεση τω έργων καθαριότητας στις δύο εταιρείες έπρεπε να συντρέχουν με βάση τη σχετική νομοθεσία λόγοι ανωτέρας  βίας. Στην προκειμένη  περίπτωση όμως κάτι τέτοιο δεν ίσχυε. Όπως επίσης οι αρχικές συμβάσεις πουθενά δεν προέβλεπαν παράταση πέραν των έξι μηνών.

Οι παραβάσεις αυτές όμως δεν ήταν και οι μοναδικές. Οι ελεγκτές διαπίστωσαν επίσης παραβάσεις αναφορικά με αυτή καθαυτή τη σύμβαση του εν λόγω έργου. Συγκεκριμένα, όπως περιγράφεται στην Οριστική Έκθεση Ελέγχου, η διακήρυξη περιελάμβανε την εξής απαίτηση: Το προσωπικό των αναδόχων εταιρειών «να έχει αποδεδειγμένη εμπειρία στην καθαριότητα στεγασμένων χώρων ΑΕΙ» καθώς επίσης ο ανάδοχος «να εκτελεί, ήτοι να έχει ενεργείς, τουλάχιστον τρεις (3) συμβάσεις καθαριότητας στεγασμένων χώρων ετήσιου προϋπολογισμού άνω του ενός (1) εκατομμυρίου ευρώ». Οι περιορισμοί αυτοί όμως για τους ελεγκτές δεν στηρίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια. Με λίγα λόγια δεν συνέτρεχε κανένας λόγος για να αποκλειστούν εταιρείες από το διαγωνισμό, ενώ «η απαίτηση προσαύξησης (κατά 50%) τμήματος της τεχνικής ικανότητας (εκτέλεση τριών συμβάσεων καθαριότητας στεγασμένων χώρων ετήσιου προϋπολογισμού άνω του 1.000.000 ευρώ) των υποψηφίων που συμμετέχουν με μορφή σύμπραξης δημιουργεί αδικαιολόγητη διάκριση μεταξύ των συμμετεχόντων, παραβιάζοντας τις αρχές της ισότιμης και χωρίς διακρίσεις μεταχείρισης, της διαφάνειας και της αναλογικότητας», όπως αναφέρεται στο σχετικό πόρισμα.

Τελικά, η ΕΑΑΔΗΣΥ εξέδωσε απόφαση με την οποία αποφάσισε τη διακοπή της εκτέλεσης των συμβάσεων με τις συγκεκριμένες εταιρείες.

Πέρασαν από κόσκινο τον ΣΕΓΑΣ

Από κόσκινο όμως πέρασαν οι ελεγκτές της ΕΑΑΔΗΣΥ και τα οικονομικά του ΣΕΓΑΣ. Όλα ξεκίνησαν έπειτα από καταγγελίες του ταμία του ΣΕΓΑΣ που αφορούσαν τα οικονομικά του οργανισμού. Η ΕΑΑΔΗΣΥ παρενέβη. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων διαπίστωσε σωρεία απευθείας αναθέσεων σε διάφορες εταιρείες, οι οποίες παρέβαιναν τη σχετική νομοθεσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την παρέμβαση των ελεγκτών πάγωσε κάθε είδους επιχορήγηση προς τον ΣΕΓΑΣ. Τις επόμενες μέρες αναμένονται εξελίξεις. Η ΕΑΑΔΗΣΥ αναμένεται να εκδώσει σχετικό πόρισμα στο οποίο  σύμφωνα με πληροφορίες των «Αντιποίνων» καταγράφονται διάφορες παραβάσεις. Το πόρισμα αναμένεται μάλιστα να αποσταλεί στον πρόεδρο της Βουλής.

Έρευνα για τους οδικούς άξονες

Την ίδια ώρα οι ελεγκτές της ΕΑΑΔΗΣΥ ετοιμάζονται να πραγματοποιήσουν εκτεταμένους ελέγχους στους οδικούς άξονες όλης της χώρας. Οι έλεγχοι αναμένεται να πραγματοποιηθούν στα οικονομικά των παραχωρησιούχων.Των εταιρειών δηλαδή που έχουν αναλάβει να κατασκευάσουν τους οδικούς άξονες.

Οι έλεγχοι αναμένεται να επεκταθούν σε βάθος δεκαετίας και θα αφορούν ακόμη και τα διόδια. Υπενθυμίζεται ότι πριν από μερικούς μήνες και ειδικότερα τον Φεβρουάριο του 2014, ο υπουργός Μεταφορών Μιχάλης Χρυσοχοϊδης είχε ανακοινώσει νέες αυξήσεις στις τιμές των διοδίων. Μία απόφαση που είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις από κατοίκους αρκετών περιοχών και ειδικότερα της Πελοποννήσου. Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που μία Ανεξάρτητη Αρχή ετοιμάζεται να ξεσκονίσει τους οδικούς άξονες. Ένα θέμα που εδώ και αρκετά χρόνια έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές το φως της δημοσιότητας με διάφορες καταγγελίες σε βάρος των εργολάβων που έχουν αναλάβει τα έργα.

Το πρόστιμο για το Κτηματολόγιο

Στο μεταξύ σε «βραχνά» για τη χώρα μας εξελίσσεται η πασίδηλη αδυναμία της για τη σύνταξη ενός εθνικού κτηματολογίου. Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει έναν κατάλογο όπου περιγράφεται η έκταση, η τοποθεσία και η χρήση όλων των εκτάσεων, αναμένεται να την οδηγήσει σε επιβολή προστίμου ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Το πλέον αισιόδοξο σενάριο πάντως θέλει το Κτηματολόγιο να είναι έτοιμο μέχρι το 2020 παρότι η δημιουργία του ξεκίνησε το 1995 και διατέθηκαν περί τα 150 εκατομμύρια ευρώ από τα Ευρωπαϊκά κονδύλια.

Την ίδια στιγμή έχουν πληθύνει –το τελευταίο διάστημα- τα παραδείγματα υπουργικών στελεχών που φαίνονται να αγνοούν ή να αλοιθορίζουν μπροστά στην υποχρέωση να αποστέλλουν τις συμβάσεις στην Αρχή για την απαραίτητη γνωμοδότηση. Αδικαιολόγητες παρακάμψεις παρατηρήθηκαν τόσο από τον πρώην υπουργό Υγείας, κ. Άδωνι Γεωργιάδη όσο και από τον πρώην υπουργό Εσωτερικών κ. Γιάννη Μιχελάκη. Στην μεν πρώτη περίπτωση η υπόθεση αφορούσε «νομιμοποίηση» προμηθειών (μέσω απευθείας ανάθεσης) σε νοσοκομεία η δε δεύτερη απευθείας αναθέσεις σε ιδιοκτήτες λεωφορείων για μεταφορά μαθητών.

Big Brother θα εξοικονομεί 500 εκατ. ευρώ ετησίως

Την ίδια στιγμή έτοιμο είναι το σχέδιο εξοικονόμησης 500 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως μέσω του εντοπισμού όλων των «σπασμένων» και παράνομων συμβάσεων. Αυτό θα γίνει μέσω της εντατικής λειτουργίας του  Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), του ηλεκτρονικού μητρώου όπου καταχωρούνται όλες οι συμβάσεις. Πρόκειται για ένα σύστημα τύπου «Big Brother» που εποπτεύει συνεχώς όλους τους Φορείς του Δημοσίου αλλά και τα υπουργείου που καταρτίζουν συμβάσεις και πραγματοποιούν διαγωνισμούς. Στις δυνατότητες του συστήματος περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, και η δυνατότητα να εντοπίζεται αμέσως ποια υπουργεία παραβαίνουν το Νόμο. Σήμερα το ΚΗΜΔΗΣ υπολειτουργεί και βρίσκεται υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου παρά το γεγονός ότι βάσει Νόμου θα πρέπει να αποτελεί ένα από τα πλέον βασικά όπλα της Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.