PLUS
Να γράφεις με το «καλό» χέρι, δηλαδή το δεξί, έλεγαν κάποτε οι γονείς στα παιδιά τους, μέχρι που αυτές οι λεπτομέρειες αποδείχθηκαν ξεπερασμένες, με πληθώρα μελετών να αποδεικνύουν ότι οι αριστερόχειρες είναι χαρισματικά άτομα, με μεγάλη κλίση στα μαθηματικά, στην αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική και γενικά τις τέχνες και την επιστήμη, καθώς σε αυτούς είναι περισσότερο ανεπτυγμένο το αντίθετο (δηλαδή το δεξί) τμήμα του εγκεφάλου.
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Τα συγκεκριμένα παιδιά έχουν έως και τριπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας!
Διάσημοι αριστερόχειρες που άφησαν Ιστορία ήταν ο Αριστοτέλης και ο μαθητής του Μέγας Αλέξανδρος, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, ο Ισαάκ Νεύτων, η Μαρί Κιουρί, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο Κάρολος Δαρβίνος και ο Τζίμι Χέντριξ.
Έρευνες
Σήμερα, νέες έρευνες συσχετίζουν την αριστεροχειρία με ένα σύνδρομο που παρουσιάζει αύξηση στα παιδιά τα τελευταία χρόνια και αφορά τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας, γνωστή και με το ακρωνύμιο ΔΕΠ-Υ. Πρόκειται για μια ετερογενή νευροαναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και μπορεί να παραμείνει έως και την ενηλικίωση. Όπως εξηγεί η Άρτεμις Τσίτσικα, αναπληρώτρια καθηγήτρια Παιδιατρικής – Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, επιστ. υπεύθυνη των προγραμμάτων «φιλικών» για εφήβους/νέους των ΠΟΥ & ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής, το σύνδρομο ΔΕΠ-Υ εμφανίζεται σε ποσοστό 5% στα παιδιά παγκοσμίως και σε ποσοστό 2,5% σε ενηλίκους, με χαρακτηριστική συμπτωματολογία που συμπεριλαμβάνει συμπτώματα διάσπασης προσοχής, υπερκινητικότητας, με ή χωρίς παρορμητικότητα. «Γνωρίζουμε εδώ και χρόνια πως σε ό,τι αφορά το φύλο, τα αγόρια έχουν διπλάσια πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου ΔΕΠ-Υ συγκριτικά με τα κορίτσια, ωστόσο αυτό μπορεί να οφείλεται στη διαφορετική έκφραση της ΔΕΠ-Υ στα κορίτσια, που εμφανίζουν χαμηλότερη αυτοπεποίθηση και απροσεξία, ενώ τα αγόρια είναι περισσότερο παρορμητικά. Επιπλέον, τα κορίτσια παρουσιάζουν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς και ορατή συμπτωματολογία και οι δυσκολίες τους συχνά αγνοούνται, με αποτέλεσμα να έχουν προβλήματα στο σχολείο, στις κοινωνικές καταστάσεις και τις προσωπικές σχέσεις με άλλα κορίτσια», επισημαίνει η Ελένη Παναγούλη, παιδίατρος, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και μέλος του Οργανισμού «Μαζί για την Εφηβική Υγεία».
Διαφορές
Μία από τις βασικές διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών που εμφανίζουν το σύνδρομο ΔΕΠ-Υ είναι η νευροφυσιολογία του εγκεφάλου, όπου διαφοροποιήσεις εμφανίστηκαν στις περιοχές που ελέγχουν τα κίνητρα και την ικανότητα ρύθμισης των συναισθημάτων. Επιπλέον, η διαταραχή ΔΕΠ-Υ έχει συσχετιστεί με τις μεταβολές στη λειτουργία του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, αλλά και τη διαφοροποίηση των συνδέσεων μεταξύ των δύο ημισφαιρίων που μπορούν να επηρεάσουν τον έλεγχο του αριστερού χεριού, προσθέτει η Ανδρονίκη Σταυρίδου, στρατιωτική αναπτυξιακή ψυχολόγος.
Τα δεδομένα συσχέτισης της αριστεροχειρίας και της ΔΕΠ-Υ είναι ασυνεπή. Παρ’ όλο που μερικές έρευνες δεν επιβεβαιώνουν τη χρήση του αριστερού χεριού ως βασική προτίμηση σε άτομα με ΔΕΠ-Υ, σε άλλες η χρήση του αριστερού χεριού φαίνεται πως προτιμάται περισσότερο και έχει προταθεί ως σημαντικός παράγοντας προδιάθεσης εκδήλωσης ΔΕΠ-Υ. Συγκεκριμένα υπάρχουν τρεις μελέτες που υποδηλώνουν συσχέτιση μεταξύ αριστεροχειρίας και συνδρόμου ΔΕΠ-Υ, ενώ και τα αμφιδέξια παιδιά έχουν μια… ροπή προς το σύνδρομο ΔΕΠ-Υ σε σύγκριση με τους δεξιόχειρες μαθητές. Έτσι, σε έρευνα μαθητών στην Ελλάδα οι αριστερόχειρες είχαν 2,88% μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν ΔΕΠ-Υ από τους δεξιόχειρες. Παράλληλα, σε έρευνα σε παιδιατρική κλινική των νοσοκομείων Παίδων της Αθήνας, 155 συμμετέχοντες από τους 996 με ΔΕΠ-Υ (15,6%) ανέφεραν πως χρησιμοποιούσαν το αριστερό χέρι τους, ποσοστό διπλάσιο από αυτό της αριστεροχειρίας στον γενικό πληθυσμό, που κυμαίνεται στο 7%. Επίσης, σε έρευνα Σουηδών ερευνητών τα αμφιδέξια παιδιά ηλικίας 5 χρόνων είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν συμπτώματα ΔΕΠ-Υ σε σχέση με τα δεξιόχειρα ή αριστερόχειρα, πιθανότατα λόγω της άτυπης πλευρίωσης του εγκεφάλου. Πολλά παιδιά που γεννήθηκαν αριστερόχειρες έχουν «πιεστεί» σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό από το οικογενειακό περιβάλλον τους να μάθουν να γράφουν και με το δεξί, με συνέπεια να γίνουν αμφιδέξια. Πάντως, τα δεδομένα σχετικά με την προτίμηση της χρήσης αριστερού χεριού σε άτομα με ΔΕΠ-Υ είναι περιορισμένα και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα που θα συμπεριλαμβάνει και άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα το φύλο των παιδιών.
Το ξέρατε ότι:
Το «καλό» δεξί χέρι έχει ως έννοια τις ρίζες του σε πολύ πρωτόγονες εποχές που μας πάνε πίσω στον homo neanderthal. Όταν οι πρόγονοί μας ήταν καρποσυλλέκτες, οι άνδρες έφευγαν για να σκοτώσουν άγρια ζώα προκειμένου να φέρουν πίσω κρέας για τροφή και προβιές -για ένδυση και προστασία από το κρύο-, ενώ οι γυναίκες έμεναν πίσω να μαζέψουν καρπούς. Για να μπορούν να «εργαστούν» κρατούσαν το μωρό τους με το αριστερό χέρι ώστε να ακουμπά το κεφάλι του πάνω στην καρδιά τους και να ησυχάζει ακούγοντας τον χτύπο της. Έτσι το δεξί χέρι τους έμενε ελεύθερο για να μαζέψουν τους καρπούς – και έτσι θεωρήθηκε «επιδέξιο», μια έννοια που μας ακολουθεί ακόμα έπειτα από πολλές χιλιάδες χρόνια!
