PLUS
Τα σενάρια της επόμενης ημέρας για την Ελλάδα επιχειρεί να χαρτογραφήσει το πρακτορείο Bloomberg σε άρθρο του με τίτλο «Μια ζοφερή θολούρα: Πώς θα μπορούσε να συμβεί η έξοδος της Ελλάδας από το Ευρώ».
Τα επόμενα βήματα για την Ελλάδα ποικίλουν από την παραμονή στο ευρώ έως το καταστροφικό διαζύγιο. Ημίμετρα όπως η ταυτόχρονη παρουσία νομισμάτων με βοήθεια για την αποπληρωμή του χρέους σε ξένους πιστωτές βρίσκονται επίσης στο τραπέζι. Εξίσου ασαφές είναι ποιος θα πει στον κόσμο και πώς ότι η Ελλάδα έχει μπει σε μια οικονομική ζωή μετά θάνατον. Ανάμεσα στους μαντατοφόρους βρίσκονται ο Τσίπρας, η ΕΚΤ, ο Ντόναλντ Τουσκ και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Σενάριο Α: Η αποφυγή του Grexit
Ο Τσίπρας το κόμμα του οποίου κέρδισε τις εκλογές με την υπόσχεση να άρει τους σκληρούς όρους των δανείων σωτηρίας, υποχωρεί στις απαιτήσεις των δανειστών. Η μικροπολιτική του στράγγιξε τα ταμεία και έκοψε τα πόδια στις ελληνικές τράπεζες. Αντιμέτωπος με τις επιλογές ή της εξόδου από τη ζώνη του ευρώ ή της εφαρμογής της λιτότητας σε αντάλλαγμα για δάνεια, ο Τσίπρας επιλέγει το ρευστό. Η ΕΚΤ διατηρεί τη στήριξή της στο οικονομικό σύστημα. Ενώ η βοήθεια ρέει, οι ημέρες της κυβέρνησης είναι μετρημένες καθώς οι περισσότεροι σκληροί υποστηρικτές της προχωρούν σε ανταρσία. Ένας νέος συνασπισμός σχηματίζεται και με τη στήριξη από φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης ο Τσίπρας παραμένει στην εξουσία ή διεξάγονται εκλογές.
Η παρουσία της Ελλάδας στο ευρώ τελικά διασφαλίζεται καθώς τα νέα δάνεια χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και τα ταμεία της χώρας αποκαθίστανται. Η Ελλάδα λαμβάνει καλύτερους όρους αποπληρωμής για τα δάνεια σωτηρίας και πιο επιεικείς όρους για να δαμάσει τη λαϊκή αντίδραση.
Σενάριο Β – Hotel California
Ο Γιάνης Βαρουφάκης έχει δηλώσει ότι η συμμετοχή στη ζώνη του ευρώ θυμίζει τους στίχους του τραγουδιού των Eagles από το 1967. “You can check out any time you like, but you can never leave.” (Μπορείς να αποχωρήσεις όποτε θέλεις αλλά δεν μπορείς ποτέ να φύγεις).
Αυτή η αλυσίδα των γεγονότων μπορεί να ακολουθήσει αν ο Τσίπρας αποτύχει να πετύχει έναν συμβιβασμό αποδεκτό από τα ενδιαφέρομενα μέρη που εκτείνονται από τη γερμανική κυβέρνηση έως την κομμουνιστική τάση στον ΣΥΡΙΖΑ.
Παραμένει το αδιέξοδο με τα δάνεια διάσωσης – τη μοναδική πηγή χρηματοδότησης της Ελλάδας. Με τους ευρωπαίους ηγέτες απρόθυμους να συνεχίσουν, η ΕΚΤ κόβει τον ELA, τη γραμμή που κρατά στην επιφάνεια τις ελληνικές τράπεζες.
Αυτό απαιτεί την εφαρμογή των ελέγχων του κεφαλαίου – καθώς δεν υπάρχει αρκετό ρευστό για να ανταποκριθεί στις ανάγκες – και πιθανόν ένα κλείσιμο των τραπεζών.
Τα δύο πιθανά αποτελέσματα που θα ακολουθήσουν το Bloomberg τα ονοματίζει «τούμπα» και «check out».
Σενάριο τούμπας
Οι δραματικές συνέπειες του ελέγχου των κεφαλαίων – που προβλέπει περιορισμό στις αναλήψεις και τις μεταφορές χρημάτων – υποχρεώνει τον Τσίπρα σε συμβιβασμό. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι περισσότεροι ΈΛληνες – από τα 2/3 έως τα 3/4 του πληθυσμού – επιθυμούν παραμονή στο ευρώ «με κάθε κόστος».
Ο Τσίπρα σχηματίζει ένα νέο συνασπισμό με βουλευτές από αντιπολιτευόμενα φιλοευρωπαϊκά κόμματα. Ένα δημοψήφισμα, που θα διεξαχθεί εν μέσω ελέγχου των κεφαλαίων και με τις τράπεζες κλειστές, του δίνει τη λαϊκή εντολή να αναστρέψει την πορεία. Σχηματίζεται κυβέρνηση ενότητας και η Ελλάδα παραμένει στο ευρώ αλλά όχι πριν η αναστάτωση να δημιουρήσει νέα ύφεση.
Σενάριο Β2- Check Out
Με τις τράπεζες κλειστές η πολιτική κατάταση επιδεινώνεται και εντείνεται η λαϊκή δυσαρέσκει με τη Γερμανία να γίνεται στόχος ως ο μεγάλος ανταγωνιστής της Ελλάδας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια ελαφρά πλειοψηφία για εκείνους που επιθυμούν έξοοδο από την ευρωζώνη. Οι έλεγχοι κεφαλαίου δείνουν στην κυβέρνηση το χρόνο και το χώρο είτε να τυπώσει νέο νόμισμα είτε IOUs για εγχώριες πληρωμές. Το νέο σενάριο γρήγορα βουτάει, αντανακλώντας τα αδύναμα βασικά χαρακτηριστικά μιας οικονομίας που έχει χάσει περίπου το 25% του ΑΕΠ της από το 2008.
Οι κυβερνήσεις της ΕΕ δίνουν στην Ελλάδα ένα «γλυκαντικό», ένα δάνειο σε σκληρό νόμισμα. Η λογική είναι να αποτραπεί η πλήρης οικονομική κατάρρευση, η οποία θα δημιουργούσε ένα χρεοκοπημένο κράτος σε μια στρατηγικά κρίσιμη περιοχή. Το χρέος της Ελλάδας στους επίσημους πιστωτές αναδιαρθρώνεται, με προτεραιότητα την αποπληρωμή των δανείων στο ΔΝΤ, είτε από το ταμείο κατά της κρίσης της ευρωζώνης είτε από τους αναχωρούντες πιστωτές. Η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών.
Οι περισσότερες ελληνικές εταιρείες και τράπεζες χρεοκοπούν. Κάποιες καταθέσεις δεσμεύονται για την ανακεφαλαιοποίηση ενός διαλυμένου οικονομικού συστήματος. Η αναδιάρθρωση του χρέους το 2012 έχει ήδη εξασφαλίσει ότι το κράτος δεν θα χρειαστεί να πληρώσει στην αρχική τιμή το μεγαλύτερο τμήμα του υπάρχοντος δανείου σε ιδιώτες επενδυτές και στην ζώνη του ευρώ για τα επόμενα λίγα χρόνια μέχρι τη σταθεροποίηση της οικονομίας.
Κυκλοφορούν ταυτόχρονα το νέο νόμισμα και το ευρώ. Η Ελλάδα δεν έχει επίσημα φύγει από την ευρωζώνη – η πόρτα είναι ακόμα ανοιχτή για μα επιστροφή σε καλή κατάσταση – αν και η χώρα υποφέρει σε ένα οικονομικό καθαρτήριο.
Σενάριο Γ – Καταστροφή
Η Ελλάδα αποχωρεί από το ευρώ σε μια άτακτη χρεοκοπία εν μέσω διαδηλώσεων, βαθαίνοντας την μιζέρια για τους περισσότερους και την κυβέρνηση να ρίχνει όλη την ευθύνη στους Γερμανούς.
Δεν δίνεται καμία βοήθεια για τη στήριξη του νέου νομίσματος και στην διατήρηση της εξυπηρέτησης των ομολόγων και του χρέους προς το ΔΝΤ. Αυτό πυροδοτεί τα ασφάλιστα χρεοκοπίας για όλους τους πιστωτές. Η κυβέρνηση και οι τράπεζες καταρρέουν, που σημαίνει ότι θα χρειαστούν χρόνια για να υπάρξει μια νέα κατάσταση.
Η ελληνική οικονομία βυθίζεται σε μια δεύτερη ύφεση. Το χτύπημα από τη μεγαλύτερη χρεοκοπία στην ιστορία του καπιταλισμού οδηγεί την ευρώπη πίσω στην ύφεση και αυξάνει την πίεση στις ευαίσθητες χώρες του ευρώ όπως η Ιταλία.
Το «κακό αίμα» οδηγεί στην αποχώρηση της Ελλάδας από την ΕΕ. Η ιδέα ότι το ευρώ είναι σταθερό τίθεται σε αμφισβήτηση ταράσσοντας τις διεθνείς αγορές.
Η οικονομική κατάρρευση ανοίγει το δρόμο για τους εξτρεμιστές είτε από τα αριστερά είτε από τα δεξιά για να καταλάβουν την εξουσία. Όσοι μπορούν φεύγουν από τη χώρα. Η αναστάτωση δημιουργεί αμφιβολίες για τη συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ. Μια νέα – και ασταθής – κυβέρνηση στρέφεται στη Ρωσία για βοήθεια δίνοντας πρόσβαση στη Μεσόγειο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
