PLUS
Κι εκεί που λέγαμε ότι ο κορωνοϊός θα σταματήσει να μας απασχολεί και θα επιστρέψουμε στην πλήρη κανονικότητα, ένας νέος κίνδυνος σήμανε παγκόσμιο συναγερμό θέτοντας τις υγειονομικές Αρχές σε επιφυλακή και προκαλώντας νέους φόβους σε εκατομμύρια γονείς που ανησυχούν μήπως το παιδί τους είναι το επόμενο κρούσμα οξείας ηπατίτιδας, άγνωστης αιτιολογίας.
Συνέντευξη στην ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
«Δεν μιλάμε για το αν θα έχουμε κρούσμα σε παιδί στην Ελλάδα, αλλά για το πότε θα συμβεί αυτό», δηλώνει στην «ΜΠΑΜ» ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θεοκλής Ζαούτης.
Για τα νέα δεδομένα που σκιάζουν την καθημερινότητά μας, μιλά στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, καθηγητής Παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης, απαντώντας σε όλα τα ερωτήματα που θα μπορούσε να θέσει στον επικεφαλής του ΕΟΔΥ ένας εύλογα ανήσυχος γονιός
-Βρισκόμαστε μπροστά σε νέο κίνδυνο που απειλεί αυτήν τη φορά τα παιδιά μας. Τι πρέπει να γνωρίζουμε;
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Η ηπατίτιδα είναι μία φλεγμονή του ήπατος και μπορεί να προέλθει από ιογενή αίτια, αυτοάνοσα νοσήματα, έκθεση σε τοξικές ουσίες και συνήθως οφείλεται σε προσβολή από τους ιούς της ηπατίτιδας (HVC) οι οποίοι είναι πέντε, με ονομασίες από το Α μέχρι το Ε. Κι άλλοι ιοί μπορούν να προκαλέσουν μία αύξηση των ηπατικών ενζύμων -τις τρανσαμινάσες του ήπατος- χωρίς ωστόσο να οδηγήσουν σε σοβαρή επιπλοκή.
Στη Μεγάλη Βρετανία -και παρότι εκεί δεν εφαρμόστηκαν πολύ σκληρά περιοριστικά μέτρα στη διάρκεια των ετών της πανδημίας- καταγράφηκε μία ανεξήγητη αύξηση περιστατικών οξείας ηπατίτιδας στα παιδιά. Τα περισσότερα αφορούν παιδιά ηλικίας τριών έως πέντε ετών και ήδη το νέο αυτό φαινόμενο έχει εξαπλωθεί σε 13 χώρες. Έχει φτάσει και στην Ασία, με την Ιαπωνία (την Τετάρτη 27 Απριλίου) να καθίσταται το πρώτο ασιατικό κράτος όπου καταγράφηκε κρούσμα οξείας ηπατίτιδας.
Οι επιστήμονες άρχισαν να διερευνούν όλους τους παράγοντες αναζητώντας την αιτία κι αφού αποκλείστηκε η πιθανότητα να ευθύνεται κάποιος από τους πέντε ιούς της ηπατίτιδας, οι ειδικοί στράφηκαν σε άλλους παράγοντες όπως η έκθεση σε τοξικές ουσίες, τα αυτοάνοσα νοσήματα και η μόλυνση με άλλους ιούς. Επειδή τα περιστατικά εμφανίζουν μεγάλη διασπορά, γρήγορα φάνηκε ότι δεν θα μπορούσε να υπάρχει άλλο αίτιο εκτός από κάτι λοιμώδες. Δεν θα ήταν δυνατόν τόσα παιδιά (περισσότερα των 190) σε 13 χώρες (σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ασία) να έχουν εκτεθεί στην ίδια τοξική ουσία ή να έχουν παρουσιάσει αυτοάνοσο νόσημα. Έτσι οδηγηθήκαμε στην πιο πιθανή θεωρία να εμπλέκεται ένας κοινός αδενοϊός, που κυκλοφορεί εδώ και χρόνια, ο αδενοϊός τύπου 41 που εντοπίστηκε σε πολλά περιστατικά της οξείας ηπατίτιδας, με άλλη μια θεωρία να εμπλέκει την επίδραση της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων στο ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών.
-Ποια συμπτώματα πρέπει να μας υποψιάσουν και να μας κινητοποιήσουν ώστε να ζητήσουμε άμεσα ιατρική συμβουλή;
Τα συμπτώματα τα οποία με τα οποία εκδηλώνεται αυτή η ηπατίτιδα είναι πρωτίστως του γαστρεντερικού συστήματος, δηλαδή εμετός, διάρροια, πόνος στην κοιλιά κι όταν επηρεάζεται το ήπαρ εμφανίζεται και ο ίκτερος που δημιουργεί το χαρακτηριστικό κιτρίνισμα των ματιών και του δέρματος. Οι γονείς πρέπει να ξέρουν ότι ο πυρετός δεν αποτελεί ιδιαίτερο σύμπτωμα σε αυτή την περίπτωση, τα παιδιά δεν κάνουν πυρετούς με την οξεία ηπατίτιδα.
-Η ηπατίτιδα, ωστόσο, δεν είναι κάτι καινούργιο. Γιατί αυτός ο συναγερμός – ποιο στοιχείο είναι αυτό που γεννά τόση ανησυχία;
Ηπατίτιδα μπορούν να προκαλέσουν αρκετοί ιοί. Αυτό που έχει προβληματίσει την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα στη συγκεκριμένη συγκυρία είναι ότι η νόσος εξελίσσεται σοβαρά, σε αρκετά περιστατικά. Ήδη (με τα δεδομένα της Τετάρτης 27ης Απριλίου) 17 μικροί ασθενείς χρειάστηκε να υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος και ένα παιδί έχει χάσει τη ζωή του. Εξ ου κι η μεγάλη ανησυχία.
Σε ό,τι αφορά την αιτιολογία, οι προαναφερθείσες θεωρίες διερευνώνται – τα δεδομένα είναι ακόμα ρευστά και αναζητούνται απαντήσεις σε πολλά ερωτηματικά. Είναι πιθανό να σχετίζεται ένας αδενοϊός που κυκλοφορεί χρόνια ανάμεσά μας, αλλά ποτέ στο παρελθόν δεν είχε σχετιστεί με τόσο εκτεταμένες ηπατικές βλάβες. Επίσης υπάρχει πρόσθετος προβληματισμός από το γεγονός ότι αρκετά από τα παιδιά που εμφάνισαν την οξεία ηπατίτιδα είχαν βγει θετικά στον κορωνοϊό. Ωστόσο δεν είναι εύκολο να συσχετιστεί η λοίμωξη COVID με την οξεία ηπατίτιδα, επειδή η επικρατούσα μετάλλαξη του κορωνοϊού είναι πλέον τόσο διαδεδομένη. Έχει τόσο μεγάλη διασπορά, που δεν είναι πλέον εύκολο να διακρίνουμε αν πρόκειται για κρούσμα (ηπατίτιδας) με κορωνοϊό ή από κορωνοϊό. Πρόκειται για το ίδιο δίλημμα που έχουμε και με τους θανάτους, ποιοι είναι από κορωνοϊό και ποιοι με κορωνοϊό.
-Στην Ελλάδα θα υπάρξουν τέτοια κρούσματα, τα αναμένουμε;
Προφανώς το ερώτημα σχετικά με τέτοιου είδους περιστατικά οξείας ηπατίτιδας στην πατρίδα μας δεν είναι το «αν» αλλά το «πότε» θα καταγραφούν. Υπάρχει μεγάλη εγρήγορση σε όλη την επικράτεια και ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας έχει ενημερώσει όλες τις υγειονομικές περιφέρειες (ΥΠΕ) της χώρας, αυτές έχουν ενημερώσει όλα τα νοσοκομεία και έχει δημιουργηθεί μία ειδική φόρμα καταγραφής ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα τα περιστατικά, ώστε να εμποδιστεί η περαιτέρω εξέλιξη της ηπατικής βλάβης. Από τη στιγμή που θα υπάρξει ύποπτο κρούσμα αναλαμβάνουν τα εργαστήρια να κάνουν μοριακούς ελέγχους για να πιστοποιήσουν/αποκλείσουν την ύπαρξη ιών και μόλις βγει το αποτέλεσμα θα ξέρουμε.
-Τι θα συμβεί αν κάποιο περιστατικό εξελιχθεί σε σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια;
Εδώ είναι το λεπτό σημείο. Στην Ελλάδα μεταμοσχεύσεις ήπατος σε παιδιατρικούς ασθενείς δεν μπορούν να γίνουν. Συνεπώς καλό είναι να αποφευχθεί αυτή η εξέλιξη. Εφόσον απαιτηθεί να υποβληθεί ο ασθενής σε μεταμόσχευση ήπατος, τα νοσοκομεία μας είναι διασυνδεδεμένα με εξειδικευμένα μεταμοσχευτικά κέντρα του εξωτερικού, όπου θα μεταφερθεί ο παιδιατρικός ασθενής. Καταλαβαίνουμε όλοι πόσο σημαντικό είναι να παραμείνουμε σε εγρήγορση ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες να διαγνωστεί με καθυστέρηση η ηπατίτιδα και να έχει προχωρήσει η βλάβη στο ήπαρ.
Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η οξεία ηπατίτιδα είναι πρωτίστως του γαστρεντερικού συστήματος, δηλαδή εμετός, διάρροια, πόνος στην κοιλιά κι όταν επηρεάζεται το ήπαρ εμφανίζεται και ο ίκτερος – που προκαλεί το χαρακτηριστικό κιτρίνισμα των ματιών και του δέρματος.
