PLUS
Πέρασαν μήνες από τότε που μικρός Παναγιώτης Ραφαήλ έδινε μάχη κι έφευγε για τη Βοστώνη προκειμένου να υποβληθεί στην γονιδιακή θεραπεία, για τη νωτιαία μυϊκή ατροφία.
Τότε η γονιδιακή θεραπεία-εφάπαξ χορηγούμενη -δεν είχε ακόμα εγκριθεί στην Ευρώπη και γι’ αυτό ο μικρός ασθενής χρειάστηκε να ταξιδέψει στην άλλη άκρη του ατλαντικού.
Σήμερα για όλα τα παιδιά που πάσχουν από νωτιαία μυική ατροφία ειναι μία μέρα ορόσημο: Η AveXis, εταιρεία του Ομίλου Novartis, ανακοινώνει ότι η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) υιοθέτησε θετική γνώμη για την onasemnogene abeparvovec-xioi, συστήνοντας τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας υπό όρους, για τη θεραπεία ασθενών με Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SΜΑ) που συνδέεται με το χρωμόσωμα 5q, με δι-αλληλική μετάλλαξη στο γονίδιο SMN1 και κλινική διάγνωση Τύπου 1 της νόσου, και για τους ασθενείς με SΜΑ που συνδέεται με το χρωμόσωμα 5q με δι-αλληλική μετάλλαξη στο γονίδιο SMN1 με έως και τρία αντίγραφα του γονιδίου SMN2. Η SΜΑ, μια σπάνια, γενετική νευρομυϊκή ασθένεια που προκαλείται από την έλλειψη λειτουργικού γονιδίου SMN1, έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία και μη αναστρέψιμη απώλεια των κινητικών νευρώνων που επηρεάζουν τις μυϊκές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της αναπνοής, της κατάποσης και της βασικής κίνησης.2,3
Η onasemnogene abeparvovec-xioi είναι μία εφάπαξ γονιδιακή θεραπεία που σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τη γενετική αιτία της νόσου, αντικαθιστώντας τη λειτουργία του γονιδίου SMN1 που λείπει ή δεν λειτουργεί. Η onasemnogene abeparvovec-xioi χορηγείται μέσω μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας (IV) έγχυσης, παρέχοντας ένα νέο, λειτουργικό αντίγραφο του γονιδίου SMN στα κύτταρα του ασθενούς, αναστέλλοντας την πρόοδο της νόσου. Η θετική γνωμοδότηση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την προσφορά μιας νέας θεραπευτικής επιλογής στην Ευρώπη για νεογνά και μικρά παιδιά με SΜΑ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) εξετάζει τη σύσταση της CHMP και συνήθως ανακοινώνει την τελική της απόφαση εντός περίπου δύο μηνών. Η απόφαση θα ισχύει και για τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και την Ισλανδία, τη Νορβηγία, το Λιχτενστάιν και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η σημερινή θετική γνωμοδότηση της CHMP για την onasemnogene abeparvovec-xioi αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα πιο κοντά στην έγκριση της ΕΕ και την εισαγωγήστην Ευρώπη της μοναδικής γονιδιακής θεραπείας που υπάρχει για τη SMA, βοηθώντας τους ασθενείς και τις οικογένειές τους στην αντιμετώπιση των ολέθριων συνεπειών της νόσου», δήλωσε ο Dave Lennon, πρόεδρος της AveXis.
«Η onasemnogene abeparvovec-xioi παρέχει ένα νέο, επαναστατικό τρόπο αντιμετώπισης αυτής της σπάνιας αλλά απειλητικής για τη ζωή νόσου – πρόκειται για ένα φάρμακο δυνητικά σωτήριο για τη ζωή, με εφάπαξ χορηγούμενη θεραπεία. Δεδομένης της επείγουσας ανάγκης για θεραπεία της SΜΑ και τον καινοφανή χαρακτήρα της γονιδιακής θεραπείας, πρέπει να φανούμεεξίσου καινοτόμοι στη διαδικασία για την πρόσβαση, και για τον λόγο αυτό διαθέτουμε προς τις κυβερνήσεις και τους φορείς αποζημίωσης ένα πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα», για την ταχεία πρόσβαση στηνonasemnogene abeparvovec-xioi αμέσως μετά την έγκρισή της».
«Στις πιο σοβαρές μορφές της νόσου, τα παιδιά που δε λαμβάνουν τη θεραπεία, δεν μπορούν να σηκώσουν τα κεφάλια τους, να καθίσουν, να σταθούν, ή ακόμα και να καταπιούν, και συνήθως δεν επιβιώνουν πέραν των δύο ετών, εκτός αν είναι υπό αναπνευστική μηχανική υποστήριξη», δήλωσε ο Δρ. Francesco Muntoni, Καθηγητής και Παιδίατρος-Νευρολόγος στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Great Ormond Street, στο Λονδίνο. «Τα αποτελέσματα που έχουμε δει σε σχέση με την onasemnogene abeparvovec-xioi μέχρι σήμερα, από την κλινική δοκιμή STR1VE, δείχνουν ένα εντυπωσιακό ποσοστό επιβίωσης στο πέρας της μελέτης, με την πλειοψηφία των ασθενών να μπορούν να κάθονται χωρίς υποστήριξη. Και σε συνέχεια της δοκιμής START, κατά μέσο όρο 4,5 χρόνια αργότερα, μπορούμε να δούμε τημακροπρόθεσμη δυναμική που μπορεί να έχει αυτή η σημαντική γονιδιακή θεραπεία για παιδιά με αυτή τη σπάνια νόσο».
Η θετική γνώμη της CHMP βασίζεται στα αποτελέσματα των ολοκληρωμένων κλινικών δοκιμών Φάσης 3 STR1VE-US και Φάσης 1 START, οι οποίες αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας έγχυσης onasemnogene abeparvovec-xioi σε συμπτωματικούς ασθενείς με SΜΑ Τύπου 1 ηλικίας <6 μηνών κατά τη χορήγηση, οι οποίοι είχαν ένα ή δύο αντίγραφα του εφεδρικού γονιδίου SMN2 ή δύο αντίγραφα του εφεδρικού γονιδίου SMN2, αντίστοιχα. Η STR1VE-EU, μια συγκριτική μελέτη Φάσης 3 βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η onasemnogene abeparvovec-xioi έδειξε:
• παρατεταμένη επιβίωση χωρίς συμβάντα,
• ταχεία βελτίωση της κινητικής λειτουργίας, συχνά εντός ενός μηνός από τη χορήγηση της δόσης, και
• επίτευξη οροσήμων σε βάθος χρόνου, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας των ασθενών να κάθονται χωρίς στήριξη, ορόσημο που δεν επιτεύχθηκε ποτέ σε ασθενείς της νόσου Τύπου 1 που δεν είχαν λάβει θεραπεία. 4
Πρόσθετα υποστηρικτικά δεδομένα περιλάμβανανενδιάμεσα αποτελέσματα από τη συνεχιζόμενη δοκιμή SPR1NT, μία ανοιχτή μελέτη Φάσης 3 μονού σκέλους,μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας έγχυσης onasemnogene abeparvovec-xioi σε προσυμπτωματικούς ασθενείς (ηλικίας κάτω των 6 εβδομάδων κατά τη χορήγηση της δόσης), καθορισμένων γενετικά από δι-αλληλική απάλειψη του SMN1 με 2 ή 3 αντίγραφα του SMN2. Αυτά τα δεδομένα αποκαλύπτουν ταχεία, ανάλογη της ηλικίας επίτευξη βασικών οροσήμων, ενισχύοντας την κρίσιμη σημασία της πρώιμης παρέμβασης σε ασθενείς με SΜΑ.4
Οι πιο συχνές παρενέργειες που παρατηρήθηκαν μετά τη θεραπεία ήταν τα αυξημένα ηπατικά ένζυμα και ο έμετος. Μπορεί να εμφανιστεί οξεία, σοβαρή ηπατική βλάβη και αύξηση στις αμινοτρανσφεράσες. Ασθενείς με προϋπάρχουσα ηπατική ανεπάρκεια μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο. Πριν από την έγχυση, οι γιατροί θα πρέπει να αξιολογούν την ηπατική λειτουργία όλων των ασθενών με κλινική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις. Επιπλέον, πρέπει να χορηγούν συστημικό κορτικοστεροειδές σε όλους τους ασθενείς πριν και μετά τη θεραπεία, και κατόπιν να συνεχίσουν την παρακολούθηση της λειτουργίας του ήπατος για τουλάχιστον 3 μήνες μετά την έγχυση.4
«Είμαστε στην ευχάριστη θέση να γνωρίζουμε ότι ο EMA θεωρεί μια νέα θεραπεία αποτελεσματική για την καταπολέμηση της SΜΑ και ότι μπορεί να ωφελήσει ένα μέρος της κοινότητάς μας. Βασιζόμαστε σε όλους τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, να κάνουν ότι καλύτερο μπορούν για να δώσουν πρόσβαση στους ασθενείς χωρίς καθυστέρηση. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα SΜΑ θα συνεχίσει να εργάζεται για να διασφαλίσει ότι όλοι οι ασθενείς που ζουν με SΜΑ στην Ευρώπη θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε οποιαδήποτε θεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμη για αυτούς, με έγκαιρο και βιώσιμο τρόπο», δήλωσε ο Mencía de Lemus, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας SΜΑ.
Το πρόγραμμα πρόσβασης στην onasemnogene abeparvovec-xioi «Από την Πρώτη Ημέρα»
Η SΜΑ συνιστά σημαντική επιβάρυνση για το σύστημα υγείας στην Ευρώπη, με τα σωρευτικά εκτιμώμενα κόστη υγειονομικής περίθαλψης ανά παιδί να κυμαίνονται από 2,5 έως 4 εκατομμύρια ευρώ μόνο για τα πρώτα 10 χρόνια ζωής.1
Σχεδιασμένο για να λειτουργεί εντός των υφιστάμενων πλαισίων τιμολόγησης και αποζημίωσης, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τον καινοφανή χαρακτήρα μιας εφάπαξ γονιδιακής θεραπείας για μια καταστροφικήκαι σταδιακά επιδεινούμενη νόσο, το πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα» προσφέρει στα υπουργεία Υγείας και τους φορείς αποζημίωσης (σε χώρες χωρίς προϋπάρχουσες οδούς πρώιμης πρόσβασης) μια ποικιλία ευέλικτων επιλογών, που μπορούν να εφαρμοστούν αμέσως μετά την έγκριση. Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί ώστε να διασφαλίσει ότι το κόστος των ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπεία πριν από την εφαρμογή των εθνικών συμφωνιών τιμολόγησης και αποζημίωσης δαπανών, είναι ευθυγραμμισμένο με τις τιμές όπως διαμορφώθηκαν βάσει της αξίας της θεραπείας, και οι οποίες διαμορφώθηκαν έπειτα από κλινικές και οικονομικές αξιολογήσεις.
Το πρόγραμμα αποσκοπεί στη διασφάλιση της συνεχούς ακεραιότητας των κατά τόπους πλαισίων τιμολόγησης και αποζημίωσης. Η AveXis βρίσκεται ήδη σε προχωρημένες συζητήσεις με πολλές χώρες στην Ευρώπη, για να συμφωνήσει στους όρους του προγράμματος. Οι ακόλουθες επιλογές μπορούν να προσαρμοστούν για κάθε χώρα:
• Αναδρομικές εκπτώσεις, που διασφαλίζουν ότι το κόστος πρόωρης πρόσβασης ευθυγραμμίζεται με τις διαπραγματευόμενες τιμές που διαμορφώθηκαν έπειτα από τοπικές κλινικές και οικονομικές διαδικασίες αξιολόγησης.
• Αναβαλλόμενες πληρωμές και επιλογές δόσεων, που επιτρέπουν στους φορείς αποζημίωσης να διαχειρίζονται την επίδραση στον προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια της φάσης πρώιμης πρόσβασης.
• Εκπτώσεις βάσει των αποτελεσμάτων, οι οποίες προκύπτουν μετά από κλινικές και οικονομικές αξιολογήσεις, μπορούν να εφαρμοστούν σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία κατά την περίοδο πρώιμης πρόσβασης.
• Επαρκή κατάρτιση των θεραπευτικών ιδρυμάτων, σχετικά με τη χορήγηση και την ιατρική παρακολούθηση.
• Πρόσβαση στο RESTORE, ένα παγκόσμιο μητρώο ασθενών που έχουν διαγνωστεί με SΜΑ, το οποίο βασίζεται σε υφιστάμενα μητρώα χωρών.
Σχετικά με τη Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία
Η SΜΑ αποτελεί την κυριότερη γενετική αιτία θανάτου των νεογνών.2,3 Εάν παραμείνει χωρίς θεραπεία, η Τύπου 1 SΜΑ οδηγεί στον θάνατο ή την ανάγκη για μόνιμη αναπνευστική υποστήριξη ασθενών έως την ηλικία των δύο ετών, σε πάνω από το 90% των περιπτώσεων. 5 Στην Ευρώπη κάθε χρόνο γεννιούνται περίπου 550-600 βρέφη με SΜΑ.6,7 Η SΜΑ είναι μια σπάνια, γενετική νευρομυϊκή νόσος, που προκαλείται από την έλλειψη λειτουργικού γονιδίου SMN1, με αποτέλεσμα την ταχεία και μη αναστρέψιμη απώλεια κινητικών νευρώνων που επηρεάζουν τις μυϊκές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της αναπνοής, κατάποσης και βασικής κίνησης.2 Είναι επιτακτική ανάγκη η διάγνωση της SΜΑ και η έναρξη της θεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της προληπτικής υποστηρικτικής φροντίδας, όσο το δυνατόν νωρίτερα, για να σταματήσει η μη αναστρέψιμη απώλεια κινητικών νευρώνων και η εξέλιξη της νόσου.8 Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη SΜΑ Τύπου 1, όπου ο εκφυλισμός των κινητικών νευρώνων αρχίζει πριν από τη γέννηση και κλιμακώνεται ταχέως. Η απώλεια των κινητικών νευρώνων δεν μπορεί αναστραφεί, επομένως οι ασθενείς με SΜΑ που εμφανίζουν συμπτώματα κατά τη στιγμή της θεραπείας, θα χρειαστούν πιθανώς κάποιας μορφής αναπνευστική, διατροφική και/ή μυοσκελετική φροντίδα, για να μεγιστοποιηθούν οι λειτουργικές τους ικανότητες.9 Πάνωαπό το 30% των ασθενών με SΜΑ Τύπου 2 δεν θα επιβιώσουν πέραν της ηλικίας των 25 ετών.10
Σχετικά με την onasemnogene abeparvovec-xioi
Η onasemnogene abeparvovec-xioi έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τη γενετική αιτία της SΜΑ, παρέχοντας ένα λειτουργικό αντίγραφο του ανθρώπινου γονιδίου SMN, για να σταματήσει η εξέλιξη της νόσου μέσω υποστηριζόμενης έκφρασης της πρωτεΐνης SMN με μία μόνο εφάπαξ ενδοφλέβια έγχυση. Η onasemnogene abeparvovec-xioi αντιπροσωπεύει την πρώτη εγκεκριμένη θεραπεία στην αποκλειστική πλατφόρμα της εταιρείας για τη θεραπεία σπάνιων μονογονιδιακών ασθενειών με χρήση γονιδιακής θεραπείας.6 Περίπου 400 ασθενείς έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με onasemnogene abeparvovec-xioi, μέσω κλινικών δοκιμών, αγοράς και μέσω του επί πληρωμή προγράμματος ρυθμιζόμενης πρόσβασης στις Η.Π.Α.. Η AveXis επιδιώκει την έγκριση σε πάνω από τριάντα χώρες, με τις αποφάσεις των εποπτικών αρχών της Ελβετίας, του Καναδά και της Αυστραλίας να αναμένονται στα τέλη του 2020 ή στις αρχές του 2021.6
Η AveXis διαθέτει:
• αποκλειστική, παγκόσμια άδεια σε συνεργασία με το Nationwide Children’s Hospital, τόσο για την ενδοφλέβια όσο και για την ενδοραχιαία χορήγηση γονιδιακής θεραπείας μέσω AAV9, για τη θεραπεία όλων των τύπων της SΜΑ,
• αποκλειστική παγκόσμια άδεια από την REGENXBIO, για οποιονδήποτε ανασυνδυασμένο AAV διαβιβαστή στο χαρτοφυλάκιο πνευματικής ιδιοκτησίας της, για τη in vivo χορήγηση της γονιδιακής θεραπείας για τη SΜΑ σε ανθρώπους,
• αποκλειστική, παγκόσμια συμφωνία αδειοδότησης με την Genethon για την in vivo χορήγηση του AAV9 διαβιβαστή στο κεντρικό νευρικό σύστημα, για τη θεραπεία της SMΑ, και
• μη αποκλειστική, παγκόσμια συμφωνία άδειας χρήσης με την AskBio, για τη χρήση της αυτο-συμπληρωματικής τεχνολογίας DNA για τη θεραπεία της SΜΑ.
Τον Μάιο του 2019, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε την onasemnogene abeparvovec-xioi, για τη θεραπεία παιδιατρικών ασθενών ηλικίας μικρότερης των δύο ετών με SΜΑ, με δι-αλληλικές μεταλλάξεις στο γονίδιο SMN1. Στις Η.Π.Α., σχεδόν όλοι οι επιβεβαιωμένοι ασθενείς έχουν λάβει έγκριση από τον φορέα αποζημίωσής τους για πρόσβαση στην onasemnogene abeparvovec-xioi. Στις 19 Μαρτίου 2020, η onasemnogene abeparvovec-xioi εγκρίθηκε από το Ιαπωνικό Υπουργείο Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας, για τη θεραπεία της SΜΑ σε ασθενείς ηλικίας κάτω των δύο ετών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι προ-συμπτωματικοί κατά τη διάγνωση. Η αποζημίωση από το Ιαπωνικό Υπουργείο Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας αναμένεται έως το τέλος του 1ου εξαμήνου του 2020, με εκκρεμή συμφωνία για τη διαθεσιμότητα τηςonasemnogene abeparvovec-xioi την ίδια περίοδο.
