Τι αλλάζει στην καθημερινότητα με το πολυνομοσχέδιο

Με το νομοσχέδιο το οποίο ψηφίστηκε στη Βουλή, ανοίγοντας το δρόμο για τη δόση των 10,5 δισ. ευρώ, διορθώνονται μεγάλες αδικίες στη φορολογία ακινήτων, αυτοκινήτων και στα πρόστιμα της Εφορίας. Θα πρέπει όμως να ξεχάσουμε όσα ξέραμε για το πώς ψωνίζουμε γάλα και ψωμί.

Όπως όλα δείχνουν, το εισοδηματικό κριτήριο για το κοινωνικό μέρισμα θα κυμαίνεται από 6.000-10.000 ευρώ, έστω και στο παρά ένα θα υπάρξει συμφωνία για το φρέσκο γάλα, ενώ ανοίγει και «παράθυρο» για ανοιχτά μαγαζιά όλες τις Κυριακές του χρόνου.

Ωστόσο, καθώς ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, με άλλες διατάξεις μπαίνουν οι βάσεις για νέες ανατροπές σε μισθούς και όρους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, ενώ οι τράπεζες εξυγιαίνονται και ανακεφαλοποιούνται με όρους της αγοράς.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΕΡΙΣΜΑ
Έως 525 εκατ. ευρώ σε άστεγους, άνεργους και οικονομικά αδύναμους

Έως και 525 εκατ. ευρώ σε ένστολους, οικονομικά αδύναμους, άστεγους, ανασφάλιστους και μακροχρόνια άνεργους θα διανεμηθούν με όρους που θα αποσαφηνιστούν μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου ή και με (μεταχρονολογημένες) «κοινωνικές επιταγές», έως τις εκλογές ή και αργότερα. Σύμφωνα με πληροφορίες:

■ 450 εκατ. ευρώ θα διατεθούν ως κοινωνικό μέρισμα για 800.000 οικονομικά αδύναμους. Τα ποσά θα κυμαίνονται από περίπου 500 ευρώ για άγαμους έως και 1.000 ευρώ για τους πολύτεκνους ή τρίτεκνους με άνεργο γονέα κ.λπ. Για 4μελή οικογένεια το επίδομα εκτιμάται σε περίπου 800 ευρώ.
■ Τα εισοδηματικά κριτήρια θα κυμαίνονται από 6.000 ευρώ για άγαμους μέχρι 10.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά. Θα καθοριστούν μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου και το εισόδημα δεν θα υπολογίζεται ευθέως σε ευρώ αλλά με βάση το ισοδύναμο ελάχιστο εισόδημα διαβίωσης (με συντελεστή 1 για σύζυγο, 1/3 για τη σύζυγο και 1/6 για κάθε παιδί). Για τα περιουσιακά κριτήρια θα υπολογιστεί το ύψος της ακίνητης περιουσίας βάσει των δηλώσεων Ε9 και ΦΑΠ. Εξετάζονται σενάρια για όριο περιουσίας 50.000 έως 250.000 ευρώ, το οποίο θα διπλασιάζεται για έγγαμους.
■ Το εφάπαξ επίδομα θα μείνει αφορολόγητο και χωρίς κρατήσεις και δεν θα συμψηφίζεται με χρέη στο Δημόσιο.
■ Αλλά 35 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στις 9 Μαΐου για να πάρουν από 500 ευρώ 70.000 ένστολοι με μισθό κάτω από 1.500 ευρώ μικτά (χωρίς πενθήμερα και οικογενειακά επιδόματα).
■ 20 εκατ. ευρώ θα δοθούν για άστεγους και άλλα τόσα για να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη 400.000 ανασφάλιστοι. Αν δεν προλάβουν να επωφεληθούν μέχρι τον Μάιο, θα πάρουν «κοινωνική επιταγή» για να την εξαργυρώσουν αργότερα σε παροχές.

ΜΕΙΩΣΗ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ ΕΩΣ 80%
Από 2.500 ευρώ πέφτουν στα 500

Όσον αφορά στο θέμα των προστίμων, που είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τόσο από την αγορά όσο και από τους λογιστές, αυτά μειώνονται τελικά έως και 80%. Από τα 1.000 και 2.500 ευρώ ορίζονται σε 250 και 500 ευρώ αντίστοιχα, ανάλογα με τα τηρούμενα βιβλία, με πλαφόν ανώτατου προστίμου τα 30.000 ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο στην περίπτωση μη έκδοσης στοιχείων. Στα χαρτιά μένουν και οι διατάξεις με τις οποίες έμπαινε καπέλο στο πρόστιμο, ενώ το πρόστιμο που έφτανε ακόμα και να τετραπλασιάζεται θα διπλασιάζεται μόνο εφόσον ύστερα από φορολογικό έλεγχο προκύψει επανάληψη της ίδιας παράβασης εντός πενταετίας. Με άλλη διάταξη, για διπλά βιβλία και βαριές παραβάσεις επισείεται ποινή φυλάκισης έως τρία χρόνια.

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ
Τι προβλέπει το deal για τις τράπεζες

Εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών με ιδιωτικά κεφάλαια, αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και μερικό κούρεμα μη εξασφαλισμένων ομολογιών και προβληματικών δανείων προβλέπει το «deal» για τις τράπεζες με όρους που καθορίζονται στο πολυνομοσχέδιο. Από πουθενά δεν προκύπτει κίνδυνος για κούρεμα καταθέσεων.

■ Ρόλο-κλειδί θα παίξουν η Τράπεζα της Ελλάδος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος (ΤΧΣ). Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι το ΤΧΣ θα ορίζει την τιμή όπου θα διατίθενται νέες μετοχές ή υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες (CoCos) τραπεζών τις οποίες ελέγχει βάσει εκθέσεων αποτίμησης από ανεξάρτητους χρηματοοικονομικούς συμβούλους.
■ Η αύξηση κεφαλαίου καλύπτεται πρωτίστως από ιδιώτες και αν υπάρξουν αδιάθετες μετοχές θα μπαίνει το ΤΧΣ, εφόσον θα έχει προηγηθεί η υποχρεωτική μετατροπή σε μετοχές των τίτλων μειωμένης εξασφάλισης, αφού το προσχέδιο νόμου ενσωματώνει και την κοινοτική οδηγία για το bail-in.
■ Η τιμή διάθεσης των μετοχών μπορεί να είναι χαμηλότερη της τιμής προηγούμενης κάλυψης μετοχών από το Ταμείο ή της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής. Πρόκειται για ρύθμιση που καλύπτει το Ταμείο εν όψει της αύξησης κεφαλαίου της Eurobank.

ΦΡΕΝΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ
Ακατάσχετο 1.500 ευρώ σε μισθούς – συντάξεις

Φρένο μπαίνει σε κατασχέσεις ακινήτων και κινητών στα χέρια του οφειλέτη για χρέη έως 500 ευρώ και με αύξηση του ακατάσχετου μισθών και συντάξεων από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ.
Συγκεκριμένα:

■ Ακατάσχετο στα 500 ευρώ: Το όριο αυτό ισχύει για κατασχέσεις ακινήτων και κινητών στα χέρια του οφειλέτη.
■ Αύξηση του ακατάσχετου για μισθούς – συντάξεις: Επωφελούνται πλέον και ιδιωτικοί υπάλληλοι (όχι μόνο δημόσιοι και συνταξιούχοι), αρκεί να δηλώσουν τον λογαριασμό μισθοδοσίας τους. Δεν θα γίνεται κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαίως είναι μικρότερο των 1.500 ευρώ (από 1.000 που ισχύει έως σήμερα). Αν το ποσό του μισθού ή της σύνταξης είναι μεγαλύτερο από τα 1.500 ευρώ, επιτρέπεται να κατασχεθεί το ένα τέταρτο αυτού, εφόσον το υπόλοιπο που απομένει δεν είναι χαμηλότερο από τα 1.500 ευρώ. Για κατασχέσεις που έχουν ήδη επιβληθεί, μπορεί να περιορίζονται ύστερα από αίτηση του οφειλέτη.
■ Κατασχέσεις καταθέσεων: Δεν ενεργοποιούνται κατασχέσεις για οφειλές έως 50 ευρώ. Επιπλέον, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΕ ΦΟΡΟ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, Ι.Χ., ΦΠΑ
Απαλλαγές και φοροελαφρύνσεις

Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται επιμέρους αλλαγές και φοροελαφρύνσεις για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων και αυτοκινήτων, όπως:

■ Ορίζεται ως πρώτο έτος κυκλοφορίας των εισαγόμενων μεταχειρισμένων οχημάτων αυτό της πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ε.Ε. και όχι στην Ελλάδα.
■ Οποιαδήποτε μεταβολή περιουσιακής κατάστασης θα πρέπει να δηλώνεται στο Ε9 εντός 30 ημερών.
■ Απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ (νέος φόρος ακινήτων) για τα έτη 2014-2015 οι σεισμόπληκτοι των Νομών Κεφαλονιάς, Φθιώτιδας και Φωκίδας.
■ Απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων αγρότες με εισόδημα έως 15.000 ευρώ και επιδοτήσεις έως 5.000 ευρώ.

ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΓΙΑ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΡΙΕΤΙΩΝ
Μια μικρή προσθήκη ανοίγει τον δρόμο…

Μπορεί να μειώθηκε κατά 50% η προσαύξηση του μισθού για κάθε τριετία μόνο για τους μακροχρόνια ανέργους, αλλά στο πολυνομοσχέδιο γίνεται μικρή προσθήκη σε νόμο του 2013 που βάζει σε υποψίες για την τύχη των τριετιών στο μέλλον…

Συγκεκριμένα, η προσθήκη αναφέρεται στον νέο μηχανισμό καθορισμού του κατώτατου μισθού με νόμο που θα ενεργοποιηθεί στα μέσα του 2016 -στο τέλος του μεσοπρόθεσμου προγράμματος- ώστε να εφαρμοστεί το 2017. Η επίμαχη συμπληρωματική πρόταση «και ως τέτοιος (ενν. ο κατώτατος μισθός) νοείται μία μοναδική αξία (ποσό) αναφοράς» θέτει σε αμφισβήτηση οποιαδήποτε προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας που ανεβάζει τον κατώτατο μισθό πάνω από τα 586 ευρώ, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για κατάργηση των παγωμένων τριετιών για όλους τους αμειβόμενους με το κατώτατο ημερομίσθιο μετά το 2017.

Δεν αποκλείεται η διατήρηση του θεσμού των τριετιών που παρουσιάστηκε ως επιτυχία της κυβέρνησης έναντι της εμμονής της τρόικας που αξίωνε την κατάργησή του να έχει ημερομηνία λήξης.

ΓΑΛΑ
Νέες κατηγορίες ανάλογα με τη «διάρκεια ζωής»

■ Το γάλα θα διακρίνεται πλέον σε «παστεριωμένο» και «υψηλής θερμικής επεξεργασίας». Ο όρος «φρέσκο γάλα», όπως γνωρίζαμε το γάλα διάρκειας 5 ημερών, μόνο προαιρετικά επιτρέπεται.
■ Αίρεται ο νομικός περιορισμός της ανώτατης διάρκειας συντήρησης του γάλακτος χαμηλής παστερίωσης (5 ημέρες) και ορίζεται ότι η διάρκεια συντήρησης τόσο για το παστεριωμένο όσο και για το γάλα υψηλής παστερίωσης θα καθορίζεται με βάση τη μέθοδο παστερίωσης σε κάθε βιομηχανία, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη.
■ Στη συσκευασία κάθε προϊόντος θα πρέπει να αναγράφονται: η ημερομηνία παστερίωσης, η ημερομηνία λήξης καθώς και η διάρκεια ζωής.
■ Θεσπίζεται νέα κατηγορία γάλακτος, το «γάλα ημέρας» που συσκευάζεται σε διάστημα 24 ωρών από την άμελξη και η διάρκεια συντήρησής του δεν θα υπερβαίνει τις δύο ημέρες από την παστερίωση.

ΟΦΕΙΛΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΩΝ
Συμψηφίζονται τα χρέη

Νέα ήθη και δεδομένα στους συμψηφισμούς για χρέη μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου φέρνει το υπό διαμόρφωση πολυνομοσχέδιο.

Μέχρι σήμερα ο συμψηφισμός γίνεται αποκλειστικά για οφειλές ΦΠΑ ιδιωτών με απαιτήσεις ΦΠΑ από τον στενό δημόσιο τομέα, δηλαδή τα υπουργεία και τους φορείς της κεντρικής διοίκησης. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου ο ΦΠΑ που οφείλουν στο Δημόσιο οι επιχειρηματίες θα μπορεί να συμψηφίζεται και με ΦΠΑ που τους χρωστούν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες, οι ΔΕΚΟ, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία και άλλοι φορείς.

ΦΑΡΜΑΚΑ-ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ
Απελευθέρωση τιμών στα ΜΗΣΥΦΑ και ωραρίου

■ Απελευθερώνονται προς τα κάτω οι τιμές των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ), με κατάργηση του εγγυημένου περιθωρίου κέρδους των φαρμακείων. Οι ανώτατες τιμές τους διατηρούνται στα σημερινά επίπεδα και ύστερα από τρίμηνο θα γίνει αποτίμηση της κατάστασης που θα διαμορφωθεί στην αγορά. Τα νέα ΜΗΣΥΦΑ που θα τεθούν σε κυκλοφορία στο εξής θα διατίθενται σε ίδιες ή χαμηλότερες τιμές εφόσον υπάρχουν ήδη κυκλοφορούντα με όμοιες δραστικές ουσίες, περιεκτικότητες και φαρμακοτεχνικές μορφές. Για όσα δεν υπάρχουν όμοιες δραστικές ουσίες, η τιμολόγηση θα γίνεται με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων χωρών-μελών της Ε.Ε.
■ Απελευθερώνεται το ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων για τις έξι ημέρες της εβδομάδας (εκτός Κυριακής), με πρόνοια φυσικά να παραμείνει ο θεσμός των εφημεριών.
■ Αίρεται η απαγόρευση της συστέγασης φαρμακείων ή φαρμακοποιών με άλλα καταστήματα.
■ Προβλέπεται ρητά ότι βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής μπορούν να πωλούνται και εξ αποστάσεως (μέσω Ιντερνετ).
■ Καταργείται το ελάχιστο ποσοστό 50% που έπρεπε να κατέχει ο αδειούχος φαρμακοποιός στην κοινή εταιρεία με άλλο φαρμακείο ή φαρμακαποθήκη.

ΨΩΜΙ
Ελεύθερα η πώληση παντού

■ Το ψωμί και τα αρτοπαρασκευάσματα θα ζυγίζονται υποχρεωτικά ενώπιον του καταναλωτή σε όλα τα σημεία πώλησης. Στις πινακίδες θα αναγράφεται η τιμή ανά κιλό και συμπληρωματικά η τιμή ανά τεμάχιο.
■ Επιτρέπεται η πώληση ψωμιού απ’ όλα τα καταστήματα τροφίμων και ποτών εφόσον εφοδιαστούν με άδεια πρατηρίου. Εξαιρούνται κρεοπωλεία, πτηνοπωλεία, ιχθυοπωλεία και περίπτερα.
■ Καταργείται η εισφορά για κάθε αγορά αλεύρου υπέρ του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών.
■ Καταργείται η υποχρέωση των αρτοποιείων να τηρούν αποθέματα αλεύρων, καυσίμων και αλατιού για την παραγωγή ψωμιού τριών ημερών το καλοκαίρι και μιας εβδομάδας τις υπόλοιπες εποχές.

ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
Αποζημίωση έως και 15.000 ευρώ

■ Στους υπαλλήλους του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ, των οποίων λύεται η εργασιακή σχέση, το Ελληνικό Δημόσιο καταβάλλει αποζημίωση απόλυσης αλλά μόνο λόγω κατάργησης θέσης.
■ Οι όροι για τον υπολογισμό του ποσού αποζημίωσης και του επιδόματος ανεργίας θα καθοριστεί με αποφάσεις αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 15.000 ευρώ και φορολογείται.
■ Το χρονικό διάστημα της διαθεσιμότητας μιας εγκύου υπαλλήλου παρατείνεται μέχρι και 12 μήνες μετά τον τοκετό.