PLUS
Ο «τραπεζίτης του Διαβόλου» που αποκάλυψε παγκόσμια απάτη και φοροδιαφυγή 15 δισ. δολαρίων μιλάει για όλους και για όλα
Τι συμβαίνει με τους χιλιάδες Έλληνες καταθέτες της Ελβετίας και τα στοιχεία για το σκάνδαλο της UBS που έδωσε σε Έλληνες εισαγγελείς
Αποκαλύψεις και για την υπόθεση της Novartis
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή το απόγευμα σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών. Στο λόμπι του ξενοδοχείου με περιμένει χαμογελαστός και απολαμβάνοντας ρούμι ο «τραπεζίτης του Διαβόλου». Ο λόγος για τον Μπραντ Μπέρκενφελντ.
H ιστορία ζωής του περιλαμβάνει τα πάντα: Χρήμα, προδοσία, διαφθορά και στο τέλος δικαίωση. Στη ζωή του είχε τα πάντα. Από σύμβουλος παροχής προσωπικών τραπεζικών υπηρεσιών της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου, της UBS, όπου οι πλουσιότεροι του κόσμου έκρυβαν τα λεφτά τους κάτω από τα μάτια των φορολογικών Αρχών σε ένα μυστικό, πολύπλοκο δίκτυο ανώνυμων λογαριασμών και υπεράκτιων εταιρειών, κατέληξε να καταγράφει τα πάντα εκ των έσω και να τα δίνει στις αμερικανικές Αρχές.
Από τα στοιχεία του Μπέρκενφελντ οι Αμερικανοί ανέκτησαν πάνω από 15 δισ. δολάρια. Μου εξηγεί ότι η απόφασή του δεν ήταν εύκολη. Ήταν ζήτημα αρχής, όπως μου εξηγεί. «Δηλαδή, εάν έβλεπες έναν άνθρωπο στον δρόμο να κακοποιεί έναν άλλον, δεν θα μιλούσες;» μου λέει αφοπλιστικά.
Κι όμως, στον Νο 1 μάρτυρα κατά της διαφθοράς παγκοσμίως απαγγέλθηκαν κατηγορίες. Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης προσπάθησε να τον φιμώσει. Μπήκε φυλακή για 30 μήνες. Δεν το έβαλε κάτω. Δεν λύγισε. Βγήκε νικητής. Μετά την αποφυλάκισή του το ΙRS τού έδωσε αμοιβή 104 εκατ. δολαρίων για τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις του.
Δεν χρησιμοποίησαν τα στοιχεία του στην Ελλάδα
Ο Μπέρκεφελντ δεν βοήθησε μόνο την Αμερική στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Βοήθησε και άλλες χώρες: τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Μόνο που στη χώρα μας η κατάθεση και τα συγκλονιστικά στοιχεία που έδωσε προ διετίας στους Έλληνες εισαγγελείς που τον επισκέφθηκαν στην ελληνική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον έμειναν αναξιοποίητα. Ευλόγως σήμερα διερωτάται «γιατί;». «Γιατί δεν προχωρήσατε με τις έρευνες; Έχετε όλα τα στοιχεία για τους Έλληνες φοροφυγάδες της Ελβετίας. Είναι όλοι εκεί. Πολιτικοί, εφοπλιστές, ακόμη και δικαστικοί. Γιατί δεν αποδίδετε δικαιοσύνη στον ελληνικό λαό;».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μπέρκεφελντ έδωσε ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία για τον πρώην πρόεδρο του γενικού συμβουλίου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Χρίστο Σκλαβούνη. Ακολούθησε έφοδος στο σπίτι τού μετέπειτα υπεύθυνου για τη σύνταξη του προγράμματος για την ενότητα της ανάπτυξης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία. Αλλά πέραν τούτου ουδέν!
Τον ρωτώ και για την υπόθεση της Novartis, στην οποία έχει οριστεί πραγματογνώμων από το δικηγορικό γραφείο του Παύλου Σαράκη, ο οποίος εκπροσωπεί τους Έλληνες μάρτυρες στην Αμερική. «Για αυτή την υπόθεση υπάρχει ενδιαφέρον από την ελληνική κυβέρνηση» απαντά λακωνικά.
– Πώς ήταν τα παιδικά σου χρόνια, οι σπουδές και πώς «μπήκες» στον τραπεζικό τομέα;
– Μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη νότια της Βοστώνης. Ήμασταν τρία αγόρια, μεγάλωσα παίζοντας σπορ και ήταν μια ανταγωνιστική οικογένεια. Ο πατέρας μου ήταν νευροχειρουργός και η μητέρα μου νοσηλεύτρια και είχα μια πολύ καλή παιδική ηλικία. Όταν μεγάλωσα, τα καλοκαίρια ξεκίνησα να εργάζομαι σε τοπικές τράπεζες. Έτσι έμαθα πολλά για τις τράπεζες.
– Ποιος ήταν ο ακριβής σου ρόλος στη UBS;
– Όταν πήγα στην Ελβετία ήμουν διευθυντής και υπεύθυνος του επιχειρησιακού σχεδιασμού της Βορείου Αμερικής. Είχα να κάνω με ιδιαίτερα σημαντικούς πελάτες που είχαν καταθέσεις άνω των 25 εκατομμυρίων. Ήμασταν πολύ επιθετικοί εκείνη την περίοδο σύμφωνα με την πολιτική αλλά και τις διαδικασίες της UBS και είχαμε γραφεία σε Λουγκάνο, Ζυρίχη και Γενεύη. Ήμουν 38 ετών και ήμουν διευθυντής και διαχειριζόμουν ποσά 150 εκατομμυρίων ευρώ.
– Πώς αισθανόσουν εργαζόμενος στον τραπεζικό τομέα;
– Εγώ ακολουθούσα τους κανόνες οι οποίοι ήταν συνταγματικά κατοχυρωμένοι. Ακολουθούσα πλήρως τον ελβετικό νόμο. Το θέμα είναι ότι όταν φεύγεις από την Ελβετία και πηγαίνεις σε άλλες χώρες αντιμετωπίζεις άλλους νόμους. Και εκεί δημιουργείται το πρόβλημα.
– Πώς πήρες τη μεγάλη απόφαση να γίνεις whistleblower;
– Ήταν ένα έγγραφο το οποίο μου παρουσίασε ένας συνεργάτης στο εσωτερικό δίκτυο. Ήταν ένα τρισέλιδο έγγραφο το οποίο περιείχε όλα όσα κάναμε. Αυτό που κατάλαβα ήταν ότι η τράπεζα προσπαθούσε να προστατεύσει τον εαυτό της από το να μας πει να κάνουμε τη σωστή δουλειά. Τότε διαπίστωσα ότι η τράπεζα όχι μόνο εξαπατά τους εργαζόμενους και τα στελέχη της UBS, αλλά τους πελάτες και τους μετόχους της UBS. Κι αυτό ήταν πολύ σοβαρό.
– Ήταν μια εύκολη απόφαση; Με ποιον το συζήτησες;
– Το ένστικτό μου ήταν σωστό. Υπήρχαν ελάχιστοι άνθρωποι οι οποίοι γνώριζαν τι έκανα επειδή ήταν κάτι πολύ σοβαρό. Δεν ήταν μόνο επειδή επιτέθηκα στη μεγαλύτερη τράπεζα του κόσμου, αλλά επιτέθηκα στο ίδιο το ελβετικό τραπεζικό σύστημα. Ήξερα ότι ήταν πολύ σοβαρό και ήξερα ότι έπρεπε να είμαι πολύ προσεκτικός. Γι’ αυτό πήρα όλα τα απαραίτητα μέτρα να συγκεντρώσω τα αρχεία, να τα κρύψω σε μια άλλη χώρα και τελικά πέτυχα.
– Πώς είναι η ζωή ενός whistleblower; Αντιμετώπισες κάποιες απειλές;
– Όχι σοβαρές απειλές, μόνο κάποια λόγια. Κανείς δεν κατάλαβε τι ακριβώς έκανε η UBS. Εκμεταλλευόταν το σύστημα για να βγάλει χρήματα, κι αυτό ήταν το πρόβλημα. Έσπασαν τον νόμο. Πολλοί προσπάθησαν να με κριτικάρουν λέγοντας ότι το έκανα για τα χρήματα. Είναι ψέμα. Εγώ δούλεψα ως whistleblower πριν καν περάσει ο νόμος για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Αυτό που έκανα ήταν ότι είδα κάτι στραβό και προσπάθησα να το διορθώσω. Αυτό είναι που κάνουν οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος. Και θα συνιστούσα στον οποιοδήποτε που βλέπει οτιδήποτε στραβό να το καταγγέλλει.
– Τι ακριβώς έγινε με την ελληνική εισαγγελική έρευνα της UBS;
– Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους βρίσκομαι εδώ. Θέλω και εγώ να μάθω τι ακριβώς συνέβη με τις έρευνες, επειδή βοήθησα τις ελληνικές Αρχές και κατέθεσα στην ελληνική πρεσβεία της Ουάσινγκτον το 2016. Ήρθε λοιπόν η ώρα να αναρωτηθούμε τι ακριβώς συνέβη με αυτές τις έρευνες και περιμένω κάποιες απαντήσεις. Ήμουν πολύ χαρούμενος να βοηθήσω τους Έλληνες εισαγγελείς, αλλά ακόμα περισσότερο να βοηθήσω τον ελληνικό λαό.
– Το 2016 συνάντησες τους Έλληνες εισαγγελείς. Και κατέθεσες…
– Τους έδωσα μια μικρή κατάθεση και τους έδωσα όλα τα απαραίτητα έγγραφα και εσωτερικά έγγραφα της τράπεζας.
– Τους έδωσες ονόματα Ελλήνων που είχαν τα χρήματά τους στην Ελβετία;
– Δεν είχα εγώ Έλληνες πελάτες. Αλλά ήξερα τους Έλληνες τραπεζίτες οι οποίοι διαχειρίζονταν ελληνικά χαρτοφυλάκια. Και επειδή ήμουν ο διευθυντής της τράπεζας, τα έβλεπα όλα. Μάλιστα, με τα στοιχεία που τους έδωσα ακολούθησε και μια έρευνα στο σπίτι του κ. Σκλαβούνη.
– Πόσοι Έλληνες επένδυσαν τα χρήματά τους στη UBS ή στην Ελβετία;
– Μόνο στη Γενεύη ήταν 130 διαφορετικές τράπεζες. Μόνο στη UBS το ελληνικό τμήμα το έτρεχαν 10 με 12 τραπεζίτες. Κάθε τραπεζίτης είχε 100 με 200 πελάτες. Κι αυτό ήταν μόνο στη Γενεύη. Και μόνο μία τράπεζα. Άρα, καταλαβαίνετε ότι υπάρχουν χιλιάδες πελάτες. Το πρόβλημα είναι η Ελλάδα ουδέποτε ασχολήθηκε με αυτές τις υποθέσεις. Απλώς το άφησε να συμβαίνει. Αυτό είναι ένα αστρονομικό ποσό φοροδιαφυγής. Και το πρόβλημα δεν είναι μόνο η φοροδιαφυγή. Έχει να κάνει με την πηγή προέλευσης αυτών των χρημάτων. Από δωροδοκία, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, εμπόριο ναρκωτικών, όπλων; Κανείς δεν ξέρει. Και εγώ αυτό έκανα. Τα έδωσα όλα στις Αρχές για να ερευνήσουν από πού προέρχονται.
– Πώς εξηγείς το γεγονός ότι οι έρευνες στην Ελλάδα δεν έχουν προχωρήσει; Ότι δεν έχεις ξανακληθεί σε κατάθεση;
– Δεν θέλω να πω κάτι κακό για τους Έλληνες εισαγγελείς, αλλά το γεγονός ότι εδώ και δυο χρόνια δεν έχουν ζητήσει επιπλέον πληροφορίες από εμένα ίσως σημαίνει πως τους αρκούν τα στοιχεία που τους έδωσα. Αλλά από την άλλη είμαι στην Ελλάδα και θέλω να βοηθήσω. Οπότε, οποιαδήποτε στιγμή θέλουν μπορούν να με καλέσουν για να κάνω τη ζωή τους πιο εύκολη. Οι Έλληνες πολίτες δικαιούνται να γνωρίζουν και επιθυμούν τη Δικαιοσύνη.
– Πιστεύεις ότι κάποιοι ίσως ενδιαφέρονται να καλύψουν κάποια στοιχεία;
– Το έχω δει στο παρελθόν. Το δικαστικό και πολιτικό σύστημα πρέπει να αλλάξουν. Δεν είμαι Έλληνας, δεν είμαι από εδώ, αλλά αντιλαμβάνομαι τα παράπονά τους. Το σύστημα πρέπει να αλλάξει.
– Πώς ήταν η συνεργασία σας με τους Έλληνες εισαγγελείς;
– Ήμουν πολύ ειλικρινής και τους έδωσα πολλά αποδεικτικά. Και ήξερα τις διεργασίες και πώς εργάζονται. Τους έδωσα ονόματα Ελλήνων τραπεζιτών που είχαν τα χαρτοφυλάκια και γνώριζα πώς δουλεύουν.
– Πώς μπορούμε να κερδίσουμε τη μάχη με τη φοροδιαφυγή;
– Να αλλάξετε τους φορολογικούς νόμους, να τιμωρήσετε τους ενόχους και να αποδώσετε δικαιοσύνη στον λαό. Όχι πλέον λόγια, αλλά δράση. Γιατί ο κόσμος έχει κουραστεί, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κουραστεί. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει μια μεγάλη αλλαγή. Δεν το αξίζει όλο αυτό.
