Τι μάθαμε (;) από τα προεκλογικά σποτ των κομμάτων

Της Αλεξάνδρας Χριστίνας Ιωάννου

(Από την εφημερίδα Μπαμ στο Ρεπορτάζ)

Ευρωεκλογές ήταν και πέρασαν. Και αυτοδιοικητικές βεβαίως, αλλά τα πρώτα σποτ κυκλοφόρησαν λόγω των Ευρωεκλογών. Εποχή της εικόνας, μία λέξη μπορεί να χάνεται μπροστά στη δύναμη της εικόνας, με λίγα λόγια, τα κομματικά επιτελεία, προσπάθησαν να προσεγγίσουν τους Έλληνες ψηφοφόρους μέσα από τη δύναμη της οπτικοακουστικής πραγματικότητας και των Social Media.

Λογικό. Ακόμα και για κόμματα που θεωρούνται πιο ‘παραδοσιακά’ στον τρόπο προσέγγισης των ψηφοφόρων τους, όπως το ΚΚΕ για παράδειγμα, είναι επόμενο, όλοι να ακολουθούν τις επιταγές της εποχής. Ασχοληθήκαμε κυρίως με τα προεκλογικά σποτ των δύο μεγαλύτερων κομμάτων ένεκα χρόνου και πολιτικής αψιμαχίας προεκλογικά, όμως ήδη έχουν ακολουθήσει και κάποια σποτ για τις επερχόμενες (βουλευτικές) εκλογές και εκεί θα μας δοθεί και η δυνατότητα να κάνουμε ένα μικρό σχολιασμό.

Όπως λέει και ένα τραγούδι, “πίσω από τις λέξεις… κρύβεται ο Αλέξης”, παραφράζοντάς το, πάμε να δούμε αν πίσω από τις εικόνες και την επικοινωνιακή πολιτική των κομμάτων, κρύβεται η πραγματική ατζέντα των πολιτικών αρχηγών και τελικά ποιος ήρθε, ποιος κρύβεται και ποιος… δεν ακούμπησε. Κατά τη γνώμη μας βέβαια και αφουγκραζόμενοι και την πλειοψηφία των σχολίων στα κοινωνικά δίκτυα.

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΕΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

1ο Σποτ: Μην δεις αυτό το video. Ο τίτλος του. Το είδαμε καταρχάς. Η αλήθεια είναι πως είναι ένα σποτ το οποίο μας πάει λίγο πίσω στην εποχή των φοιτητικών μας χρόνων στη Νομική, και σε εικόνες συνδικαλιστικών φοιτητικών κομμάτων της Αριστεράς (λίγο πιο αριστεράς), με πολλά μηνύματα, κοινωνικού κυρίως περιεχομένου, με μαύρο φόντο και πολλές γρήγορες εναλλαγές. Στοχευμένο κυρίως για νεότερους (και ίσως για τους πρωτοεμφανιζόμενους ψηφοφόρους;), αναδίδει κάτι από ΑΝΤΙΦΑ και VICE.

Βέβαια η ουσιαστική εικόνα πίσω από αυτό το σποτ, στην ουσία εκφράζει το ΣΥΡΙΖΑ σαν ένα κόμμα που προσπάθησε να σπάσει τα ταμπού, να πλησιάσει και να λύσει θέματα που αδικούσαν πολλούς για καιρό (;) και πως προφανώς δέχεται κάποιο είδος πολέμου. Επικοινωνιακού ή ελευθερίας του λόγου. Δεν ξέρω αν πέτυχε η συνταγή και αν η προσφώνηση μην δεις αυτό το βίντεο τελικά ακολουθήθηκε πιστά από τον κόσμο, αν πάντως το κρίνουμε βάσει εκλογικών ποσοστών, μάλλον οι ψηφοφόροι είτε δεν το είδαν ή δυσκολεύτηκαν να διακρίνουν τί ακριβώς θέλει να πει ο ποιητής, όσο για την κοπέλα που βγάζει τη γλώσσα στο τέλος, φοβάμαι πως ο τελικός αποδέκτης ήταν η ίδια η Κουμουνδούρου. Θα λέγαμε πως το συγκεκριμένο σποτ δεν απειχεί τόσο τη γραμμή μιας κυβερνητικής επικοινωνιακής πολιτικής, θύμισε ίσως εικόνες από παλιές αντισυστημικές συναθροίσεις, αν και ομολογουμένως, κάποια από τα μηνύματα που αναπτύσσονται είναι σημαντικά (ισότητα, έτεροσεξουαλικότητα, περιβάλλον, bulling κτλ).

Κάπως απότομα (και ηλικιακά) περνάμε στο επόμενο σποτ, όπου γίνεται αναφορά στους μεγαλύτερους, πιο ηλικιωμένους ανθρώπους. «Επιτέλους! Με είχανε καταρημάξει την έρημη», είναι η έκφραση που κυριαρχεί και βλέπουμε και τον Πρωθυπουργό κάποια στιγμή να κάνει εξαγγελίες για τη 13η σύνταξη. «Ήρθε η ώρα των πολλών»που είναι και το βασικό προεκλογικό μήνυμα του ΣΥΡΙΖΑ και αυτομάτως δημιουργούνται δύο απορίες. Πρώτον όσο καιρό κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ ποιών ήταν η ώρα και δεύτερον αν το εγγονάκι της γιαγιάς έχει μεγαλώσει τόσο και ενδεχομένως έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα για σπουδές ή εργασία, ελλείψει επενδύσεων στη χώρα. Κατά τα άλλα, γλυκύτατη η κυρία και αν εξαιρέσει κανείς την παροχολογία, όντως οι συνταξιούχοι χτυπήθηκαν από τις μειώσεις τρομερά.

Το επόμενο σποτ με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον πρωθυπουργό κ Αλέξη Τσίπρα, εμφανίζει μία αναδρομή στα πεπραγμένα της κυβέρνησής του και καταλήγει και πάλι στο βασικο του σύνθημα, που είναι η ώρα των πολλών. Εμφανίζονται ευτυχώς για πρώτη φορά κάποιοι άνθρωποι κοντά στα 38-45 ετών, ωστόσο και πάλι η βάση δίνεται στους πολύ νέους και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Προσωποκεντρικό αυτό το σποτ, αλλά ακόμα και η επιλογή των χρωμάτων αυτών και των εικόνων δεν έχουν τη δυναμική να αποπνεύσουν αυτό το αίσθημα ελπίδας και δύναμης, που μάλλον στόχευε (;) η Κουμουνδούρου. Ο πολίτης απ´ότιφάνηκε και από τις εκλογές, αναζητά λύσεις ηρεμία και ασφάλεια για το μέλλον του. Όχι μια διαρκή πάλη.

Κυριαρχεί το μαύρο σε ορισμένες λήψεις και επίσης, σε ότι αφορά τους ευρωπαικούς θεσμούς, εμφανίζεται ο κος Τσίπρας να μιλά σθεναρά δίνοντας τη μάχη στις Βρυξέλλες, ωστόσο δεν ξέρω αν αυτό σαν μήνυμα δείχνει την πραγματική διάσταση των ευρωπαϊκών θεσμών και τη θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτούς. Και στην Ευρώπη γενικότερα. Συμπαθής ο πρωθυπουργός, αλλά και πάλι μοιάζει με σποτ αντιφρονούνος αντιπολιτευτικού κόμματος  που δεν κυβέρνησε ποτέ ή που δεν έχει αποφασίσει ακόμα ποιά είναι ακριβωλς η ταυτότητά του. Όσο για τη μεσαία τάξη, δεν την έχουμε δει κάπου ακόμα.

Πιο συγκινησιακό αν και πάλι με πολλές γρήγορες εναλλαγές ένα ακόμα σποτ, που μιλάει για τη δύναμη των Ελλήνων και τη δύναμη των πολλών. Όντως, πολλές οι αξιόλογες και ιστορικές προσωπικότητες που παρακολουθήσαμε (με δυσκολία λόγω ταχύτητας) και φορτισμένο βίντεο, ωστόσο μπερδευτήκαμε λίγο με τον Ιωάννη Μεταξά και  Μανώλη Πετσίτη να παρελαύνουν ανάμεσα στις ιστορικότερες μορφές αυτής της χώρας. Από τον πρώτο να πω μόνο πως έχει χαρακτηριστεί ως δικτάτορας και αν έγινε η επιλογή λόγω του ΟΧΙ που είπε στο Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο στους Ιταλούς, θα κρατήσω το ΟΧΙ και θα το χρησιμοποιήσω ως απάντηση στον κο Πετσίτη. Επίσης, διαρκής η αίσθηση μάχης, είναι και το κόκκινο έντονο χρώμα, παραπέμπει σε ταυρομαχία, σίγουρα θα μπορούσαν να γίνουν πιο στοχευμένες επιλογές για ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ, αλλά είπαμε, το πολιτικό θερμόμετρο ήταν και είναι ψηλά.

Θα επιλέξουμε μάλλον σαν πιο ξεκάθαρο προεκλογικό σποτ αυτό που χρησιμοποιεί ως σλόγκαν “Πατρίδα είναι οι άνθρωποί της”. Εδώ γίνονται κάποιες ξεκάθαρες αναφορές σε παροχές και πεπραγμένα της κυβέρνησης Τσίπρα, ακούγονταςκεντρική ομιλία του πρωθυπουργού. Προσωποποιημένο και πάλι, αλλά αυτό που συνεχώς εκλείπει είναι η παρουσία των σημαντικών ηλικιών 35-55 ετών, αναπτυξιακές αναφορές και ο σύνδεσμός τους με την Ευρώπη. Την προοπτική. Δεν μας ταξίδεψε ο ΣΥΡΙΖΑ στο μέλλον, θα λέγαμε πως τα σποτ αυτά περισσότερο είχαν ως στόχο να ξεσηκώσουν (πείσουν;) τους ίδιους τους ψηφοφόρους του που παραδοσιακά πρόσκεινται σε αυτό το χώρο και δεν υπήρχε κανένα ξεκάθαρο όραμα – θέση αναφορικά με το μέλλον της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ο μεγάλος νικητής των Ευρωεκλογών και των Αυτοδιοικητικών αντίστοιχα. Για να δούμε αν αυτό‘ωφείλεται’ και σε μια πιο προσεγμένη επικοινωνιακή τακτική.

​Σαν πρώτη παρατήρηση του σποτ της ΝΔ, βλέπουμεέναν πολίτη να παρακολουθεί τηλεόραση και να ακούει τον πρωθυπουργό της χώρας σε συγκεκριμένες στιγμές και εξαγγελίες που αφορούν διχαστικές πολιτικές , όπως τοΜνημόνιο, παροχολογία, Πρέσπες, να τονίζει πως είναι ο πρωθυπουργός και να ζητά να καθίσουν κάτω στο Κοινοβούλιο… Ά πληθυντικός μετά το Ως εδώ – αξίζουμε καλύτερα. Αλλάζει το κανάλι. Το συγκεκριμένο σποτ, πάλιτονίζει τα εσωτερικά δρώμενα της χώρας, στοχοποιεί την πολιτική και το πρόσωπο της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και τονίζεται στο τέλος, πως τα καλύτερα δεν αφορούν την Ελλάδα μόνο, αλλά και την Ευρώπη.

Αυτό ίσως να έχει ένα θετικό, καθώς ο θεατής εμφανίζεται πιο ώριμος ηλικιακά, σε μία παραγωγική δηλαδή φάση της ζωής του, αποφασισμένος και ενημερωμένος να κάνει την επιλογή του, αλλά σημαντικό είναι επίσης πως γίνεται αναφορά στην Ευρώπη, σαν την ευρύτερη οικογένεια της Ελλάδας.

Επίσης άμεσο και το δεύτερο προεκλογικό σποτ. Πολιτική αλλαγή τώρα. Ξεκινώντας από έναν νέο ο οποίος αγωνία για το μέλλον του, μια οικογένεια που αγχώνεται σχετικά με το κατά πόσο είναι ασφαλής η περιοχή που μένει και έναν άνθρωπο του μόχθου που βασανίζεται από την υπερφορολόγηση. Σε ένα σύντομο βίντεο, γίνονται αναφορές σε πράγματα τα οποία εξέλιπαν από τα σποτ του ΣΥΡΙΖΑ, όπως το μέλλον, η προοπτική και η ανάπτυξη που προείπαμε, η αναφορά στις πιο παραγωγικές ηλικίες της χώρας και φυσικά και στα ζητήματα ασφαλείας. Και πάλι η αναφορά είναι στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

Το βασικό προεκλογικό σποτ με πρωταγωνιστή τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, νομίζουμε πως είναι η πιο επιτυχημένη επιλογή της ΝΔ έως τώρα. Προσεκτικές λέξεις, ήρεμος τόνος, αίσθηση ασφάλειας, γνώσης, έμφαση σε σχέδιο και σε πολλά άλλα σημεία μέσω εικόνων. Αλλά κυρίως, η αναφορά πως εκλέγουμε για την Ευρωβουλή, αλλά επιλέγουμε για την πατρίδα. Το μέλλον τώρα ξεκινάει. Μία καμπάνια χαρακτηρισμένη από την προσωπικότητα και το ύφος του προέδρου της ΝΔ, που επικεντρώνεται στα προβληματα του τώρα και τα συνδέει εύστοχα με το τι μπορεί να επιτευχθεί σχετικά στην Ευρώπη και πόσο καλή προετοιμασία χρειάζεται γι’αυτό. Στα plus του σποτ, η μίξη ηλικιών, ο αυθορμητισμός των όσων συμμετέχουν και φυσικά οι συμβολισμοί, όπως η βέρα, στοιχείο σταθερότητας, οικογένειας και παράδοσης, ΕΡΤ και η εικόνα του κ. Κυμπουρόπουλου που είναι αδύνατον να μην ξεχωρίζει, ειδικά όταν ακούγεται παράλληλα από τη φωνή του ίδιου του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, το ποιοι… αξίζουν να είναι πολιτικοί. Αυτό από μόνο του δημιουργεί μία μεγάλη υπόσχεση.

Επικοινωνιακά κατά τη γνώμη πολλών, η Πειραιώς κατάφερε να συνδυάσει την ηρεμία που διακρίνει τον πρόεδρό της, με την επανασύστασή της στον κόσμο, μέσα από ένα πλάνο στοχευμένο, εντός Ευρώπης, χωρίς έντονα χρώματα που να παραπέμπουν σε μάχη και ένταση και μια κοινωνία όπου όλοι έχουν θέση. Βέβαια όλα μένουν να αποδειχτούν, αλλά σαν προεκλογικά σποτ, φαντάζουν σποτ ήδη κυβερνώντος κόμματος, βασισμένα σε στοιχεία θετικά του προέδρου της ΝΔ που όπως φαίνεται έχουν καλή επίδραση στην κοινωνία, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.

Προεκλογικά spot για τις βουλευτικές εκλογές και ο ρόλος των Social Media

​Όπως χαρακτηριστικά αναφέραμε και στο ξεκίνημα του άρθρου, οι εποχές έχουν αλλάξει. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη δύναμη της εικόνας αλλά φυσικά και με τη μεταφορά της ίδιας και της κάθε είδησης. Οι ίδιοι οι πολιτικοί, αρχηγοί κομμάτων, ο Πρωθυπουργός, αλλά και οι ψηφοφόροι τα χρησιμοποιούν ανελλιπώς, για να απαντήσουν, να μεταφέρουν μία είδηση, να δώσουν το στίγμα τους, ή ακόμη και να ανοίξουν απευθείας ένα δημόσιο διάλογο ή να κάνουν μια καταγγελία. Βεβαίως δεν λείπουν και τα ευτράπελα, ειδικά στο Twitter, όπου σε περίπτωση που το κοινό αντιληφθεί κάτι παράδοξο ή λάθος (περίπτωση Πετσίτη), η συζήτηση ξεκινά και πραγματικά το διαδίκτυο παίρνει φωτιά. Επίσης, χαρακτηριστικό της δύναμης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι η αμεσότητα που έχουν και για αυτό χρησιμοποιούνται από τη μεταφορά σποτ και video μέχρι και την επικοινωνία με πολίτες από πλευράς των πολιτικών. Και αυτό φυσικά συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο.

​Σε ότι αφορά τα πρώτα σποτ για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές στις 7 Ιουλίου 2019, θα αρκεστούμε σε μία πρώτη παρατήρηση του σποτ της ΝΔ (4/5/2019), καθώς θα ακολουθήσουν πλείστα άλλα και από όλα τα κόμματα.

​Πολλά κοινά με τα υπόλοιπα σποτ. Αίσθηση ηρεμίας, αίσθηση ελπίδας, εικόνες με ξεκούραστα χρώματα, μια οικογένεια που κοιτά το μέλλον. Ένα σποτ που εμφανίζεται ενωτικό, όχι διχαστικό και φυσικά δεν παραλείπει να πει ένα ευχαριστώ για τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών. Η θάλασσα, ο ήλιος, η οικογένεια, βασικοί πυλώνες και χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας ξεχωρίζουν, πράγματα γνώριμα που δημιουργούν μία αίσθηση οικεία και συνάμα, επιτυχημένη η αναφορά στο γεγονός πως όντως κάθε εκλογική ψήφος, είναι μία υπέρβαση.

Εμείς θα αρκεστούμε να ευχηθούμε να κάνουμε μία γενικότερη υπέρβαση από κοινού και να συνεργαστούμε με κοινό γνώμονα το καλό αυτής της χώρας. Από εκεί και έπειτα, αναμένουμε με ενδιαφέρον και τα υπόλοιπα σποτ των κομματικών επιτελείων της χώρας…

​