Σε έναν πόλεμο δεν υπάρχει ο καλός και ο κακός. Υπάρχουν αντίπαλοι που υπερασπίζουν με τη βία τα συμφέροντά τους. Και η βία είναι πάντα απάνθρωπη.
Του Νίκου Βασιλειάδη
Υπάρχουν φανατικοί και στις δύο πλευρές – αυτοί συνήθως κερδίζουν. Υπάρχουν ειρηνιστές και στις δύο πλευρές – αυτοί συνήθως χάνουν. Και υπάρχουν θύματα, πολλά θύματα και στις δύο πλευρές, που σίγουρα έχουν χάσει ό,τι πολυτιμότερο έχουν. Τη ζωή τους!
Οι εικόνες της αποκάλυψης στην Μπούτσα με τις σορούς παρατημένες στους δρόμους δεν είναι απλώς μια «εκδίκηση των Ρώσων για την ουκρανική αντίσταση», όπως σπαρακτικά δήλωσε ο δήμαρχος της πόλης Ανατόλι Φεντόρουκ σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera. Είναι μια πράξη φρίκης, όπου άμαχοι πολίτες πυροβολήθηκαν για διασκέδαση ή από θυμό, περαστικοί, άνθρωποι σε ποδήλατα, αυτοκίνητα με το αντίστοιχο παιδικό σήμα, γυναίκες που γύριζαν σπίτι έπειτα από ψώνια.
Η Μπούτσα είναι ακόμη ένα πέρα από κάθε λογική έγκλημα των Ρώσων σαν απάντηση για την ουκρανική αντίσταση σε μια πόλη που μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης χωρίς τρόφιμα, ούτε νερό, ενώ «οποιοσδήποτε τολμούσε να βγει εκεί έξω προκειμένου να ψάξει για τροφή πυροβολούνταν».
Μέχρι το πρωινό εκείνο που ξυπνήσαμε με τις εικόνες της φρίκης στις οθόνες των τηλεοράσεών μας νομίζαμε ότι ξέραμε τα πάντα ή τουλάχιστον πολλά για τις ωμότητες και τις θηριωδίες που σημάδεψαν την Ιστορία των πολέμων. Η Μπούτσα μας θύμισε πως έχουμε να μάθουμε και να δούμε ακόμη περισσότερα.
Μαύρες σελίδες
Όπως επίσης μας έφερε στη μνήμη κάποιες άλλες ανάλογες μαύρες σελίδες της Ιστορίας στις οποίες το ψέμα πήρε τη θέση της αλήθειας, όπου με άλλα λόγια η ιστορική αλήθεια παραχαράχθηκε προκειμένου να υποταχθεί στην πολιτική σκοπιμότητα. Τη σφαγή του Κατίν.
Στη συλλογική συνείδηση κυριαρχεί ακόμη και σήμερα η εικόνα μιας ειρηνικής Σοβιετικής Ένωσης, που δέχθηκε την επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στις 22 Ιουνίου 1941.
Και φυσικά πολύ λίγοι γνωρίζουν τα όσα έγιναν στην κατεχόμενη από τους Σοβιετικούς ζώνη της Πολωνίας στα χρόνια 1939-1941. Τότε που εκατοντάδες χιλιάδες Πολωνοί είχαν συλληφθεί και εκτοπιστεί και πολλές δεκάδες χιλιάδες εκτελέστηκαν ή πέθαναν σε φυλακές και στρατόπεδα.
Το έγκλημα στο Κατίν είναι μόνο ένας κρίκος αυτής της μακράς αλυσίδας βιαιοτήτων. Αυτή η βάρβαρη πράξη μαζικής εξόντωσης αποτελεί ακόμη ένα τραγικό επεισόδιο από την Ιστορία του σταλινικού τρόμου.
Η σφαγή του Κατίν χαρακτηρίζεται, ωστόσο, από ένα ιδιαίτερο γνώρισμα που τη διακρίνει από όλα τα άλλα μαζικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στον εικοστό αιώνα. Συνδέθηκε με ένα ψέμα που άντεξε επί περίπου μισό αιώνα.
Καταβλήθηκαν επίμονες και συστηματικές προσπάθειες από τους ίδιους τους θύτες για να διαγραφεί το έγκλημά τους από την Ιστορία και να σβήσει από τη συλλογική μνήμη.
Λίγη Ιστορία
Στις 23 Αυγούστου 1939 υπογράφηκε στη Μόσχα το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότοφ, ένα σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της σταλινικής ΕΣΣΔ.
Το σύμφωνο συνοδευόταν από μυστικό πρωτόκολλο που διαιρούσε την Ανατολική Ευρώπη σε δύο σφαίρες επιρροής και προέβλεπε μεταξύ άλλων τον διαμελισμό της Πολωνίας.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1939, η χιτλερική Γερμανία θα εισβάλει στην Πολωνία. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 17 Σεπτεμβρίου, μονάδες του Κόκκινου Στρατού θα εισβάλουν και θα καταλάβουν το 52% των πολωνικών εδαφών.
Στη διάρκεια της στρατιωτικής κατοχής της χώρας του από τις δύο σκληρότερες δικτατορίες του εικοστού αιώνα, ο πολωνικός λαός θα πληρώσει βαρύτατο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές και υλικές καταστροφές.
Οι Πολωνοί αιχμάλωτοι πολέμου συγκεντρώθηκαν από τους Σοβιετικούς σε τρία στρατόπεδα, που βρίσκονταν στη Ρωσία και την Ουκρανία. Του Κοζέλσκ, του Οστάσκοφ και του Σταρομπέλσκ.
Ο Λαβρέντι Πάβλοβιτς Μπέρια, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΣΕ και αρχηγός της σοβιετικής μυστικής υπηρεσίας (NKVD, προδρόμου της KGB), με ενεργό ρόλο στις εκκαθαρίσεις των αντιπάλων του Στάλιν, με έκθεσή του προς το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΣΕ εισηγήθηκε τη μαζική εξόντωσή τους. Οι Πολωνοί αξιωματικοί θεωρούνταν άλλωστε ορκισμένοι εχθροί της σοβιετικής εξουσίας.
Επρόκειτο για επιστήμονες, καθηγητές, δικηγόρους, γιατρούς, διανοούμενους, καλλιτέχνες, πολιτικούς, μορφωμένους επαγγελματίες. Ο λόγος ήταν απλός. Με την εξόντωση αυτής της ελίτ η πολωνική κοινωνία θα έμενε ακέφαλη, ανίκανη για ισχυρή αντίσταση στις δυνάμεις κατοχής.
Η εισήγηση του Μπέρια εγκρίθηκε από τον Στάλιν και το Πολιτικό Γραφείο και έπειτα δόθηκαν οι σχετικές εντολές στους επαγγελματίες δήμιους της NKVD.
Έτσι, τον Απρίλιο – Μάιο του 1940 περίπου 22.000 Πολωνοί αξιωματικοί εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, με μια τουφεκιά στον σβέρκο και θάφτηκαν σε ομαδικούς τάφους. Αυτό το μαζικό έγκλημα κρατήθηκε μυστικό από τους Σοβιετικούς θύτες.
Για την τύχη των αθώων θυμάτων δεν ενημερώθηκαν καν οι οικογένειές τους και οι συγγενείς τους. Εξάλλου, μετά το έγκλημα οι οικογένειες των δολοφονημένων εκτοπίστηκαν στο Καζακστάν.
Και βέβαια η εξόριστη στο Λονδίνο πολωνική κυβέρνηση του Σικόρσκι ποτέ δεν πήρε κάποια απάντηση από τη Μόσχα σχετικά με την τύχη των «αγνοούμενων» από το 1939 Πολωνών αξιωματικών.
Όταν ο γερμανικός στρατός προωθήθηκε προς την Ανατολή, ανακάλυψε τους ομαδικούς τάφους με τα χιλιάδες πτώματα στο δάσος του Κατίν, τον Απρίλιο του 1943.
Ο ίδιος ο Γκέμπελς εκμεταλλεύτηκε προπαγανδιστικά αυτό το εύρημα για να κλονίσει την αντιχιτλερική συμμαχία, δημιουργώντας προβλήματα στις σχέσεις της Μόσχας με την εξόριστη πολωνική κυβέρνηση.
Οι Σοβιετικοί αρνήθηκαν τις γερμανικές κατηγορίες, υποστηρίζοντας ότι οι Πολωνοί αξιωματικοί είχαν συλληφθεί και εξοντωθεί από τους ναζί τον Αύγουστο του 1941.
Η αλήθεια για τη σφαγή στο Κατίν κρατήθηκε μυστική επί πολύ καιρό. Το Κρεμλίνο κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να φορτώσει την ευθύνη στους ναζιστές, οι οποίοι βέβαια, την ίδια περίοδο, είχαν διαπράξει τρομερές φρικαλεότητες σε όλες τις περιοχές που είχαν καταλάβει.
Μέχρι το 1990, όταν και επίσημα αναγνώρισε και καταδίκασε το έγκλημα της NKVD. Το 2008 τα ρωσικά δικαστήρια προχώρησαν σε αποχαρακτηρισμό σοβιετικών αρχείων και το 2010 η Ρωσία παραδέχτηκε πως η σφαγή του Κατίν διαπράχθηκε με εντολή του Ιωσήφ Στάλιν και της σοβιετικής ηγεσίας!
Αλλοιώνοντας τα στοιχεία
Από τον Απρίλιο του 1940 μέχρι σήμερα έχουν περάσει 82 χρόνια και η σφαγή στην ουκρανική Μπούτσα αποκάλυψε πως οι τακτικές δεν αλλάζουν. Ο παραλογισμός του πολέμου συνεχίζει να δικαιολογεί τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα γκουλάγκ, τις μαζικές εκκαθαρίσεις, τις δίκες της Μόσχας, τον «μεγάλο τρόμο», τον λιμό στην Ουκρανία και μια μακρά σειρά από μαζικά εγκλήματα που αφήνουν κάθε φορά πίσω τους εκατομμύρια νεκρούς.
Όλα αυτά, όσο αποτρόπαια και αν είναι, θεωρούνται αναγκαία βήματα στην πορεία της ανθρωπότητας. Και όπως ο ιστορικός σταλινισμός ξαναέγραφε την Ιστορία και πλαστογραφούσε μεθοδικά τα γεγονότα μη διστάζοντας να χαλκεύει και να παραποιεί στοιχεία, για να κατασκευάζει ψευδή κατηγορητήρια με βάση τα οποία ο Στάλιν οδηγούσε τους ίδιους τους συντρόφους του στο εκτελεστικό απόσπασμα, έτσι ακριβώς και οι σημερινοί θλιβεροί επίγονοί του με τις ευλογίες του «πατερούλη» Πούτιν θεωρούν χρέος τους να δικαιολογούν σε κάθε περίπτωση τη «σταλινική» πολιτική που ακολουθεί πιστά ο νυν πρόεδρος της Ρωσίας, ακόμη και αν αυτή η στάση υπαγορεύει -όπως στην περίπτωση του Κατίν- την παραγνώριση ή και την παραχάραξη της ιστορικής αλήθειας.
Πολλοί, όπως και μέλη της ρωσικής κυβέρνησης, δήλωσαν πεπεισμένοι ότι η σφαγή στην Μπούτσα είναι ψεύτικη, fake news που παρήχθησαν από το «καθεστώς του Κιέβου», δηλαδή από τον Ζελένσκι.
Ο Αλεξάντερ Αλίμοφ, αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, ακριβώς αυτό έγραψε στο Twitter: «Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που φτάνουν από την Μπούτσα είναι ακόμη μία παραγωγή του καθεστώτος του Κιέβου και των δυτικών ΜΜΕ».
«Είναι ψέματα που ωρίμασαν στην κυνική φαντασία της ουκρανικής προπαγάνδας» δήλωσε ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος είχε διατελέσει πρόεδρος της Ρωσίας από το 2008 έως το 2012 και είναι τώρα αναπληρωτής γραμματέας του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας. «Επινοήθηκαν έναντι μεγάλων χρηματικών ποσών», υποστήριξε ο Μεντβέντεφ.
Ακριβώς την ίδια χρονική στιγμή (τέλη Μαρτίου), μια είδηση που «πέρασε στα ψιλά» για ακόμη μία σφαγή στο αφρικανικό Μάλι και η οποία διαπράχθηκε από μέλη του στρατού του Μάλι και Ρώσους μισθοφόρους της ομάδας Βάγκνερ, όπου εκτέλεσαν με συνοπτικές διαδικασίες 300 αμάχους, ορισμένους εκ των οποίων βάραιναν υποψίες πως ήταν τζιχαντιστές, στην πόλη Μουρά (10.000 κάτοικοι), μια περιοχή που συγκαταλέγεται στις κυριότερες εστίες της βίας στο Σαχέλ, επίσης διαψεύδεται μετά βδελυγμίας από τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Ο πόθος για ισχύ
Ο Νόρμαν Στόουν, ένας από τους επιφανέστερους Βρετανούς ιστορικούς που έχει τιμηθεί με το βραβείο Wolfson History για το βιβλίο του «The Eastern Front, 1914-1917» και με το βραβείο Fontana History of Europe για το «Europe Transformed, 1878-1919», καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, πρώην σύμβουλος της Μάργκαρετ Θάτσερ για την εξωτερική πολιτική, στη δίτομη «Συνοπτική Ιστορία του Α΄ και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου» αποδίδει με παραστατικό τρόπο παρασκήνια, αίτια, γεγονότα και τις συνέπειες των πολέμων του 20ού αιώνα, και μιλάει για το μίσος, αυτήν την αρρώστια που χειραγώγησε τις ευρωπαϊκές παθογένειες, τις εχθρότητες και πυροδοτεί πάντα τους μηχανισμούς που οδηγούν στα ολοκαυτώματα και στις φρικαλεότητες των πολέμων, ενισχυμένους από την πιο δηλητηριώδη ρατσιστική ιδεολογία και τα πλέον εξελιγμένα όπλα μαζικής καταστροφής.
Ο Στόουν υποστήριξε ότι το κίνητρο για την εξόντωση των αντιπάλων δεν είναι απλώς ένα πρακτικό μέτρο, φρικώδες και αιματηρό δίχως άλλο, εκπλήρωσης υποτιθέμενων ιστορικών νόμων ή αξεπέραστων αντιπαλοτήτων. Οι αιτίες και οι συνέπειες των φρικαλεοτήτων παραμένουν απαράλλακτες, όπως σε όλους τους πολέμους. Όπως είχε πει ο Θουκυδίδης, παραμένουν σταθερά ριζωμένες «στον πόθο για ισχύ που εκτρέφεται από την απληστία και τη φιλοδοξία» και τον συνακόλουθο στόχο της εξόντωσης των «εχθρών» και των λεγόμενων «κατώτερων φυλών». Φανατικοί ηγέτες προσκολλημένοι στη βαρβαρότητα, που θυσιάζουν τους λαούς στον ρεβανσισμό και στο «δίκαιο του ισχυροτέρου».
Η… κορυφή του παγόβουνου
Οι φρικαλεότητες στην πόλη Μπούτσα της Ουκρανίας είναι απλώς «η κορυφή του παγόβουνου» και πρέπει να σκεφτούμε όλοι σοβαρά αυτά που από τα στόματα Ρώσων επιστημόνων και δημοσιογράφων επιστημονικών θεμάτων μέσω της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας μας δόθηκαν και αφορούν την εισβολή στην Ουκρανία: «Δεν υπάρχει λογική δικαιολογία γι’ αυτόν τον πόλεμο. Ο πόλεμος εναντίον της είναι άδικος και, ειλικρινά, παράλογος. Η Ουκρανία υπήρξε και παραμένει μια χώρα κοντά μας. Πολλοί από εμάς έχουμε συγγενείς, φίλους και συναδέλφους που ζουν στην Ουκρανία. Οι πατεράδες μας, οι παππούδες και οι προπαππούδες μας πολέμησαν μαζί κατά του ναζισμού. Η εξαπόλυση ενός πολέμου για χάρη των γεωπολιτικών φιλοδοξιών της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία ελαύνεται από αμφίβολες ιστορικοσοφιστικές φαντασιώσεις, είναι μια κυνική προδοσία της μνήμης τους».
Το κείμενο των Ρώσων επιστημόνων είναι συγκλονιστικό στην αμεσότητά του. Με παρρησία (και επωνύμως) διακινδυνεύουν να πάρουν δημόσια θέση έναντι ενός πολέμου που άρχισε ως εισβολή σε μια ευρωπαϊκή χώρα η οποία ούτε στο ΝΑΤΟ ανήκει ούτε έχει καμία δύναμη να απειλήσει ή να επιβουλευθεί το μεγαθήριο που είναι η Ρωσία.
Τίποτε δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με εισβολή, με πόλεμο, με καταστροφές, με την ισοπέδωση μιας χώρας, με την ανεξέλεγκτη θανάτωση πολιτών και με ανθρώπινες απώλειες ένθεν κακείθεν.
Εμείς οι Έλληνες ξέρουμε καλά από την κατεχόμενη Κύπρο τι θα πει «εισβολή» και «κατοχή» με την ανάλογη εχθρική εισβολή των Τούρκων, αυτών οι οποίοι και στην παρούσα συγκυρία ξαναπαίζουν τον ρόλο που έπαιξαν και στον αγώνα κατά του ναζισμού, τον ρόλο του «επιτήδειου ουδέτερου». Και γνωρίζουμε καλά τι σήμαιναν οι πόλεμοι και σημαίνουν οι πόλεμοι, οι πόλεμοι παντού, σε κάθε γωνιά της Γης. Διδάσκουν κάτι σήμερα;
Η γενιά που έζησε τον πόλεμο και έχτισε την ειρηνική Ευρώπη εκλείπει σιγά σιγά ή δεν ακούγεται πλέον, ενώ ο παραλογισμός εκείνων των εποχών είναι ακόμα ενεργός.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΜΠΑΜ στο ρεπορτάζ” που κυκλοφορεί
Διαβάστε επίσης
O Βλαντίμιρ Πούτιν θεωρεί «χονδροειδή και κυνική προβοκάτσια» την Μπούτσα