PLUS
Χρησιμοποιώντας τον νόμο περί ελευθερίας πληροφοριών των ΗΠΑ, το ∆ίκτυο ∆ίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, το 2019 απέκτησε περισσότερα από 750.000 αρχεία τραπεζικών συναλλαγών, προηγούμενες εμπιστευτικές επικοινωνίες και άλλα έγγραφα που αποτέλεσαν τη βάση μιας νέας έρευνας των ΗΠΑ για τον Ρεζά Ζαράμπ, έναν Ιρανό επιχειρηματία με έδρα την Τουρκία, ο οποίος τον Μάρτιο του 2016, είχε συλληφθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατηγορούμενος ως μέλος διεθνούς εγκληματικής οργάνωσης.
Ρεπορτάζ ΝΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆ΗΣ
Εν γνώσει του «σουλτάνου» οι «χρυσές» μπίζνες του Ρεζά Ζαράμπ και οι δύο συνεργάτες-νομικοί του Αμερικανού προέδρου που ανάλαβαν να τον «ξελασπώσουν»
Ο Ρεζά Ζαράμπ, είχε συλληφθεί και παλαιότερα στην Τουρκία, κατηγορούμενος για διασπάθιση δημοσίου χρήματος, αλλά απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες. Ζούσε στην Τουρκία παντρεμένος με μια τραγουδίστρια της ποπ μουσικής και έκανε χλιδάτη ζωή, με ιδιωτικό αεροσκάφος, θαλαμηγό και έπαυλη στα παράλια της Κωνσταντινούπολης. Του άρεσαν τα γρήγορα άλογα, τα πιο γρήγορα αυτοκίνητα και τα ακόμα πιο γρήγορα αεροπλάνα. Όλη αυτή την πολυτέλεια ζωής τη χρώστουσε σε μια ανεπανάληπτη ικανότητά του: Να περνά χρυσό στο αποκλεισμένο από κυρώσεις Ιράν.
Επικεφαλής ενός διεθνούς σχήματος ξεπλύματος βρόμικου χρήματος με σκοπό να βοηθήσει το Ιράν να παρακάμψει τις κυρώσεις και να επενδύσει στο εξωτερικό τα έσοδά του από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, βοήθησε την Τεχεράνη να χρησιμοποιήσει τα έσοδα που είχε το Ιράν από πωλήσεις πετρελαίου στην Τουρκία, με αντάλλαγμα χρήματα από πωλήσεις χρυσού.
Οι άνθρωποι του δικτύου του, μετέφεραν χρυσό με βαλίτσες στο Ντουμπάι και μεγάλο μέρος των χρημάτων από τις πωλήσεις έμπαιναν σε ειδικό λογαριασμό της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, αλλά και της Aktif Bank, που ανήκε στην Çalık Holding, όπου ο Αλμπαϊράκ (γαμπρός του Ερτογάν) ήταν διευθύνων σύμβουλός της. Από εκεί κατέληγαν στον λογαριασμό του Ζαράμπ, καθώς δεν μπορούσε να μεταφέρει τα χρήματά του στο Ιράν από την Τουρκία χωρίς να παραβιάσει κυρώσεις.
Τα χρήματα αυτά που αποκτήθηκαν μέσω των παράνομων πωλήσεων πετρελαίου, χρησιμοποιούνταν για να πληρώνει το Ιράν ό,τι δεν μπορούσε να προμηθευθεί εξαιτίας των κυρώσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα με τον επιχειρηματία να βρίσκεται σε στενή επαφή με τον πρώην Ιρανό Πρόεδρο, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ανταποκρινόμενος στην έκκληση του Αγιατολάχ Χαμανεΐ για οικονομική τζιχάντ.
Εμπλοκή
Ο Ζαράμπ, στην απολογία του ισχυρίστηκε ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ήταν ενήμερος για τις δραστηριότητες αυτές και είχε συμφωνήσει στο παράνομο εμπόριο, καθώς αποκαλύφθηκε πως έχουν καταγραφεί δύο τουλάχιστον συνομιλίες του με τον Τούρκο πρόεδρο, στις οποίες φέρεται ο ιρανικής καταγωγής έμπορος χρυσού να τον ενημερώνει για το πώς λειτουργεί το «σύστημα».
Επίσης, αποκάλυψε πως στην υπόθεση εμπλέκεται και ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ, γαμπρός του Ερντογάν, υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και τότε διευθύνων σύμβουλος του τουρκικού ομίλου-κολοσσού Calik Holding κάτω από την ομπρέλα της οποίας βρίσκονται εταιρείες όπως η Aktif Bank, την οποία ο Ζαράμπ επίσης κατονόμασε στην υπόθεση για το σπάσιμο των κυρώσεων κατά του Ιράν. Επίσης, κατονόμασε και πολλούς ανώτερους Τούρκους αξιωματούχούς και υπουργούς, που τον βοήθησαν να «πλαστογραφήσει» τις συναλλαγές χρυσού και τροφίμων για να διοχετεύσει μετρητά στο Ιράν, σε αντάλλαγμα για το πετρέλαιο της χώρας που ήταν σε καθεστώς απαγόρευσης.
Το σχέδιο αυτό λειτούργησε για οκτώ χρόνια. Σε μια συντηρητική εκτίμηση για τη συνωμοσία αυτή στο Ιράν, οι εισαγγελείς υπολογίζουν πως μεταφέρθηκαν τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο από το 2010 έως το 2015 με τον Ζαράμπ να επωφελείται στα μέγιστα καθώς σε κάθε συναλλαγή το 4% πήγαινε στους πολιτικούς που τον κάλυπταν και το 4% το κρατούσε ο ίδιος.
Εάν ισχύει κάτι τέτοιο και από το «χρυσό παράθυρο» του Ζαράμπ έχουν όντως περάσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια, αυτό σημαίνει ότι περίπου 800.000.000 ευρώ έχουν καταλήξει σε Τούρκους πολιτικούς, όπως για παράδειγμα στον τότε υπουργό Ευρωπαϊκών Θεμάτων Εγκεμέν Μπαγκίς, ο οποίος σύμφωνα επίσης με την κατάθεση του Ζαράμπ είχε δεχθεί ένα κουτί σοκολατάκια που περιείχε 500.000 ευρώ.
Ο πρώην αγγελιοφόρος ή καλύτερα «μεταφορέας» του Ζαράμπ, Αντέμ Καραχάν, αποκάλυψε επίσης δήλωσε στο OCCRP και το Courthouse News ότι είχε διαβεβαιώσεις από το αφεντικό του πως οι τουρκικές Αρχές συμμετείχαν στο σχέδιο και δεν θα προκαλούσαν κανένα πρόβλημα.
Ανάμιξη
Η σύλληψή του Ρεζά Ζαράμπ στις ΗΠΑ και οι αποκαλύψεις του σήμαναν συναγερμό στην τουρκική κυβέρνηση, που ξεκίνησε μία εκστρατεία για τη συγκάλυψη της υπόθεσης με την έρευνα όμως να τερματίζεται με συνοπτικές διαδικασίες και τους Τούρκους εισαγγελείς που την ερευνούσαν να φυλακίζονται.
Όπως φαίνεται από τα νέα αυτά στοιχεία που ήρθαν στο φως, παρά το γεγονός ότι ο Ζαράμπ είχε συλληφθεί και φυλακιστεί το 2013 στην Τουρκία και είχε αποκαλυφθεί το σχέδιο «χρυσό παράθυρο», το κενό δηλαδή στις κυρώσεις που επέτρεπε στο Ιράν να επωφεληθεί από το εμπόριο πολύτιμων μετάλλων, η τράπεζα δεν σταμάτησε να κάνει δουλειές μαζί του.
Ο Ερντογάν, όπως αποκάλυψε στο νέο του βιβλίο ο Τζον Μπόλτον, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ντόναλντ Τραμπ, προσπάθησε με κάθε τρόπο να προστατεύσει το ξέπλυμα χρήματος και την εμπλοκή του γαμπρού του αλλά και του ιδίου, λέγοντας στον Τραμπ πως η Halkbank ήταν αθώα και δεν εμπλεκόταν σε παράνομες δραστηριότητες, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση ως επίθεση από τους εχθρούς της Τουρκίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος, σύμφωνα πάντα με τον Τζον Μπόλτον, είχε απαντήσει στον Ερντογάν ότι «θα φρόντιζε τα πράγματα», εξηγώντας ότι οι εισαγγελείς της Νότιας Περιφέρειας της (Νέας Υόρκης) δεν ήταν «δικοί του», αλλά του Ομπάμα, πρόβλημα που θα λυνόταν όταν θα τους αντικαθιστούσε με δικούς του.
Υποσχέσεις
Σύμφωνα, μάλιστα, με δήλωση της Επιτροπής Οικονομικών της Γερουσίας ο Αμερικανός πρόεδρος, τον Απρίλιο του 2019 συναντήθηκε με τον Αλμπαϊράκ, παρουσία του Τζάρεντ Κούσνερ, συζύγου της κόρης του Αμερικανού προέδρου, Ιβάνκα Τραμπ, και τον υπουργό Οικονομικών Στίβεν Μνιούτσιν στον Λευκό Οίκο και «υποσχέθηκε στο Οβάλ Γραφείο ότι θα χρησιμοποιήσει την εξουσία του για να σταματήσει τυχόν περαιτέρω ενέργειες κατά της τράπεζας». Η συγκεκριμένη επιτροπή έχει λάβει και σχετική βεβαίωση από το υπουργείο Οικονομικών ότι ο Ντόναλντ Τραμπ επικοινώνησε τόσο με το ίδιο το υπουργείο όσο και με τομείς της ∆ικαιοσύνης ακριβώς για την υπόθεση της Halkbank, στοιχεία που δείχνουν ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει παρέμβει σε ποινική έρευνα για χάρη του προέδρου Ερντογάν.
Όπως φαίνεται, από το αποτέλεσμα, οι προσπάθειες επηρεασμού του Τραμπ από τον Ερντογάν δεν πήγαν χαμένες. Παρά το γεγονός ότι το όνομα τού Αλμπαϊράκ αναφέρθηκε ευθέως στην κατάθεση του Ζαράμπ και ενώ στο κατηγορητήριο των ΗΠΑ κατά της Halkbank και άλλων τουρκικών εταιρειών αναφέρεται ότι συγγενής τού τότε πρωθυπουργού (Ερντογάν), που μετά θήτευσε ως υπουργός, «έδωσε εντολή» στην Halkbank να συνεχίσει το ξέπλυμα μετά τη σύλληψη του Ζαράμπ το 2013, οι αμερικανοί εισαγγελείς δεν έχουν ασκήσει καμία δίωξη.
Τις κατηγορίες αυτές έρχεται να ενισχύσει και το γεγονός πως ανάμεσα στους δεκάδες δικηγόρους που έχουν αναλάβει την υπεράσπιση του εκατομμυριούχου, φίλου της οικογένειας Ερντογάν, Ρεζά Ζαράμπ, περιλαμβάνονται και δύο στενοί συνεργάτες του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Ρούντολφ Τζουλιάνι και ο πρώην γενικός εισαγγελέας Μάικλ Μάκασεϊ. Ο Ρούντολφ Τζουλιάνι, μάλιστα, συμμετείχε σε μια συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο με τον πρόεδρο Τράμπ και άλλους, που επιδίωκαν να πιέσουν τον πρώην υπουργό Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, για μια ανταλλαγή κρατουμένων που θα ελευθέρωνε τον Ρεζά Ζαράμπ.
Αυτή είναι ίσως και η απάντηση σε όσους αναρωτιούνται τι κρύβεται πίσω από τη φαινομενικά καλή σχέση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Αμερικάνο πρόεδρο σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο πριν τις εκλογές να δέχεται πλέον τα πυρά των ∆ημοκρατικών για τις ενέργειές του αυτές.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
