PLUS
Έρευνα για τον θάνατο μιας γυναίκας που η Βρετανία λέει ότι δολοφονήθηκε άθελά της από τον νευρικό παράγοντα Novichok μετά την απόπειρα δολοφονίας του πρώην διπλού Ρώσου πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ πριν από έξι χρόνια ξεκινά σήμερα Δευτέρα (14 Οκτωβρίου).
Το Νοβιτσόκ (ρωσικά: Новичо́к, “νεοφερμένος”, επίσης γνωστό ως παράγοντας Α) είναι μια ομάδα επτά δυαδικών χημικών όπλων, τα οποία ανέπτυξε το κρατικό χημικό ερευνητικό ινστιτούτο ΓκοσΝΙΙΟΧΤ στην Σοβιετική Ένωση και στη Ρωσία από το 1971 έως το 1993.
Η Ντόουν Στέρτζες πέθανε από έκθεση στο Novichok τον Ιούλιο του 2018, αφού ο σύντροφός της βρήκε ένα πλαστό μπουκάλι αρώματος το οποίο η ΜΙ6 πιστεύει ότι είχε χρησιμοποιηθεί από ρώσους πράκτορες πληροφοριών για να μεταφέρουν το δηλητήριο στη χώρα.
Ο Σεργκέι Σκριπάλ, ο οποίος πούλησε ρωσικά μυστικά στη Βρετανία, και η κόρη του Γιούλια δηλητηριάστηκαν από το νευροδραστικό παράγοντα Νοβιτσόκ και είχαν βρεθεί αναίσθητοι σε ένα δημόσιο παγκάκι στην πόλη Σάλσμπερι της νότιας Αγγλίας τέσσερις μήνες νωρίτερα.
Και οι δύο πέρασαν αρκετές εβδομάδες στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση, πριν πάρουν εξιτήριο. Ένας αστυνομικός, ο Νικ Μπέιλι, μεταφέρθηκε επίσης στην εντατική αφού παρευρέθηκε στο περιστατικό, και αργότερα πήρε και αυτός εξιτήριο.
Στις 30 Ιουνίου 2018, στο Άμσμουρι, 11 χιλιομέτρα βόρεια του Σάλσμπερι, ο Τσάρλι Ρόουλι βρήκε ένα μπουκάλι άρωμα, το οποίο αργότερα ανακαλύφθηκε ότι περιείχε το Νοβιτσόκ, σε έναν κάδο απορριμμάτων κάπου στο Σόλμπουρι και το έδωσε στην Ντόουν Στέρτζες που το ψέκασε στον καρπό της. Η Στέρτζες αρρώστησε μέσα σε 15 λεπτά και πέθανε στις 8 Ιουλίου, αλλά ο Ρόουλι, ο οποίος ήρθε επίσης σε επαφή με το δηλητήριο, επέζησε.
Τη Δευτέρα, η έρευνα για τον θάνατο της Στέρτζες ξεκινά τελικά, με τις ακροάσεις να πραγματοποιούνται αρχικά στο Salisbury. Στόχος της έρευνας είναι να δώσει στην απαντήσεις για το πώς προέκυψε ο θάνατός της χρησιμοποιώντας όσα εμπιστευτικά στοιχεία από την κυβέρνηση και τις υπηρεσίες ασφαλείας έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα.
Ενώ η βρετανική αστυνομία απήγγειλε ερήμην κατηγορίες σε τρεις Ρώσους, οι οποίοι λένε ότι είναι αξιωματικοί στρατιωτικών πληροφοριών της GRU, για την επίθεση στον Σκριπάλ και την κόρη του, ακόμη δεν έχει ασκηθεί επίσημη δικογραφία εναντίον τους για τον θάνατο της Στέρτζες, 44 ετών.
Οι τρεις άνδρες και η Μόσχα μέχρι στιγμής αρνούνται οποιαδήποτε ανάμειξη στο περιστατικό.
Τον περασμένο μήνα, ο επικεφαλής της ανάκρισης, πρώην δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Άντονι Χιουζ, αποφάσισε ότι οι Σκριπάλ δεν θα έδιναν οι ίδιοι μαρτυρίες, λέγοντας ότι υπάρχει «συντριπτικός κίνδυνος» να αντιμετωπίσουν μια νέα δολοφονική επίθεση εάν μπορούσαν να αναγνωριστούν και να αποκαλυφθεί η τρέχουσα τοποθεσία τους καθώς βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων.
Δύο από τους Ρώσους που κατηγορήθηκαν από τη Βρετανία ότι πραγματοποίησαν τη δηλητηρίαση εμφανίστηκαν αργότερα στη ρωσική τηλεόραση για να αρνηθούν την ανάμειξή τους, λέγοντας ότι ήταν αθώοι τουρίστες που επισκέπτονταν τον καθεδρικό ναό της πόλης.
Το περιστατικό οδήγησε στις μεγαλύτερες διπλωματικές απελάσεις Ανατολής-Δύσης από τον Ψυχρό Πόλεμο και οι σχέσεις μεταξύ Λονδίνου και Μόσχας έκτοτε επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι αναφορές του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών «στην υποτιθέμενη χρήση του μυθικού Novichok είναι αρκετά παράλογες».
«Μετά την απόπειρα δολοφονίας στο Σάλσμπερι το 2018, η βρετανική πλευρά ήταν αυτή που αρνήθηκε να ακολουθήσει τις καθιερωμένες διαδικασίες και να συνεργαστεί με τη Ρωσία για να αποκαλύψει την αλήθεια», ανέφεραν στο X.
Το δηλητήριο, αναμφισβήτητα είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων. Η χρήση του έχει υφάνει τις πιο υποχθόνιες ιστορίες δολοφονιών, και έχει εμπνεύσει στο πέρασμα του χρόνου τα πιο απίθανα σενάρια κατασκοπίας με προεξάρχοντα τον μετρ του είδους Ίαν Φλέμινγκ, τον πατέρα του θρυλικού Τζέιμς Μποντ. Βέβαια το δηλητήριο δεν είναι εφεύρεση της σύγχρονης εποχής. Από την αρχαιότητα ως και σήμερα το δηλητήριο υπήρξε αγαπητό μέσο των φιλόδοξων προκειμένου να κατακτήσουν την εξουσία, να την διατηρήσουν και να ξεφορτωθούν τους πολιτικούς τους αντιπάλους και άλλους “ενοχλητικούς.
Στη σύγχρονη εποχή είναι ένα από τα βασικότερα όπλα της δουλειάς των κατασκόπων. Από την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου είναι το πιο πρόσφορο μέσο για όποιον θέλει να τελειώνει εύκολα, γρήγορα και προπάντων αναίμακτα την δουλειά του.
Η Ρωσία δείχνει να έχει μια μακρά παράδοση και προσήλωση σε αυτό το είδος ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Μια ιστορία που αρχίζει από τα χρόνια της δράσης της KGB και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Νίκος Βασιλειάδης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Οι ΗΠΑ αναπτύσσουν στο Ισραήλ αντιπυραυλικό σύστημα THAAD
