Η αστυνομία του Κοσόβου ανακοίνωσε ότι έκλεισε τη Δευτέρα (20 Μαΐου) έξι υποκαταστήματα σερβικής τράπεζας στο βόρειο τμήμα του, όπου πλειοψηφούν οι Σέρβοι, σχεδόν τέσσερις μήνες μετά την εισαγωγή του νόμο που ορίζει το ευρώ ως το μόνο νόμιμο νόμισμα. Ο νόμος είχε στόχο τις συναλλαγές των Σέρβων στο βόρειο τμήμα, οι οποίοι ωστόσο εξακολουθούν να λαμβάνουν ακόμα πληρωμές από το Βελιγράδι σε δηνάρια.
Η Σερβία, η οποία δαπανά ετησίως δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για τη χρηματοδότηση της σερβικής μειονότητας του Κοσόβου, καταδίκασε αμέσως την κίνηση αυτή και κατηγόρησε την Πρίστινα ότι «τρομοκρατεί» τους Σέρβους.
Την 1η Φεβρουαρίου, η Κεντρική Τράπεζα του Κοσόβου, μια ανεξάρτητη μη κυβερνητική οντότητα, εφάρμοσε κανονισμό που ορίζει ότι το ευρώ είναι το μοναδικό νόμισμα για τις συναλλαγές πληρωμών στη χώρα. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι το ευρώ είναι το επίσημο νόμισμα της χώρας από το 2002 και από το Σύνταγμα του 2008 που ορίζει ότι υπάρχει μόνο ένα νόμιμο χρήμα.
Αυτό σήμαινε ότι οι Σέρβοι που αρνήθηκαν να χρησιμοποιήσουν το ευρώ και αντ’ αυτού βασίζονταν σε παράνομες πληρωμές σε δηνάρια από τη Σερβία βρέθηκαν σε δύσκολη θέση.
Άλλα νομίσματα, όπως δολάρια, λίρες, λεκ και δηνάρια, θα εξακολουθήσουν να επιτρέπονται σε ανταλλακτήρια, ειδικούς λογαριασμούς συναλλάγματος και σε ανεπίσημες συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών.
Ωστόσο, όλες οι επίσημες πληρωμές πρέπει να γίνονται σε δηνάρια, εμποδίζοντας την εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων φυσικών μετρητών στο Κόσοβο μέσω των συνόρων, γεγονός που οδηγεί σε ανησυχίες σχετικά με το οργανωμένο έγκλημα και την ιχνηλασιμότητα των κεφαλαίων.
Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Albin Kurti, διευκρίνισε ότι το δηνάριο δεν απαγορεύεται, παρά τους ισχυρισμούς της Σερβίας και πολλές ανακριβείς αναφορές στα μέσα ενημέρωσης, και ενθάρρυνε τους Σέρβους να ενταχθούν στο τραπεζικό σύστημα της χώρας.
Είπε ότι η κεντρική τράπεζα έχει προσφέρει στη Λαϊκή Τράπεζα της Σερβίας διευκολύνσεις για τη μετατροπή δηναρίων σε ευρώ και έχει εξασφαλίσει δωρεάν τραπεζικούς λογαριασμούς σε ευρώ για κάθε Σέρβο του Κοσόβου. Τα δηνάρια μπορούν να καταβάλλονται σε αυτούς τους λογαριασμούς και στη συνέχεια να αποσύρονται σε ευρώ, το επίσημο νόμιμο νόμισμα, δήλωσε η κυβέρνηση.
Ωστόσο, χιλιάδες κάτοικοι, φοιτητές, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι που πληρωμές τους γίνονται σε δηνάρια πρέπει τώρα να διασχίσουν τα σύνορα για να τα εισπράξουν.
Τη Δευτέρα, η αστυνομία του Κοσόβου δήλωσε ότι έκλεισε έξι υποκαταστήματα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου επειδή λειτουργούσαν «παράνομα».
Είπε ότι ο σκοπός της επιχείρησης ήταν «η αποκατάσταση της τάξης και της νομιμότητας» και ότι πραγματοποιήθηκε «χωρίς κανένα πρόβλημα ή επεισόδιο» μετά από εντολή του εισαγγελέα.
Η αστυνομία αφαίρεσε επίσης την πινακίδα του σερβικού υπουργείου Οικονομικών που κρέμεται πάνω από την κύρια είσοδο των έξι γραφείων.
Σύμφωνα με ανταποκριτή του γαλλικού πρακτορείο ειδήσεων (AFP), μέλη τόσο της ειρηνευτικής δύναμης KFOR υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ όσο και της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κράτος δικαίου EULEX αναπτύχθηκαν στο βόρειο σερβοκρατούμενο τμήμα της εθνοτικά διαιρεμένης πόλης Μιτρόβιτσα για να παρακολουθήσουν την κατάσταση.
«Παράνομη»
Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εσωτερικών Xhelal Svecla δήλωσε ότι η αστυνομία έκλεισε έξι υποκαταστήματα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, το οποίο είναι ένα παράνομο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Σερβίας στο Κόσοβο.
«Το κράτος δικαίου και η τάξη, η εξυπηρέτηση όλων των πολιτών χωρίς καμία διάκριση θα συνεχίσει να είναι ο στόχος μας στον οποίο παραμένουμε δεσμευμένοι», ανέφερε στο Facebook.
Το Βελιγράδι δαπανά περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τη χρηματοδότηση ενός συστήματος «παράλληλων» θεσμών στο Κόσοβο για τη σερβική μειονότητα, που μεν προσφέρει δημόσιες υπηρεσίες αλλά και εξασφαλίζει παράλληλα και την αφοσίωση των Σέρβων του Κοσόβου.
Ο Σέρβος υπουργός Εσωτερικών Ivica Dačić μιλώντας τη Δευτέρα για το κλείσιμο των τραπεζών δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Albin Kurti «συνεχίζει την τρομοκρατία κατά του σερβικού λαού στο Κόσοβο».
«Εάν η διεθνής κοινότητα δεν συνέλθει, όλα αυτά οδηγούν σε νέες συγκρούσεις στα Βαλκάνια με απρόβλεπτες συνέπειες», ανέφερε σε δήλωσή του συγκεκριμένα.
Το Κόσοβο υιοθέτησε μονομερώς το ευρώ ως νόμισμά του το 2002, παρά το γεγονός ότι δεν είναι επίσημο μέλος της ευρωζώνης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Kurti δήλωσε ότι η κίνηση αυτή αποσκοπεί στην προστασία «όλων των πολιτών κάθε εθνικής κοινότητας από τις απειλές του οργανωμένου εγκλήματος, της εμπορίας όπλων και του ξεπλύματος χρήματος».
Ωστόσο, ο Σέρβος πρωθυπουργός Milos Vučević χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ως μια «νέα πράξη βαρβαρότητας που απειλεί άμεσα την επιβίωση του σερβικού λαού στο Κόσοβο».
Το Κόσοβο και η Σερβία έχουν πραγματοποιήσει μέχρι τώρα επτά γύρους συνομιλιών για το θέμα του νομίσματος και όλοι απέτυχαν, με την κάθε μία πλευρά να κατηγορεί την άλλη.
Το Κόσοβο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008, μια κίνηση που το Βελιγράδι εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει. Τα μέλη της ΕΕ Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρος, Σλοβακία και Ρουμανία δεν αναγνωρίζουν επίσης το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος.
Οι Αλβανοί αποτελούν περίπου το 90% του πληθυσμού του Κοσόβου που ανέρχεται σε 1,8 εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά οι Σέρβοι αποτελούν την πλειοψηφία σε αρκετούς βόρειους δήμους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κόσοβο: Απέτυχε το δημοψήφισμα για την αποπομπή των Αλβανών δημάρχων στο Βόρειο Κόσοβο