Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2020, που έγιναν με έναν χρόνο καθυστέρηση εξαιτίας της πανδημίας, και τέσσερα χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες, το φετινό καλοκαίρι είναι η μεγάλη στιγμή της Πόλης του Φωτός.
Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ
Το Παρίσι ετοιμάζεται να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 από τις 26 Ιουλίου μέχρι τις 11 Αυγούστου και υπόσχεται στους πιο φανατικούς οπαδούς του θεσμού μία από τις συναρπαστικότερες και ωραιότερες διοργανώσεις που έχουμε δει ποτέ.
Κλιματική αλλαγή
Η φετινή ιδιαιτερότητα του μεγαλύτερου αθλητικού γεγονότος στον πλανήτη είναι πως οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Παρίσι θα είναι οι πρώτοι που θα λάβουν χώρα με τη διεθνή συμφωνία για το κλίμα σε πλήρη ισχύ, με τους διοργανωτές να ανακοινώνουν πως θα παρακολουθήσουμε τους πιο βιώσιμους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ιστορία.
Το ερώτημα που τέθηκε από την αρχή που οι Παριζιάνοι ανέλαβαν τη διοργάνωση ήταν πώς φιλοξενείς μια παγκόσμια αθλητική διοργάνωση με χιλιάδες αθλητές και εκατομμύρια επισκέπτες-θεατές σε μια μεγαλούπολη, την εποχή της υπερθέρμανσης του πλανήτη; Γιατί το πιο σημαντικό όχι μόνο για τους Γάλλους, αλλά και για τη διεθνή κοινότητα, ήταν να μην επιβαρυνθεί το περιβάλλον.
Η κλιματική αλλαγή και τα ολέθρια αποτελέσματά της που είναι ήδη ορατά σε ολόκληρο τον κόσμο ευαισθητοποίησαν όσους αγαπούν μεν τις αξίες που πρεσβεύουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, αλλά αγαπούν εξίσου και για το περιβάλλον και νοιάζονται γι’ αυτό.
Έτσι, οι διοργανωτές τόνισαν από την αρχή ότι βάζουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε μια «κλιματική δίαιτα». Οι Αγώνες, όπως οι Γάλλοι υποσχέθηκαν, θα παράγουν τις μισές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τις ανάλογες πρόσφατες μεγάλες διοργανώσεις, εξασφαλίζοντας οικονομία σε οτιδήποτε παράγει εκπομπές υπερθέρμανσης όπως η ηλεκτρική ενέργεια, τα τρόφιμα, τα κτίρια και οι μεταφορές.
Η πιο σημαντική παρέμβαση των διοργανωτών έχει να κάνει με τις εγκαταστάσεις. Οι Γάλλοι αντί να χτίσουν νέες, αποφάσισαν να αναζωογονήσουν τις παλιές, και αντί να κατασκευάσουν νέα κτίρια που θα παρήγαν πολλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την κατασκευή σκυροδέματος και χάλυβα, θα επαναχρησιμοποιήσουν πολλά από τα υπάρχοντα αξιοθέατα της πόλης, όπως το Γκραν Παλέ, η Πλας ντε λα Κονκόρντ, ή ακόμα και μια πισίνα με την ονομασία Georges Vallerey, που είχε κατασκευαστεί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, οι οποίοι είχαν διεξαχθεί επίσης στο Παρίσι.
Ο χώρος θα αποκτήσει ένα νέο σύστημα φιλτραρίσματος αέρα, καθώς και μια νέα οροφή που αφήνει το φως, αλλά κρατάει μακριά τη ζέστη και το κρύο. Τα παλιά, ξύλινα δοκάρια της στέγης έχουν επαναχρησιμοποιηθεί ως πάγκοι. Οι ξύλινες κερκίδες, που τοποθετήθηκαν πριν από τουλάχιστον 40 χρόνια, παραμένουν.
Σε εκείνη την πισίνα ο Αμερικανός Τζόνι Βαϊσμίλερ κέρδισε τρία χρυσά μετάλλιο το 1924 πριν γίνει αργότερα διάσημος υποδυόμενος τον Ταρζάν σε μια σειρά ταινιών που άφησαν εποχή στον αμερικανικό (κι όχι μόνο) κινηματογράφο.
Τα λίγα νέα κτίρια που χτίζονται, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης των αθλητών, καθώς και ένα συγκρότημα κολύμβησης και μια αρένα, χρησιμοποιούν λιγότερο τσιμέντο και περισσότερο ξύλο. Έχουν ηλιακούς συλλέκτες και πράσινο στις στέγες τους.
Τα νέα κτίρια προορίζονται επίσης να έχουν μια ζωή πολύ πέρα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Έχουν σχεδιαστεί για να χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους της περιοχής για τις επόμενες δεκαετίες και αναζωογονούν τα προάστια της πόλης.
Σκαλωσιές και εργοτάξια μπήκαν στα περισσότερα από τα κτίρια της πόλης που θα επισκεφτούν ανάμεσα στους αγώνες οι τουρίστες κι αυτός είναι ο λόγος που οι υπεύθυνοι «κούμπωσαν» πάνω στα εμβληματικά κτίρια βελτιώσεις στη μόνωση, στην ενεργειακή επίδοση και στον εξαερισμό, δίνοντας έμφαση στον εξαερισμό των χώρων και όχι στον τεχνητό κλιματισμό, και αλλάχθηκαν χιλιάδες κουφώματα στα δημόσια κτίρια. Ούτως ή άλλως η πόλη έχει στόχο να καταναλώνεται μέχρι το 2030 σε 3.600 δημόσια κτίρια μειωμένη ενέργεια κατά 30% και το 2050 ορίστηκε η χρονιά-στόχος για ουδετερότητα (carbon neutrality).
Σε μια πόλη, δε, όπου το ποδήλατο έχει σημαντική θέση (το κυριότερο, σύμφωνα με τελευταία έρευνα, μέσο μεταφοράς), ενισχύθηκαν τα επονομαζόμενα cycle paths, καθώς από το 2014 και μετά στο Παρίσι έχουν προστεθεί περίπου 600 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων για τους επισκέπτες των Αγώνων που θα βάλουν στα πόδια τους πετάλια.
Τέλος τα κλιματιστικά
Η οργανωτική επιτροπή, επίσης, αποφάσισε να καταργηθεί ο συμβατικός κλιματισμός στο χωριό των αθλητών, κάτι που έχει εγείρει ανησυχίες. Καθώς η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάνει τα καλοκαίρια του Παρισιού επικίνδυνα ζεστά, οι διοργανωτές υποστηρίζουν ότι το χωριό των 128 στρεμμάτων, που θα μεταμορφωθεί σε μια μεικτή γειτονιά για 6.000 κατοίκους στη συνέχεια, έχει μειώσει τις εκπομπές του στο ελάχιστο. Κομμάτια των πεζοδρομίων του είναι στρωμένα με κοχύλια στρειδιών που μπορούν να ποτιστούν από μια υπόγεια δεξαμενή και να δροσίσουν τα πεζοδρόμια τις ζεστές ημέρες. Ένα πειραματικό κτίριο έχει επίσης κατασκευαστεί για να ανακυκλώνει όλο το νερό του και για την ψύξη του εδάφους έχουν φυτευτεί 9.000 δέντρα, συμπεριλαμβανομένων τοπικών ποικιλιών όπως βελανιδιές και φτελιές που μπορούν να επιβιώσουν σε ένα πιο ζεστό μέλλον.
Μαζί με τη σκιά των δέντρων, τη μόνωση και το αεράκι από το ποτάμι, οι κατασκευαστές λένε ότι οι εσωτερικές θερμοκρασίες μπορούν να διατηρηθούν αρκετά δροσερές για τα καλοκαίρια του Παρισιού του μέλλοντος. Ωστόσο, όπως λένε οι διοργανωτές των Αγώνων, οι Ολυμπιακές ομάδες εξακολουθούν να είναι ελεύθερες να φέρουν τα δικά τους κλιματιστικά, αν το θέλουν.
Επιπλέον, ο δήμος του Παρισιού λέει ότι έχει φυτέψει χιλιάδες δέντρα τα τελευταία χρόνια για να μετριάσουν τη ζέστη του καλοκαιριού και σε πολλά σημεία της πόλης που συγκεντρώνονται τουρίστες θα υπάρχουν ειδικοί ψεκαστές δροσερού νερού και μεγάλες ομπρέλες.
Τέλος, οι διοργανωτές του Παρισιού λένε ότι θα αντισταθμίσουν τις εκπομπές των Αγώνων αγοράζοντας «πιστώσεις άνθρακα» για να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση έργων μείωσης των εκπομπών σε όλο τον κόσμο.
Για όλα αυτά τα «καινούργια» και μοναδικά που θα δούμε στο Παρίσι υπάρχει ελπίδα ότι θα προσφέρουν ένα πρότυπο για άλλους Ολυμπιακούς Αγώνες στο μέλλον και σε άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο.
Σε συναγερμό υψίστης ασφαλείας
Το δεύτερο μεγάλο στοίχημα που έχουν να κερδίσουν οι Γάλλοι διοργανωτές είναι αυτό της ασφάλειας των Αγώνων. Η Γαλλία, όπως και σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, βρίσκεται σε συναγερμό υψίστης ασφαλείας, ιδιαίτερα μετά την τρομοκρατική ενέργεια του Ισλαμικού Κράτους του Χορασάν στη Μόσχα και τις απειλές που εκτοξεύει για αντίστοιχες ενέργειες στη Δύση.
Στο παρελθόν η Γαλλία έχει βρεθεί πολλές φορές στο μάτι του Ισλαμικού Κράτους από τις δολοφονίες στο Charlie Hebdo το 2015, την επίθεση στο Μπατακλάν την ίδια χρονιά, τις δολοφονίες στην Ημέρα της Βαστίλης στη Νίκαια το 2016, μέχρι και μια σειρά από άγριες δολοφονίες δασκάλων.
Όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύρραξη στη Μέση Ανατολή έχουν προσθέσει μια νέα διάσταση, με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να βεβαιώνει ότι οι δυνάμεις επιβολής του νόμου θα κινητοποιηθούν σε εξαιρετικό επίπεδο για την ασφάλεια των Αγώνων.
Ο Μακρόν μιλώντας για τους Αγώνες και ιδιαίτερα για τη μεγαλειώδη τελετή έναρξης που θα πραγματοποιηθεί εκτός σταδίου, με 10.500 αθλητές να παρελαύνουν στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας, με βάρκες στον Σηκουάνα, κατά μήκος της διαδρομής που καταλήγει μπροστά από το Τροκαντερό, υποστήριξε ότι οι περίμετροι ασφαλείας θα εγκατασταθούν «ημέρες, ακόμη και εβδομάδες» πριν από την τελετή έναρξης, και συμπλήρωσε ότι η οδική κυκλοφορία στη ζώνη υψίστης ασφαλείας θα σταματήσει, καθώς και ότι οι γαλλικές Αρχές θα χρησιμοποιήσουν «συστήματα drones, κωδικοποίηση, προστασία στον κυβερνοχώρο», στις προσπάθειές τους για διασφάλιση της προστασίας του κόσμου.
Απαντώντας, μάλιστα, σε μια θεατή που εξέφρασε ανησυχίες για τον γιο της που θα παρευρεθεί στην τελετή έναρξης, ο Μακρόν είπε: «Αν υπάρχει ένα μέρος όπου ο γιος σας θα είναι ασφαλής, είναι εδώ». «Πάντα υπάρχουν κίνδυνοι στη ζωή», ανέφερε. «Και το βλέπουμε κάθε μέρα, δυστυχώς, όμως δώσαμε στον εαυτό μας τα μέσα για να το κάνουμε».
Ολυμπιακή Εκεχειρία
Ο Μακρόν μίλησε επίσης ότι θέλει «να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να έχει μια Ολυμπιακή Εκεχειρία» για τους Αγώνες του Παρισιού, εν μέσω κινδύνου κλιμάκωσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία στον τρίτο χρόνο πλέον, και του Σουδάν που οδεύει προς έναν λιμό, ενώ μαζικοί είναι και οι θάνατοι από έναν πόλεμο διάρκειας ενός έτους.
Η Ολυμπιακή Εκεχειρία είναι μια σύγχρονη αναβίωση της αρχαίας ελληνικής παράδοσης για να διασφαλίσει ότι οι εμπόλεμες πόλεις-κράτη επιτρέπουν την ασφαλή διέλευση των αθλητών στους Αγώνες. «Θέλουμε να εργαστούμε για ένα Ολυμπιακό ιδεώδες και νομίζω ότι είναι μια ευκαιρία για μένα να συνεργαστώ με πολλούς από τους εταίρους μας για να το πετύχουμε», δήλωσε ο Μακρόν, θέλοντας να κάνει πραγματικότητα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Πόλης του Φωτός μια «διπλωματική στιγμή ειρήνης».