PLUS
Της Έρης Τσάκωνα
Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέκαμπτε τους όποιους ενδοιασμούς για τη χορήγηση πολεμικού εξοπλισμού στους Κούρδους Πεσμεργκά, η γερμανική κυβέρνηση έκανε ένα βήμα παραπέρα, «ξύνοντας» την επιφάνεια του σουνιτικού εξτρεμισμού. Αρχικώς, το ντιμπέιτ άνοιξε ο αντικαγκελάριος Σίγκμαρ Γκάμπριελ, διερωτώμενος, ποιος χρηματοδοτεί την ειδεχθέστερη «θυγατέρα» της ισλαμικής τζιχάντ. Οι Γερμανοί δεν φείδονται επικρίσεων για το χέρι που «θρέφει» οικονομικά το IS (Islamic State). Ίσως έπειτα από ενδοκυβερνητική συνεννόηση, ο υπουργός Αναπτυξιακής Βοήθειας Γκερντ Μύλερ είπε δημοσίως εκείνο που συζητείτο στις κλειστές κάμαρες των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον. Απάντησε μονολεκτικώς. «Το Κατάρ».
Η δομική κατάρρευση ενός κοσμικού κράτους, όπως το Ιράκ του 2003 και η απελευθέρωση του σεχταριστικού μίσους παρακίνησε τα αυταρχικά σουνιτικά μοναρχικά καθεστώτα του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας να ρίξουν περισσότερο νερό στον «μύλο» του ισλαμικού φονταμενταλισμού, αναμένοντας να αποκομίσουν το όφελος της αύξησης της επιρροής τους στην περιοχή και κυρίως να παραγκωνίσουν την περιφερειακή δυναμική του σιιτικού Ιράν.
Ως εκ τούτου, σουνίτες εξτρεμιστές ενισχύθηκαν με πετροδολάρια στον συριακό εμφύλιο για την ανατροπή του μπααθικού καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Επιπρόσθετα, το Κατάρ αποτέλεσε τον μέγα «χορηγό» της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο καθώς και των θυγατρικών της, ως ήτοι η Χαμάς στη Γάζα. Έπειτα από επίπληξη των ΗΠΑ, Ντόχα και Ριάντ φέρονται να έπαυσαν, σε κυβερνητικό επίπεδο τουλάχιστον, την οικονομική ενίσχυση ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων. Ωστόσο, παραμένει αναπάντητο ερώτημα τι απέγιναν οι «δωρεές» προς το IS από τον ιδιωτικό παράγοντα.
Αναμφισβήτητα, η υπαιτιότητα για το ποιος εξέθρεψε το IS δεν μπορεί να καταλογιστεί μονομερώς στους Αμερικανούς για την αποσταθεροποίηση που προκάλεσαν με τον πόλεμο του 2003. Ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας λειτούργησε εξίσου η Ντόχα με όχημα την φιλοδοξία να καταστεί η χώρα πρωτεύουσα περιφερειακή δύναμη και συνάμα εγγυήτρια της ειρήνης στη Μέση Ανατολή. Επίσης, ο υπερβολικά φιλόδοξος σχεδιασμός τους, ότι το IS θα πλήξει τα στρατηγικά συμφέροντα της σιιτικής Ισλαμικής Δημοκρατίας, μέχρι στιγμής δεν αποδίδει τα προσδοκώμενα. Οι διμερείς σχέσεις Τεχεράνης – Ουάσινγκτον έχουν βελτιωθεί και βαδίζουν πλέον σε μια σιωπηλή συμμαχία κατά του IS.
Ο Μπαράκ Ομπάμα δεσμεύθηκε ότι η αμερικανική πολεμική υπεροπλία θα ξεριζώσει το «καρκίνωμα του ISIS» ώστε να παύσει η εξάπλωσή του. Ωστόσο, η αποσταθεροποιημένη περιοχή αποτελεί πλέον το εφαλτήριο των περιφερειακών δυνάμεων να αυξήσουν την επιρροή τους στον νέο χάρτη της Μέσης Ανατολής που τελεί ήδη υπό διαμόρφωση. Ο ανταγωνισμός είναι αθέμιτος, όπως και τα μέσα που μεταχειρίζονται στο στρατηγικό παιχνίδι του διαγκωνισμού. Εν τέλει, οι εμπνευστές του «σκιάχτρου» του IS δεν κατάφεραν να τρομάξουν τα «κοράκια» – ανταγωνιστές – της περιοχής τους. Οι ρόλοι αντιστράφηκαν με τον πιο παράδοξο τρόπο.
