PLUS
Η Γενιά της δίεσης (#): Έτσι γεννήθηκε το Twitter – Θυμάσαι;
Ο factoryjoe, όπως ήταν το παρατσούκλι του, είχε γράψει χαρακτηριστικά σε ένα από τα «τιτιβίσματά» του: «πώς θα σας φαινόταν αν χρησιμοποιούσατε το σύμβολο # (δίεση) για τις ομάδες. Όπως π.χ. στο #barcamp [μήνυμα];».
Αυτό ήταν. Τρεις ημέρες μετά την ανάρτηση αυτή στο Twitter, ο blogger, Stowe Boyd, έδινε σε μια ανάρτηση στο προσωπικό του ιστολόγιο τον πρώτο ορισμό της λέξης «hashtag»: Τα hash tags δεν είναι τίποτε άλλο παρά ομαδοποιήσεις του Twitter. Πρόκειται για μεταδεδομένα (= δεδομένα που περιγράφουν άλλα δεδομένα), τα οποία, όταν ομαδοποιηθούν κάτω από μία λέξη ή φράση-κλειδί δημιουργούν μία πηγή. Ο ορισμός αυτός έχει γίνει αποδεκτός από τον λεξικογράφο, Ben Zimmer, προέδρου της Αμερικανικής Επιτροπής Νεολογισμών και Διαλέκτων.
Ωστόσο, η εμφάνιση του hash tag δεν είναι και τόσο καινούργια στον κόσμο του Διαδικτύου και σίγουρα δεν εμφανίζεται μόνο στο Twitter, αν και γιγαντώνεται μέσα από αυτό.
Η πρώτη χρήση της δίεσης εμφανίζεται, με την ίδια περίπου μορφή, το 1988, όταν ο Φινλανδός τότε φοιτητής, Jarko Oikkarinen, δημιουργεί το Internet Relay Chat, το γνωστό σε όλους IRC, μία από τις πρώτες εφαρμογές συζήτησης σε πραγματικό χρόνο. Η δίεση χρησιμοποιείτο προκειμένου να μαρκάρει ξεχωριστά μηνύματα χρηστών ως σχετικά προς μια συγκεκριμένη ομάδα αλλά και να μαρκάρει μηνύματα, τα οποία ανήκαν σε ένα συγκεκριμένα θέμα ή «κανάλι» του IRC.
2009-2010: Η πρώτη έκρηξη με το #iran και ο ρόλος της «Αραβικής Άνοιξης»
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, τα hashtags παρέχουν ένα μέσο ομαδοποίησης πολλών και διαφορετικών μηνυμάτων κάτω από μία λέξη ή φράση-κλειδί, η οποία πάντοτε χρησιμοποιεί ως πρόθεμα το σύμβολο της δίεσης.
Σε διεθνές επίπεδο, η πρώτη άνθιση και η στιγμή που τα hashtags μετατράπηκαν σε μια καθημερινή πρακτική γραφής για τις αναρτήσεις στο Twitter, ήρθε κατά την περίοδο 2009-2010, όταν το Ιράν συγκλονιζόταν από μαζικά συλλαλητήρια και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για τις εκλογές που είχαν αναδείξει ως τότε νέο πρόεδρο της χώρας τον Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.
Με τα διεθνή συμβατικά μέσα ενημέρωσης να είναι τυφλά αλλά και κουφά, εξαιτίας της λογοκρισίας στη χώρα, το Twitter είχε πλέον στα χέρια του ένα απίστευτο εργαλείο ενημέρωσης. Ήδη από τις αρχές Ιουλίου του 2009, το διάσημο πλέον «μπλε πουλάκι» είχε ξεκινήσει να δημιουργεί υπερσυνδέσμους (hyperlinks) με όλα τα hashtags που εμφανίζονταν ως αποτελέσματα στην αναζήτηση λέξεων, που είχαν ως πρόθεμα τη δίεση.
Τα δίκτυα των πολιτών ενεργοποιήθηκαν. Τα tweets πήραν φωτιά, με τους Ιρανούς να στέλνουν μέσω κινητού ή υπολογιστή υπό το hashtag #iran όλα όσα συνέβαιναν στην χώρα τους και ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορούσε να μάθει. Έτσι γεννιέται η Γενιά της Δίεσης (Generation #).
Το 2011 και ενώ η «Αραβική Άνοιξη» βρισκόταν ήδη στο ζενίθ της, με τις εξεγέρσεις λαών όπως στην Υεμένη, την Τυνησία, αρχίζει και ο αναβρασμός στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου. Η τότε κυβέρνηση του Χόσνι Μουμπάρακ κόβει κάθε επικοινωνία της Αιγύπτου με τον έξω κόσμο, ακόμη και το Διαδίκτυο. Και πάλι το Twitter βρήκε τον τρόπο. Με τη συνδρομή ΜΜΕ, όπως το βρετανικό BBC, δημιουργούνται τηλεφωνικές υπηρεσίες που έδιναν τη δυνατότητα στους επαναστατημένους Αιγύπτιους να «τιτιβίζουν» προφορικά και τα μηνύματά τους να εμφανίζονται στον διαδικτυακό «αέρα» του Twitter γραπτά. Το hashtag #egypt ήταν πλέον γεγονός.
Instagram: η δίεση μας ενώνει…
Ωστόσο, πέρα από τον ενημερωτικό του ρόλο, το hashtag έγινε και συνώνυμο της ψυχαγωγίας. Μπορεί η μόδα των λέξεων να γιγαντώθηκε μέσα από το Twitter, αλλά το Instagram, μια υπηρεσία ηλεκτρονικού ανεβάσματος φωτογραφιών στο Διαδίκτυο, ήταν εκείνο που «απογείωσε» την χρήση της δίεσης. Με λέξεις, όπως π.χ. #sunset, #beautiful, #sky, #science, οι χρήστες κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ολόκληρους μικρόκοσμους εικόνων που ομαδοποιούνται μέσω των hashtags.
Καθένας πλέον μπορεί να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη ομάδα χρηστών με κοινά ενδιαφέροντα μέσα από ένα hashtag.
Η υπερβολή
Δεν μπορεί κανείς, ωστόσο, να παραβλέψει το γεγονός ότι ο άνθρωπος δεν χρειάζεται και πολύ, ώστε να περάσει και στην αντίπερα όχθη, αυτήν της υπερβολής. Αρκεί να ανοίξει κανείς τη φωτογραφία ενός δημοφιλούς “instagramer”, ο οποίος έχει βάλει δεκάδες λέξεις-κλειδιά κάτω από ίσο αριθμό hashtags. Εκεί διακρίνεται μια υποβόσκουσα ματαιοδοξία: να γίνουμε άμεσα και γρήγορα αρεστοί και δημοφιλείς, να γίνουμε γνωστοί και εν τέλει διάσημοι.
Η μόδα, το trend, μας θέλει ενεργούς χρήστες, να ανεβάζουμε posts, tweets, pins, photos. Η παράκρουση δεν είναι μια λέξη σπάνια εδώ. Οι δημιουργοί του hashtag, είχαν φανταστεί τη δίεση ως εργαλείο του ανθρώπου. Δυστυχώς, η δημιουργία μιας πλαστής ανάγκης, η οποία αναφέρεται στο να είμαστε συνεχώς ενεργοί, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο επί 7 ημέρες την εβδομάδα, φαίνεται πως τείνει να θέσει τον άνθρωπο ως εργαλείο αυτής καθαυτής της δίεσης. Αυτή είναι ίσως και η πιο επικίνδυνη στρέβλωση της Generation #.
Η λύση στο πρόβλημα είναι απλή: ας ζήσουμε λίγο, ας βγούμε έξω, ας κλείσουμε για λίγο το κινητό. Είμαστε ήδη γνωστοί, είτε λιγότερο είτε περισσότερο. Η Γενιά της Δίεσης θα είναι πάντοτε εκεί, δεν θα φύγει. Τουλάχιστον, όχι μέχρι να βρεθεί κάποιο άλλο εργαλείο να την αντικαταστήσει.
Το ζήτημα πλέον θα είναι αυτό το εργαλείο να μην αντικαταστήσει στο τέλος και εμάς. Η #ζωή είναι πιο σημαντική…
