Αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία φαίνεται πως φέρνουν τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, καθώς το κυβερνών κόμμα AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να είναι ο μεγάλος ηττημένος, αφού με καταμετρημένο σχεδόν το 85% των ψήφων χάνει τους τρεις μεγάλους μητροπολιτικούς δήμους αλλά και την επικράτεια.
Μπορεί το αποτέλεσμα να μην απειλεί άμεσα τον Ερντογάν, ωστόσο στέλνει ένα σαφές μήνυμα στον Τούρκο πρόεδρο, με μεγάλο κερδισμένο το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το οποίο κερδίζει τόσο την Κωνσταντινούπολη, όσο και την Άγκυρα, αλλά και τη Σμύρνη.
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου ανακοίνωσε τη νίκη του έναντι του εκλεκτού του προέδρου Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ.
«Κερδίσαμε τις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη» δήλωσε ο Εκρέμ Ιμάμογλου. Ο ίδιος είπε πως μετά την καταμέτρηση του 96% των ψήφων προηγείται με πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφους από τον αντίπαλό του, υποψήφιο του AKP.
Στην Άγκυρα ο νυν δήμαρχος Μανσούρ Γιαβάς εξασφαλίζει άνετη επανεκλογή, έναντι του υποψηφίου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), Τουργκούτ Αλτίνοκ, καθώς εκτός από τη στήριξη του CHP, χαίρει ευρύτερης εκτιμήσεως από εθνικιστικούς και συντηρητικούς κύκλους.
Στη Σμύρνη, προπύργιο των κεμαλικών του CHP φαίνεται να εκλέγεται δήμαρχος με καταμετρημένο πάνω του 80% Τουντζάι Οζκάν, εκλεκτός της ηγεσίας του κόμματος, γεγονός που οδήγησε σε σύγκρουση σε τοπικό επίπεδο με τον απερχόμενο δήμαρχο Τουντς Σογιέρ.
Το κλίμα στο CHP, είναι πανηγυρικό με τον νέο αρχηγό του κόμματος, Οζγκιούρ Οζέλ στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση απέναντι στον Ερντογάν να έχει καταφέρει να αντιστρέψει το σκηνικό.
Από την άλλη στις τάξεις του AKP φαίνεται να επικρατεί κατήφεια για το αποτέλεσμα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μην προβαίνει σε κάποια δήλωση, ωστόσο να φαίνεται να αποχωρεί με τη συνοδεία του μόλις ανακοινώθηκαν τα πρώτα αποτελέσματα.
Μάλιστα στις μεγάλες πόλεις ήδη επικρατεί εφορία με τους ψηφοφόρους του CHP να έχουν βγει στους δρόμους και να πανηγυρίζουν.
Ο διευθυντής επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν, δήλωσε ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα εμφανιστεί ενώπιον του έθνους μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής για να σχολιάσει τα αποτελέσματα των εκλογών.
Το σημαντικό στοιχείο που προκύπτει από αυτές τις εκλογές είναι το γεγονός ότι το ΑΚΡ είναι πλέον το δεύτερο κόμμα σε επίπεδο επικράτειας και το CHP πρώτο. Στις βουλευτικές εκλογές, στις 14 Μαΐου πέρυσι η εικόνα ήταν αντίστροφη, το ΑΚΡ ήταν πρώτο με ποσοστό 36,30% και το CHΡ δεύτερο με 25,80%.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές είχαν επικεντρωθεί στο δήμο της Κωνσταντινούπολης, όπου επί της ουσίας αναμετρήθηκαν ο Εκρέμ Ιμάμογλου με τον Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος είχε αναλάβει προσωπικά το βάρος της προεκλογικής εκστρατείας. Μόνο το τελευταίο 48ωρο πριν από τις εκλογές οργάνωσε έξι προεκλογικές συγκεντρώσεις, όλες στην Κωνσταντινούπολη.
Το ίδιο έπρατταν και οι υπουργοί του που «όργωσαν» την τελευταία εβδομάδα πριν από τις εκλογές την Κωνσταντινούπολη, γεγονός που οδήγησε όμως στην αφάνεια τον Μουράτ Κουρούμ, ο οποίος ούτως ή άλλως δεν είναι ιδιαίτερα χαρισματικός.
Μέσω της νίκης του Κουρούμ ο Ερντογάν ήλπιζε ότι θα αποκτούσε πολιτικό εκτόπισμα για να χαλυβδώσει ακόμη περισσότερο την εξουσία του, ίσως και με Συνταγματική αλλαγή.
Η Κωνσταντινούπολη παράγει το 30 έως 40% του τουρκικού ΑΕΠ, διαχειρίζεται έναν τεράστιο προϋπολογισμό και κατέχει τα ακριβότερα «φιλέτα» ακίνητης περιουσίας στη χώρα. Η μεγαλούπολη θα ήταν σημαντικό «περιουσιακό στοιχείο» για να ενισχύσει την εξουσία του ο Ερντογάν.
Ο ηγέτης του CHP που δάκρυσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, σημείωσε πως οι πολίτες «επιβράβευσαν τις καλές υπηρεσίες και τιμώρησαν τις κακές υπηρεσίες και τις κακές προθέσεις».
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τους δημάρχους μας της Κωνσταντινούπολης, Άγκυρας, Μερσίνας, Αδάνων και Αττάλειας, τους οποίους το CHP πήρε από το ΑΚΡ το 2019. Είναι οι κύριοι αρχιτέκτονες της σημερινής νίκης με τη συμβολή τους στην εδραίωση της αντίληψης ότι το CHP κυβερνά καθαρά και τίμια, χωρίς δικαιολογίες, ακόμη και με την υποστήριξη της κεντρικής διοίκησης. Επιπλέον, οι δήμαρχοί μας, τους οποίους διατηρήσαμε και δεν χάσαμε στις τελευταίες εκλογές, αξίζουν ιδιαίτερης εκτίμησης για το ότι σήκωσαν το λάβαρο στις πιο δύσκολες ημέρες», είπε χαρακτηριστικά ο Οζέλ σύμφωνα με την εφημερίδα Yenicag.
Παράλληλα ευχαρίστησε τον προκάτοχό του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Ο δήμαρχος Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς που κέρδισε την επανεκλόγή του αναφέρθηκε στην «ιστορική διαφορά» και όπως σημείωσε έχει «επίγνωση της μεγάλης ευθύνης».
«Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μέρα και νύχτα. Καθήκον μας είναι να είμαστε ο πρόεδρος όλων, να αγκαλιάζουμε τους πάντες με χαμόγελο», είπε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα ευχαρίστησε τόσο τον νυν πρόεδρο του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ όσο και τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
«Στις εκλογές του 2019, επαναλαμβάνω τις φράσεις που χρησιμοποιήσαμε όταν κερδίσαμε- δεν υπάρχει εχθρός εναντίον μας. Είμαστε όλοι έντιμα μέλη αυτού του έθνους. Μπορεί να έχουμε διαφορετικές πολιτικές απόψεις, αλλά τώρα οι εκλογές έχουν τελειώσει. Θα βγάλουμε τα διακριτικά μας και θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε χωρίς να κάνουμε διακρίσεις σε κανέναν για αυτή την πόλη, την Άγκυρα μας», προσέθεσε.
«Είθε να υπάρχει το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, που σκορπίζει την ελπίδα σε όλη τη χώρα. Απομένει ένα τελευταίο βήμα στο δρόμο για να οδηγήσουμε τη χώρα μας στο φως. Οι σπόροι που φυτεύτηκαν έχουν γίνει δεντράκια, τα δεντράκια θα γίνουν πλατάνια… Θα φυτέψουμε δέντρα και θα φτάσουμε σε δάση, σαν φύλλα που χορεύουν στον άνεμο, θα αγγίξουμε τη βροχή, θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας σαν ένας, θα οδηγήσουμε τη χώρα μας στο φως μαζί», ανέφερε στην πρώτη του δήλωση ο πρώην πρόεδρος του CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Το πολιτικό σκηνικό τώρα την επόμενη ημέρα για τον Ερντογάν, μετά τη νίκη Ιμάμογλου, είναι εντελώς διαφορετικό και ο Τούρκος πρόεδρος θα πρέπει να βρει τρόπους διαχείρισης με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Με το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα ανοίγει ο δρόμος για τον νυν δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου να γίνει ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, αν το επιτρέψουν οι εσωτερικές έριδες στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), στο οποίο ανήκει.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή είναι η πρώτη εκλογική αναμέτρηση στην οποία ο ίδιος ο Ερντογάν έχει θέσει ένα πρώτο όριο ολοκλήρωσης της καριέρας του ως κατά κάποιο τρόπο «ισόβιος πρόεδρος» της Τουρκίας, αφού έχει προαναγγείλει πως δεν έχει πρόθεση να είναι υποψήφιος το 2028.
Κάτι που προβλέπεται και από το τουρκικό σύνταγμα, εάν φυσικά η χώρα δεν πάει σε πρόωρες εκλογές, στις οποίες ο Ερντογάν εάν θέλει θα μπορεί να ηγηθεί ξανά.
Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε και την πολιτική που θα ακολουθήσει ο Τούρκος πρόεδρος, από εδώ και στο εξής και πώς θα ερμηνεύσει το μήνυμα της κάλπης. Σε κάθε περίπτωση οι αυτοδιοικητικές εκλογές δεν σημαίνουν και το τέλος του Ερντογάν.