Οι κινεζικές πλατφόρμες που έχουν κατακλύσει την αγορά ένδυσης και υπόδησης, αξεσουάρ και παιχνιδιών με πολύ φθηνά προϊόντα και αντιγραφές επώνυμων, πανάκριβων ρούχων, υποδημάτων και αξεσουάρ, επιβεβαιώνουν το παλιό γνωμικό που λέει ότι «στη ζωή ό,τι πληρώσεις, παίρνεις».
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Μετά από δειγματοληπτικούς ελέγχους σε 93 προϊόντα της πλατφόρμας Shein, βρέθηκαν επικίνδυνα τοξικά συστατικά στα μισά προϊόντα ένδυσης και υπόδησης, τα οποία είναι εξαιρετικά δημοφιλή στους νέους λόγω των εξαιρετικά προσιτών τιμών τους. Πρόκειται για φθαλικούς εστέρες που διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία του οργανισμού προκαλώντας μια σειρά από σοβαρές βλάβες. Τα επίπεδα στα οποία ανιχνεύθηκαν οι φθαλικοί εστέρες ήταν υπερβολικά πάνω από τα νόμιμα όρια για την ασφάλεια των καταναλωτών.
Επικίνδυνες συγκεντρώσεις
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης, πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, «δεν μιλάμε για λίγη παραπανίσια ποσότητα στα προϊόντα της πλατφόρμας, αλλά για συγκεντρώσεις τουλάχιστον 100 φορές πάνω από τα νόμιμα όρια». Ένα συγκεκριμένο ζευγάρι παιδικών παπουτσιών βρέθηκε να περιέχει φθαλικές ενώσεις 428 φορές πάνω από το αποδεκτό όριο! Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο που εντοπίστηκε ποτέ στις συγκεκριμένες επιθεωρήσεις τις οποίες διεξάγουν οι Αρχές της Σεούλ για την προστασία των καταναλωτών. Επιπλέον, αρκετές δερμάτινες τσάντες που πωλούνται από την πλατφόρμα Shein βρέθηκαν να έχουν επίπεδα φθαλικών εστέρων έως και 153 φορές πάνω από το νόμιμο όριο.
Πλαστικοποιητές
Σύμφωνα με τον ειδικό, οι φθαλικοί εστέρες ανήκουν στην κατηγορία των «πλαστικοποιητών», είναι δηλαδή χημικές ουσίες που προστίθενται σε προϊόντα για να δώσουν εύκαμπτη υφή, αντοχή, ευελιξία και να μαλακώσουν τα πλαστικά, ώστε να αποφεύγονται οι φθορές, τα σπασίματα και τα τσακίσματα. Οι φθαλικοί εστέρες μπορούν να περάσουν διαδερμικά στον οργανισμό, μέσω της επαφής με ρούχα και υποδήματα, αλλά και μέσω της στοματικής κοιλότητας όταν πρόκειται για παιχνίδια που τα νήπια και τα παιδιά βάζουν στο στόμα τους. Οι συγκεκριμένες χημικές ουσίες προκαλούν καρδιαγγειακά προβλήματα, νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια, μεταβολικό σύνδρομο, κάποιες μορφές καρκίνου και διαταραχές στο αναπαραγωγικό σύστημα, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε στειρότητα.
Ενδοκρινικοί διαταρράκτες
Όπως λέει ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης, το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός ότι οι φθαλικοί εστέρες μοιάζουν πολύ σε επίπεδο χημικής δομής με την ορμόνη τεστοστερόνη. Όταν λοιπόν συσσωρεύονται στον οργανισμό, το σώμα «μπερδεύεται» και σταματά την παραγωγή τεστοστερόνης. Έτσι επέρχεται ορμονική ανισορροπία και γι’ αυτό οι συγκεκριμένες ενώσεις θεωρούνται ενδοκρινικοί διαταρράκτες.
Οι φθαλικοί εστέρες υπάρχουν και σε πλαστικά μπουκάλια και μπιμπερό, και εδώ και αρκετά χρόνια η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είχε σημάνει συναγερμό για το τι μπορεί να συμβεί όταν πίνουμε συστηματικά υγρά μέσα από τέτοια μπουκάλια, που έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές φορές και έχουν θερμανθεί, αν για παράδειγμα έχουν ξεχαστεί μέσα στο αυτοκίνητο. Λόγω της κλιματικής αλλαγής και της σταδιακής αύξησης της θερμοκρασίας, τα μπουκάλια που αφήνουμε μέσα στα οχήματά μας θερμαίνονται τις περισσότερες ημέρες του χρόνου, οπότε μικροσωματίδια από το πλαστικό διαχέονται μέσα στο υγρό που περιέχουν και μπορούν να καταλήξουν στον οργανισμό μας.
Ύπουλη απειλή
Το κακό με τους ενδοκρινικούς διαταρράκτες είναι ότι αποτελούν τοξικές ουσίες που δεν δείχνουν άμεσα την επικινδυνότητά τους, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής, Δημοσθένης Σαρηγιάννης. Αυτό τους καθιστά ύπουλη απειλή για την υγεία, αφού για να επέλθει η βλάβη στον οργανισμό πρέπει να περάσουν χρόνια και έτσι δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή ούτε η επικινδυνότητά τους ούτε ή συσχέτιση της πάθησης με τον αληθινό υπαίτιο.
Τα συστατικά αυτά περνούν κατά κανόνα μέσω της επαφής στο δέρμα, και ο μόνος τρόπος για να αμυνθούμε ενάντια σε αυτόν τον κίνδυνο είναι οι ενδελεχείς έλεγχοι των φθηνών προϊόντων ένδυσης και υπόδησης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει ένα αυστηρό πλαίσιο ελέγχων που δεν υπάρχει στις τρίτες χώρες, όπως είναι η Κίνα.
Εκπαίδευση
Η προειδοποίηση των ειδικών για τι μπορεί να κρύβουν τέτοια πολύ φθηνά προϊόντα αποτελεί ένα γενικότερο μήνυμα για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε ως καταναλωτές. Πρέπει να εκπαιδευτούμε να μην έχουμε ως μοναδικό κριτήριο την τιμή, χωρίς να εστιάζουμε καθόλου στην ποιότητα. Είναι βέβαια λογικό στην εποχή μας, λόγω των μνημονίων, της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και της ακρίβειας, να βρίσκουμε ελκυστικά τα προϊόντα που έχουν εξευτελιστικά χαμηλές τιμές. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι από το 2015 μέχρι και το 2019 μειώθηκε κατά 30% έως 40% το ΑΕΠ της χώρας μας και αντιστοίχως η αγοραστική μας δύναμη έπεσε στα Τάρταρα! Ειδικά η νεολαία αγοράζει πολλά προϊόντα από πλατφόρμες της Κίνας, όπως η Temu, η Shein και η Panda Buy. Τα προϊόντα τους είναι πολύ δημοφιλή σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική, αλλά θα πρέπει να είμαστε ως καταναλωτές πιο υποψιασμένοι όταν αγοράζουμε προϊόντα «των 5 ευρώ»…