PLUS
Από εικόνα θαλπωρής, το αναμμένο τζάκι στο σαλόνι μετατρέπεται σε αιτία θανάτου, με τον καπνό του να συμβάλλει τα μέγιστα στη δημιουργία του τοξικού μαύρου άνθρακα, της αιθάλης, η οποία μαζί με τους υπόλοιπους ατμοσφαιρικούς ρύπους σκοτώνει 13.810 άτομα στην Ελλάδα ετησίως σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε η Ελληνική Αντικαρκινικής Εταιρία σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς φορείς.
Της Αλεξίας Σβώλου
Αντίστοιχα, στην Ευρώπη 491.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως πρόωρα από την ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως εξηγεί ο Παναγιώτης Μπεχράκης, Καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικολογίας και ∆ιευθυντής του Ινστιτούτου ∆ημόσιας Υγείας Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
«Ο βαρύς φόρος αίματος λόγω της ρύπανσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το γεγονός ότι καθημερινά αναπνέουμε 10.000 λίτρα αέρα, με τους ατμοσφαιρικούς ρύπους να εισέρχονται μέσω των 300 εκατομμυρίων πνευμονικών κυψελίδων στο κυκλοφορικό σύστημα, προσβάλλοντας όλο το σώμα.
Τα μικροσωματίδια PM2,5, που αποτελούν βασικό συστατικό της αιθάλης είναι ιδιαίτερα τοξικά για εγκύους και μικρά παιδιά, ενώ θεωρούνται εξίσου καρκινογόνα με το κάπνισμα στον καρκίνο του πνεύμονα, με 21,6mg/m3 PM 2,5 να ισοδυναμούν με το κάπνισμα ενός τσιγάρου!» λέει ο Παναγιώτης Μπεχράκης.
Αστικά κέντρα
Αναφερόμενος στα τζάκια, που υπάρχουν πλέον και σε όλα τα αστικά κέντρα καθώς αποτελούν σημείο αναφοράς στο σαλόνι κάθε μεζονέτας (του μοντέρνου διαμερίσματος), ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας Βαγγέλης Φιλόπουλος τονίζει: «∆εν υπάρχει καλό τζάκι. Το τζάκι ρυπαίνει την εσωτερική και την εξωτερική ατμόσφαιρα, ό,τι ξύλο κι αν καίμε όπως και το πέλετ. Επίσης, είναι μύθος ότι η θέρμανση με τζάκι είναι πιο οικονομική (πχ. από ηλεκτρική σόμπα), ενώ όπως το τσιγάρο καθιστά τους γύρω παθητικούς καπνιστές, έτσι και κάθε τζάκι καθιστά τους γείτονες παθητικούς ‘τζακιστές’» λέει, χωρίς να χάσει το χιούμορ του ο Βαγγέλης Φιλόπουλος.
Αιθάλη και καρκίνος
Όπως αναφέρει ο Ευάγγελος Γερασόπουλος, ∆ιευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το ∆ίκτυο Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης καταγράφει τα ευρήματα πανελλαδικά και υπάρχει σαφές αρνητικό αποτύπωμα της καύσης βιομάζας σε παραμέτρους που συνδέονται με την υγεία (π.χ. αιθάλη και άλλες οργανικές ενώσεις, οξειδωτικό δυναμικό). «Ακόμα και τα τζάκια που τραβάνε καλά ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Ένα τζάκι εκπέμπει 30 φορές περισσότερα βλαβερά μικροσωματίδια από έναν καλά συντηρημένο καυστήρα. Σ’ ό,τι αφορά τα τζάκια σύμφωνα με γερμανικές κρατικές υπηρεσίες, η καύση ξύλου παράγει 2.500 φορές περισσότερα μικροσωματίδια από εκείνη της θέρμανσης με γκάζι», προσθέτει ο κ. Γερασόπουλος.
Από τη μεριά του ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας, Βαγγέλης Φιλόπουλος επισημαίνει: «Κατά 9% αυξάνεται ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα, ανά αύξηση στην έκθεση κατά 10 μg/m3 μικροσωματιδίων με την αιθάλη (τα μικροσωματίδια) να επηρεάζουν περισσότερο την εμφάνιση των καρκίνων στον πνεύμονα, το νεφρό και την ουροδόχο κύστη, ενώ το διοξείδιο του αζώτου σχετίζεται κυρίως με τα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου.
Επίσης, η ατμοσφαιρική ρύπανση σχετίζεται με μικρότερη επιβίωση σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα και του μαστού.
Φυσικά η εσωτερική και εξωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται και για φλεγμονώδη νοσήματα του αναπνευστικού όπως άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και για την επιβάρυνση του καρδιαγγειακού συστήματος».
Ένα τζάκι σε µια νύχτα ρυπαίνει όσο χίλια αυτοκίνητα!
Τα αριθμητικά στοιχεία που δίνει ο Σπύρος Πανδής, Καθηγητής Μηχανικής Διεργασιών και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Πατρών για τη συμβολή των τζακιών στην ατμοσφαιρική ρύπανση είναι σοκαριστικά: Κάθε αναμμένο τζάκι που καίει για περίπου τέσσερις ώρες παράγει ρύπανση που αντιστοιχεί σε 1.000 αυτοκίνητα δεκαετίας, καθώς προκαλεί εκπομπές 150 γρ. μικροσωματιδίων.
Λιγότερο επιβαρυντικό είναι όταν καίμε πέλετ, καθώς το ίδιο διάστημα καύσης αντιστοιχεί στην ρύπανση 100 αυτοκινήτων, ενώ η θέρμανση με καυστήρα πετρελαίου αντιστοιχεί στη ρύπανση 10 αυτοκινήτων και η θέρμανση με φυσικό αέριο είναι η πιο αθώα περιβαλλοντικά, καθώς αντιστοιχεί στη ρύπανση από την εξάτμιση ενός αυτοκινήτου. «Η καύση βιομάζας είναι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα- με την καύση ξύλων για θέρμανση τον χειμώνα να αποτελεί πρόβλημα για όλες τις ελληνικές πόλεις και αντιστοιχεί στο 30-35% στη δημιουργία αιθάλης στα αστικά κέντρα όπως η Αθήνα, ενώ στα Ιωάννινα, μια πόλη με λίμνη, υγρασία και βουνά γύρω- γύρω, τα τζάκια συμβάλλουν κατά 80% στη δημιουργία αιθαλομίχλης στις μισές ημέρες του χειμώνα», τονίζει ο Σπύρος Πανδής.
Αερισµός
Και σημειώνει: «Τα σπίτια πρέπει να αερίζονται-ειδικά τώρα με την πανδημία, καθώς ο καλός αερισμός αποτελεί βασική προϋπόθεση προστασίας από τη διασπορά του κορωνοϊού στους κλειστούς χώρους. Ωστόσο, έχει μεγάλη σημασία πότε αερίζουμε το σπίτι.
Είναι, τεράστιο λάθος να ανοίγουμε τα παράθυρα την ώρα που η ατμοσφαιρική ρύπανση βρίσκεται στα πιο αυξημένα επίπεδα, γιατί οι ρύποι εγκλωβίζονται μέσα στο σπίτι με συνέπεια, ενώ τα μεσάνυκτα η εξωτερική ατμόσφαιρα καθαρίζει, το κοκτέιλ των ρύπων στους εσωτερικούς χώρους παραμένει για ώρες σε πολύ τοξικά επίπεδα.
Η σωστή ώρα για τον αερισμό του σπιτιού είναι το μεσημέρι κατά τις 2.00 μμ-3.00 μμ, που είναι κάπως πιο καθαρό το περιβάλλον και ιδανικά αργά το βράδυ αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα».
Επίσης, κατά τον καθηγητή Σπύρο Πανδή, έκπληξη προκαλεί η σημαντική αρνητική συνεισφορά του μαγειρέματος (κυρίως ψήσιμο κρέατος) στην ατμοσφαιρική ρύπανση, αν και είναι σχετικά εύκολο να ελαττωθούν οι εκπομπές με την τοποθέτηση κατάλληλων φίλτρων στα εστιατόρια.
Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΜΠΑΜ» που κυκλοφορεί
