PLUS
Νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet Neurology» φανερώνει ότι το 2022 περισσότερα από 3 δισ. άτομα ζούσαν νοσώντας από μια νευρολογική πάθηση. Στη μελέτη συμπεριελήφθησαν τα δεδομένα του ΠΟΥ από την έκθεση του ίδιου έτους με τίτλο «Το παγκόσμιο φορτίο νοσημάτων, τραυματισμών και παραγόντων κινδύνου» (Global Burden of Disease, Injuries, and Risk Factor Study ή GBD).
Της ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Οι νευρολογικές παθήσεις, ενίοτε αποτέλεσμα ενός τροχαίου ατυχήματος κατά τη διάρκεια της ζωής, αποτελούν σήμερα την πρώτη αιτία νοσηρότητας και αναπηρίας. Το συνολικό φορτίο της ζωής με κακή υγεία, αναπηρία και πρόωρο θάνατο -γνωστό και με το ακρωνύμιο DALYs- αυξήθηκε από το 1990 κατά 18%. Πιο γνωστή νευρολογική πάθηση ή αν θέλετε πάθηση με νευρολογικό υπόβαθρο και αντίκτυπο είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ποσοστό άνω του 80% των θανάτων από νευρολογικά νοσήματα και της νοσηρότητας καταγράφονται στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, με την πρόσβαση στη θεραπεία να παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις. Στις χώρες υψηλού εισοδήματος η αναλογία ειδικευμένων γιατρών στη νευρολογία ανά 100.000 πληθυσμού είναι 70 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με το τι ισχύει στις πιο φτωχές χώρες.
Ταλαιπωρία
Οι νευρολογικές παθήσεις προκαλούν μεγάλη ταλαιπωρία στους πάσχοντες και στις οικογένειές τους, ενώ παράλληλα επιβαρύνουν με τεράστιες άμεσες και έμμεσες δαπάνες την οικονομία και την κοινωνία, όπως επισημαίνει ο Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ. Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «The Lancet Neurology» στέλνει διεθνώς το μήνυμα πως πρέπει να ανεβάσουμε ταχύτητα στην κατανόηση των προβλημάτων και των διαταραχών του εγκεφάλου, ώστε να μπορούμε να παρέχουμε σωστή θεραπεία και αποκατάσταση στον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των ασθενών που ζουν με νευρολογικά προβλήματα.
Οι παθήσεις
Οι δέκα πρώτες νευρολογικές παθήσεις που επιβαρύνουν δυσανάλογα το φορτίο αυτών των νοσημάτων περιλαμβάνουν το εγκεφαλικό επεισόδιο, τη νεογνική εγκεφαλοπάθεια, την ημικρανία, την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ, τη διαβητική νευροπάθεια, τη μηνιγγίτιδα, την επιληψία, διάφορες νευρολογικές παθήσεις που οφείλονται σε πρόωρο τοκετό, το αυτιστικό φάσμα και κάποιους καρκίνους του νευρικού συστήματος, όπως είναι οι νευροενδοκρινείς όγκοι – ΝΕΤ.
Συνολικά, οι νευρολογικές παθήσεις προκαλούν περισσότερη νοσηρότητα και αναπηρία στους άνδρες απ’ ό,τι στις γυναίκες, αλλά υπάρχουν μεμονωμένες παθήσεις που πλήττουν στατιστικά πιο πολύ το γυναικείο φύλο, όπως ισχύει για την άνοια και για την ημικρανία.
Αύξηση
Από το 1990 ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με νευρολογικές παθήσεις και εκείνων που πεθαίνουν εξαιτίας τους έχει αυξηθεί πολύ κυρίως εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος. Ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει και μαζί του αυξάνεται η νοσηρότητα.
Από όλα τα νευρολογικά νοσήματα, η διαβητική νευροπάθεια έχει τον υψηλότερο πολλαπλασιαστή, δηλαδή είναι εκείνη η ασθένεια που πλήττει τους περισσότερους ανθρώπους κάθε χρόνο που περνάει. Ο αριθμός των ασθενών έχει τριπλασιαστεί από το 1990, ακολουθώντας τον διαρκώς διογκούμενο αριθμό των διαβητικών ασθενών, και το 2022 τουλάχιστον 206 εκατ. άνθρωποι υπέφεραν από κάποιο νευρολογικό πρόβλημα. Επίσης, μεγάλο αντίκτυπο έχουν οι νευρολογικές επιπλοκές της COVID-19, όπως είναι το long COVID σύνδρομο και το Guillain-Barré σύνδρομο, από τα οποία συνολικά εκτιμάται ότι νοσούν τουλάχιστον 23 εκατ. ασθενείς.
Την ίδια ώρα έχει μειωθεί κατά 25% το φορτίο από τις νευρολογικές επιπλοκές που σχετίζονται με άλλες κατηγορίες νοσημάτων, λόγω της προόδου που έχει συντελεστεί στην πρόληψη των λοιμωδών ασθενειών με τον εμβολιασμό και την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων. Ενδεικτικά η πρόοδος που καταγράφηκε στον τέτανο, στη λύσσα, στη μηνιγγίτιδα, στα νοσήματα του κινητικού νευρώνα (όπως η νωτιαία μυϊκή ατροφία), στα εγκεφαλικά επεισόδια, στις εγκεφαλίτιδες και στις εγκεφαλοπάθειες έχει σώσει ή βελτιώσει τη ζωή πολλών άλλων ασθενών.
Οι παράγοντες
Η έκθεση που δημοσιεύθηκε στο «The Lancet Neurology» ανέδειξε επίσης 20 τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αποσοβήσουν την απειλή του εγκεφαλικού, της άνοιας, της νοητικής έκπτωσης και άλλων καταστάσεων. Οι πιο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου αφορούν τη συστολική αρτηριακή πίεση και την ατμοσφαιρική ρύπανση, ειδικά στους εσωτερικούς χώρους όπου ζούμε και εργαζόμαστε.
Μειώνοντας αυτούς τους δύο παράγοντες κινδύνου θα μπορούσαμε να ελαττώσουμε κατά 84% τα DALYs που οφείλονται σε εγκεφαλικά επεισόδια. Ανάλογο όφελος θα είχαμε ελαττώνοντας την έκθεση στα βαρέα μέταλλα και ειδικά στον μόλυβδο, με μείωση της ιδιοπαθούς νοητικής αναπηρίας κατά 63,1% – ένας άλλος πολύ κρίσιμος παράγοντας κινδύνου, που αυξάνει δυσανάλογα μεμονωμένα τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου, άνοιας και πολλαπλούς σκλήρυνσης.
