PLUS
Τα αποκαλυπτικά πορίσματα των ορκωτών ελεγκτών και η δίκη για απιστία!
Ρεπορτάζ: Βαγγέλης Τριάντης
Ξόδευαν χρήματα στα μπουζούκια και για την αγορά πολυτελών δώρων. Μόνο μια βραδιά στα μπουζούκια κόστισε περί τα 5.065 ευρώ. Έδιναν άτοκα δάνεια σε εργαζομένους παρότι δεν προβλεπόταν και μπόνους 5.000 ευρώ. Ξόδευαν χρήματα για φιλοξενίες και έξοδα που δεν αφορούσαν υπηρεσιακά ταξίδια, αλλά για κάλυψη προσωπικών δαπανών. Είναι μόνο μερικά από όσα κατέγραψαν οι ορκωτοί ελεγκτές των Price Water House Coopers και Deloitte στα οικονομικά του ελληνικού παραρτήματος της UNICEF για την περίοδο 2002-2017. Την ώρα δηλαδή που δίνονταν χρήματα στη UNICEF για φιλανθρωπίες, κάποιοι είχαν βρει την ευκαιρία να στήσουν «πάρτι» με τα λεφτά των φιλανθρωπιών.
Μάλιστα την Δευτέρα 7 Απριλίου, πρόκειται να δικαστούν στο εδώλιο του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων τέσσερα πρώην στελέχη της διεθνούς ανθρωπιστικής οργάνωσης: Ο πρώην διευθυντής Οικονομικών και Διοίκησης, ο πρώην εκτελεστικός διευθυντής, η πρώην προϊσταμένη του Λογιστηρίου και η πρώην διευθύντρια Πωλήσεων.
Κατηγορούνται για τα αδικήματα της απιστίας και της συνέργειας σε απιστία, κατά περίπτωση, σε βαθμό κακουργήματος. Η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» ξετυλίγει το κουβάρι της συγκεκριμένης υπόθεσης όπως περιγράφεται μέσα από τα δύο πορίσματα των ορκωτών ελεγκτών, τα οποία δημοσιεύει σήμερα. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Η ενημέρωση στη Γενεύη
H UNICEF είναι μια διεθνής οργάνωση που δραστηριοποιείται σε 157 κράτη παγκοσμίως. Στόχος της είναι η προστασία και βελτίωση της ζωής των παιδιών μέσω της εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού του 1989. Παράρτημα της UNICEF λειτουργεί επί δεκαετίες στη χώρα μας αναπτύσσοντας πλούσιο φιλανθρωπικό έργο.
Το καλοκαίρι του 2016 το ελληνικό τμήμα της UNICEF προκήρυξε θέση οικονομικού διευθυντή. Μετά από πολλές συνεντεύξεις, μεταξύ άλλων και στα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στη Γενεύη, επελέγη ως οικονομική διευθύντρια η Αγγελική Δάμου. Αμέσως η νέα οικονομική διευθύντρια άρχισε να ερευνά τα οικονομικά της UNICEF. Κατά τον έλεγχο διαπίστωσε μια σειρά από οικονομικές παρατυπίες. Για τα ευρήματα ενημερώθηκε η τότε πρόεδρος της UNICEF, Σοφία Τζιτζίκου. Η πρόεδρος συγκάλεσε έκτακτο συμβούλιο και ζήτησε να γίνει έλεγχος από ορκωτούς λογιστές για τα έτη 2013 έως και 2015. Η πρόταση έγινε δεκτή.
Παράλληλα, η πρόεδρος ενημέρωσε εγγράφως τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στη Γενεύη. Σύμφωνα με την αναφορά της κ. Τζιτζίκου, στα οικονομικά του ελληνικού παραρτήματος είχαν εντοπιστεί ευρήματα τα οποία παρέπεμπαν σε ενδεχόμενα «ποινικά παραπτώματα πρώην υπαλλήλων της UNICEF Ελλάδος». Πιο αναλυτικά, στις καταγγελίες γινόταν λόγος για «οικογενειακούς δεσμούς μεταξύ υπαλλήλων και μελών του Εκτελεστικού Συμβουλίου της UNICEF Ελλάδος» και απολαβές «ανώτερων διοικητικών στελεχών» που φέρονται να «υπερέβαιναν σημαντικά τα ελληνικά δεδομένα». Τον Οκτώβριο του 2018 η Διεθνής Επιτροπή του Οργανισμού αποφάσισε έλεγχο σε βάθος 15ετίας στο παράρτημα της UNICEF στη χώρα μας. Ο έλεγχος ανατέθηκε στην ελεγκτική εταιρεία Price Water House Coopers, ενώ έρευνα ξεκίνησε και η ελεγκτική εταιρείας Deloitte.
Οι παρατυπίες
Οι ορκωτοί ελεγκτές διαπίστωσαν μια σειρά από «παρατυπίες, οργανωτικές αδυναμίες και αδικαιολόγητα έξοδα» του ελληνικού παραρτήματος της UNICEF που φέρονται να έλαβαν χώρα από το 2002 έως και το 2017.
Σύμφωνα με την έκθεση της PWC, οι παρατυπίες που εντοπίστηκαν σχετίζονται με τον πρώην οικονομικό διευθυντή. Ο συγκεκριμένος είχε εργαστεί στη UNICEF Ελλάδος από το 1988 έως και το 2017. Κατά την PWC, o πρώην οικονομικός διευθυντής φέρεται να είχε «αναλάβει αρμοδιότητες που υπερέβαιναν το πεδίο των Οικονομικών και της Λογιστικής, συμμετέχοντας ο ίδιος στη γενική διεύθυνση της UNICEF Ελλάδος».
Μπουζούκια και πανάκριβα δώρα
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα πάντα με την έκθεση της PWC, χρήματα διατίθεντο για την αγορά πολυτελών δώρων. Για παράδειγμα. στις 2 Οκτωβρίου 2014 ξοδεύτηκαν 197 ευρώ για την αγορά ασημικών ειδών. Όταν ρωτήθηκε σχετικά ο οικονομικός διευθυντής επισήμανε ότι τα χρήματα αυτά είχαν δαπανηθεί κατόπιν εντολής του πρώην προέδρου της UNICEF, καθώς τα «δώρα προσφέρονταν στις κοινωνικές του επαφές».
Ωστόσο, όταν εξετάστηκε η τότε πρόεδρος της UNICEF Σοφία Τζιτζίκου ανέφερε ότι πράγματι τα μέλη του Συμβουλίου και της Διοίκησης συνήθιζαν να προσφέρουν «συμβολικά δώρα» στις κοινωνικές επαφές με στόχο την προώθηση της UNICEF. Ωστόσο επρόκειτο για «δώρα πολύ μικρής αξίας», όπως για παράδειγμα κάρτες ή ημερολόγια.
Μια άλλη περίπτωση που εντόπισαν οι ελεγκτές ήταν η αγορά 110 φιαλών κρασιού στις 23 Δεκεμβρίου 2008. Το κόστος για την αγορά ανήλθε σε 1.800 ευρώ. Ο πρώην οικονομικός διευθυντής ανέφερε στους ελεγκτές ότι κρασιά «προσφέρθηκαν στους εργαζομένους της UNICEF Ελλάδος. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση της PWC, ο πρώην οικονομικός διευθυντής δεν μπόρεσε να εξηγήσει για ποιο λόγο αγοράστηκαν 110 φιάλες, οι οποίες δεν στοιχειοθετούνται από τον αριθμό των εργαζομένων.
Οι ελεγκτές εντόπισαν επίσης «πλουσιοπάροχες δαπάνες» που είχαν εγκριθεί από τον πρώην οικονομικό διευθυντή «για γεύματα και νυχτερινά κέντρα για τα μέλη του Συμβουλίου και τα ανώτερα διοικητικά στελέχη». Συγκεκριμένα, στις 22 Οκτωβρίου 2014 ξοδεύτηκαν 5.065 ευρώ για μια βραδιά στα μπουζούκια, όπως διαπίστωσαν από σχετική απόδειξη οι ελεγκτές. Κατά τη συνέντευξη, «ο πρώην οικονομικός διευθυντής δήλωσε ότι ενέκρινε όλες τις αιτήσεις αποζημίωσης έναντι εξόδων, χωρίς να ελέγχει ουσιαστικά τη φύση τους», όπως επισημαίνεται.
Μπόνους και άτοκα δάνεια
Επιπλέον, οι ελεγκτές της PWC εντόπισαν μια σειρά από «άτοκα δάνεια τα οποία είχαν χορηγηθεί σε εργαζομένους», παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε «πρόβλεψη για τέτοιου είδους παροχές στον Εσωτερικό Κανονισμό». Τα δάνεια αυτά φέρονται να είχαν χορηγηθεί εν αγνοία του τότε Συμβουλίου και του τότε εκτελεστικού διευθυντή, με την έγκριση του πρώην οικονομικού διευθυντή, ο οποίος ανέφερε ότι επρόκειτο «για δάνεια έως τρεις μισθούς, καθώς δάνεια μεγαλύτερης αξίας έπρεπε να εγκριθούν από το Συμβούλιο». Ωστόσο από την έρευνα της PWC προέκυψαν περιπτώσεις που ο οικονομικός διευθυντής «είχε χορηγήσει δάνεια που υπερέβαιναν το όριο των τριών μισθών, χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου». Για παράδειγμα την περίοδο 2013-2015 δόθηκε δάνειο ύψους 21.800 σε υπάλληλο που ο μισθός της ανερχόταν σε 2.400 ευρώ.
Εκτός από υπαλλήλους, ο πρώην οικονομικός διευθυντής είχε εγκρίνει δάνειο και στον εαυτό του. Επρόκειτο για δάνειο ύψους 45.000 ευρώ που χορηγήθηκε το 2003. Σύμφωνα με την έκθεση της PWC, το δάνειο είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο της UNICEF «με τον όρο ότι πρέπει να αποπληρωθεί με καταβολές 3.000 ευρώ το 2003 και 6.000 ευρώ κάθε χρόνο έκτοτε, έως το 2010». Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται, «ο πρώην οικονομικός διευθυντής δεν τήρησε τον όρο αυτό, καθώς κατέβαλλε περίπου 3.600 ευρώ τον χρόνο. Επομένως συνέχισε να αποπληρώνει το δάνειο και μετά το τέλος της περιόδου που είχε οριστεί (2010)».
Εκτός από τα άτοκα δάνεια, ο έλεγχος κατέδειξε και κάτι ακόμη. Ειδικότερα, «ο πρώην οικονομικός διευθυντής κατέβαλε στον εαυτό του και σε ορισμένους συναδέλφους του αρκετά έκτακτα μπόνους σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα». Τα έκτακτα μπόνους ονομάζονταν «επίδομα ισολογισμού» και καταβάλλονταν κάθε χρόνο για το κλείσιμο των βιβλίων της UNICEF. Από την έρευνα των ελεγκτών διαπιστώθηκε όμως ότι είχαν δοθεί μπόνους και «σε εργαζομένους που απασχολούνταν σε μη οικονομικούς τομείς». Όπως, για παράδειγμα, στον γιο του οικονομικού διευθυντή που εργαζόταν στις πωλήσεις και στο μάρκετινγκ.
Άλλα έκτακτα μπόνους ύψους 5.000 ευρώ καταβλήθηκαν στον πρώην οικονομικό διευθυντή (με την έγκρισή του) και σε ακόμη δύο εργαζομένους για συμμετοχή σε έργα με κρατική επιχορήγηση, όπως δράσεις κατά της εμπορίας ανθρώπων (trafficking), ΕΣΠΑ κ.τ.λ. Όπως όμως διαπίστωσαν οι ελεγκτές, «τα έργα αυτά δεν είχαν σχέση ούτε με τον καταστατικό χάρτη της UNICEF ούτε συνέβαλαν στα έσοδά της».
Προκαταβολές στον εαυτό του
Επιπλέον, το διάστημα μετά το 2011 ο πρώην οικονομικός διευθυντής φέρεται να «παρείχε αρκετές άτοκες προκαταβολές στον εαυτό του, με βάση «προφορική συμφωνία με τον πρώην πρόεδρο. Σύμφωνα με όσα ισχυρίστηκε στους ελεγκτές της PWC, «οι προκαταβολές αυτές θα αφαιρούνταν από την αποζημίωση λόγω σύνταξής του αργότερα». Συγκεκριμένα, από το 2011 έως το 2016 ο πρώην οικονομικός διευθυντής έλαβε συνολικά 95.000 ευρώ σε προκαταβολές, «για τα οποία δεν παρέχονται αναλυτικά τεκμηριωμένα στοιχεία σχετικά με το ποσό που καταβλήθηκε ή τους όρους αποπληρωμής», όπως υπογραμμίζεται.
Κατά την έρευνα «διαπιστώθηκαν επίσης ζημίες λόγω περιουσιακών στοιχείων που έλειπαν». Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση διαγραφής «άνω των 347.000 ευρώ το 2013 … η απουσία των οποίων διαπιστώθηκε μετά από καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων». Σύμφωνα με το πόρισμα, ο πρώην οικονομικός διευθυντής «δεν ήταν σε θέση να παρουσιάσει οποιαδήποτε έγκριση ή τεκμηρίωση στον κατάλογο διαγραφέντων περιουσιακών στοιχείων».
Επιπλέον, ο πρώην οικονομικός διευθυντής, ο οποίος ήταν επίσης υπεύθυνος για τις διαδικασίες προμηθειών, «αποκάλυψε ότι δεν τηρούνταν οι πολιτικές προμηθειών και ότι γίνονταν εξαιρέσεις σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων προμηθειών (π.χ. χαρτικών ειδών) και προμηθειών για ειδικά είδη (π.χ. τηλεμαραθώνιος)». Κατά τους ελεγκτές, «η μη αξιολόγηση της διαδικασίας προμηθειών έχει προκαλέσει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις (π.χ. υπηρεσίες προγραμματισμού επιχειρησιακών πόρων – ERP)».
Ταξίδια και προσωπικά έξοδα
Αντίστοιχα ήταν και τα ευρήματα των ελεγκτών της Deloitte στα οικονομικά της UNICEF Ελλάδος. Συγκεκριμένα εντοπίστηκαν «εντάλματα πληρωμής που παρέπεμπαν σε δαπάνες φιλοξενίας και εξοδολόγια, τα οποία όμως δεν αφορούσαν σε ταξίδια, αλλά σε κάλυψη προσωπικών δαπανών». Επίσης, στην περίπτωση δαπάνης για ταξίδι στη Θεσσαλονίκη με δύο διανυκτερεύσεις δαπανήθηκαν 1.126 ευρώ, τα οποία αφορούσαν και σε πληρωμή καυσίμων καθώς και επιπλέον αποζημίωση φθοράς αυτοκινήτου.
Σε άλλη περίπτωση εντοπίστηκε εργαζόμενος ο οποίος δεν δικαιούτο αποζημίωση συνταξιοδότησης καθώς δεν είχε συμπληρώσει 15 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη. Ωστόσο το Εκτελεστικό Συμβούλιο αποφάσισε το 2014, μετά από εισήγηση της τότε Οικονομικής Διεύθυνσης, να του καταβληθεί το ποσό των 5.520,87 ευρώ.
Ακόμη οι ελεγκτές της Deloitte εντόπισαν «αγορές παγίων και αναλωσίμων αξίας μικρότερης των 5.000 ευρώ, για τα οποία δεν προσκομίστηκε έντυπο προέγκρισης δαπάνης από το αρμόδιο τμήμα που αιτείται τη διενέργεια της δαπάνης, το οποίο να φέρει υπογραφή του διευθυντή Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών». Επίσης «εντοπίστηκαν δαπάνες άνω των 5.000 ευρώ για τις οποίες δεν προσκομίστηκε έντυπο προέγκρισης δαπάνης, σύμφωνα με τα όσα προέβλεπε ο Εσωτερικός Κανονισμός».
*Όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΜΠΑΜ της Κυριακής
