Τα υπολείμματα που αφήνει η λοίμωξη του κορωνοϊού -ακόμα κι έξι μήνες μετά την ανάρρωση- αποτελούν τον πιο ύπουλο αντίκτυπο της πανδημίας και συνιστούν μια νέα ιατρική οντότητα που οι ειδικοί τη χαρακτηρίζουν με τον όρο «long COVID» ή «post COVID» σύνδρομο και, όπως δείχνουν νέα ευρήματα, οι «παραφυάδες» του ειδικά στον παιδικό πληθυσμό είναι ατελείωτες και ρίχνουν βαριά σκιά, επηρεάζοντας μακροπρόθεσμα με καταλυτικό τρόπο τη ζωή των πιο αθώων θυμάτων της πανδημίας.
Tης ΑΛΕΞΙΑΣ ΣΒΩΛΟΥ
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, έχει εκατονταπλασιαστεί η συχνότητα μετάδοσής της στον λιλιπούτειο πληθυσμό!
Πληροφορίες
Για τους περισσότερους επιστήμονες η «long COVID» εξακολουθεί να αποτελεί… αχαρτογράφητα νερά και μέσα από την κλινική πράξη συλλέγουν σιγά σιγά πληροφορίες, όπως το ότι η επίπτωσή της πλέον αφορά πολύ περισσότερο τα παιδιά, σε σχέση με την αρχή της πανδημίας. Ενώ με το στέλεχος Α (βρετανική μετάλλαξη) ένα στα 1.000 παιδιά παρουσίαζε «long COVID» συμπτώματα, πλέον με την επικράτηση της μετάλλαξης «∆έλτα» ανάλογα συμπτώματα παρουσιάζει ένα στα 10 παιδιά, δηλαδή η συχνότητα εμφάνισής της στον λιλιπούτειο πληθυσμό έχει 100πλασιαστεί, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Παιδιατρικής – Επιδημιολογίας Θεοκλής Ζαούτης και νέος πρόεδρος του ΕΟ∆Υ.
Στα διεπιστημονικά ιατρεία που στήθηκαν ως εξωτερικά ιατρεία στα μεγάλα νοσοκομεία, όπως συνέβη και στο νοσοκομείο «Αττικόν» στη 2η Υγειονομική Περιφέρεια, ώστε να παρακολουθούνται οι ασθενείς μετά το εξιτήριό τους, τα άτομα που έχουν ήδη αναρρώσει ανέφεραν περισσότερα από 200 διαφορετικά συμπτώματα, το είδος και η ένταση των οποίων εξαρτάται και από τη βαρύτητα της νόσησης, τη διάρκεια παραμονής στην κλινική COVID ή στη ΜΕΘ και το γενικότερο προφίλ του ασθενούς (ηλικία, ύπαρξη υποκείμενων νοσημάτων κ.τ.λ.).
Μέχρι πρότινος ο γενικός κανόνας έλεγε ότι τα συμπτώματα «long COVID» ήταν πιο έντονα και πιο «επίμονα» στους ανθρώπους που νόσησαν βαριά και χρειάστηκαν διασωλήνωση στην Εντατική.
Μακροπρόθεσμα
Όμως, κατά τη διάρκεια της πανδημίας φαίνεται από τις έρευνες που έχουν γίνει στο εξωτερικό ότι τα παιδιά είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στη «long COVID», και μάλιστα αντιμετωπίζουν βαρύτερες μακροπρόθεσμες επιπλοκές, ακόμα κι αν έχουν περάσει τη λοίμωξη του κορωνοϊού σχεδόν ασυμπτωματικά.
Από τα περίπου 200 διαφορετικά συμπτώματα που έχουν αναφέρει πως βιώνουν οι πρώην ασθενείς, αυτά που κυριαρχούν περιλαμβάνουν έντονη, αναίτια κούραση, δύσπνοια, μια κατάσταση πνευματικής σύγχυσης που οι ίδιοι οι αναρρώσαντες την περιγράφουν σαν «θολούρα» στο μυαλό, πόνο στο στήθος, δυσκολία στην ομιλία, άγχος, κατάθλιψη, μυϊκούς πόνους, πυρετό, ανοσμία και έλλειψη γεύσης.
Στα παιδιά τα «long COVID» συμπτώματα έχουν καταλυτική επίδραση στην ποιότητα ζωής τους, όπως αναφέρει ο παιδίατρος Μάριος Ανδρέου, υπεύθυνος του Κέντρου Παιδιατρικής Μέριμνας στο Γαλάτσι. Η κούραση, η κατάθλιψη, η δυσκολία στην αναπνοή, οι μυϊκοί πόνοι κρατούν τους μαθητές μακριά από τις αγαπημένες τους δραστηριότητες και δεν τους επιτρέπουν να συναγωνιστούν τους φίλους τους σε σπορ και παιχνίδια. Το αίσθημα της αποξένωσης από την παρέα, της απομόνωσης, της ανημποριάς είναι σαν να ξαναμπαίνουν σε καραντίνα, αποκομμένοι από τη σχολική κοινότητα, με τις ατελείωτες παραφυάδες της «long COVID» να έχουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην εύθραυστη ψυχική υγεία των παιδιών, που τους τελευταίους 19 μήνες έχουν βιώσει τα πάνδεινα… Είδαν την κανονικότητα της ζωής τους να καταρρέει, τα σχολεία τους να κλείνουν, βρέθηκαν αντιμέτωπα με μια οθόνη, κατρακύλησαν στον δρόμο του διαδικτυακού εθισμού κι έχασαν τις παρέες τους.
Η «ορφάνια» της πανδηµίας
Παρά τα αχαρτογράφητα νερά και τις δυσκολίες που υπάρχουν στην καταγραφή των ενοχλητικών/περιοριστικών συµπτωµάτων, αυτές οι κλινικές εκδηλώσεις συνιστούν την ορατή πλευρά της COVID. Ταυτόχρονα όµως υπάρχει και η αόρατη πλευρά, η «κρυφή» και επώδυνη εκδοχή της πανδηµίας που αναδεικνύεται από µια πολυκεντρική µελέτη από το Αµερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Λοιµωδών νοσηµάτων των ΗΠΑ (CDC) και πολλά επιφανή πανεπιστήµια, όπως του Χάρβαρντ, του Κέιπ Τάουν, του Imperial College, του Πανεπιστηµίου της Οξφόρδης και η οποία δηµοσιεύεται στο Medical Journal of Pediatrics αυτή την εβδοµάδα.
Ο τίτλος της είναι «Η ορφάνια από την COVID». Σύµφωνα µε τη µελέτη, σε 15 µήνες 120.000 παιδιά στις Ηνωµένες Πολιτείες της Αµερικής «έχασαν» έναν γονέα και άλλα 25.000 παιδιά τον άνθρωπο που φρόντιζε για την ύπαρξή τους, όπως µια γιαγιά ή κάποιο συγγενή.
Όπως εξηγεί η καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιµωξιολογίας Μαρία Θεοδωρίδου, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εµβολιασµών, οι ερευνητές υπολόγισαν, λοιπόν, ότι σε κάθε τέσσερις θανάτους ενηλίκων ένα παιδί «χάνει» τον γονιό του ή το άτοµο που το φροντίζει. Χιλιάδες εποµένως παιδιά, σύµφωνα µε τη συγγραφέα Σούζαν Χίλις, επιδηµιολόγο του CDC, θα φέρουν αυτό το ανεπούλωτο τραύµα της απώλειας των γονέων για τις επόµενες γενεές κι εδώ ο αντίκτυπος της «long COVID» δεν αναµένεται να υποχωρήσει εντός έξι µηνών, αλλά θα κρατήσει πάρα πολλά χρόνια, προκαλώντας σε αυτά τα παιδιά µακροπρόθεσµα «ψυχική αναπηρία».
∆υστυχώς, θεραπεία για τη «long COVID» νόσο δεν υπάρχει, παρά µόνο συµπτωµατική αντιµετώπιση και η µόνη ενδεδειγµένη λύση για την αποφυγή του κινδύνου είναι ο µαζικός εµβολιασµός.
Σε αυτά τα δυσµενή ευρήµατα έρχεται να προστεθεί η διαπίστωση του καθηγητή Κοινωνικών και Φυσικών Επιστηµών του Πανεπιστηµίου Yale, Νίκου Χρηστάκη, πως για κάθε έναν άνθρωπο που νικά την COVID λοίµωξη και ξεπερνά και το «long COVID» σύνδροµο, υπάρχουν άλλοι πέντε ασθενείς που θα αναρρώσουν ηµιτελώς και θα µείνουν για χρόνια µε σοβαρές δυσλειτουργίες σε ζωτικά όργανα…