Βαριές σκιές στην Ανεξάρτητη Αρχή για τις συµβάσεις

Όπως «διαφημίζει» η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) στις εκθέσεις πεπραγμένων που αναρτώνται στο διαδίκτυο, η ίδρυσή της «έλαβε χώρα στο πλαίσιο δημιουργίας ενός βελτιωμένου και εκσυγχρονισμένου συστήματος έννομης προστασίας στο στάδιο της ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων».

του ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΥΣΟΥΛΟΥ 

Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι η«άσκηση προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της ΑΕΠΠ αποτελεί όρο του παραδεκτού για την άσκηση ενδίκων βοηθημάτων», καθώς και ότι η Αρχή με «υψηλά εχέγγυα θεσμικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας επιτάχυνσης της διαδικασίας επίλυσης διαφορών πουπροκύπτουν στο στάδιο της ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων».

Είναι όμως τα πράγματα έτσι; Η δημοσιογραφική έρευνα αλλά και καταγγελίες μελών της Ανεξάρτητης Αρχής οι οποίες είναι σε γνώση υψηλόβαθμων στελεχών του υπουργείου Δικαιοσύνης, καταγράφουν μια άλλη πραγματικότητα καταδεικνύοντας έναν εμφύλιο ο οποίος «μαίνεται» τα τελευταία χρόνια: Στελέχη της ΑΕΠΠ καταγγέλλουν παρατυπίες και παραβάσεις του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας, επιλεκτικές χρεώσεις συγκεκριμένων υποθέσεων σε συγκεκριμένα κλιμάκια και συγκεκριμένους εισηγητές, στελέχη τα οποία κατ’ ουσίαν παραβιάζουν το ασυμβίβαστο περί πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης παρέχοντας δικηγορικές υπηρεσίες είτε απευθείας ή μέσω συγγενών και συνεργατών τους σε οικονομικούς Φορείς που προσφεύγουν στην Αρχή (!) και συστηματική αποφυγή λογοδοσίας στην Ολομέλεια. Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν στην «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ» πρόσωπα τα οποία γνωρίζουν εκ των έσω το τι ακριβώς συμβαίνει εδώ και τρία χρόνια στην Ανεξάρτητη Αρχή, οι αποφάσεις της οποίας κρίνουν το μέλλον πολυδάπανων έργων και «χρυσών» συμβάσεων, αρκετές ενέργειες αλλά και αποφάσεις δημιουργούν υπόνοιες ύπαρξης φαινομένων αδιαφάνειας και όχι μόνο. Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος της Αρχής, κ. Φώτης Κατσίγιαννης, πρώην διοικητικός δικαστής, σε απάντηση προς τη «Μ» κάνει λόγο για κακόβουλες καταγγελίες αφήνοντας να εννοηθεί ότι πίσω από αυτές βρίσκονται δυσαρεστημένα μέλη της Αρχής, τα οποία στο παρελθόν είχαν ευεργετηθεί!

Τα στοιχεία

Από τις καταγγελίες και τα στοιχεία τα οποία βρίσκονται στη διάθεση της «Μ» προκύπτει ότι εδώ και τρία χρόνια η μόνιμη επταμελής σύνθεση της Αρχής η οποία βάσει νόμου (άρθρου 353 παρ. 1 εδάφιο τέταρτο και του άρθρου 6 του ΠΔ 38/2017) οφείλει να συγκαλείται εκτάκτως και με αφορμή υποθέσεις μείζονος σπουδαιότητας, λειτουργεί με παράδοξο τρόπο.

Με επιλογή του προέδρου της ΑΕΠΠ, κ. Κατσίγιαννη στην επταμελή σύνθεση συμμετέχουν διαρκώς συγκεκριμένα μέλη και όχι όλα τα μέλη της Αρχής, εναλλάξ, όπως θα έπρεπε κανονικά. Πρόκειται για τους κ.κ. Σταυρούλα Κουρή, η οποία είχε πρωταγωνιστήσει και στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών, Νικόλαο Σαββίδη, Κωνσταντίνο Κορομπέλη, Μιχάλη Διαθεσόπουλο, Μιχάλη Οικονόμου και Άννα Χριστοδουλάκου ενώ προεδρεύων είναι ο επικεφαλής της Αρχής, Φώτης Κατσίγιαννης.

«Οι υπόνοιες να καταστεί η αυξημένη σύνθεση θύλακας διαφθοράς και αδιαφάνειας είναι προφανής. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι μέχρι σήμερα δεν έχει διατυπωθεί ούτε μία φορά μειοψηφία στις αποφάσεις της, αλλά όλες εκδίδονται με ομοφωνία. Επίσης,πρόκειται για αποφάσεις κραυγαλέες, «γρήγορες», ή ακόμα και κόντρα στις διατάξεις του Ν. 4412/2016», λένε πρόσωπα που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις. Από την άλλη πλευρά, πάντως, πρόσωπα που πρόσκεινται στην ηγεσία της Αρχής κάνουν λόγο για καθόλα νόμιμο δικαίωμα του προέδρου να τοποθετεί ως (μόνιμα) μέλη της συγκεκριμένης σύνθεσης πρόσωπα της απολύτου εμπιστοσύνης τα οποία θεωρούνται καθόλα ικανά να επιτελέσουν το έργο τους.

Παρά ταύτα ένας έλεγχος στις αποφάσεις της επταμελούς σύνθεσης προκαλεί ερωτηματικά καθώς μετέπειτα καταρρίπτονται στα δικαστήρια. Ενδεικτική είναι απόφαση της Αρχής η οποία αφορούσε το έργο Καλαμάτας-Πύργου-Μεθώνης με εμπλεκόμενους μεγάλους κατασκευαστικούς Ομίλους. Στο αρχικό στάδιο του διαγωνισμού κι έπειτα από προσφυγή της Intrakat, τόσο η «Ακτωρ Παραχωρήσεις» όσο και το σχήμα Μυτιληναίος-Acciona είχαν αποκλειστεί. Αμφότερες οι εταιρείες προσέφυγαν στο ΣτΕ ενάντια στη σχετική απόφαση της ΑΕΠΠ, με το ανώτατο δικαστήριο να δέχεται τις προσφυγές και να τις επαναφέρει στον διαγωνισμό, ο οποίος πλέον θα συνεχιστεί με πέντε σχήματα. Και αυτή δεν ήταν η μόνη απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής η οποία ανετράπη κατόπιν δικαστικής απόφασης.

Την ίδια στιγμή ερωτήματα προκύπτουν και από τις αναχρεώσεις υποθέσεων μεγάλης προϋπολογισθείσας δαπάνης από τριμελές κλιμάκιο στην επταμελή σύνθεση της Αρχής.
Η συγκεκριμένη «πεπατημένη», όπως καταγγέλλεται, ακολουθείται μόνο κατόπιν έκδοσης θετικής απόφασης προσωρινών μέτρων του κλιμακίου, που αναστέλλουν τις σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο διαγωνισμός που προκηρύχθηκε από την Περιφέρεια Αττικής σχετικά με τη συντήρηση και αναβάθμιση του οδοφωτισμού συνολικής αξίας 37.000.000 ευρώ. Κατά της διαγωνιστικής διαδικασίας προσέφυγε η intrakat με την απόφαση του 7ου κλιμακίου να αναστέλλει τον διαγωνισμό έως ότου εκδοθεί η κύρια απόφαση επί της προδικαστικής προσφυγής. Ωστόσο, εν τέλει η συγκεκριμένη υπόθεση «φυγαδεύτηκε», λόγω «σπουδαιότητας», στην επταμελή επιτροπή με εισηγητή τον κ. Διαθεσόπουλο.

Επιπλέον, μέλη της Αρχής καταγγέλλουν ότι εδώ και τρία χρόνια δεν έχει τηρηθεί ο προβλεπόμενος από το νόμο «Μηχανισμός εκ περιτροπής κατανομής των υποθέσεων ενώπιον των κλιμακίων». Οι συγκεκριμένες διατάξεις του νόμου έχουν ως σκοπό να μην δημιουργούνται υπόνοιες ανάπτυξης διαρκών σχέσεων μεταξύ συγκεκριμένων μελών και κλιμακίων με οικονομικούς φορείς και αναθέτουσες Αρχές, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαφθοράς και μεροληπτικής αντιμετώπισης. Ωστόσο, μέλη της ΑΕΠΠ κάνουν λόγο για κατευθυνόμενες χρεώσεις προς συγκεκριμένα κλιμάκια και εισηγητές, χωρίς καμία επαρκή αιτιολόγηση και χωρίς να στηρίζονται στην ύπαρξη συνάφειας.

Συμπαιγνία

«Με τη μη τήρηση της εκ περιτροπής χρέωσης των υποθέσεων μεταξύ των κλιμακίων της Αρχής, τα περιθώρια διακριτικής μεταχείρισης και αθέμιτης συμπαιγνίας είναι ευρύτατα. Επιπλέον, χωρίς να υπάρχει καμία σχετική πρόβλεψη στο κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας της ΑΕΠΠ, ο ίδιος ο πρόεδρος της Αρχής έχει θεσμοθετήσει ‘προφορικά’ ότι τα μέλη της επταμελούς, εφόσον ορίζονται εισηγητές σε κάποια υπόθεση, δεν χρεώνονται για έναν ‘γύρο’ χρεώσεων στο δικό τους κλιμάκιο. Με αυτό τον τρόπο, όμως, μέλη της Αρχής καταγγέλλουν ότι, εξασφαλίζεται η μόνιμη προνομιακή μεταχείριση συγκεκριμένων μελών (Σαββίδης, Κορομπέλης, Κουρή, Διαθεσόπουλος), οι οποίοι και χρεώνονται, ως εισηγητές, όλες τις κρίσιμες υποθέσεις, ενώ διατηρούνται σε καθεστώς υπερχρέωσης τα υπόλοιπα ‘μη αρεστά’ και εκτός επταμελούς, μέλη της Αρχής», καταγγέλλεται χαρακτηριστικά.

Μείζον ηθικό (και όχι µόνο) ζήτηµα µε την αντιπρόεδρο εκλεκτή του Νίκου Παππά, η οποία διαφηµίζει την παρουσία της µέσω του δικηγορικού γραφείου του συζύγου της, που ειδικεύεται στις συµβάσεις!

Μείζον θέμα προκύπτει και από την παρουσία στην ΑΕΠΠ της Σταυρούλας Κουρή, η οποία μάλιστα ατύπως έχει χριστεί ως «αντιπρόεδρος». Ποια είναι η κυρία Κουρή και πότε συστήθηκε στο Πανελλήνιο; Από τη διαβόητη ιστορία με τις τηλεοπτικές άδειες καθώς ήταν μέλος της επιτροπής ενστάσεων του διαγωνισμού που κατέληξε σε μέγα φιάσκο για την τότε κυβέρνηση.

Η κ. Κουρή θεωρείται ως πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του πρώην υπουργού και νυν τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το θέμα δεν είναι αυτό, καθώς ούσα διακεκριμένο μέλος της ΑΕΠΠ δεν διστάζει να διαφημίζει τις υπηρεσίες αλλά και τα προσόντα της μέσω της δικηγορικής εταιρείας Lex Fortis του συζύγου της, Εμμανουήλ Μουζάκη! Ποια είναι η LexFortis; Δικηγορική εταιρεία η οποία εξειδικεύεται σε πολλούς τομείς μεταξύ των οποίων και οι δημόσιες συμβάσεις! Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη πιο πολύ καθώς στην επίσημη σελίδα της συγκεκριμένης δικηγορικής εταιρείας στο facebook διαφημίζεται η παρουσία και το έργο της συζύγου του κ. Μουζάκη, της κ. Κουρή δηλαδή, στην ΑΕΠΠ.

Διαβάζουμε χαρακτηριστικά σε ανάρτηση της 11ης Σεπτεμβρίου 2018 με αφορμή την επίσκεψη των μελών της ΑΕΠΠ στον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο: « Η κυρία Ρίτα Κουρή εκλεκτή συνάδελφος και σύζυγος του συνεταίρου μας στη Lex Fortis Δικηγορική Εταιρεία κυρίου Εμμανουήλ Μουζάκη (δεύτερη από δεξιά) κατά την επίσκεψη της, μαζί με τον κ. Πρόεδρο και τα Μέλη της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.) στην Α.Ε. τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μετά από πρόσκληση Του.

Η κυρία Κουρή κατέχει την θέση της Αναπληρώτριας Προέδρου και Μέλους της ΑΕΠΠ. Πρόεδρος της ΑΕΠΠ είναι ο εξέχων Δικαστικός κύριος Φώτιος Κατσίγιαννης τ. Πρόεδρος Εφετών Δ.Δ (δεξιά του ΠτΔ). Η ΑΕΕΠ απολαμβάνει διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας, υπάγεται μόνο στον έλεγχο της Βουλής και παρέχει την έννομη προστασία στο πεδίο της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών που ανακύπτουν κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών».

Ομοίως η σελίδα της δικηγορικής εταιρείας στην οποία βασικός μέτοχος είναι ο σύζυγος της κ. Κουρή διαφημίζει και άλλες εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχει η «αντιπρόεδρος» της ΑΕΠΠ.

Διαβάζουμε σε ανάρτηση της 10ης Φεβρουαρίου 2019: «Η αποτελεσματική επίλυση των διαφορών από την Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών Α.Ε.Π.Π. και η συμβολή της στην οικονομική ανάπτυξη της Χώρας. Εξαιρετική η θεματολογία του Συνεδρίου, που διεξήχθη στις 8 και 9 Φεβρουαρίου 2019, υπό την αιγίδα του ΠτΔ, σε ζητήματα που απαιτούν άμεσες λύσεις με διαφάνεια και τήρηση των Κανόνων Δικαίου.

Στο πάνελ (πρώτη από αριστερά) η Αναπληρώτρια Πρόεδρος της ΑΕΠΠ κυρία Ρίτα Κουρή και εκ των εισηγητών του Συνεδρίου με θέμα ‘Αποτελεσματικότητα και διαφάνεια στην ανάθεση των δημόσιων συμβάσεων με τις εγγυήσεις της Α.Ε.Π.Π’ .

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν σημαντικοί επιστήμονες και εξέχοντες νομικοί της χώρας, μεταξύ των οποίων και η Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, κ. Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, Καθηγητές, Δικαστικοί κ.λπ.».

Αξιοσημείωτο, πάντως, είναι ότι το όνομα της κ. Κουρή έχει εμπλακεί -σύμφωνα και με δημοσίευμα των «Νέων»- σε μια υπέροχη ιστορία… διαπλοκής.

Η συγκεκριμένα ιστορία αφορά έναν από τους τελευταίους διαγωνισμούς που πραγματοποιήθηκαν λίγο προτού ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαταλείψει την εξουσία με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Σπίρτζη, ο οποίος την ύστατη στιγμή έτρεξε το έργο για τα ηλεκτρονικά διόδια που υποτίθεται ότι θα εγκαθιστούνταν στους αυτοκινητοδρόμους. Στο συγκεκριμένο διαγωνισμό συμμετείχαν συνολικά πέντε κοινοπραξίες.

Δυο εξ αυτών (VINCI/TEPNA και ΑΚΤΩΡ/ΙΝΤΡΑΚΑΤ) προσφεύγουν στην ΑΕΠΠ ζητώντας την αποβολή η μία της άλλης από τον διαγωνισμό. Η ανεξάρτητη Αρχή απορρίπτει τις δύο προσφυγές και δικαιώνει τον τότε υπουργό Σπίρτζη ο οποίος καιγόταν να ολοκληρω
θεί ο διαγωνισμός. Όλως τυχαίως, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, εκείνη που εξέδωσε τις απορριπτικές αποφάσεις δικαιώνοντας τον κ. Σπίρτζη ήταν η Σταυρούλα Κουρή! Η ιστορία έχει και συνέχεια καθώς στη β΄φάση του διαγωνισμού καταθέτουν προσφορά τρεις εταιρείες.

Στις 30 Απριλίου 2019 και ενώ έχουν προκηρυχθεί οι εκλογές και η διαφαινόμενη συντριβή ΣΥΡΙΖΑ είναι προ των πυλών θέλοντας προφανώς να δείξει ότι η «διοίκηση δεν μασάει από τέτοια» ο υπουργός Σπίρτζης εκδίδει απόφαση για το διαγωνισμό. Απορρίπτει την προσφορά της κοινοπραξίας Vinci/TEPNA και βγάζει πρώτη την προσφορά του ΑΚΤΟΡΑ/ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Και εκεί αρχίζει το σόου! Οι δυο κοινοπραξίες Vinci/ TEPNA και NUSZ/Μυτιληναίος που αποκλείστηκαν προσφεύγουν εκ νέου στην ΑΕΠΠ, με τις προσφυγές να ανατίθενται (ω του θαύματος) εκ νέου στην κ. Κουρή η οποία σε χρόνο ρεκόρ τις απορρίπτει!

Η απόφαση της ΑΕΠΠ εκδίδεται στις 26 Ιουνίου 2019, 11 ημέρες πριν τις εκλογές, και χωρίς να χάνει χρόνο αλλά και να πτοείται από το δεκαήμερο που προβλέπει ο νόμος ο κ. Σπίρτζης στις 28 Ιουνίου 2019 ανοίγει τις οικονομικές προσφορές και αναδεικνύει προσωρινό ανάδοχο την κοινοπραξία των κ.κ. Μπόμπολα, Καλλιτσάντση και Κόκκαλη! Παρ’ όλα αυτά τα μέλη της Αρχής καταγγέλλουν ότι ο κ. Κατσίγιαννης διόρισε αναπληρώτρια πρόεδρο, την κ. Κουρή, με τον ίδιο να απαντά ότι είναι η πλέον ικανή. Όπως λέγεται, πάντως, από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων της η «εκλεκτή» του Νίκου Παππά διέθετε δικό της ξεχωριστό γραφείο απέναντι από το γραφείο του Προέδρου της Αρχής, ενώ τα υπόλοιπα μέλη της ΑΕΠΠ

Η αδρανοποιημένη Ολομέλεια

Την ίδια στιγμή μέλη της Αρχής προσάπτουν στον επικεφαλής κ. Κατσίγιαννη «αυτοκρατορική συμπεριφορά» καθώς όπως αναφέρουν κατά τη διάρκεια της θητείας του αποφάσεις μείζονος σημασίας λαμβάνονται χωρίς τη σύγκλυση ή την ενημέρωση της Ολομέλειας. Ενδεικτικά αναφέρουν ότι:

• Κατά το πρώτο έτος θητείας του Προέδρου της Αρχής, η Ολομέλεια δεν συγκλήθηκε ούτε μία φορά,
• Δεν τηρούνται συστηματικά και δεν χορηγούνται ακόμη και κατόπιν αίτησης μελών της Αρχή, τα πρακτικά των Ολομελειών με τις εκάστοτε διατυπωθείσες γνώμες,
• Ο προϋπολογισμός του πρώτου έτους λειτουργίας της ΑΕΠΠ δεν εισήχθη ποτέ προς ψήφιση στην ολομέλεια κατά παράβαση του άρθρου 354 περίπτωση δ) του Ν. 4412/2016 και
• Η πρόσληψη πέντε νομικών στη νομική υπηρεσία της Αρχής επίσης δεν εισήχθη ποτέ στην ολομέλεια προς ψήφιση

Παράλληλα καταγγέλλουν ότι οι διαβόητες εκθέσεις πεπραγμένων για το 2017 και 2018 οι οποίες παρουσιάσθηκαν στη Βουλή και περιείχαν προτάσεις για τη «βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων», ουδέποτε εισήχθησαν προς έγκριση ή έστω προς απλή γνώση της Ολομέλειας και ουδέποτε τα μέλη της Αρχής έλαβαν γνώση ή διατύπωσαν οποιαδήποτε γνώμη επί του περιεχομένου αυτών. Γι αυτό το λόγο άλλωστε τέσσερα μέλη της ΑΕΠΠ  στις 27 Σεπτεμβρίου 2019 έστειλαν ενημερωτικό σημείωμα στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, τον υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα και τον υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη διαμαρτυρόμενα για τον αποκλεισμό τους και την ενημέρωση που όφειλαν να είχαν ως μέλη της Αρχής.

Η απάντηση της ΑΕΠΠ 

Η «Μ» απευθύνθηκε ως όφειλε γραπτώς στον επικεφαλής της ΑΕΠΠ κ. Φώτη Κατσίγιαννη ζητώντας απαντήσεις για τις πλέον σημαντικές καταγγελίες των μελών της ΑΕΠΠ. Το μεσημέρι της Παρασκευής λάβαμε απάντηση, η οποία ουσιαστικά μας παραπέμπει στις εκθέσεις πεπραγμένων.

Η απάντηση έχει ως εξής: «Αξιότιμε κύριε, αντιπαρερχόμενος τα όσα ψευδέστατα και το λιγότερο ανυπόστατα υπονοούνται στην από 10 Ιουνίου επιστολή σας, εδραζόμενα σε προφανή κακόβουλη πληροφόρησή σας, σχετικά με τα τιθέμενα σε αυτή ερωτήματα σας παραπέμπω, για την άρτια άσκηση της δημοσιογραφικής σας λειτουργίας και την επίδειξη της απαιτούμενης σχετικής δεοντολογίας, στις οικείες Εκθέσεις Πεπραγμένων της ΑΕΠΠ, όπως αυτές παρουσιάστηκαν ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής των Ελλήνων και είναι δημοσιευμένες στην ιστοσελίδα της Αρχής».

Είναι προφανές ότι η έρευνα θα συνεχιστεί καθώς και ότι η εφημερίδα βρίσκεται στη διάθεση του προέδρου για διευκρινίσεις επί των ερωτημάτων που έθεσε, καθώς και των σοβαρών καταγγελιών μελών της ΑΕΠΠ.

• Όπως δημοσιεύθηκε στην “ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ”