Σε έντονα συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, την Παρασκευή, 19 Ιανουαρίου ημέρα της εορτής των Θεοφανίων με το Ιουλιανό ημερολόγιο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος χοροστάτησε στη Θεία Λειτουργία, που τελέστηκε στον παλαιό Ιερό Ναό του Αγίου Βασιλείου στην Τρίγλια της Βιθυνίας.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης αναφέρθηκε στο γεγονός του εορτασμού των Θεοφανίων στην ιστορική Τρίγλια, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι «αγάλλονται και οι ψυχές των προγόνων μας, οι οποίοι αναπαύονται σε αυτά τα χώματα προσδοκώντες Ανάστασιν νεκρών. Όλοι είναι μαζί μας στην εόρτια αυτή σύναξη».
Στη συνέχεια εξέφρασε τις ευχαριστίες του προς τους Τριγλιανούς, οι οποίοι βρέθηκαν στην γενέτειρα των προγόνων τους, και όλους τους άλλους προσκυνητές.
«Η επίσκεψη στα ευλογημένα χώματα της Μικράς Ασίας είναι πάντοτε πηγή έντονων συγκινήσεων, υπαρξιακού συγκλονισμού και ανακαινισμού. Αυτά τα αισθήματα δεν μπορούμε να τα νοιώσουμε και να τα κατανοήσουμε, αν δεν βρεθούμε οι ίδιοι στην αγιασμένη αυτή γη» ανέφερε ο κ.κ. Βαρθολομαίος και προσέθεσε: «Είναι γεγονός ότι δεν συναντούμε σήμερα στη Μικρασιατική γη τις ακμάζουσες κοινότητες των Ρωμιών, τα σχολεία και τα ευαγή ιδρύματά, τους ναούς, τις ενορίες και τα μοναστήρια μας. Βρίσκουμε όμως παντού το αποτύπωμα των προγόνων μας. Ανακαλύπτουμε τη σφραγίδα της Ορθοδοξίας, τη φιλοθεΐα και τη φιλανθρωπία, την αγάπη και τη φροντίδα για τη φύση, την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία με τους συντοπίτες τους, αλλά και τη φιλόξενη διάθεσή τους προς τους επισκέπτες, που εντυπωσίαζε τους ξένους περιηγητές».
Ακολούθως, ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε:
«Οφείλουμε πάμπολλα στους Μικρασιάτες Ρωμιούς, οι οποίοι, και ως πρόσφυγες, όπου κι αν βρέθηκαν στην οικουμένη, διέσωσαν και καλλιέργησαν την Ορθόδοξη ταυτότητα και τις υψηλές αξίες της. Αυτοί που έφυγαν από τις προγονικές εστίες τους, πτωχοί και γυμνητεύοντες, πήραν μαζί τους, γραμμένα ανεξίτηλα στον νου και βαθιά στην καρδιά τους, όλον τον πνευματικό πλούτο και την ανεκτίμητη πείρα αιώνων, την πολιτιστική παρακαταθήκη του Γένους, που ήταν άρρηκτα δεμένη με την πίστη στον Χριστό και το ορθόδοξο ήθος.
»Σήμερα, που οι πνευματικές αξίες υποτιμώνται, αποκαλύπτεται η μεγάλη σημασία και επικαιρότητα αυτής της πνευματικής κληρονομιάς. Γι’ αυτο και επαναλαμβάνουμε ενώπιόν σας, αγαπητοί προσκυνητές, αυτό που τονίζουμε πάντοτε σε παρόμοιες περιστάσεις: Να μη λησμονήσετε τις ρίζες σας! Να διδάσκετε στα παιδιά σας τις παραδόσεις του Γένους. Να πείσετε τη νέα γενιά να αισθάνεται υπερήφανη για τη μικρασιατική της καταγωγή. Να παρακινείτε τους νέους και τις νέες να επισκέπτονται τις αλησμόνητες πατρίδες, να γνωρίσουν από κοντά την πατρώα γη. Και να είσθε βέβαιοι ότι, όταν βρίσκονται εδώ δεν θα αισθάνονται απλώς επισκέπτες, αλλά θα νοιώθουν βαθιά στην καρδιά τους ότι εδώ ανήκουν, θα ανακαλύψουν άγνωστους πνευματικούς θησαυρούς, κρυμμένα θαύματα, θα ακούουν άρρητα ρήματα. Η ψυχή τους θα γεμίσει από ευγνωμοσύνη για τους προγόνους τους, που αγάπησαν και ομόρφαιναν αυτόν τον τόπο.
»Παρόμοια αισθήματα, αγαπητοί χριστιανοί, κατακλύζουν τους προσκυνητές, όταν βρίσκονται στο Φανάρι, στο Πάνσεπτο Κέντρο της Ορθοδοξίας, όπου διασώζονται επί μακρούς αιώνες και φυλάσσονται ανυστάκτως τα όσια και τα ιερά του Γένους».
Αμέσως μετά, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, οι αρχιερείς, οι επίσημοι και οι πιστοί εν πομπή και με τη συνοδεία πολλών μονίμων κατοίκων της Τρίγλιας μετέβησαν στην προκυμαία της κωμόπολης, όπου ο Πατριάρχης προεξήρχε της τελετής της καταδύσεως του Σταυρού. Στα κρύα νερά της Προποντίδας βούτηξαν 6 πιστοί.
Στη συνέχεια, στο παλαιό ελληνικό σχολείο της Τρίγλιας, το οποίο ιδρύθηκε με τη μέριμνα του καταγόμενου από την Τρίγλια Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου (Καλαφάτη) και ανακαίνισε πρόσφατα ο τοπικός δήμος, ο Δήμαρχος των Μουδανιών, Χαϊρί Τούρκγιλμάζ, καλωσόρισε με θερμούς λόγους τον Παναγιώτατο και τους προσκυνητές από την Ελλάδα, αναφέρθηκε σε παλαιότερες επισκέψεις του στη Ραφήνα, τη Νέα Τρίγλια και τα Νέα Μουδανιά, όπου ζουν πολλοί Τριγλιανοί, και επανέλαβε τη σημασία της ειρηνικής συνυπάρξεως.
Κατά τη διάρκεια της σύντομης εορταστικής εκδηλώσεως η Χορωδία του ομογενειακού Πολιτιστικού Οργανισμού «Ιστός» ερμήνευσε κάλαντα των Θεοφανείων και παραδοσιακά τραγούδια.