PLUS
«Για τον τραγικό απολογισμό του δυστυχήματος υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι ο θάνατος, καθώς και οι σωματικές βλάβες που υπέστησαν τα θύματα στην πλειοψηφία τους δεν προκλήθηκαν από τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών αυτή καθαυτήν, αλλά από έκρηξη που έλαβε χώρα μετά τη σύγκρουση και συνακόλουθη πυρκαγιά».
Της Ελένης Καρανικόλα
Αυτό είναι το διά ταύτα του υπομνήματος-σοκ που κατέθεσε στις 17 Οκτωβρίου 2024, ενώπιον του ανακριτή Λάρισας, η Μαρία Καρυστιανού, μια από τις μητέρες των Τεμπών και πρόεδρος του συλλόγου «Τέμπη 2023», η οποία 21 μήνες μετά το έγκλημα παλεύει να δικαιώσει τις 57 χαμένες ψυχές του τρένου. Μέσω του πολυσέλιδου υπομνήματος το οποίο αποκαλύπτει σήμερα η «ΜΠΑΜ στο Ρεπορτάζ», η κ. Καρυστιανού εξαπολύει βαρύ «κατηγορώ» για τα λάθη και τις παραλείψεις στη διερεύνηση της τραγωδίας, ζητώντας -όπως η ίδια είπε- «να γίνουν τα αυτονόητα».
Το συγκεκριμένο δικαστικό έγγραφο επικεντρώνεται κυρίως στη φονική έκρηξη και στην πυρκαγιά που στοίχισε τη ζωή σε πολλούς επιβάτες του τρένου, καθώς αρκετοί βρέθηκαν απανθρακωμένοι.
Λάθη και παραλείψεις
Το εν λόγω υπόμνημα, που αποτελεί επισήμως μέλος της δικογραφίας, αναφέρει μεταξύ άλλων τα λάθη και τις παραλείψεις όλων των εμπλεκομένων:
«Στους ορισθέντες δικαστικούς πραγματογνώμονες τίθενται συγκεκριμένα ερωτήματα προς διερεύνηση τόσο από τους προανακριτικούς υπαλλήλους (Ε.Α.Α.Σ.), όσο και από τον εφέτη ανακριτή στη συνέχεια, από τα οποία απουσιάζει το ερώτημα διερεύνησης των αιτιών της έκρηξης-πυρκαγιάς προφανώς διότι αυτό θα το ερευνούσε η Πυροσβεστική Υπηρεσία, όπως ο ανακριτής παρήγγειλε με την με αριθμό 12/21-3-2023 παραγγελία του. Στην παραγγελία δεν υπάρχει ούτε καν η προτροπή διερεύνησης και κάθε άλλου θέματος που από την τέχνη και επιστήμη τους θα μπορούσε να διερευνηθεί όπως είθισται να γίνεται από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι ανακριτικοί υπάλληλοι δεν φρόντισαν για εργαστηριακή ιστολογική εξέταση των τραυμάτων των πυροσβεστικών υπαλλήλων, ούτε καν να εξετάσουν εργαστηριακά τη στολή τους ώστε να διαπιστώσουν χωρίς καθυστέρηση το χημικό στοιχείο το οποίο διαπέρασε τη στολή και τους προκάλεσε χημικό τραυματισμό. Η εργαστηριακή αυτή εξέταση πέραν του σημαντικού για την υγεία των πυροσβεστών, θα διαπίστωνε με μεγάλη ακρίβεια και το χημικό στοιχείο που προκάλεσε το φαινόμενο της μεγάλης έκρηξης.
– Η Πυροσβεστική Υπηρεσία στην προσπάθειά της να διερευνήσει με τον παραπάνω τρόπο, αιτείται από τον ανακριτή τον διορισμό χημικού, ενώ ως προανακριτική αρχή μπορεί να το κάνει η ίδια. Χημικός για την ουσιαστική διερεύνηση στην φάση αυτή δεν ορίστηκε ποτέ ή μη μόνον τον Απρίλιο 2024, μετά από συνεχείς εκκλήσεις των συγγενών θυμάτων.
– Τα αποτελέσματα της 1ης δειγματοληψίας ήταν σημαντικά αφού εντοπίστηκαν αρκετοί χημικοί οργανικοί διαλύτες (μεταξύ των οποίων ξυλόλιο, τολουόλιο, βενζόλιο, εξάνιο, επτάνιο κ.ά.). Όμως κατά περίεργο τρόπο στα συμπεράσματά του το ΓΧΚ και αναφέροντας ως διεθνή βιβλιογραφία τη χωρίς διασταύρωση μελέτη τριών Κινέζων καθηγητών που παρουσιάστηκε στο Μεξικό και για την οποία μελέτη δεν υπάρχουν πειραματικές αποδείξεις, τόσο οι διορισθέντες πραγματογνώμονες όσο και οι ανακριτικοί υπάλληλοι της Πυροσβεστικής, προφανώς επηρεασμένοι από τη γνωμάτευση του Χημείου και χωρίς να ερευνήσουν ή να τη διασταυρώσουν επιστημονικά, αποδίδουν την έκρηξη-πυρκαγιά στο έλαιο σιλικόνης, άποψη που ακολούθησαν και κάποιοι ιδιώτες τεχνικοί σύμβουλοι. Το ίδιο όμως το Χημείο θα έπρεπε στην ίδια γνωμάτευσή του να αξιολογήσει και το προφανές (και δεν το έκανε), δηλαδή τη συμπεριφορά σε τέτοιες περιπτώσεις χημικών διαλυτών, όπως βενζόλιο, τολουόλιο, ξυλόλιο, και των οποίων την παρουσία βεβαίωσαν τα ίδια εργαστήρια που βεβαίωσαν την παρουσία του ούτως ή άλλως φανερού λόγω χρήσης του στους μετασχηματιστές ελαίου σιλικόνης».
Σχετικά με τα παραπάνω η Μ. Καρυστιανού παραθέτει σημεία από τη μελέτη του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Χιούστον κ. Παπαδάκη Εμμανουήλ για να καταλήξει πως «θεωρούμε ότι η γνωμάτευση αυτή του Γενικού Χημείου του Κράτους ουσιαστικά οδήγησε εσφαλμένα τους δικαστικούς πραγματογνώμονες, την Πυροσβεστική, αλλά και ανεξάρτητο τεχνικό σύμβουλο για λογαριασμό επιστημονικού συλλόγου και κατ’ επέκταση την ανάκριση σε λανθασμένο συμπέρασμα σχετικά με την αιτία της έκρηξης και της μεγάλης πυρκαγιάς που ακολούθησε».
Η έκρηξη δεν οφείλεται στα λάδια των μηχανών
Στο υπόμνημα γίνεται μια ουσιαστική περιγραφή των συνθηκών και όσων συνέβησαν τη μοιραία νύχτα στα Τέμπη, ενώ παρατίθενται και σημεία από μελέτες ειδικών επιστημόνων με σκοπό να αναδειχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα. Αναφέρει χαρακτηριστικά το υπόμνημα:
«Η εν λόγω έκρηξη δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να προκληθεί από τη σύγκρουση των μηχανών των δύο αμαξοστοιχιών. Τα έλαια των μετασχηματιστών των μηχανών, που χρησιμοποιούνται ως ψυκτικά υγρά, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να προκαλέσουν έκρηξη- πυρκαγιά τέτοιας έκτασης. Εξάλλου, οι μηχανές βρέθηκαν άκαυστες.
Η διαταχθείσα έρευνα ήταν ελλιπής καθότι στους ορισθέντες δικαστικούς πραγματογνώμονες δεν ετέθη τόσο από τους προανακριτικούς υπαλλήλους (Ε.Α.Α.Σ.) όσο και από τον εφέτη ανακριτή στη συνέχεια το ερώτημα διερεύνησης των αιτιών της έκρηξης-πυρκαγιάς.
Χημικά που εντοπίστηκαν στον τόπο του δυστυχήματος, όπως χημικοί οργανικοί διαλύτες (ξυλόλιο, τολουόλιο, βενζόλιο, εξάνιο, επτάνιο κ.ά. υδρογονάνθρακες), τα οποία μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία, δεν ερευνήθηκαν.
Τα χημικά αυτά, συνεπεία της σύγκρουσης, διέρρευσαν και προκάλεσαν αεριώδες νέφος, το οποίο έγινε πύρινη σφαίρα.
Η πλειοψηφία των θυμάτων βρήκαν θάνατο εξαιτίας της εν λόγω πυρκαγιάς, όπως προκύπτει τόσο από τα συμπεράσματα της εν λόγω έκθεσης και του παραρτήματος 1 αυτής, αλλά και από το σκεπτικό του κ. Εισαγγελέα Εφετών που περιλαμβάνεται στην με αριθμό 137/2024 Διάταξή του, όπου οι επιληφθέντες ιατροδικαστές περιγράφουν την αιτία και τον μηχανισμό θανάτου 30 επιβατών του τρένου και σύμφωνα με τους οποίους εάν δεν είχε ακολουθήσει της σύγκρουσης η πυρκαγιά με τη μορφή και ένταση που μόνο οι εύφλεκτοι υδρογονάνθρακες μπορούν να προκαλέσουν, οι επιβάτες αυτοί θα είχαν διασωθεί, αφού είχαν επιζήσει της σύγκρουσης», αναφέρει και συνεχίζει:
«Από τα άνω αναφερόμενα σύμφωνα με το Παράρτημα 1/03.09.2024 της Έκθεσης της ομάδας του τεχνικού συμβούλου κ. Κοκοτσάκη, το Υπόμνημα της προϊσταμένης της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Λάρισας αλλά και τη διάταξη του κ. Εισαγγελέα Εφετών, συνάγονται τα κάτωθι ασφαλή συμπεράσματα:
1. Μετά τη σύγκρουση των τρένων και την αρχή της εκδήλωσης της πυρόσφαιρας, όπως αναφέρεται στην επικυρωμένη έκθεση του τεχνικού συμβούλου κ. Κοκοτσάκη, η επιβατική αμαξοστοιχία παρέσυρε κατά την εκτροπή της στο πρανές μέρος του φορτίου των υδρογονανθράκων περιλούζοντας τμήμα της (βαγόνια), όπως είναι εμφανέστατο στο βίντεο από την κάμερα ελέγχου κυκλοφορίας στην έξοδο του τούνελ.
Αυτού του είδους η καύση, που αποτελούσε την ουρά της πυρόσφαιρας και που είναι προϊόν οξείδωσης (υδρογονανθράκων εν καύση με την παροχή κινούμενου αέρα), έχει τη δυνατότητα δημιουργίας θερμοκρασιών υπεράνω των 1.200 βαθμών Κελσίου.
Η καύση αυτή πυρακτώνει και τον αέρα που έρχεται σε επαφή δημιουργώντας συνθήκες υψικαμίνου.
2. Αυτό το είδος καύσης που μπορεί να προκληθεί μόνο από υδρογονάνθρακες έχει τελείως διαφορετικές ιδιότητες και θερμικά αλλά και ταχύτητα από τη σταθερή καύση που παρατηρήθηκε από τους πυροσβέστες (όταν έφθασαν στον τόπο του συμβάντος), η οποία κατά την ως άνω Έκθεση προερχόταν από τα αναμεμιγμένα υπολείμματα των υδρογονανθράκων, του ελαίου σιλικόνης και του ελαίου λίπανσης του συστήματος μεταφοράς κίνησης των ηλεκτραμαξών.
Επίσης ζωντανός οργανισμός, ο οποίος θα ανέπνεε αυτό το μείγμα μικροσωματιδίων της τάξεως των 5 μικρών και κατά τη διάρκεια της καύσης της περιβάλλουσας ατμόσφαιρας, θα είχε την εκδήλωση καύσης και εσωτερικά του σώματος (πνεύμονες).
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι με γενεσιουργό αιτία όχι τη σύγκρουση, αλλά την έκρηξη και την επακολουθήσασα φωτιά, έχασαν τη ζωή τους 30 επιβάτες της επιβατικής αμαξοστοιχίας τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2023 και η φωτιά αυτή προκλήθηκε από την καύση υδρογονανθράκων, οι οποίοι μεταφέρονταν με την εμπορική αμαξοστοιχία.
Η έκθεση του καθηγητή Faisal Khan επιβεβαιώνει τους Έλληνες πραγματογνώμονες
Στη συνέχεια του υπομνήματος παρατίθενται τα συμπεράσματα του καθηγητή πανεπιστημίου στην έδρα Mike O’Connor II του Artie McFerrin Department of Chemical Engineering (Τμήμα Χημικής Μηχανικής Artie McFerrin) του Πανεπιστημίου Texas A&M University, Αμερικής, και διευθυντή του Mary Kay O’Connor Process Safety Center [Κέντρου Ασφάλειας Διαδικασιών Mary Kay O’Connor) (MKOPSC), к. Faisal Khan, που κλήθηκε από τον τεχνικό σύμβουλο Βασίλη Κοκοτσάκη να διερευνήσει τα σχετικά με την έκρηξη.
Το υπόμνημα αναφέρει τα τριάντα σημεία στα οποία στέκεται ο καθηγητής, από τα οποία όπως υποστηρίζει η κ. Καρυστιανού ευχερώς προκύπτουν τα κάτωθι συμπεράσματα:
«- Η αμαξοστοιχία μετέφερε το πλέον πιθανό (έως βέβαιο) πτητικούς υδρογονάνθρακες.
– Προκύπτει παρουσία βενζολίου, τολουολίου και ξυλολίου, ήτοι πτητικών υδρογονανθράκων που χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένων βαφών, καλλυντικών και άλλων.
– Πύρινη σφαίρα κάλυψε την περιοχή της επιβατικής αμαξοστοιχίας, προκαλώντας σοβαρές βλάβες και θανάτους.
– Ο ισχυρισμός ότι η έκρηξη και πυρκαγιά προκλήθηκε από το έλαιο σιλικόνης των μετασχηματιστών δεν στοιχειοθετείται και αποδομείται».
Ωστόσο, η σχετική έκθεση δεν ελήφθη υπόψη από τον ανακριτή. «Εσείς, χωρίς καμία συγκεκριμένη βάση αναφοράς, αμφισβητήσατε τη γνησιότητά της με την αιτιολογία ότι τάχα δεν εξασφαλίζεται ασφάλεια ως προς τον εκδότη. Τελικώς, δε, δεχτήκατε να την ενσωματώσετε στη δικογραφία…», υπογραμμίζει η μητέρα της αδικοχαμένης Μάρθης.
Οι κατηγορίες και όσα… δεν έγιναν
Στη συνέχεια γίνεται λόγος για άλλες εκθέσεις ειδικών που κλήθηκαν να συνδράμουν στη διερεύνηση της τραγωδίας των Τεμπών και συγκεκριμένα για την έρευνα που έκανε η ομάδα ANUBIS που διαθέτει ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους, ικανούς να εντοπίζουν νεκρούς. Στο υπόμνημα αναφέρονται σημαντικά στοιχεία της έκθεσης που σοκάρουν καθώς περιγράφουν την παραποίηση και την αλλοίωση αποδεικτικών στοιχείων.
Η Μαρία Καρυστιανού παραθέτει επίσης στο υπόμνημά της κάποια από τα αιτήματα που έχει καταθέσει μέσω των τεχνικών συμβούλων της για να καταλήξει πως:
«Αντί όμως να λάβουν χώρα τα ανωτέρω σε τήρηση του καθήκοντος αναζήτησης της αλήθειας επί τω τέλει άσκησης ποινικών διώξεων κατά των κατά νόμον υπευθύνων, μέχρι και σήμερα δεν έχει διαταχθεί προκαταρκτική έρευνα για την εγκληματική πράξη της έκρηξης, η οποία σε συνδυασμό με άλλες παραλείψεις, όπως λ.χ. της αρχικής άρνησης συμπερίληψης στη δικογραφία της τεχνικής έκθεσης του καθηγητού Faisal Khan, προβληματίζουν ως προς τη διενέργεια των αναγκαίων για τη διάγνωση της αλήθειας».
Παραθέτοντας εν συνεχεία συγκεκριμένα άρθρα του Ποινικού Κώδικα επισημαίνει:
«Σύμφωνα με το ως άνω άρθρο, αν κατά την πορεία της ανάκρισης ανακαλυφθούν και άλλες αξιόποινες πράξεις που διώκονται αυτεπαγγέλτως, εσείς έχετε υποχρέωση να τις ανακοινώσετε στον εισαγγελέα, χωρίς εν τω μεταξύ να εμποδίζεστε να ενεργείτε τις κατεπείγουσες ανακριτικές πράξεις για τη βεβαίωσή τους.
Παρά όμως τις ως άνω σαφείς επιταγές του νόμου και παρά την ύπαρξη αδιάσειστων στοιχείων περί της τέλεσης του αδικήματος της έκρηξης κατά άρθρο 270 ΠΚ και της ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο κατά άρθρο 299 ΠΚ, εσείς επιλέγετε να υποβαθμίζετε τις κατηγορίες για τέλεση εγκληματικών πράξεων ανώτερης βαρύτητας από αυτές για τις οποίες έχετε ήδη διατάξει προκαταρκτική εξέταση, ενώ και μέχρι σήμερα δεν προκύπτει να έχετε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις σας εκ του άρθρου 250 ΚΠΔ.
Η δε παράλειψη εκ μέρους σας των οριζόμενων στον νόμο μπορεί, από τις προϋποθέσεις αυτού, να θεμελιώνει παράβαση καθήκοντος κατά το άρθρο 269 ΠΚ, αλλά και κατάχρηση εξουσίας κατά το άρθρο 239 ΠΚ.
Κατόπιν των ανωτέρω και επειδή είναι επιτακτική η επέκταση της άσκησης προκαταρκτικής εξέτασης και για τα ως άνω κακουργήματα, τα οποία παραλείπετε να ερευνήσετε, με το παρόν:
– Σας καλώ όπως λάβετε ουσιαστικά υπ’ όψιν σας τις ως άνω επικαλούμενες τεχνικές εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, με τις οποίες με τρόπο άρτιο και αιτιολογημένο αποδεικνύεται το γεγονός της πραγματοποίησης εκρήξεων μετά τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών, προκληθεισών όχι εκ της σύγκρουσης των αμαξοστοιχιών, αλλά εξ υφιστάμενων ποσοτήτων χημικών ουσιών, αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα το οποίο επιβεβαιώνεται από την εις χείρας σας δικογραφία και τα εντός αυτής αποδεικτικά στοιχεία.
– Σας καλώ όπως προβείτε άμεσα στις επιβεβλημένες κατά το άρθρο 250 ΚΠΔ ενέργειες, ως οφείλετε, ώστε να διαταχθεί άμεσα προκαταρκτική εξέταση και για τα κακουργήματα της:
– Έκρηξης, σύμφωνα με το άρθρο 270 ΠΚ.
– Ανθρωποκτονίας από ενδεχόμενο δόλο, σύμφωνα με το άρθρο 299.
– Καθώς και οιασδήποτε άλλης ποινικώς κολάσιμης πράξης, αιτιωδώς συνδεόμενης με τα διαγνωσθέντα με τις ως άνω αναφερόμενες τεχνικές εκθέσεις».
