Wall Street Journal: Ανήκει στο ΝΑΤΟ η Τουρκία του Ερντογάν ;

20/05/2022 9:45

Η Άγκυρα είναι το μόνο μέλος που αντιστέκεται στην προοπτική ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ενώ η χώρα δεν πληροί σήμερα τα κριτήρια της ένταξης αναφέρει σε άρθρο γνώμης η εφημερίδα Wall Street Journal

Θέμα αποχώρησης της Τουρκίας απο το ΝΑΤΟ θέτουν σε άρθρο τους στη WSJ δύο επιφανείς Αμερικανοί, ο Tζο Λίμπερμαν και ο Μαρκ Γουάλας. Ο Λίμπερμαν ήταν υποψήφιος αντιπρόεδρος των Δημοκρατικών το 2000 και γερουσιαστής των ΗΠΑ στο το Κονέκτικατ απο το 1989 έως το 2013. Ο Γουάλας υπηρέτησε ως πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Τζορτζ Μπους. Είναι, αντίστοιχα, μέλος και διευθύνων σύμβουλος του Turkish Democracy Project

Όλα τα μέλη του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου καλωσόρισαν με ενθουσιασμό τη Φινλανδία και τη Σουηδία εκτός από ένα αναφέρουν, την Τουρκία, η οποία την Τετάρτη (18/5) εμπόδισε μια πρόωρη ψηφοφορία για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών.

Για λόγους πολιτικούς, τοπικούς και άσχετους με την απόφαση, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υιοθέτησε σκληρή γραμμή στις προσπάθειές του να εκτροχιάσει τα υποψήφια μέλη. Αυτό θα πρέπει να εγείρει το ερώτημα εάν η Τουρκία υπό την ηγεσία του Ερντογάν ανήκει στη συμμαχία.

Ομοίως, τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν δείξει σταθερή αποφασιστικότητα μετά την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, εκτός από την Τουρκία. Με την εξαίρεση της άδειας πώλησης πολεμικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία, μια συμφωνία μεταξύ του Κιέβου και της πολεμικής βιομηχανίας Baykar Makina που υπογράφηκε πριν από τον πόλεμο, η Άγκυρα δεν έχει προσφέρει κάτι περισσότερο από θορυβώδη διπλωματία.

Ο Ερντογάν προσπάθησε να τοποθετηθεί ως μεσολαβητής ειρήνης μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, αντικατοπτρίζοντας την προηγούμενη και παρόμοια αναποτελεσματική προσφορά της να διαπραγματευτεί με τους Ταλιμπάν κατά την αποχώρηση των ΗΠΑ απο το Αφγανιστάν πέρυσι.

Η στάση του «ειρηνοποιού» παρείχε κάλυψη για ένα πρότυπο συνεργασίας με τη Μόσχα, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς από την Τουρκία του συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία το 2017. Μετά την εισβολή της Ρωσίας, ο Ερντογάν αρνήθηκε να στείλει αυτό το σύστημα στην Ουκρανία, αρνήθηκε να συναινέσει στις κυρώσεις των μελών του ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας και επέτρεψε στην Τουρκία να γίνει καταφύγιο για Ρώσους ολιγάρχες, τραπεζικούς λογαριασμούς και επενδύσεις.

Η κακοδιαχείριση της τουρκικής οικονομίας από τον Ερντογάν τον άφησε έκθετο και τον έκανε να έχει ανάγκη από ρωσική οικονομική υποστήριξη. Ενώ οι μέσοι πολίτες αντιμετωπίζουν αυξανόμενα κόστη για βασικά αγαθά, συνεχίζει να αναθέτει τεράστιες κρατικές συμβάσεις σε συμμάχους, συνήθως μέσω μη ανταγωνιστικών διαγωνισμών και συχνά για έργα ματαιοδοξίας. Η υποστήριξη της Ρωσίας στηρίζει το καθεστώς του και παρέχει στον Τούρκο πρόεδρο ένα στενό σύμμαχο.

Η ελευθερία και η διαφάνεια στην Τουρκία έχουν υποφέρει από κάθε άποψη υπό τον Ερντογάν. Ο παγκόσμιος Δείκτης Αντίληψης για τη Διαφθορά για το 2021 κατέταξε την Τουρκία στην 96η θέση, από την 77η όταν έγινε πρωθυπουργός το 2003.

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Δημοκρατίας του 2021 κατέταξε την Τουρκία στην 103η, από την 88η θέση το 2006. Η Φινλανδία και η Σουηδία κατέλαβαν την πρώτη και την τέταρτη θέση, αντίστοιχα, στο δείκτη διαφθοράς του 2021, και στην έκτη και τέταρτη αντίστοιχα στον Παγκόσμιο Δείκτη Δημοκρατίας.

Ολιγάρχες κοντά στον Ερντογάν έχουν συστηματικά αποκτήσει τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ενώ η κυβέρνηση έχει φυλακίσει πολλούς δημοσιογράφους της αντιπολίτευσης, μετατρέποντας τον άλλοτε ακμαίο εγχώριο Τύπο σε όργανο προπαγάνδας. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έχουν τιμωρηθεί από την κρατική ραδιοτηλεοπτική αρχή. Οι θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες αντιμετωπίζουν καθημερινές διώξεις. Τα δικαιώματα των γυναικών έχουν καταπατηθεί.

Η πολιτική ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ ορίζει ότι η ένταξη είναι ανοιχτή σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα που μπορεί να συμβάλει στην ασφάλεια της ευρωατλαντικής περιοχής, εφόσον πληροί ορισμένες δημοκρατικές απαιτήσεις.

Εκτός από τον κ. Ερντογάν, κανένα μέλος της συμμαχίας δεν αμφισβητεί την εκπλήρωση αυτών των κριτηρίων από τις σκανδιναβικές χώρες. Αλλά η Τουρκία, η οποία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1952, θα πληρούσε τα πρότυπα για ένταξη σήμερα;

Η μεγαλύτερη στρατηγική αποτυχία του ΝΑΤΟ των τελευταίων δύο δεκαετιών ήταν να υποτιμήσει τις προθέσεις του Πούτιν, υποτιμώντας ταυτόχρονα την ικανότητα των μελών του για συλλογική δράση. Η συμμαχία κινδυνεύει να επαναλάβει το ίδιο λάθος με τον Ερντογάν.

Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά επί των ημερών Ερντογάν δεν προσυπογράφει πλέον τις αξίες που στηρίζουν αυτή τη μεγάλη συμμαχία. Το άρθρο 13 του καταστατικού χάρτη του ΝΑΤΟ παρέχει έναν μηχανισμό αποχώρησης των κρατών μελών. Ίσως είναι καιρός να τροποποιηθεί το άρθρο 13 για να καθιερωθεί μια διαδικασία για την απέλαση ενός κράτους μέλους που δεν πληροί ούτε τις αρχές ούτε τις πρακτικές απαιτήσεις για ένταξη.