PLUS
Η Ρωσία εκμεταλλευόμενη τη στρατηγική της θέση, στοχεύει να δημιουργήσει έναν χερσαίο διάδρομο κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας για να καταλάβει την Οδησσό.
Του Νίκου Βασιλειάδη
Έχετε ακούσει, μήπως, για τη Σομαλιλάνδη; Ή την Υπερδνειστερία; Ή έστω την Αραβική Δημοκρατία της Σαχαράουι; Κι όμως, υπάρχουν και αυτά τα κράτη με νόμισμα, κοινοβούλιο και στρατό και μάλιστα διεκδικούν μια θέση όχι μόνο στον παγκόσμιο χάρτη, αλλά και στον ΟΗΕ!
Το δυστύχημα για εκείνα είναι πως, περικυκλωμένα από ισχυρούς γείτονες, υφίστανται λίγο – πολύ ως κράτη-φαντάσματα, ενώ τις περισσότερες φορές λειτουργούν ως προτεκτοράτα με κυβερνήσεις-μαριονέτες που εκφράζουν τη θέληση των ισχυρών αυτών γειτόνων ή άλλων κρατών που τα προστατεύουν.
Για παράδειγμα, πολλά από αυτά έχουν προέλθει από πολεμικές συρράξεις, όπως για παράδειγμα το Ναγκόρνο-Καραμπάχ στην Υπερκαυκασία, που προέκυψε το 1992 ως αποτέλεσμα του αιματηρού πολέμου Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας. Η τελευταία, η οποία κέρδισε την αναμέτρηση και κατέχει έκτοτε την περιοχή, έσπευσε να αναγνωρίσει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως «ανεξάρτητο κράτος», ενώ το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να το θεωρεί «αλύτρωτη» δική του περιοχή.
Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, ένα από αυτά τα κράτη «φαντάσματα» αρχίζει να μαζεύει -δυστυχώς- τα φώτα της δημοσιότητας και την προσοχή του κόσμου επάνω του.
Στενό κομμάτι γης
Η Υπερδνειστερία είναι μια «αυτόνομη εδαφική ενότητα», ένα στενό κομμάτι γης με μέγεθος 1.350 τετραγωνικά μίλια, ανάμεσα σε Ουκρανία και Μολδαβία – στο μέγεθος περίπου της Εύβοιας. Εκεί ζουν περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ρωσόφωνοι. Αυτό το κράτος-φάντασμα έχει όχι μόνο κυβέρνηση -με έδρα την πρωτεύουσα Τιράσπολ- αλλά και νόμισμα: το εξαιρετικά σπάνιο για τους ανά τον κόσμο συλλέκτες ρούβλι της Υπερδνειστερίας.
Όταν η Σοβιετική Ένωση κατέρρεε το 1990, η Σοβιετική Δημοκρατία της Μολδαβίας -κυρίως ρουμανόφωνη- επεδίωξε την ανεξαρτησία της από τη Μόσχα. Αλλά η ρωσοκρατούμενη υποπεριοχή της Υπερδνειστερίας ήθελε να παραμείνει στην ΕΣΣΔ. Μετά την τελική κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ένας σύντομος εμφύλιος πόλεμος με… ρωσικό δάκτυλο οδήγησε στην de facto ανεξαρτησία της Υπερδνειστερίας από τη Μολδαβία. Παρ’ όλα αυτά η Υπερδνειστερία δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από τη διεθνή κοινότητα παρά μόνο από το Κρεμλίνο.
Όπως αναφέρει το gzeromedia, το μέρος διοικείται από την εταιρεία Sheriff, η οποία ευδοκιμεί στο λαθρεμπόριο, λαμβάνει δωρεάν φυσικό αέριο από τη Ρωσία και έχει μια εκπληκτικά καλή ομάδα ποδοσφαίρου. Συνυπάρχει με τη Μολδαβία και μάλιστα επωφελείται από τις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ. Αλλά εκεί βρίσκονται επίσης περίπου χίλιοι Ρώσοι στρατιώτες τους οποίους η Μόσχα ονομάζει «ειρηνευτικές δυνάμεις» (peacekeepers), μαζί με περίπου 200.000 κατόχους ρωσικών διαβατηρίων.
Η σημασία για Μόσχα
Τώρα λοιπόν που οι μάχες στην Ουκρανία επικεντρώνονται στα ανατολικά, η Υπερδνειστερία θεωρείται στρατηγικό σημείο στη δυτική πλευρά της Ουκρανίας, αφού απέχει περίπου 25 μίλια από την Οδησσό, το κύριο λιμάνι της Ουκρανίας που οι Ρώσοι θέλουν να καταλάβουν. Την περασμένη βδομάδα μάλιστα κορυφαίος Ρώσος στρατηγός δήλωσε ότι ο ρωσικός στρατός στοχεύει στον «πλήρη έλεγχο» της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς και της νότιας Ουκρανίας αλλά και στην πρόσβαση στην Υπερδνειστερία.
Εάν επομένως οι ρωσικές δυνάμεις καταφέρουν να καταλάβουν το λιμάνι της Οδησσού θα απέχουν μόλις 25 μίλια από την Υπερδνειστερία αποκόπτοντας την Ουκρανία εντελώς από τη Μαύρη Θάλασσα αλλά και -εδώ είναι και ο μεγάλος κίνδυνος- επεμβαίνοντας πολεμικά επισήμως στη Μολδαβία, μια υποψήφια για την ΕΕ χώρα που είναι στενά συνδεδεμένη με τη Ρουμανία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Οι δηλώσεις αυτές για την Υπερδνειστερία είναι ανησυχητικές και φυσικά έρχονται σε αντίθεση με τη θέση της Ρωσικής Ομοσπονδίας που υποστηρίζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της, υποστηρίζει το υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης της Μολδαβίας, υπενθυμίζοντας στη Μόσχα πως η Μολδαβία είναι «ουδέτερο κράτος και η αρχή αυτή πρέπει να γίνεται σεβαστή από όλους τους διεθνείς παράγοντες».
Όμως πολλοί στρατιωτικοί αναλυτές υποψιάζονται ότι η Ρωσία σχεδιάζει να στηριχθεί στην Υπερδνειστερία για υλικοτεχνική υποστήριξη και να εκμεταλλευτεί τη στρατηγική της θέση, για να δημιουργήσει έναν χερσαίο διάδρομο κατά μήκος της Μαύρης Θάλασσας για να καταλάβει την Οδησσό. Ήδη ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιμένει να διαμηνύει, εν είδει προειδοποίησης, ότι εάν η Ουκρανία ηττηθεί, τότε θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες που θα μπουν στο στόχαστρο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το σκηνικό στήνεται
Την περασμένη Τρίτη οι ρωσικές δυνάμεις κατέστησαν σε κατάσταση άμεσης ετοιμότητας για μετάβαση στην Υπερδνειστερία μετά από μια «τρομοκρατική επίθεση» που σημειώθηκε με αντιαρματικούς πυραύλους στο «Υπουργείο Ασφάλειας» της αυτοανακηρυσσόμενης Δημοκρατίας και πως το βασικό χτύπημα έγινε στον δεύτερο όροφο, όπου βρίσκεται το γραφείο του υπουργού Κρατικής Ασφάλειας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ένοπλοι άνοιξαν πυρ δύο φορές με αντιαρματικούς πυραύλους RPG-22 και RPG-27 σοβιετικής κατασκευής. Μάλιστα οι άγνωστοι ένοπλοι άφησαν τους εκτοξευτήρες σε δρόμο κοντά στο σημείο του συμβάντος. Η αφορμή μόλις δόθηκε για τη Ρωσία.
Αμέσως ο βουλευτής του Ανώτατου Συμβουλίου (νομοθετικό σώμα της Υπερδνειστερίας) Αντρέι Σαφόνοφ επιβεβαίωσε την επίθεση, σημειώνοντας πως εδώ και ημέρες οι Αρχές ασφαλείας, του αυτοανακηρυγμένου κρατιδίου, δέχεται κυβερνοεπιθέσεις από την Ουκρανία, ενώ υπάρχει και μπαράζ τρομοκρατικών απειλών για τοποθετήσεις βομβών σε ιδρύματα και κυβερνητικά κτίρια. Μάλιστα στα Μέσα Ενημέρωσης της Υπερδνειστερίας εμφανίστηκαν πληροφορίες ότι οι τρομοκράτες τηλεφωνούσαν από το έδαφος της Ουκρανίας.
Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Αντρέι Ρουντένκο δήλωσε βέβαια σχεδόν αμέσως ότι οι ρωσικές Αρχές δεν βλέπουν καμία προϋπόθεση για κλιμάκωση της κατάστασης στην Υπερδνειστερία. «Δεν βλέπουμε κανέναν κίνδυνο. Η θέση μας παραμένει η ίδια: υπερασπιζόμαστε μια ειρηνική διευθέτηση του προβλήματος της Υπερδνειστερίας, σεβόμενοι παράλληλα την εδαφική ακεραιότητα της Μολδαβίας και το ειδικό καθεστώς αυτής της περιοχής στη σύνθεσή της», είπε αλλά δεν έχει την ίδια άποψη και η πρόεδρος της Μολδαβίας, Μάια Σαντού, που ζήτησε αμέσως τη σύγκληση του Ανωτάτου Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας, υπονοώντας πως οι επιθέσεις αυτές αποτελούν προβοκάτσια της Ρωσίας η οποία θα δώσει στη Μόσχα το πρόσχημα που επικαλείται συστηματικά για τις στρατιωτικές της επεμβάσεις: Την «υπεράσπιση της ρωσικής μειονότητας»
Να κλείσουν τα σύνορα
Απ’ ό,τι φαίνεται η Ρωσία ψάχνει μια αφορμή για να δικαιολογήσει σε πρώτη φάση την ενίσχυση των δυνάμεών της στην Υπερδνειστερία. Σε δεύτερο χρόνο θα εξαπολύσει επίθεση ώστε να σφραγίσει τα σύνορα με Ουκρανία και να ανοίξει μέτωπο προς Οδησσό. Ρώσοι αναλυτές τονίζουν πως πρέπει τα σύνορα της Ουκρανίας ειδικά με τη Ρουμανία και τη Μολδαβία να κλείσουν άμεσα.
Ο λόγος είναι ότι, έχοντας κοινά σύνορα με τις χώρες του ΝΑΤΟ, το Κίεβο συνεχίζει να λαμβάνει όλα όσα χρειάζεται για να αντιστέκεται εναντίον της Ρωσίας. Από εκεί μπαίνουν στο ουκρανικό έδαφος όπλα και πυρομαχικά, αλλά και καύσιμα και λιπαντικά, τόσο μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου όσο και με βυτιοφόρα. Με άλλα λόγια, μέχρι να αποκλειστούν τα σύνορα με Πολωνία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Μολδαβία οι ρωσικές δυνάμεις θα παλεύουν δίχως σοβαρά αποτελέσματα.
Διαβάστε επίσης
Ζ. Μπορέλ: Επιζήμια για την ασφάλεια της Μολδαβίας όσα συμβαίνουν στην Υπερδνειστερία
Yπουργός Εσωτερικών της Υπερδνειστερίας: “Δεχόμαστε πυρά από το έδαφος της Ουκρανίας”
